Με την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, η διεθνής κοινότητα ετοιμάζεται να ζήσει νέες αναταράξεις: απομονωτιστής και απρόβλεπτος, ο εκλεγμένος πρόεδρος δεν βλέπει την ώρα να γυρίσει σελίδα από την εποχή του Τζο Μπάιντεν, ο οποίος προσπάθησε τα τέσσερα τελευταία χρόνια να αποκαταστήσει την εικόνα των Ηνωμένων Πολιτειών στον κόσμο.
Η νίκη του Ρεπουμπλικανού υποψηφίου απέναντι στην αντιπρόεδρο και υποψήφια των Δημοκρατικών Κάμαλα Χάρις θα έχει πιθανόν πιο άμεσο αντίκτυπο στην Ουκρανία, όπου ο Ντόναλντ Τραμπ έχει υποσχεθεί να θέσει γρήγορα τέλος στον πόλεμο αναγκάζοντας το Κίεβο να κάνει υποχωρήσεις στους Ρώσους εισβολείς.
Ο 78χρονος μεγιστάνας εκτιμά πως «αυτός ο πόλεμος δεν έπρεπε ποτέ να έχει γίνει» και κομπάζει για την «πολύ καλή σχέση» του με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν τον οποίο θα επιδιώξει αναμφίβολα να συναντήσει πρόσωπο με πρόσωπο, αφού αναλάβει καθήκοντα στις 20 Ιανουαρίου.
«Πιστεύω πως το πρώτο του βήμα θα είναι μία ενός είδους πολύ προσωπική διπλωματία, θεαματική, του τύπου ‘Βλαντίμιρ, ας μιλήσουμε. Μπορούμε να λύσουμε αυτό το πρόβλημα’», εκτιμά ο Λεόν Αρόν, από το American Enterprise Institute, ένα κέντρο ερευνών στην Ουάσινγκτον.
«Μέχρι πού θα φθάσει; Είναι δύσκολο να προβλεφθεί», προσθέτει ωστόσο, θεωρώντας ελάχιστα πιθανό ο Πούτιν να δεχθεί παραχωρήσεις στην Ουκρανία και ότι ο Τραμπ θα πρέπει επίσης να λάβει υπόψη το αμερικανικό Κογκρέσο που έχει λόγο στην εξωτερική πολιτική.
Ενώ ο απερχόμενος πρόεδρος Τζο Μπάιντεν είχε καταστήσει προτεραιότητα την ενίσχυση των συμμαχιών της μεγαλύτερης δύναμης στον κόσμο, οι σχέσεις των Ηνωμένων Πολιτειών με τους ιστορικούς συμμάχους τους θα μπορούσαν, και πάλι, να συναντήσουν εντάσεις.
Ο Ντόναλντ Τραμπ κατηγορεί κυρίως τους Ευρωπαίους ότι καταχρώνται την αμερικανική ομπρέλα και έχει θέσει υπό αμφισβήτηση το ΝΑΤΟ, ακρογωνιαίο λίθο της εξωτερικής πολιτικής των Ηνωμένων Πολιτειών μετά τον Ψυχρό Πόλεμο.
Μετά την ανακοίνωση της νίκης του Τραμπ, πολλοί ξένοι ηγέτες όπως ο Εμανουέλ Μακρόν ή ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ έσπευσαν να τον συγχαρούν.
Αναμένεται επίσης να γίνει ευμενώς δεκτή από εθνικιστές ηγέτες όπως ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπάν, τον οποίο ο Ντόναλντ Τραμπ έχει συναντήσει πολλάκις στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, καθώς και απολυταρχικούς ηγέτες, όπως ο Βορειοκορεάτης Κιμ Γιονγκ Ουν.
Το Κρεμλίνο, από την πλευρά του, δήλωσε πως ο Βλαντίμιρ Πούτιν δεν σχεδιάζει να του στείλει συγχαρητήρια για την εκλογή του.
Σε ό,τι αφορά τις σχέσεις με την Κίνα, ο Ντόναλντ Τραμπ έχει καταφερθεί εναντίον του Πεκίνου, καθώς θεωρεί εχθρό τον ασιατικό γίγαντα.
Ωστόσο προέβαλε επίσης τις στενές σχέσεις του με τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ και είναι οπαδός μιας «συναλλακτικής» προσέγγισης των διεθνών σχέσεων.
Η Κίνα δήλωσε πως ελπίζει σε μια «ειρηνική συνύπαρξη» με τις Ηνωμένες Πολιτείες μετά τη νίκη του Ρεπουμπλικανού υποψηφίου.
