του Βαγγέλη Γεωργίου
Η απόφαση του υποψήφιου Δημοκρατικού πρόεδρου, Τζο Μπάιντεν, να αποσυρθεί από την εκλογική κούρσα στις ΗΠΑ, αιφνιδίασε το ίδιο του το κόμμα, πόσω μάλλον τον κόσμο. Η στάση, όμως των Ελλήνων πολιτών σε αυτές τις προεκλογικές εξελίξεις στις ΗΠΑ, είναι αναμενόμενη ή μπορεί και αυτή να αιφνιδιάζει;
Περίπου 10 ημέρες μετά την αλλαγή σκυτάλης στο Δημοκρατικό κόμμα των ΗΠΑ και την ανάληψη της βαριάς “ευθύνης” από την αντιπρόεδρο Κάμαλα Χάρις να αντιμετωπίσει τον Ντόναλντ Τραμπ, οι Έλληνες πολίτες εκφράζουν, για πρώτη φορά, τις προτιμήσεις τους στη νέα πανελλαδική έρευνα της Prorata για τις αμερικανικές εκλογές.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε δείγμα 813 ατόμων από 17 ετών και άνω, το χρονικό διάστημα 27 έως 27 Ιουλίου.
Σκηνοθετημένη η απόπειρα δολοφονίας Τραμπ, λέει ο 1 στους 5
Μια απρόσμενη εξέλιξη που ίσως να έδωσε περαιτέρω ώθηση στα ποσοστά του Τραμπ, ήταν η απόπειρα δολοφονίας του στις 14 Ιουλίου 2024.
Μόνο το 43% των Ελλήνων που συμμετείχαν στην έρευνα θεωρεί ότι ήταν πραγματική η απόπειρα. Ενώ ο 1 στους 3 δεν είναι σίγουρος, το 22% θεωρεί ότι πρόκειται για σκηνοθετημένη πράξη.
Ήττα Μπάιντεν και οριακή νίκη Χάρις
Σχεδόν οι 9 στους 10 ερωτηθέντες θεωρούν πως εάν επέμενε ο Τζο Μπάιντεν μέχρι τέλους και δεν εγκατέλειπε, τότε μια δεύτερη προεδρία Τραμπ θα ήταν σίγουρη μετά τις εκλογές της 5ης Νοεμβρίου.
Ωστόσο, ακόμα και η ουσιαστική διαδοχή του από την Κάμαλα Χάρις -εν αναμονή των εσωτερικών αποφάσεων στα μέσα Αυγούστου- δεν εξασφαλίζουν μια άνετη νίκη. Αν και ο 1 στους 2 ερωτηθέντες θεωρεί ότι θα επικρατήσει η Χάρις του Τραμπ, ωστόσο οι περισσότεροι εξ αυτών είναι κάπως συγκρατημένοι καθώς βλέπουν μια οριακή νίκη της Χάρις και σε καμιά περίπτωση άνετη.
Άσχημα μαντάτα για τον πλανήτη μια δεύτερη προεδρία Τραμπ
Η πλειονότητα των Ελλήνων θεωρεί ότι μια δεύτερη θητεία Τραμπ, εγκυμονεί άσχημες εξελίξεις για τους Αμερικανούς πολίτες (61%), τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις (64%), τον πόλεμο στη Γάζα (56%) και για όλον το πλανήτη γενικότερα (67%).
Μόνο για την ύφεση του πολέμου στην Ουκρανία μπορεί να λειτουργήσει θετικά μια νίκη του Ντόναλτ Τραμπ, λέει το 52%. «Εάν κάνει κάτι καλό ο Τραμπ αυτό θα έιναι να τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία, ενώ εντελώς το αντίστροφο θα κάνει τη Μέση Ανατολή» λέει ο καθηγητής στο Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών & Ανατολικών Σπουδών, Κωνσταντίνος Τσιτσελίκης, «Δεν θεωρούμε ότι είναι ανειλικρινής ο Τραμπ, γιατί αυτά πιστεύει».
Παρ΄ όλα αυτά, τα καλά που μπορούν να απορρέουν από μια νίκη του Ρεμπουμπλικανού υποψηφίου σταματούν εδώ, για τον κ. Τσιτσελίκη καθώς ο ίδιος υπογραμμίζει πως ο τραμπισμός «ταυτίζεται απόλυτα με την ακροδεξιά, την κλασική λαϊκίστικη ακροδεξιά, με τις ιδιαιτερότητές της (πχ fake news, μίσος για τους ξένους κτλ)».
Έτσι, το γεγονός ότι από τις ερωτήσεις φαίνεται ότι οι περισσότεροι Έλληνες ερωτηθέντες απορρίπτουν τον Τραμπ για τον καθηγητή από το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας είναι «μια πολύ ειλικρινής και υγιής η στάση των Ελλήνων».
