Του Ευάγγελου Θεοδώρου
Πριν από μερικές ημέρες, η επιτροπή δεοντολογίας και ηθικών θεμάτων των γαλλικών ένοπλων δυνάμεων έδωσε την έγκριση της στην ανάπτυξη «ενισχυμένων στρατιωτών» με τη χρήση ρομποτικών εξωσκελετών και εμφυτευμάτων.
Πιο συγκεκριμένα, η έγκριση αφορούσε την χρήση τεχνολογικών ευρημάτων, με στόχο τη βελτίωση των σωματικών, διανοητικών και ψυχολογικών ικανοτήτων των στρατιωτών.
Ορισμένα τέτοια παραδείγματα, είναι η μείωση του πόνου που θα ένιωθαν σε συνθήκες μάχης , μέσω ορισμένων ιατρικών μεθόδων, αλλά και η ενίσχυση της ψυχικής αντοχής τους, μέσω χημικών ουσιών που θα εκκρίνονταν από τον εγκέφαλο (μέσω της συμβολής εγκεφαλικών εμφυτευμάτων) και ως αποτέλεσμα, θα μείωναν την κούραση και το άγχος που θα ένιωθαν οι «βιονικοί» στρατιώτες.
Επίσης, η επιτροπή, επέτρεψε την ανάπτυξη τεχνολογικών μέσων που θα βοηθούσαν στον γεωγραφικό εντοπισμό των στρατιωτών από τους ανώτερους τους στην εμπόλεμη ζώνη αλλά και θα επέτρεπαν την ηλεκτρονική τους σύνδεση με οπλικά συστήματα ή άλλους στρατιώτες.
Παρ’ όλα αυτά, επισημάνθηκε πως ορισμένες «βελτιώσεις» είναι απαγορευμένες, όπως για παράδειγμα εγκεφαλικά εμφυτεύματα που θα περιορίζουν την ελεύθερη βούληση του στρατιώτη.
Επί της ουσίας δηλαδή, η επιτροπή ήταν θετική στην χρήση της τεχνολογίας με στόχο την «ενίσχυση» των γάλλων στρατιωτών, αλλά διαφωνούσε κάθετα με την χρησιμοποίηση εμφυτευμάτων ή εξωσκελετών που θα «μεταμόρφωναν» τους στρατιώτες, σε ένα είδος υπερανθρώπου, δίχως αναστολές και αυτοσυνείδηση, τονίζοντας μάλιστα ότι υπάρχουν κάποιες άλλες χώρες (όπως η Κίνα), που επιδιώκουν ακριβώς τη συγκεκριμένη «μεταμόρφωση».
Μάλιστα, όσον αφορά τη χώρα της Ασίας, λίγες εβδομάδες πριν, ο Τζον Ράντκλιφ, υψηλόβαθμο στέλεχος των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών, υποστήριζε πως το Πεκίνο, ήδη έχει πραγματοποιήσει πειράματα σε στρατιώτες του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού, με στόχο τη «βιολογική ενίσχυση τους».
Παρά το γεγονός πως η Κίνα απέρριψε τους ισχυρισμούς, τόσο η ίδια, όσο και η Ρωσία, επενδύουν σε βιονικούς εξωσκελετούς της Hyundai, οι οποίοι θα επιτρέπουν στους στρατιώτες να σηκώνουν και να μεταφέρουν περισσότερα κιλά, δίχως να κουράζονται, να σκαρφαλώνουν ευκολότερα, ενώ, σημειωτέον, θα δίνουν παράλληλα τη δυνατότητα σε άτομα με αναπηρίες, να περπατήσουν ξανά.
Αυτός ήταν και ο λόγος που ο καθηγητής βιοϊατρικής μηχανικής και νευρολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μαϊάμι, Justin Sanchez, δήλωνε στο TedX το 2012, πως «τέτοιες τεχνολογίες (όπως οι βιονικοί εξωσκελετοί και τα εμφυτεύματα), πρέπει να βοηθήσουν πρώτα απ’ όλους τους ανθρώπους με αναπηρία».
«Θα αισθανόμουν τόσο χαρούμενος, εάν έβλεπα ότι καταφέραμε να κάνουμε έναν άνθρωπο με αναπηρικό αμαξίδιο, να περπατήσει ξανά», τόνιζε ο Sanchez, με το Atlantic να αναφέρει πως «καμία εφεύρεση από την εποχή της δημιουργίας του ίντερνετ, δεν αποτέλεσε αποδέκτη τόσων θετικών σχολίων», όσο η χρήση εξωσκελετών και εμφυτευμάτων από άτομα με αναπηρία.
Μόνο που, όπως φαίνεται, παρά τον σημαντικότατο αντίκτυπο αυτών των τεχνολογικών ευρημάτων στους ανθρώπους με αναπηρία, η προτεραιότητα των ισχυρότερων χωρών του πλανήτη, δίνεται στην χρησιμοποίηση τέτοιων τεχνολογιών, για την ενίσχυση του στρατού.
Οι ΗΠΑ, δε θα μπορούσαν να είναι η εξαίρεση στον συγκεκριμένο κανόνα.
