Του Μανώλη Ντουντουνάκη
Η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί, να πουλήσει σε ιδιώτες, πρώτα, τα δίκτυα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και, μετά, την αποκαλούμενη «Μικρή ΔΕΗ», που θα κατέχει το 30% του παραγωγικού δυναμικού της ΔΕΗ. Θα ακολουθήσει, μια τρίτη φάση, κατά την οποία η ΔΕΗ, τελικά, θα ξεπουληθεί ολόκληρη. Η ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ δεν συνιστά μια θετική για την Ελλάδα «μεταρρύθμιση» και η πραγματοποίησή της δεν είναι αναπόφευκτη. Η ιδιωτικοποίηση και πώληση του ΑΔΜΗΕ, εντος του 2014, είναι θέμα καθαρά πολιτικό και έχει άμεση σχέση με την εθνική κυριαρχία και ασφάλεια, ενώ, αναμένεται, να επιφέρει σημαντικές αυξήσεις στην τιμή του ρεύματος. O ΑΔΜΗΕ, είναι μια πλήρως ανεξάρτητη και αυτοχρηματοδοτούμενη εταιρία, και η λειτουργία του δεν επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό, ενώ
επένδυσε από το 2010 ως το 2012, 253 εκ. €. Ο ΑΔΜΗΕ έχει ήδη εξασφαλίσει χρηματοδοτήσεις από το ΕΣΠΑ και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα επενδύσεων για την υλοποίηση μεγάλων έργων, όπως η διασύνδεση των Κυκλάδων και της Κρήτης με το ηπειρωτικό σύστημα. Όμως, οι προτάσεις για υποθαλάσσιες καλωδιακές διασυνδέσεις περιλαμβάνονται σε προγραμματισμούς της ΔΕΗ προηγούμενων περιόδων, και αποτελούν μέρος σημερινών πολυεθνικών σχεδίων για την ανάπτυξη μεγάλων αιολικών & φωτοβολταϊκών πάρκων στα νησιά και τη διοχέτευση της παραγόμενης ενέργειας στο εθνικό σύστημα μεταφοράς. Το ζήτημα των διασυνδέσεων βρίσκεται έτσι στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της αγοράς και των αρμόδιων φορέων, αλλά ταυτόχρονα και στην προβληματική των τοπικών κινημάτων που αντιστέκονται στην εγκατάσταση των συγκεκριμένων έργων ΑΠΕ μεγάλης κλίμακας. Λόγω των καθολικών αντιδράσεων σε όλη την Κρήτη, περίπου 100 τοπικά κινήματα και φορείς, συνέπραξαν στη δημιουργία του «Παγκρήτιου Δικτύου Αγώνα κατά των Βιομηχανικών ΑΠΕ». Όσοι διαφωνούν με τα επενδυτικά σχέδια διασυνδέσεων που προωθούνται σήμερα, αναδεικνύουν ότι, με τους όρους που προωθούνται σήμερα, δεν λαμβάνουν υπόψη τις πραγματικές ανάγκες φορτίου και τη φέρουσα ικανότητα των περιοχών. Θα μετατρέψουν βίαια τα νησιά σε εξαγωγικά – διαμετακομιστικά «ενεργειακά κέντρα», επιβάλλοντας ένα μοντέλο που έρχεται σε σύγκρουση με άλλες σημαντικές οικονομικές δραστηριότητες και χρήσεις γης. Στα νησιωτικά συστήματα τα χαρακτηριστικά των δικτύων και της ζήτησης δεν επιτρέπουν την πλήρη κατάργηση των σταθμών βάσης που λειτουργούν με συμβατικά καύσιμα. Επιπλέον η λειτουργία αυτόνομων νησιωτικών συστημάτων με πολύ υψηλή διείσδυση Α.Π.Ε. παρουσιάζει σοβαρά τεχνικά προβλήματα που μπορούν να αναιρεθούν μόνο με τη δημιουργία έξυπνων ενεργειακών μικροδικτύων, που μπορούν να διπλασιάσουν, τουλάχιστον, τη διείσδυση των ΑΠΕ, στο σύστημα. Στην ΕΕ προωθούνται, τεχνικές εξοικονόμησης ενέργειας, πολιτικές μείωσης της ρύπανσης, τα κτίρια μηδενικής ενέργειας, πρακτικές κατανεμημένης (διεσπαρμένης) παραγωγής ενέργειας, προωθούνται τα μικροδικτυα, ενσωματώνονται στα δίκτυα έξυπνοι μετρητές, προωθείται η συμμετοχή του καταναλωτή με διαφοροποίηση της πολιτικής κοστολόγησης της ενέργειας στον τελικό καταναλωτή, αλλά και στον παραγωγό ενέργειας κ.λ.π..
Σήμερα σε μία καταρρέουσα κοινωνία και οικονομία, σε ένα νεοφιλελεύθερο παροξυσμό με μοχλό την κρίση, η διασύνδεση της Κρήτης πρέπει να τοποθετηθεί σε ένα δημόσιο διάλογο ουσίας, με αφορμή και τις αυτοδιοικητικές εκλογές. Στο πλαίσιο ενός ριζικά διαφορετικού, ριζοσπαστικού σχεδίου για τις ΑΠΕ, είναι επιβεβλημένη όχι μόνο η εκπόνηση ενός ολοκληρωμένου εθνικού ενεργειακού σχεδιασμού, αλλά και η εμπλοκή των ίδιων των τοπικών κοινωνιών οι οποίες θα πρέπει να αντιληφθούν τις ΑΠΕ ως δική τους υπόθεση. Η κοινωνία, οι φορείς και οι υποψήφιοι συνδυασμοί οφείλουν άμεσα, να τοποθετηθούν με ένα ξεκάθαρο, χωρίς περιορισμούς, μισόλογα και ευχολόγια ΟΧΙ στις ΒΑΠΕ στην ΚΡΗΤΗ, και να αντιπροτείνουν βιώσιμες λειτουργικές λύσεις, εναλλακτικές της ηλεκτρικής διασύνδεσης με το ηπειρωτικό σύστημα. Χώρες με πολύ λιγότερα συγκριτικά πλεονεκτήματα από την Ελλάδα επένδυσαν με επιτυχία στις ΑΠΕ, στην έρευνα και στις νέες τεχνολογίες. Είναι γεγονός ότι έχουμε καθυστερήσει σοβαρά να προωθήσουμε με ορθολογικό τρόπο την ομαλή μετάβαση της χώρας στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τη δημιουργία μιας οικονομίας χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Χρειαζόμαστε, μια ΔΕΗ δημόσια, καθετοποιημένη, εκσυγχρονισμένη και κοινωνικά ελεγχόμενη με σχέδιο ενεργειακής κάλυψης της χώρας, με επάρκεια και ασφάλεια, με διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας, με πλήρη σεβασμό στις οικολογικές απαιτήσεις για την προστασία του κλίματος, για μια οικονομία χωρίς εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.
Η ηλεκτρική ενέργεια είναι και θα παραμείνει δημόσιο αγαθό, τα ηλεκτρικά δίκτυα είναι δημόσια περιουσία στρατηγικής σημασίας. Η αποτροπή της ιδιωτικοποίησης του ΑΔΜΗΕ και της ΔΕΗ πρέπει να γίνει υπόθεση όλης της κοινωνίας και του ελληνικού λαού.