Γράφει ο Δρ. Αιμίλιος Δασύρας / γεωλόγος | Ο Ελληνοϊταλικος πόλεμος 1940-41 ήταν η πολεμική σύγκρουση μεταξύ Ελλάδας και συνασπισμού Ιταλίας και Αλβανίας, η οποία διήρκεσε από τις 28 Οκτωβρίου 1940 μέχρι τις 31 Μαΐου 1941,όταν ολοκληρώθηκε η κατάληψη της χώρας. Τις πρώτες πρωινές ώρες της Δευτέρας της 28ης Οκτωβρίου του 1940, ο Ιταλός Πρέσβης στη Αθήνα, Εμανουέλε Γκρατσι επέδωσε ιδιόχειρα στον Ελληνα δικτάτορα Ιωάννη Μεταξά,στην οικία του δεύτερου,στην Κηφισιά,τελεσίγραφο,με το οποίο απαιτούσε την ελεύθερη διέλευση του Ιταλικού στρατού απο την Ελληνοαλβανική μεθόριο,προκειμένου στη συνέχεια να καταλάβει κάποια στρατηγικά σημεία του Ελληνικού Βασιλείου,για τις ανάγκες ανεφοδιασμού και άλλων διευκολύνσεών του για τη μετέπειτα προώθησή του στην Αφρική.
Μετα την ανάγνωση του κειμένου ο Μεταξάς έστρεψε το βλέμμα του στον Ιταλό Πρέσβη και του απάντησε στα γαλλικά,(επίσημη διπλωματική γλώσσα)την ιστορική φράση: “Alors, c’est la guerre”, δηλαδή, “Λοιπόν, αυτο σημαίνει πόλεμο”, εκδηλώνοντας έτσι την αρνητική θέση επι των ιταμών Ιταλικών αιτημάτων.
Ο ιδιος ο Γκράτσι στα απομνημονεύματά του,που εξέδωσε το 1945,περιγράφει τη σκηνή: “Εχω εντολή κ.Πρωθυπουργέ να σας κάνω μια ανακοίνωση” και του εδωσα το έγγραφο. Παρακολούθησα την συγκίνηση εις τα χέρια του και εις τα μάτια του. Με σταθερή φωνη και βλέποντάς με κατάματα ο Μεταξάς μου είπε: ”Αυτό σημαίνει πόλεμο ”. Του απήντησα οτι αυτό θα μπορούσε να αποφευχθεί. Μου απάντησε ΟΧΙ. Του πρόσθεσα ότι αν ο στρατηγός Παπάγος….,ο Μεταξάς με διέκοψε και μου είπε: ΟΧΙ!! ‘Εφυγα υποκλινόμενος με τον βαθύτατο σεβασμό προ αυτου του γέροντος.
Ο Μεταξάς εκείνη την στιγμή είχε εκφράσει το Ελληνικό Λαϊκό συναίσθημα,την άρνηση της υποταγής,και αυτή η άρνηση πέρασε στον τότε ελληνικό δημοσιογραφικό τύπο με την λέξη “ΟΧΙ”. Δύο ώρες μετά την παραπάνω επίδοση,ξεκίνησε ο Ελληνοιταλικός Πόλεμος με εισβολή των Ιταλικών στρατευμάτων στην Ήπειρο,οπότε η Ελλάδα αμυνόμενη ενεπλάκη στον πόλεμο.
Ο Ελληνικός Στρατός αντεπιτέθηκε και ανάγκασε τον Ιταλικό να υποχωρήσει και μέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου,σχεδόν το ένα τέταρτο του εδάφους της Αλβανίας είχε καταληφθεί από τους Ελληνες. Η αντεπίθεση των Ιταλών,το Μάρτιο του 1941,απέτυχε,με κέρδος μόνο μικρές εδαφικές εκτάσεις στην περιοχή της Χειμάρας.
