Επιμέλεια – Κείμενα: Στρατής Παπαμανουσάκης
ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΒΑΤΕΡΛΩ – BATTLE OF WATERLOO
(Βατερλώ, Βέλγιο, 18 Ιουνίου 1815)
Μετά την απόβασή του στις Κάννες, 15 Μαρτίου 1815, ο Ναπολέων αντιμετωπίζει τον έβδομο συνασπισμό των Συμμάχων εναντίον του, εισβάλλοντας στο Βέλγιο. Το σχέδιο επίθεσης της γαλλικής στρατιάς, διαδοχικά και χωριστά κατά των αντιπάλων, βασιζόμενο στην υπεροχή δυνάμεων (124.000/220.000 συνολικά άνδρες, 240/160 κανόνια), δεν επιτυγχάνει. Στις 16 Ιουνίου, ο Μπλύχερ ηττάται στο Λινύ, αλλά όχι ολοκληρωτικά, αφού ο Ντρουέ Ντ’ Ερλόν δεν επεμβαίνει. Στις 17 Ιουνίου, η καταδίωξη του Γκρουσύ δεν τελεσφορεί, ο Ουέλλιγκτον αποκρούει την επίθεση και υποχωρεί στο οροπέδιο του Αγίου Ιωάννου στο Βατερλώ. Η βροχή και η λάσπη, στις 18 Ιουνίου, δυσχεραίνουν την κίνηση του πυροβολικού και του ιππικού. Στο Ουγκομόν οι γάλλοι αντιμετωπίζουν σθεναρή άμυνα, στο Λα Αι Σαντ ο Νέυ προχωρεί ελάχιστα κατά των άγγλων και στο Πλανσενουά ο Λομπώ κάμπεται από τα πρωσικά στρατεύματα του Μπλύχερ. Ο Ναπολέων φεύγει. 40.000 γάλλοι, 7.000 πρώσοι, 15.000 άγγλοι κείτονται νεκροί στο πεδίο του Βατερλώ. Οι συντηρητικές δυνάμεις της Ευρώπης ενάντια στη Γαλλική Επανάσταση πέτυχαν στο Βατερλώ μια ανακοπή των επαναστατικών ιδεών. Η επανάσταση όμως δεν εξουδετερώθηκε, η απόλυτη μοναρχία δεν επανήλθε και οι αστοί δεν ξανάγιναν δουλοπάροικοι.
Βιβλιογραφία: John Booth, The battle of Waterloo, 1815, Ουγκώ, Άθλιοι, 1862, A.H. Jomini, The political and military history of the campaign of Napoleone, 1864, Εμίλ Λούντβιχ, Ναπολέων, 1963, Las Gases, Mémorial de Sainte Hélène, 1974, Jean Claude Damamne, La Bataille de Waterloo, 1999, Mark Adkin, The Waterloo companion, 2001, Ξένη Μπαλωτή, Η μάχη του Βατερλώ, 2005, Charles Chesney, Waterloo lectures, A study of the campaign of 1815, 2006, Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου, Βικιπαίδεια.
Εικονογραφία: Ο ιερός λόχος του Βατερλώ, λιθογραφία, Aug. Raffet, 1815, Εθνική Βιβλιοθήκη Γαλλίας, Η κατατρόπωση του Ναπολέοντος εις Βατερλώ, πίνακας, Luke Clennell, 1821, Ο Ναπολέων την εσπέραν του Βατερλώ, πίνακας, Ern. Crofts, 1879.
Κινηματογράφος: Βατερλώ, Sergei Bondarchuk, 1970 (Ροντ Στάιγκερ).
ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΦΡΑΣΕΙΣ: «Η φρουρά δεν παραδίδεται, αποθνήσκει. Merde alors» (Στρατηγός Καμπρόν, Βατερλώ).
KEIMENA ΣΤΕΦΑΝ ΤΣΒΑΪΧ, Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΣΤΙΓΜΗ ΤΟΥ ΒΑΤΕΡΛΩ
