Στο τέλος μιας καλοκαιρινής σεζόν που χαρακτηρίστηκε από τις άνευ προηγουμένου υψηλές θερμοκρασίες στην Μεσόγειο, πολλοί ταξιδιώτες του καλοκαιριού ψάχνουν άλλους προορισμούς για τις διακοπές του επόμενου καλοκαιριού, όπως γράφει το BBC.
Μεταξύ των προορισμών είναι η Τσεχία, η Βουλγαρία, η Ιρλανδία και η Δανία, δηλαδή πιο βόρεια από τα παραθαλάσσια θέρετρα που ήταν η κυρίαρχη τάση.
«Βρισκόμαστε σε παγίδα»
Η Λόρι Ζάινο λέει ότι ο σύζυγός της κληρονόμησε ένα διαμέρισμα για διακοπές στο Αλικάντε της Ισπανίας, που το είχε αγοράσει ο παππούς του στη δεκαετία του 1970. Εκεί έκανε διακοπές από μωρό και η Λόρι Ζάινο με τον σύζυγό της περνούσαν εκεί τα καλοκαίρια τους τα τελευταία 16 χρόνια. Το διαμέρισμα αυτό τους εξασφάλιζε ό, τι ήθελαν: ήλιο, θάλασσα και ατέλειωτες ώρες ξεκούρασης στην παραλία.
Όμως φέτος στην Ισπανία τα θερμόμετρα στα μέσα Ιουλίου έφτασαν να δείχνουν μέχρι 47 βαθμούς Κελσίου και στο Αλικάντε σκαρφάλωσαν μέχρι τους 39 βαθμούς, που σε συνδυασμό με την υγρασία, έκαναν την κατάσταση αφόρητη.
«Δεν έχω ξαναπεράσει τέτοιο καλοκαίρι», λέει η Ζάινο, «δεν μπορούσες να κοιμηθείς το βράδυ και το μεσημέρι ήταν αφόρητο- δεν μπορείς να βγεις έξω. Άρα μέχρι τις 4-5 το απόγευμα δεν μπορούσαμε να βγούμε από το σπίτι. Αυτές δεν ήταν διακοπές, ήταν σαν να βρισκόμαστε σε παγίδα».
Οι δασικές πυρκαγιές υπονομεύουν τον τουρισμό
Τον Ιούλιο οι καταστροφικές φωτιές στην Ελλάδα αποτέφρωσαν πενταπλάσιες δασικές εκτάσεις σε σχέση με τον ετήσιο μέσο όρο, υποχρεώνοντας πολλούς τουρίστες να εγκαταλείψουν τα καταλύματά τους.
Τον Αύγουστο οι φωτιές σάρωσαν την Τενερίφη και την Χιρόνα στην Ισπανία, στην περιοχή Σαρζέντας στην Πορτογαλία και την Σαρδηνία και την Σικελία, στην Ιταλία.
Η Πορτογαλία υπέφερε από την ξηρασία, οι ακτές της γαλλικής Ριβιέρας δέχθηκαν «επιδρομή» από μέδουσες, οι επιθέσεις κουνουπιών ήταν έντονες. Φαινόμενα που είναι συνέπειες της κλιματικής κρίσης.
Παρόλο που οι επιστήμονες λένε πως κανένα μέρος στον πλανήτη δεν έχει εξασφαλισμένη ασυλία από τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης, συμφωνούν ότι η νότια Ευρώπη θα συνεχίσει να βιώνει χειρότερους καύσωνες, ξηρασίες, μεγάλες δασικές φωτιές, πλημμύρες στα παραθαλάσσια μέρη και ισχυρότερες καταιγίδες. Φαινόμενα που δεν είναι μόνο δύσκολα, αλλά και επικίνδυνα.