Τις πρώτες μέρες του Απριλίου,με την έναρξη της Γερμανικής επίθεσης,οι Ιταλοί ξεκίνησαν και αυτοί νέα αντεπίθεση. Από τις 12 Απριλίου, ο Ελληνικός Στρατός άρχισε να υποχωρεί απο την αλβανία,για να μην περικυκλωθεί από τους προελαύνοντες Γερμανούς. Ακολούθησε η συνθηκολόγηση με τους Γερμανούς,στις 20 Απριλίου και με τους Ιταλούς,τρείς μέρες αργότερα,οι οποίες περαίωσαν τυπικά τον Ελληνοιταλικογερμανικό πόλεμο.
Βέβαια το 1940 ο Ελληνικός Στρατός είχε φοβερές ελλείψεις σε όλμους,μεταφορικά μέσα,αντιαεροπορικό και αντιαρματικό πυροβολικό. Στο Ναυτικό και στην Αεροπορία εκτός του πεπαλαιωμένου υλικού,η έλλειψη εξοπλισμού ήταν ακόμα μεγαλύτερη. Επίσης, το στελεχιακό δυναμικό του στρατεύματος είχε αποδυναμωθεί απο την απόταξη των αξιωματικών που υποστήριζαν τον Βενιζέλο.
Αυτοί οι Αξιωματικοί θα μπορούσαν να προσφέρουν στον αγώνα κατά της Ιταλικής εισβολής,οπως αποδείχθηκε απο την μετέπειτα δράση τους στην Κατοχή.Ομως οι ελλείψεις αυτές δεν επηρέασαν το αποτέλεσμα της αναμέτρησης στο βαθμό που θα περίμενε η Ιταλική ηγεσία,καθώς οι συνεχείς κλήσεις και ασκήσεις εφέδρων μετά το 1937 για τη στελέχωση στρατιωτικών μονάδων,η Βρετανική συνδρομή σε αεροπορικά μέσα (έστω και μικρή) και η επίταξη 150.000 κτηνών, όπως και η αυτοθυσία των χωρικών της Ηπείρου,για την μεταφορά στρατιωτικού υλικού,έλυσαν πολλά απο τα προβλήματα.
Η απόκρουση της Ιταλικής εισβολής αποτέλεσε την πρώτη Νικη των Συμμάχων κατά των Δυνάμεων του Αξονα στη διάρκεια του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου και ανύψωσε το ηθικό των Λαών στη σκλαβωμένη Ευρώπη. Πολλοί Ιστορικοί υποστηρίζουν οτι η Νίκη των Ελλήνων επηρέασε την έκβαση ολόκληρου του πολέμου,καθώς υποχρέωσε τους Γερμανούς να αναβάλουν την ”Επιχείρηση Μπαρμπαροσα ”δηλαδή την επίθεση κατά της Σοβιετικής Ενωσης,προκειμένου να βοηθήσουν τους συμμάχους τους Ιταλούς που έχαναν τον πόλεμο με την Ελλάδα.
Η καθυστερημένη επίθεση τον Ιούνιο του 1941,ενέπλεξε τις Γερμανικές δυνάμεις στις σκληρές συνθήκες του Ρώσικου χειμώνα ή ”Στρατηγού Χειμώνα”,με αποτέλεσμα την ηττα τους στη διάρκεια της Μάχης της Μόσχας.
ΟΙ ΔΥΜΑΜΕΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΙΤΑΛΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΤΗΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ ΗΤΑΝ:
ΙΤΑΛΙΑ 140.000 την 28η Οκτωβρίου 1940
270.000 την 1η Ιανουαρίου 1941
520.000 τον Απρίλιο του 1941
463 αεροσκάφη
163 ελαφρά αρματα μάχης
ΕΛΛΑΔΑ 35.000 την 28η Οκτωβρίου 1940
232.000 την 13η Νοεμβρίου 1940
250.000 τον Απρίλιο του 1941
77 Αεροσκάφη
”ΔΟΞΑ ΤΟΙΣ ΝΙΚΗΤΑΙΣ” / Εικονες που πρεπει να μενουν καλα διατηρημενες, στα αρχεία και στις καρδιες μας!!!! / Αρχειο, Δρ.Αιμιλιος Δασυρας