Ο νεοεκλεγείς πρόεδρος μπορεί να προκαλέσει επεισόδια στη Λατινική Αμερική, όπου σημαντικοί εταίροι των ΗΠΑ, η Βραζιλία και η Κολομβία, έχουν αριστερούς προέδρους.
Μία από τις κυριότερες υποσχέσεις της προεκλογικής εκστρατείας –η μαζική απέλαση εκατομμυρίων μεταναστών χωρίς χαρτιά– κινδυνεύει ως εκ τούτου να σπείρει το χάος στην περιοχή εφόσον τεθεί σε εφαρμογή.
Αντίθετα με ένα πολυμερές όραμα για τον κόσμο, ο Ντόναλντ Τραμπ είναι υπέρμαχος του “Πρώτα η Αμερική”, ιδιαίτερα στον εμπορικό τομέα.
Για τον Μπράιαν Φινουκέιν, ειδικό στην εξωτερική πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών στο International Crisis Group, κινδυνεύει να νιώσει ότι μπορεί να αισθανθεί ότι θα είναι πιο ελεύθερος σε σχέση με την πρώτη θητεία του.
«Ένας Τραμπ 2.0 θα είναι πολύ διαφορετικός. Δεν θα έχει καμία από αυτές τις προσωπικότητες που, πράγματι, έχουν βάλει φρένο στον Τραμπ σε μια δεδομένη στιγμή ή με έναν ορισμένο τρόπο, περιλαμβανομένου του Πενταγώνου», είπε.
Στη Μέση Ανατολή, ο Ντόναλντ Τραμπ αναμένεται να επαναβεβαιώσει την άνευ όρων υποστήριξή του στο Ισραήλ έχοντας στο φόντο να κάνει τα πάντα για την αντιμετώπιση του κοινού ιρανικού εχθρού.
Σύμφωνα με πληροφορίες του Τύπου, δύο μήνες πριν από την ανάληψη των καθηκόντων του, ο Τραμπ έχει δώσει στον πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου λευκή επιταγή στον πόλεμο στη Λωρίδα της Γάζας και του Λιβάνου.
Ο Νετανιάχου χαιρέτισε «τη μεγαλύτερη επιστροφή στην Ιστορία», βλέποντας στην επιστροφή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο «μια ισχυρή επαναδέσμευση στη μεγάλη συμμαχία» με το Ισραήλ.
Ο Ρεπουμπλικάνος πρόεδρος θα αυξήσει επίσης την πίεση στην Τεχεράνη, καθώς ο ίδιος είχε προτρέψει τον Μπενιαμίν Νετανιάχου να βομβαρδίσει τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν μετά την επίθεση με πυραύλους εναντίον του Ισραήλ στις αρχές Οκτωβρίου.
Κατά την πρώτη θητεία του, ο Τραμπ είχε μεταφέρει την πρεσβεία των ΗΠΑ από το Τελ Αβίβ στην Ιερουσαλήμ. Υποδέχθηκε πρόσφατα τον Νετανιάχου στην κατοικία του στο Μαρ-α-Λάγκο, στη Φλόριντα.
Ο πρώην πρόεδρος αναμένεται ακόμη να προτρέψει άλλες αραβικές χώρες να αναγνωρίσουν το Ισραήλ, μετά τις συμφωνίες του Αβραάμ το 2020, με τις οποίες τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Μαρόκο και το Μπαχρέιν εξομάλυναν τις σχέσεις τους με το εβραϊκό κράτος.
Και θα καλλιεργήσει την ελπίδα, που είχε διαψευστεί από την κυβέρνηση Μπάιντεν, για μια εξομάλυνση των σχέσεων της Σαουδικής Αραβίας με το Ισραήλ, που θα αντιπροσώπευε μεγάλη ανατροπή στην περιοχή.
Αναλυτικά:
Δασμοί
Ο Τραμπ έχει δηλώσει ότι σκοπεύει να επιβάλει δασμούς 10% σε όλα τα προϊόντα που εισάγονται στις ΗΠΑ με στόχο να εξαλείψει το εμπορικό έλλειμμα της χώρας. Όμως οι επικριτές του εκτιμούν ότι κάτι τέτοιο θα οδηγήσει σε αυξήσεις τιμών που θα πλήξουν τους Αμερικανούς καταναλωτές και θα προκαλέσουν οικονομική αστάθεια σε παγκόσμιο επίπεδο.