«Οι Έλληνες βλέπουν στον Τραμπ μια ακροδεξιά από την ευρωπαϊκή οπτική γωνία και όντως ταυτίζονται μαζί του ειλικρινώς μόνο αυτοί που είναι ακροδεξιοί, δηλαδή ο χώρος του Κυριάκου Βελόπουλου, και ένα κομμάτι της ΝΔ που είναι ο Γεωργιάδης, δηλαδή η λαϊκή δεξιά που είναι σχεδόν ακροδεξιά και ο Βορίδης που είναι κανονική ακροδεξιά».
Ωστόσο, για τον δρ. Δημοσίου Δικαίου και Πολιτικής Επιστήμης στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και μεταδιδακτορικό ερευνητή, Θέμη Τζήμα, οι Έλληνες δεν γνωρίζουν όλα τα δεδομένα. «Με ποια βάση απαντάνε οι Έλληνες ότι θα είναι αρνητική μια εκλογή Τραμπ για την αμερικανική κοινωνία», λέει, υπογραμμίζοντας ότι οι ερωτηθέντες δεν «δεν έχουν αυτό το γνωσιακό πεδίο».
Εξηγεί πως εάν ζητούσαν από τους συμμετέχοντες στην έρευνα να αναφέρουν ένα ή δύο στοιχεία από το πρόγραμμα του Τραμπ ή της Κάμαλα Χάρις, οι περισσότεροι δεν θα μπορούσαν να απαντήσουν. «Φαίνεται δύσκολο οι Έλληνες να έχουν μια πλήρη και καθαρή εικόνα για το πρόγραμμα του Τραμπ»
«Για παράδειγμα, σχετικά με τον πόλεμο στη Γάζα, ούτε οι προσπάθειες του Μπάιντεν για εκεχειρία έχουν πετύχει, μια χαρά στέλνει όπλα στους Ισραηλινούς».
Ο δρ. Δημοσίου Δικαίου και Πολιτικής Επιστήμης τονίζει τον βαθμό επίδρασης των ΜΜΕ, λέγοντας πως οι απόψεις που εξέφρασε ο κόσμος τόσο ως προς τον Τραμπ, όσο και ως προς το ποιος θα τον νικούσε είναι προφανώς “φτιαγμένες” από την κυρίαρχη γραμμή στα ελληνικά ΜΜΕ, τα οποία ο κ. Τζήμας εκτιμά ότι στη συντριπτική πλειοψηφία τους βρίσκονται στο πλευρό των Δημοκρατικών.
«Αν είχαμε μια γνήσια αποτύπωση της πραγματικής γνώσης των Ελλήνων πάνω στα ζητήματα που ρωτούσε η δημοσκόπηση, η πλειοψηφία θα έπρεπε να εκφράζει άγνοια» τονίζει.
6 στους 10 θέλουν Χάρις – 3 στους 10 προτιμά Τραμπ
Οι Έλληνες είναι ξεκάθαρο από την έρευνα ότι θα ψήφιζαν την Κάμαλα Χάρις κατά 58%, ενώ ένα 26% θα ήθελε τον Τραμπ να κυβερνήσει τις ΗΠΑ.
Για τον κ. Τσιτσελίκη αυτή η στάση των Ελλήνων δευτερογενώς πιστοποιεί και την ευρωπαϊκή ταυτότητά τους, ως Ευρωπαίων ψηφοφόρων. «Πάλι καλά. Οι Έλληνες αντιδρούν με φυσιολογικούς όρους πολιτικής ευαισθητοποίησης, οι Έλληνες μετά από πολύ καιρό που στις έρευνες έλεγαν “ότι να ναι”. Δηλαδή από τη μία καταδικάζουν την ακρίβεια, τις υποκλοπές και μετά ψηφίζουν αυτούς που τα έκαναν».
Πάντως για τον κ. Τζήμα, εάν δεν ήταν το δίπολο Κάμαλα-Τραμπ στη βάση όσων λένε τα ΜΜΕ ενδεχομένως να ήταν πλειοψηφία αυτοί που θα προτιμούσαν τον Ρεπουμπλικανό υποψήφιο.
«Έναν Έλληνα Τραμπ πιστεύω θα τον ψήφιζαν πολλοί περισσότεροι Έλληνες από το 26% και μάλλον περισσότεροι από ό,τι μια Ελληνίδα Κάμαλα Χάρις. Δηλαδή φανταστείτε από τη μια έναν λευκό, στρέιτ, άνδρα με προσόντα να ασκήσει μια λαϊκίστικη ρητορική και από την άλλη μιας αλβανικής καταγωγής, γυναίκα Ελληνίδα, όχι ιδιαίτερως συμπαθή στις προηγούμενες θητείες της η οποία πατάει μεταξύ δικαιωματισμού, συστημικών πολιτικών κτλ. Ποιος θα κέρδιζε στην Ελλάδα, τότε», αναρωτιέται ο κ. Τζήμας.
