Επιμέλεια: Στράτής Παπαμανουσάκης
ΜΟΛΙΕΡΟΣ – MOLIERE
(Παρίσι 1622 – 1673)
Μεγάλος και ένδοξος γάλλος δραματουργός, θιασάρχης και ηθοποιός, καλλιτέχνης και ποιητής, φιλολογικό ψευδώνυμο του Jean Baptiste Poquelin. Φοίτησε στο ηισουϊτικό λύκειο Κλερμόν και πήρε το πτυχίο της νομικής για να αφοσιωθεί τελικά στο θέατρο, δημιούργησε το περιοδεύον Επιφανές Θέατρο, ανεβάζοντας τα πρώτα έργα του, επηρεασμένος από την ιταλική φάρσα. Από το 1659 εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, προστατευόμενος του Λουδοβίκου, ψυχαγωγώντας την Αυλή και το γαλλικό κοινό με κωμωδίες-μπαλέτα, βουκολικές κωμωδίες, ηρωικές κωμωδίες και κωμωδίες χαρακτήρων. Το έργο του, αρχικά κατά μίμηση του Πλαύτου και της ιταλικής κωμωδίας, κινήθηκε από τη μπουφόνικη φάρσα ως το πιο εκλεπτυσμένο ψυχογράφημα, στηλιτεύοντας ανθρώπινα ελαττώματα και κοινωνικές συμπεριφορές, με αριστουργηματικούς χαρακτήρες. Αφιερωμένος εξ ολοκλήρου στο θέατρο, πεθαίνοντας πάνω στη σκηνή, άφησε την θεατρική του κληρονομία σε ολόκληρο τον κόσμο.
Έργα: Απερίσκεπτος (1629), Ιπτάμενος ιατρός (1645), Η ζηλοτυπία του μουτζούρη (1650), Δον Ζουάν (1655), Ερωτικά πείσματα (1656), Γελοίες κομψευόμενες (1659), Κατά φαντασίαν κερατάς ή Σγαναρέλος (1660), Ζηλιάρης πρίγκιπας, Οι ενοχλητικοί (1661), Σχολή των συζύγων (1661), Σχολείο γυναικών (1662), Αυτοσχεδιασμός των Βερσαλλιών (1663), Γάμος δια της βίας (1664), Πριγκίπισσα της Ήλιδος (1664), Δον Ζουάν (1664), Ταρτούφος (1664, 1667), Μισάνθρωπος (1666), Ακούσιος ιατρός (1666), Μαλικέρτη (1667), Έρως ζωγράφος (1667), Αμφιτρίων (1668), Γεώργιος Νταντέ (1668), Φιλάργυρος (1668), Αρχοντοχωριάτης (1670), Πανουργίες του Σκαπίνου (1771), Λόγιες γυναίκες (1672), Ο κατά φαντασίαν ασθενής (1673).
Βιβλιογραφία: [Έκδ. Μπαρμπόν (1673), Ντεπουά και Μενάρ (1872-1893)], Λε Γκαλλουά, Βίος του Μολιέρου, 1705, Ζ. Κλαρετί, Μολιέρος, η ζωή και τα έργα του, 1873, Ντοννέ, Μολιέρος, 1911, Φαγκέ, Διαβάζοντας τον Μολιέρο, 1914, Virginia Scott, Moliere, A theatrical life, 2000, Larry Riggs, Moliere and modernity, 2005, Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου (άρθρ. Πετ.Καλονάρου), Βικιπαίδεια.
Εικονογραφία: Προσωπογραφία, Νικ. Μινιάρ, 1658, Μουσείο Καντέ, Σαντιγύ, Παράσταση του κατά φαντασίαν ασθενούς στις Βερσαλλίες, χαλκογραφία, Λε Πωτρ, 1676, Πορτραίτο, C.A. Coypel, 1694-1752, Comédie Français, Παρίσι, Αληθής απεικόνιση Μολιέρου στο ρόλο του Σγαναρέλου, Σιμονέν, Εθνική Βιβλιοθήκη Παρισίων.
Κινηματογράφος: Μολιέρος, Αριάν Μνουσκίν, 1978, (Φιλίπ Κομπέρ).
ΚΕΙΜΕΝΑ: ΜΟΛΙΕΡΟΣ, Ο ΚΑΤΑ ΦΑΝΤΑΣΙΑΝ ΑΣΘΕΝΗΣ (ΤΡΙΤΟ ΙΝΤΕΡΜΕΤΖΟ)
** ** **
Καθώς σχηματίζονται οι ανθρώπινες κοινωνίες, εμφανίζεται αυτόματα και η ανάγκη οργάνωσης και διοίκησης. Τα ανθρώπινα όντα εγκαταλείπουν την απόλυτη ελευθερία τους και τη μοναξιά και ενώνονται σε κοινότητες. Η ένωση αυτή έχει ορισμένο σκοπό: τη διατήρηση, την ανάπτυξη και τη διαιώνιση των μελών της. Η συγκέντρωση των ανθρώπων και οι σκοποί που έθεσαν δημιουργούν το κράτος και το πολίτευμα.
Το κράτος περιέχει μια πρώτη διαφοροποίηση, των κυβερνώντων και των κυβερνουμένων. Εμφανίζεται η κρατική εξουσία, που ασκείται μέσα στη χώρα και πάνω στο λαό.
Ο τρόπος που συγκροτείται το κράτος και λειτουργεί η κυβέρνησή του είναι το πολίτευμα. Η συσχέτιση των κοινωνικών δυνάμεων, η διαμόρφωση του ιστορικού πλαισίου και οι διαφορές στις γενικές συνθήκες κάθε χώρας, δημιουργούν τα διάφορα πολιτεύματα.