Επίσης έχει προειδοποιήσει ότι θα επιβάλει υψηλότερους δασμούς στις χώρες που έχουν υιοθετήσει δασμούς για τις αμερικανικές εισαγωγές και έχει απειλήσει να επιβάλει δασμούς 200% σε κάποια εισαγόμενα αυτοκίνητα.
Ο Ρεπουμπλικάνος έχει στο στόχαστρό του κυρίως την Κίνα, όμως και συμμαχικές χώρες των ΗΠΑ, όπως τα κράτη μέλη της ΕΕ, ενδέχεται να δουν να επιβάλλονται υψηλότεροι δασμοί στα προϊόντα τους.
Προτείνει τη σταδιακή απαγόρευση σε διάστημα τεσσάρων ετών των εισαγωγών κινεζικών προϊόντων, μεταξύ των οποίων ηλεκτρονικά και φαρμακευτικά είδη και ο χάλυβας.
Μαζικές απελάσεις
Ο Τραμπ έχει δηλώσει ότι θα επαναφέρει τις πολιτικές που είχε υιοθετήσει κατά την πρώτη θητεία του αναφορικά με τους παράτυπους μετανάστες και ότι θα επιβάλει νέους περιορισμούς.
Έχει δεσμευθεί να περιορίσει τον αριθμό των μεταναστών που λαμβάνουν άσυλο στις ΗΠΑ και να προχωρήσει στις μαζικότερες απελάσεις παράτυπων μεταναστών στην ιστορία της χώρας.
Ο Ρεπουμπλικάνος έχει πει ότι θα χρησιμοποιήσει την εθνοφρουρά κι αν είναι απαραίτητο ακόμη και ομοσπονδιακά στρατεύματα για να πετύχει αυτόν τον στόχο.
Παράλληλα θα επιδιώξει να τερματιστεί το καθεστώς παροχής αυτόματα της αμερικανικής υπηκοότητας στα παιδιά των μεταναστών που γεννιούνται στις ΗΠΑ, ενώ έχει αφήσει να εννοηθεί ότι θα άρει το καθεστώς προστασίας για κάποιους μετανάστες, όπως οι Αϊτινοί και οι Βενεζουελάνοι.
Εξάλλου θα επαναφέρει την «απαγόρευση ταξιδίων», βάσει της οποίας δεν επιτρεπόταν η είσοδος στις ΗΠΑ σε πολίτες πολλών μουσουλμανικών χωρών.
Εξορύξεις
Ο Τραμπ έχει δεσμευθεί να αυξήσει την αμερικανική παραγωγή ορυκτών καυσίμων διευκολύνοντας τις εξορύξεις σε ομοσπονδιακή γη και ενθαρρύνοντας την κατασκευή νέων αγωγών μεταφοράς φυσικού αερίου. Μάλιστα σκοπεύει να επιτρέψει εκ νέου τις εξορύξεις στο αρκτικό εθνικό καταφύγιο άγριας φύσης στην Αλάσκα.
Ο Ρεπουμπλικάνος έχει προειδοποιήσει ότι θα αποσύρει εκ νέου τις ΗΠΑ από τη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα.
Φοροαπαλλαγές
Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει υποσχεθεί να καταργήσει τις ομοσπονδιακές ρυθμίσεις που, όπως εκτιμά, περιορίζουν τη δημιουργία θέσεων εργασίας.
Έχει δεσμευθεί να διατηρήσει τις μειώσεις φόρων που υπέγραψε σε νόμο το 2017, κατά την προηγούμενη προεδρική του θητεία, ενώ η οικονομική του ομάδα έχει εξετάσει έναν νέο γύρο φοροελαφρύνσεων για πρόσωπα και επιχειρήσεις.
Ο Τραμπ έχει υποσχεθεί να μειώσει τον φορολογικό συντελεστή από 21% στο 15% για τις επιχειρήσεις που κατασκευάζουν τα προϊόντα τους στις ΗΠΑ.
Κατάργηση των προγραμμάτων στήριξης των μειονοτήτων
Ο Τραμπ έχει δηλώσει ότι θα απαιτήσει από τα αμερικανικά πανεπιστήμια «να υπερασπιστούν την αμερικανική παράδοση και τον δυτικό πολιτισμό» και να πάψουν να εφαρμόζουν προγράμματα για τη στήριξη των μειονοτήτων.
Επίσης ο Ρεπουμπλικάνος έχει πει ότι επιθυμεί να καταργήσει το υπουργείο Παιδείας και να επιτρέψει σε κάθε πολιτεία να εφαρμόζει τη δική της εκπαιδευτική πολιτική.