Έτσι και σε αυτή την τοποθέτηση, ο μεταδιδακτορικός ερευνητής είναι πεπεισμένος ότι ο κόσμος ψηφίζει με βάση αυτό που ακούσει στα ΜΜΕ. «Είναι σαν να έβλεπες μια δημοσκόπηση από ανθρώπους που ενημερώνονται από το CNN. Εγώ δεν νομίζω ότι ιδεολογικά και από πλευρά προγράμματος, οι οπαδοί του Τραμπ στην Ελλάδα είναι τόσοι λίγοι» σημειώνει ο κ. Τζήμας.
«Στην Ελλάδα δεν βέπει ο κόσμος Fox, τα ελληνικά ΜΜΕ κατά βάση μεταδίδουν τη γραμμή του CNN για τις ΗΠΑ. Η κυρίαρχη προσέγγιση είναι ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν ήταν πολύ καλή για τα ελληνοτουρκικά, άρα ο κόσμος πηγαίνει κατευθείαν με την πλευρά των Δημοκρατικών δίχως να έχει εικόνα» αναφέρει.
Γυναίκες, απόφοιτοι ΑΕΙ και οικονομικά εύρωστοι υπέρ Χάρις
Όσον αφορά το προφίλ των Ελλήνων που υποστηρίζουν τους δύο αντίπαλους, φαίνεται ότι η Δημοκρατική υποψήφια έχει επίδραση στις γυναίκες (65%), στους έχοντες πανεπιστημιακή εκπαίδευση (62%) οικονομικά εύρωστους (62%) και σε όσους ψήφισαν ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ στις τελευταίες εκλογές.
Αυτό που εντυπωσιάζει τον Θέμη Τζήμα είναι η σχεδόν ισοπαλία Χάρις και Τραμπ στις ηλικακές ομάδες 17-34. «Δεν ξέρω εάν είναι περισσότερο μια ψήφος αλλοπρόσαλλη, δηλαδή δεν πήραν σοβαρά την ερώτηση, ή ενημερώνονται από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κυρίως, γιατί αυτό θα είχε ενδιαφέρον, δηλαδή να δούμε αυτές οι ηλικίες από πού ενημερώνονται για την αμερικανική πολιτική».
«Εγώ νομίζω ότι είναι ένας συνδυασμός των δύο» συμπεραίνει.
Του κ. Τσιτσελίκη, πάντως δεν του διαφεύγει πως ένα 17% ψηφοφόρων της ΝΔ θα στήριζε τον Τραμπ. «Φαίνεται ποιο κομμάτι της ΝΔ είναι με την ακροδεξιά και ποιο όχι, δηλαδή ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ κτλ που είναι με τη Χάρις».
«Βεβαίως, και η ΝΔ είναι πλειοψηφικά με τη Χάρις, αλλά ένα 17% ακροδεξιοί. Το κομμάτι που ψηφίζει Γεωργιάδη Άδωνι είναι προς τα κει, είναι τραμπικοί ακροδεξιοί» παρατηρεί ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας.
Στον δε δρ. Τζήμα όμως αυτό που τράβηξε την προσοχή είναι ότι ένα 22% ψηφοφόρων του ΚΚΕ θα ψήφιζε τον Ντόναλντ Τραμπ. Όπως εξηγεί ο ίδιος, υπάρχει μια γραμμή στο ΚΚΕ, ότι ο Τραμπ σε θέματα διεθνούς ειρήνης μπορεί να είναι καλύτερος.
«Ο απομονωτισμός που πρεσβεύει μπορεί να αποδειχτεί πιο ασφαλής από την πολιτική των Δημοκρατικών, το οποίο σε ένα βαθμό έχει μια βάση». Επίσης, μια επιπλέον ερμηνεία είναι ότι το ΚΚΕ διατηρεί ακόμα μια ορθή ανάλυση ως προς τον ψευτοπροοδευτισμό των Δημοκρατικών και υπάρχει και ένα τρίτο σημείο ότι το ΚΚΕ έχει και έναν συντηρητικό κόσμο» λέει προσθέτοντας πως «σε αρκετές εκδοχές του το ΚΚΕ είναι ένα κοινωνικά συντηρητικό κόμμα», δίχως για τον ίδιο να θεωρείται αυτό ως κάτι κακό.
Προσεχώς, θα δημοσιευτεί και το δεύτερο μέρος της δημοσκόπησης που αφορά τις σχέσεις των Ελλήνων πολιτικών αρχηγών με τους δύο υποψηφίους των αμερικανικών εκλογών.