Στην Ισπανία λόγω του οκταήμερου καύσωνα τον Ιούλιο έχασαν τη ζωή τους περίπου 1000 άνθρωποι. Το συνολικό κόστος σε ανθρώπινες ζωές το καλοκαίρι που πέρασε στην Ευρώπη δεν έχει εκτιμηθεί ακόμα. Αλλά το καλοκαίρι του 2022 υπολογίζεται σε 60.000 άτομα. Και το 2023 ήταν χειρότερο.
Μείωση 10% των τουριστών που θα επιλέξουν μεσογειακά θέρετρα
Γι αυτό οι τουρίστες που εδώ και αιώνες καταφεύγουν στις παραθαλάσσιες περιοχές για τις καλοκαιρινές τους διακοπές αρχίζουν να αλλάζουν συνήθειες. Μπορεί ο Αντόνιος και η Κλεοπάτρα να έκαναν διακοπές στην Σάμο, αλλά πρόσφατη μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ταξιδιών (ETC) διαπιστώνει ότι σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο παρατηρείται μείωση κατά 10% του αριθμού των Ευρωπαίων που ενδιαφέρονται για να προγραμματίσουν τις επόμενες καλοκαιρινές διακοπές σε κάποιο μεσογειακό θέρετρο. Πολλοί αλλάζουν τις ημερομηνίες διακοπών και προγραμματίζουν τις αποδράσεις τους για τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο.
Παρατηρείται «ανησυχία για τις μετεωρολογικές συνθήκες και αυτό επηρεάζει τους Ευρωπαίους στην επιλογή των διακοπών», δήλωσε ο Εντουάρντο Σανταντέρ, εκτελεστικός διευθυντής του ETC στο BBC. Συγκεκριμένα το 8% των ταξιδιωτών αναφέρουν «τα ακραία καιρικά φαινόμενα» ως βασική αιτία ανησυχίας όταν προγραμματίζουν διακοπές στην Ευρώπη στο διάστημα Ιουνίου-Νοεμβρίου.
«Οι καταναλωτές είναι ενημερωμένοι για το πώς η κλιματική αλλαγή επηρεάζει τον καιρό στην Ευρώπη και τις συνέπειες στις διακοπές τους. Αυτό σαφώς επηρεάζει τις ταξιδιωτικές ροές στην Ευρώπη», είπε ο Σανταντέρ.
Ποιοι είναι οι νέοι προορισμοί που θα γίνουν «της μόδας»
Ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι ολοένα και περισσότεροι αναζητούν νέους προορισμούς, με πιο ήπιες συνθήκες το καλοκαίρι, όπως η Τσεχία, η Βουλγαρία, η Ιρλανδία και η Δανία. Ήδη η Κορνουάλη στη Βρετανία, που διαθέτει καλές παραλίες, δέχεται περισσότερους τουρίστες από την Γερμανία και την Ολλανδία, όπως σημειώνει ο Μάλκολμ Μπελ, εκτελεστικός πρόεδρος του οργανισμού Visit Cornwall. «Πιστεύουμε ότι σε κάποιο βαθμό αυτό οφείλεται στο πιο ήπιο κλίμα, που βοηθάει δραστηριότητες όπως η ποδηλασία και ο περιπατητικός τουρισμός», είπε ο Μάλκολμ Μπελ.
Παρόλο που η Βρετανία δεν έχει την καλύτερη φήμη για τις καιρικές συνθήκες, το κλίμα είναι ο βασικός λόγος που την επιλέγουν οι τουρίστες από τον Περσικό Κόλπο. Καθώς τα καλοκαίρια γίνονται πολύ ζεστά στην Μεσόγειο, πολλοί Άραβες και Ινδοί επιλέγουν την Βρετανία για τις διακοπές τους.
Αυτές οι τάσεις θα γίνουν πιο έντονες τα προσεχή χρόνια. «Οι συνθήκες το καλοκαίρι στην Μεσόγειο προβλέπεται ότι θα γίνουν χειρότερες», υποστηρίζει ο Μπας Άμελουνγκ, καθηγητής ανάλυσης περιβαλλοντικών συστημάτων στο ολλανδικό πανεπιστήμιο Wageningen, προσθέτοντας: «Παραμένει δύσκολο να προβλέψουμε τι σημαίνει αυτό, αλλά νομίζω ότι πρέπει να είμαστε έτοιμοι για τα χειρότερα».