Αμβλώσεις
Ο Τραμπ διόρισε τρεις νέους συντηρητικούς δικαστές στο Ανώτατο Δικαστήριο, αλλάζοντας τις ισορροπίες και οδηγώντας στην ανατροπή τον Ιούνιο του 2022 της ιστορικής του απόφασης που προστάτευε το δικαίωμα των γυναικών στην άμβλωση σε ομοσπονδιακό επίπεδο.
Ο Ρεπουμπλικάνος είναι πιθανό να συνεχίσει και στη δεύτερη θητεία του να διορίζει ομοσπονδιακούς δικαστές που θα διατηρούν τους περιορισμούς στην άμβλωση.
Ωστόσο έχει δηλώσει ότι δεν είναι απαραίτητο να υιοθετηθεί απαγόρευση των αμβλώσεων σε ομοσπονδιακό επίπεδο, εκτιμώντας ότι οι πολιτείες θα πρέπει να νομοθετούν για το θέμα.
Εξάλλου ο Τραμπ έχει αφήσει να εννοηθεί ότι δεν θα επιδιώξει να περιορίσει την πρόσβαση στη μιφεπριστόνη, ένα σκεύασμα που χρησιμοποιείται για τις φαρμακευτικές αμβλώσεις.
Παράλληλα δηλώνει ότι στηρίζει πολιτικές για την προώθηση της εξωσωματικής γονιμοποίησης, της προγεννητικής φροντίδας των γυναικών και της αντισύλληψης.
Τερματισμός πολέμων
Ο Τραμπ επικρίνει τη στήριξη που παρέχουν οι ΗΠΑ στην Ουκρανία στον πόλεμό της εναντίον της Ρωσίας και έχει δηλώσει ότι μπορεί να τον τερματίσει μέσα σε 24 ώρες, αν και δεν έχει εξηγήσει πώς. Έχει προτείνει το Κίεβο να παραχωρήσει κάποια εδάφη του προκειμένου να επιτευχθεί ειρηνευτική συμφωνία με τη Μόσχα, κάτι που η Ουκρανία απορρίπτει.
Ο Ρεπουμπλικάνος έχει δηλώσει ότι επί προεδρίας του οι ΗΠΑ θα αναθεωρήσουν ριζικά «τον σκοπό και την αποστολή του ΝΑΤΟ».
Σε ό,τι αφορά το Ισραήλ, ο Τραμπ το στηρίζει στον πόλεμό του εναντίον της Χαμάς στη Λωρίδας της Γάζας, αλλά του έχει ζητήσει να ολοκληρώσει τις επιχειρήσεις του. Ο Ρεπουμπλικάνος αναμένεται να συνεχίσει να παρέχει όπλα στο Ισραήλ όμως παράλληλα φαίνεται ότι θα επιδιώξει την εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ του Ισραήλ και της Σαουδικής Αραβίας.
Έχει δηλώσει επίσης ότι «θα τερματίσει τα δεινά και την καταστροφή στον Λίβανο», όμως δεν έχει εξηγήσει τον τρόπο.
Παράλληλα ο Τραμπ θα ήθελε να δημιουργήσει έναν «σιδηρού θόλο» — μια τεράστια ασπίδα αντιαεροπορικής άμυνας αντίστοιχη με του Ισραήλ — πάνω από τις ηπειρωτικές ΗΠΑ, ενώ έχει αναφερθεί στην ιδέα να στείλει στρατό στο Μεξικό για να πολεμήσει κατά των καρτέλ ναρκωτικών.
Διώξεις εχθρών, υποστήριξη συμμάχων
Κατά καιρούς ο Τραμπ έχει δηλώσει ότι θα ζητήσει από τις υπηρεσίες επιβολής του νόμου των ΗΠΑ να ερευνήσουν πολιτικούς αντιπάλους του, μεταξύ των οποίων εκλογικοί αξιωματούχοι, δικηγόροι και δωρητές κομμάτων.
Παράλληλα έχει πει ότι θα εξετάσει τον διορισμό ειδικού εισαγγελέα για να ερευνήσει τον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν, χωρίς να εξηγήσει για ποια ή ποιες υποθέσεις.
Ο Τραμπ έχει επίσης επισημάνει ότι σκέφτεται να δώσει χάρη σε όσους υποστηρικτές του καταδικάστηκαν σε ποινές φυλάκισης επειδή εισέβαλαν στο Καπιτώλιο τον Ιανουάριο του 2021.
