Επιμέλεια: Στρατής Παπαμανουσάκης
ΜΑΟ ΤΣΕ ΤΟΥΝΓΚ – MAO TSE-TUNG
(Τσάο-Σαν, Χουνάν 1893 – Πεκίνο 1976)
Μεγάλος κινέζος κομμουνιστής ηγέτης, από οικογένεια γαιοκτημόνων, σπούδασε στην παιδαγωγική ακαδημία και προσχώρησε στην κομμουνιστική κίνηση, μετέσχε δε στην ίδρυση του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας το 1922 και προώθησε την αγροτική μεταρρύθμιση στην Καντώνα. Πρόεδρος της επαναστατικής επιτροπής αγροτών – εργατών, πολιτικός καθοδηγητής της 4ης ερυθρής στρατιάς, πρόεδρος του Πανκινεζικού Συνεδρίου των Σοβιέτ του 1931 και Πρόεδρος της Σοβιετικής Δημοκρατίας το 1934, οργάνωσε τη λεγόμενη Μακρά Πορεία (1934-1935), από το Κιάγκ Τσι στο Γενάν κατά της Ιαπωνίας και αντιμετώπισε αργότερα τον εμφύλιο πόλεμο του 1946-1949. Πρόεδρος της κυβερνήσεως το 1949 και πρώτος πρόεδρος της Κινέζικης Λαϊκής Δημοκρατίας (1954). Σπουδαίος θεωρητικός μαρξιστής, ποιητής και πρακτικός επαναστάτης, ασχολήθηκε με τις αντιθέσεις των εννοιών, των κοινωνικών τάξεων, της θεωρίας και της πρακτικής, του κοινωνικού είναι και της κοινωνικής συνείδησης, διατύπωσε δε τη θεωρία του επαναστατικού πολέμου.
Έργα: Η ερυθρά Κίνα (1934), Ο επαναστατικός πόλεμος της Κίνας (1936), Περί πρακτικής (1937), Περί αντιφάσεων (1937), Προβλήματα στρατηγικής, Ο πόλεμος των παρτιζάνων κατά των ιαπώνων (1938), Περί του παρατεταμένου πολέμου (1938), Η Κίνα και ο δεύτερος ιμπεριαλιστικός παγκόσμιος πόλεμος (1939), Η νέα δημοκρατία (1940), Στην υπηρεσία του λαού (1944), Κυβέρνηση συνασπισμού (1945), Το κόκκινο βιβλίο (Παραθέματα του Προέδρου Μάο Τσε Τουνγκ) (1966)
ΒιΒλιογραφία: [Έκδ. Kranti Publications Hyderabad, Selected works of Mao Tse-Tung, Foreign Languages Press, Peking (2004), 9 τόμ.], Ben. I. Schwartz, Chinese communism and the rise of Mao 1951, S.R. Schram, Mao Tse-Tung, 1967, Α.Μ. Ρουμιντσέφ, Οι πηγές και η εξέλιξη των ιδεών του Μάο Τσε Τουνγκ, 1972, C. Chiou, Maoism in action, 1974, Ross Terril, Mao, A biography, 1980, Philip Short, Mao, A life, 2001, J. Batchelor, Maoism and classical marxism, 2009, Εγκυκλοπαιδεία Πάπυρος – Λαρούς, Μεγάλη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια (άρθρ. Β.Ι. Ελιβάροφ, Μ.Λ. Αλτάισκι).
Εικονογραφία: Επίσημο πορτραίτο, Πύλη Τιενανμέν, Πεκίνο.
ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΦΡΑΣΕΙΣ: «Αφήστε όλα τα λουλούδια ν’ ανθίσουν» (Μάο Τσε Τουγκ) (Για την ορθή λύση των αντιθέσεων ανάμεσα στο λαό).
ΚΕΙΜΕΝΑ: ΜΑΟ ΤΣΕ ΤΟΥΝΓΚ, ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΒΙΒΛΙΟ (ΚΕΦ. 6)
** ** **
Στην αρχαιότητα στάση και επανάσταση συνδέονται. Πρόκειται κυρίως για εμφύλιες διαμάχες, εσωτερικές συγκρούσεις, εξεγέρσεις κατά τυράννων και απολυταρχικών βασιλέων. Επαναστάσεις προς επιβολή τυραννίδας, επαναστάσεις του δήμου κατά της ολιγαρχίας, επαναστάσεις δημοκρατικών κατά ολιγαρχικών. Οι πολιτικές επαναστάσεις που σκοπεύουν στην εξουσία της πολιτείας είναι πολυάριθμες. Οι επαναστάσεις των ειλώτων στην Σπάρτη όπως και των δούλων στην Ρώμη είναι κοινωνικές επαναστάσεις. Οι επαναστάσεις των υποτελών κατά των κυριάρχων είναι επίσης πολλές. Οι καθαρά εθνικές επαναστάσεις εμφανίζονται αργότερα. Η ελληνική επανάσταση του 1821 ανήκει στην ομάδα των εθνικοενωτικών επαναστάσεων του 19ου αιώνα. Οι επαναστάσεις του 1648 στην Αγγλία, του 1830 στη Γαλλία, του 1848 στην Ευρώπη, είναι πολιτικές. Η γαλλική επανάσταση του 1789, η ρωσική του 1917, η κινεζική του 1949, είναι κοινωνικές.
Η ανυποταγή, η εξέγερση, η επανάσταση είναι βέβαια ζητήματα πολιτικά και κοινωνικά. Στη βάση τους όμως είναι προβλήματα του δικαίου και της ηθικής. Είναι προβλήματα του δέοντος. Όταν η υποταγή σε συγκεκριμένο δικαιϊκό κανόνα ή και ολόκληρο σύστημα δικαίου αντιβαίνει στον ηθικό λόγο ύπαρξης του δικαίου, τότε αναπτύσσονται οι δυνάμεις της εξέγερσης, της αποτίναξης του παλαιού δικαίου, της επανάστασης. Εφ’ όσον στην υφιστάμενη πολιτική κοινωνία, οι διεργασίες συντήρησης και ανατροπής δεν μπορούν να εξισορροπήσουν πλέον το σύστημα αναπόφευκτα ακολουθεί η επανάσταση. Τότε διαμορφώνεται μια νέα κατάσταση εξυπηρετική του δικαίου, ανταποκρινόμενη στις ανάγκες της ζωής και τα αιτήματα της κοινωνίας. Η επανάσταση παίρνει τη θέση του κράτους, γίνεται η ίδια κράτος, η επανάσταση δημιουργεί δίκαιο. Η πορεία της ιστορίας θα συνεχισθεί στο μέλλον με μια νέα επανάσταση.