Η νότια Ευρώπη «όμηρος» πολιτικών επιλογών
Σε πρόσφατη μελέτη του Κοινού Ερευνητικού Κέντρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφέρεται ότι καθώς ανεβαίνει η θερμοκρασία του πλανήτη, οι νότιες παραθαλάσσιες περιφέρειες της Ευρώπη θα είναι οι χαμένες. Κατά μέσο όρο θα υποδέχονται 10% λιγότερους τουρίστες το καλοκαίρι, σε σύγκριση με το 2019. Η συγκεκριμένη εκτίμηση για τα Ιόνια νησιά είναι ότι αναμένεται μείωση των επισκεπτών κατά 9% ετησίως. Ενώ αντίθετα, οι επισκέπτες στη δυτική Ουαλία θα αυξηθούν κατά 16%.
Σε περίπτωση που επιτευχθεί ο στόχος για περιορισμό της αύξησης της μέσης θερμοκρασίας στον πλανήτη στον 1,5 βαθμό Κελσίου μέχρι το τέλος του αιώνα, τα πράγματα θα είναι πολύ καλύτερα για τον ευρωπαϊκό νότο. Αλλά αυτό προϋποθέτει επιτάχυνση των προσπαθειών για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, κάτι που αυτή την στιγμή δεν διαφαίνεται ως πρόθεση από τις πολιτικές ηγεσίες.
Κάποιοι … σφυρίζουν αδιάφορα
Το αξιοσημείωτο είναι ότι πολλοί άνθρωποι που ζουν και εργάζονται σε μεσογειακούς προορισμούς δεν αντιλαμβάνονται την πραγματικότητα, όπως λέει ο Άμελουνγκ. Μιλώντας με ανθρώπους από την τουριστική βιομηχανία σε αρκετές νοτιοευρωπαϊκές χώρες, «κάποιοι αμφιβάλλουν ακόμα και για το κατά πόσο συμβαίνει η κλιματική αλλαγή», επισημαίνει. «Άλλοι δεν δείχνουν καμία ανησυχία. Πάντα υπάρχουν πιο επείγοντα θέματα γι αυτούς». Η τάση είναι να εξασφαλίσουν την επιβίωση των επιχειρήσεων τους από χρόνο σε χρόνο και δεν ενδιαφέρονται για τις μακροπρόθεσμες συνέπειες της κλιματικής κρίσης στην τουριστική βιομηχανία.
Αλλά και οι πολιτικοί που έχουν την ευθύνη για την τουριστική βιομηχανία, μάλλον σφυρίζουν αδιάφορα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Ιταλία:
Στις 21 Ιουλίου του 2023, την ώρα που η Ιταλία περνούσε το χειρότερο κύμα καύσωνα, ο εθνικός οργανισμός τουρισμού της χώρας έβγαλε μια ανακοίνωση που έδειχνε πως οι αρμόδιοι ζούσαν σε άλλη χώρα! «Καμία κλιματική κρίση, οι θερμοκρασίες είναι φυσιολογικές για την εποχή», ήταν ο τίτλος της ανακοίνωσης.
«Είμαστε στη γη του ήλιου, του καλού καιρού και της φιλοξενίας. Και οι αριθμοί επιβεβαιώνουν ότι η Ιταλία εξακολουθεί να είναι ελκυστική», δήλωσε η υπουργός τουρισμού της Ιταλίας, Ντανιέλα Σαντατσέ, κατά την οποία οι ανταγωνιστές της Ιταλίας «κάνουν τις ξένες εφημερίδες να υπερβάλουν με το αφήγημα για μας, ενώ οι ψηλές θερμοκρασίες είναι ψυχολογικές αυτή την εποχή και δεν υπονομεύουν με κανένα τρόπο το προσφερόμενο τουριστικό προϊόν»