Γραφειοκρατία
Ο Τραμπ θα επιδιώξει να καταπολεμήσει το «βαθύ κράτος» –τους ομοσπονδιακούς υπαλλήλους καριέρας οι οποίοι, όπως καταγγέλλει, προωθούν τη δική τους ατζέντα—μέσω διατάγματος που θα αλλάζει το καθεστώς χιλιάδων εξ αυτών προκειμένου να μπορούν να απολυθούν.
Εξάλλου έχει υποσχεθεί ότι θα δημιουργήσει μια ανεξάρτητη επιτροπή η οποία θα αξιολογήσει την αποτελεσματικότητα της ομοσπονδιακής κυβέρνησης. Επικεφαλής της επιτροπής αυτής έχει πει ότι θα είναι ο δισεκατομμυριούχος επιχειρηματίας Ίλον Μασκ.
Ιστορική επιστροφή
“Μια απίθανη επιστροφή” και μια “επικίνδυνη επιλογή”: ο αμερικανικός Τύπος αποκρυπτογραφεί σήμερα τη νίκη του Ντόναλντ Τραμπ απέναντι στη Δημοκρατική υποψήφια Κάμαλα Χάρις.
“Έπειτα από μια απίθανη και ιστορική” προεκλογική εκστρατεία, ο Ντόναλντ Τραμπ έκανε “μία από τις πιο αξιοσημείωτες επιστροφές στην πολιτική ιστορία”, γράφει η εφημερίδα USA Today.
Αφού “κατηγορήθηκε σε δύο υποθέσεις, επιβίωσε από δύο απόπειρες δολοφονίας και κρίθηκε ένοχος σε 34 κατηγορίες” του ποινικού δικαίου, ο Ντόναλντ Τραμπ εξελέγη σήμερα σε μια “καθαρή και απίθανη νίκη”.
Ο 78χρονος πρώην πρόεδρος, κέρδισε τις εκλογές “ως ο Ντόναλντ Τραμπ”, εκτιμά η Wall Street Journal. Έκανε “αυτό που ξέρει να κάνει καλύτερα: προσέγγισε τα πλήθη, πέρασε στην επίθεση και πρότεινε ένα καθαρό όραμα για το έθνος”, προσθέτει.
Η συντακτική επιτροπή της εφημερίδας θεωρεί, από την πλευρά της, ότι η νίκη αυτή “είναι μεγαλύτερη από εκείνην του 2016”.
“Κέρδισε και πάλι επειδή ο πρόεδρος Μπάιντεν δεν κατάφερε να φέρει την ενότητα και την ευημερία που είχε υποσχεθεί και επειδή μέσα σε τέσσερα χρόνια, οι ψηφοφόροι μπάφιασαν από τα αποτελέσματα των προοδευτικών πολιτικών του”, προσθέτει.
“Σε ένα έθνος βαθιά διαιρεμένο”, υπογραμμίζει η New York Times, ο Ντόναλντ Τραμπ “έπαιξε πάνω στον φόβο για τους μετανάστες και στις ανησυχίες για την οικονομία προκειμένου να κερδίσει” τη Δημοκρατική αντίπαλό του Κάμαλα Χάρις.
Η Αμερική έκανε “μια επικίνδυνη επιλογή”, λέει η συντακτική επιτροπή της εφημερίδας σε ένα άρθρο γνώμης, λέγοντας πως ορισμένοι ψηφοφόροι επέλεξαν τον Ρεπουμπλικάνο “λόγω μιας βαθιάς δυσαρέσκειας απέναντι στο στάτους κβο, στην πολιτική ή στην κατάσταση των αμερικανικών θεσμών γενικά”.
Το αμερικανικό δίκτυο CNN λέει πως η δεύτερη θητεία του Τραμπ “δεν θα μοιάζει σε τίποτα με την πρώτη”.
“Θα μπει στο Οβάλ Γραφείο με την εμπειρία ότι έχει κάνει ήδη αυτή τη δουλειά και ταυτόχρονα πολλή μνησικακία για τον τρόπο με τον οποίο πιστεύει ότι του συμπεριφέρθηκε το σύστημα”, διευκρινίζει.
Η Washington Post διερωτάται από την πλευρά της αν “η προεδρία του θα είναι το ίδιο σκοτεινή όπως και η προεκλογική εκστρατεία του”.
“Κανένας δεν φανταζόταν πριν από εννέα χρόνια ότι θα είχε τέτοια μακροβιότητα ή τέτοια επίδραση στο κόμμα του ή στη χώρα του”, προσθέτει η εφημερίδα.
Όμως από σήμερα, “το μέλλον της Αμερικής είναι γι΄άλλη μια φορά στα χέρια του”.