Ήδη μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001 και τις μαζικές επιχειρήσεις επιτήρησης των αμερικανών πολιτών από τις μυστικές υπηρεσίες, κυριαρχούσε η ιδέα της «βιολογικής ενίσχυσης» του στρατού και των Αρχών γενικότερα, όπως αναφέρει το Atlantic.
Παρ’ όλα αυτά, έπρεπε να περάσουν 13 χρόνια, ώστε, το 2014, να δημιουργηθεί η Υπηρεσία Βιολογικών Τεχνολογιών (Biological Technologies Office), με επικεφαλή τον Justin Sanchez.
Ο στόχος της Υπηρεσίας, η οποία υπάγεται στο αμερικανικό πεντάγωνο, αφορούσε την «αναβάθμιση και τη διατήρηση των ικανοτήτων του αμερικανικού στρατού». Ορισμένα projects που είχε αναλάβει το Biological Technologies Office, σχετίζονταν με την ικανότητα των στρατιωτών να τρέφονται με χορτάρι, να επικοινωνούν με τηλεπάθεια, να έχουν καλύτερη μνήμη, να μην επηρεάζονται από την έλλειψη ύπνου, από την πείνα, από τα χτυπήματα και τα ηλεκτροσόκ, και ασφαλώς να μπορούν να αντιστέκονται στο συναίσθημα του άγχους, όπως αναφέρει το Atlantic.
Βέβαια, αξίζει να σημειωθεί πως το Κογκρέσο, ήταν κάθετο προς την Υπηρεσία, αποσαφηνίζοντας της πως «δε θέλουμε να δημιουργήσουμε έναν υπέρανθρωπο», σύμφωνα με όσα δήλωνε στέλεχος του Biological Technologies Office στο ίδιο περιοδικό. Παρ’ όλα αυτά, όπως δηλώνε ο Geoff Ling, πρώην στρατιωτικός και νευρολόγος, στέλεχος της Υπηρεσίας, «ίσως τα πράγματα να είναι διαφορετικά αν όμως ο υπεράνθρωπος, δημιουργηθεί…καταλάθος».
Καθώς όμως η δήλωση του Ling, όπως και η έννοια του «υπεράνθρωπου» είναι ασαφής, θυμίζοντας σκηνές από σειρές όπως το Westworld και το Black Mirror, εγείρεται στο σημείο αυτό ένα ενδιαφέρον ερώτημα: Μπορούν οι στρατιώτες να γίνουν πράγματι «υπεράνθρωποι;»
«Υπάρχουν κάποιες προκλήσεις οι οποίες είναι αδύνατο να ξεπεραστούν. Πρώτον, όταν οι επιστήμονες τοποθετούν ηλεκτρόδια στον εγκέφαλο, αυτά αποτυγχάνουν πάντα. Το μεγαλύτερο και πιο δισεπίλυτο πρόβλημα, είναι η διαρροή του αίματος που προκαλείται από κάθε τέτοια συσκευή, καθότι, κάθε φορά που ένα ξένο αντικείμενο μπαίνει στον εγκέφαλο, υπάρχει η εξής διαδικασία: ο εγκέφαλος αρχικά ματώνει, έπειτα θεραπεύει την πληγή, έπειτα ξαναματώνει και όλο αυτό συνεχίζεται, με τον εγκέφαλο να «αντιστέκεται» σε κάθετι θεωρεί ως «εισβολή», με αποτέλεσμα, το άτομο να αρρωσταίνει», δηλώνει στο Atlantic ο Doug Weber, νευρολόγος, από το πανεπιστήμιο του Pittsburg, που εργάστηκε για τέσσερα χρόνια σε υπηρεσίες του Πεντάγωνου.
Η δεύτερη πρόκληση, που ο Weber, θεωρεί «αδύνατη να ξεπεραστεί», έγκειται στην ίδια τη λειτουργία του ανθρώπινου νου: «Ο εγκέφαλος δεν είναι σαν έναν υπολογιστή. Μέσω των νευρώνων, όλες οι πληροφορίες που έχουμε, βρίσκονται παντού, ακόμη και την ίδια στιγμή. Η τεχνολογία λοιπόν που θα μπορεί να σε όλη αυτή την κυκλοφορία πληροφοριών, βρίσκεται πολύ πολύ μακριά», επισημαίνει ο Weber, o οποίος βέβαια, υποστηρίζει πως οι νευροεπιστήμονες, διαθέτουν τη δυνατότητα να συμβάλλουν στο να μαθαίνει ένας άνθρωπος κάποιες ικανότητες πιο εύκολα.
Σε κάθε περίπτωση βέβαια, ακόμη και εάν η δημιουργία ενός στρατιωτικού-υπερανθρώπου κρίνεται ανέφικτη (τουλάχιστον προς το παρόν), η δημιουργία ενισχυμένων «βιονικών στρατιωτών», αποτελεί τόσο την τωρινή, όσο και τη μελλοντική πραγματικότητα σε ορισμένες από τις ισχυρότερες στρατιωτικές δυνάμειες του πλανήτη.