Πώς σπάμε τις αντοχές του πλανήτη – Μείωση ειδών κατά 52% από το 1970

Οι πληθυσμοί ψαριών, πτηνών, θηλαστικών, αμφιβίων και ερπετών μειώθηκαν συνολικά κατά52% σε όλο τον κόσμο κατά την περίοδο 1970 και 2010, πολύ ταχύτερα από τις προηγούμενες εκτιμήσεις αναφέρει το WWF.

Όπως αναφέρεται στη διετή έκθεση Living Planet Report που εκδίδει η ΜΚΟ, οι ανάγκες της ανθρωπότητας σε φυσικούς και άλλους πόρους είναι κατά 50% υψηλότερες από αυτό που μπορεί να αντέξει το φυσικό περιβάλλον, την ώρα που συνεχίζονται με αμείωτους ρυθμούς η αποψίλωση των δασών και η άντληση υδάτων από τους υδροφόρους ορίζοντες κι ενώ οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα αυξάνονται με πρωτοφανείς ρυθμούς.

“Η καταστροφή δεν είναι αναπόδραστη, αλλά είναι συνέπεια του τρόπου ζωής που επιλέγουμε” αναφέρει ο Κεν Νόρρις, Διευθυντής Επιστημών της Ζωολογικής Εταιρείας του Λονδίνου.

—Τα στοιχεία

Η έκθεση έδειξε ότι οι απώλειες των σπονδυλωτών ειδών της άγριας ζωής είναι υψηλότερες στις τροπικές περιοχές, ειδικά στη Λατινική Αμερική. Τα αποτελέσματα του δείκτη “Living Planet Index”βασίζονται στις τάσεις 10.380 πληθυσμών από 3.038 είδη θηλαστικών, πουλιών, ερπετών, αμφιβίων και ψαριών.

Η εκτίμηση για μέση μείωση 52% είναι  κατά πολύ υψηλότερη από προηγούμενες επειδή οι παλαιότερες μελέτες βασίζονταν σε ήδη διαθέσιμα δεδομένα από τη Βόρειο Αμερική και την Ευρώπη, αναφέρει το WWF. Η ίδια έκθεση υπολόγιζε την απώλεια των ειδών σε ποσοστό 28% για την περίοδο 1970-2008.

Οι μεγαλύτερες απώλειες αφορούν στα είδη που ζουν σε γλυκό νερό, τα οποία μειώθηκαν κατά 76% τις τέσσερεις τελευταίες δεκαετίες, ενώ θαλάσσια και χερσαία είδη μειώθηκαν κατά 39%.

Βασικές αιτίες για την καταστροφή της βιοποικιλότητας είναι η απώλεια των φυσικών ενδιαιτημάτων, η εκμετάλλευση των ειδών με το κυνήγι και την αλιεία και βεβαίως οι κλιματικές αλλαγές.

Για να υπολογίσει τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο σε κάθε χώρα, ο δείκτης μέτρησε το “οικολογικό αποτύπωμα”, τις καλλιεργήσιμες εκτάσεις, τους θαλάσσιους χώρους και τους υγρότοπους (συνολικά την “βιοϊκανότητα”).

—Ξεπερνάμε τα όρια του πλανήτη                               

Το μεγαλύτερο οικολογικό αποτύπωμα αφήνουν πίσω τους οι κάτοικοι του Κουβέιτ, πράγμα που σημαίνει ότι καταναλώνουν και σπαταλούν περισσότερους πόρους κατά κεφαλή από κάθε άλλη χώρα με το Κατάρ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα να ακολουθούν.

“Εάν όλοι οι κάτοικοι του πλανήτη είχαν το οικολογικό αποτύπωμα του Κατάρ, θα χρειαζόμασταν 4,8 πλανήτες. Εάν ακολουθούσαμε τον τρόπο ζωής του μέσου κατοίκου των ΗΠΑ θα χρειαζόμασταν 3,9 πλανήτες” αναφέρει το WWF.

Η έκθεση εντόπισε επίσης εννέα επονομαζόμενα “πλανητικά όρια” δηλαδή “κατώφλια” πέραν των οποίων “μπορούν να συμβούν καταστροφικές αλλαγές στη ζωή όπως τη γνωρίζουμε”.

Τρία τέτοια κατώφλια τα έχουμε ήδη διαβεί: τη βιοποικιλότητα, τις συγκεντρώσεις του διοξειδίου του άνθρακα και τη ρύπανση από άζωτο εξαιτίας της χρήσης λιπασμάτων στη γεωργική παραγωγή.

Βρισκόμαστε κοντά στην παραβίαση ακόμα δύο ορίων: της οξίνισης των ωκεανών και των επιπέδων φωσφόρου στο γλυκό νερό.

—Τα στοιχεία για την Ευρώπη

Το «οικολογικό αποτύπωμα» δείχνει ότι και τα 27 κράτη – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ζουν υπεράνω των ορίων των φυσικών πόρων της Γης, ενώ βασίζονται υπερβολικά σε φυσικούς πόρους άλλων χωρών.

Πιο συγκεκριμένα, αν όλοι οι άνθρωποι στον πλανήτη υιοθετούσαν τον τρόπο ζωής των Ευρωπαίων, τότε η ανθρωπότητα θα χρειαζόταν 2,6 πλανήτες για να υποστηρίξει τις ανάγκες της σε φυσικούς πόρους.

«Το οικολογικό αποτύπωμα της Ευρώπης είναι μεγάλο. Οι οικονομικές μας δραστηριότητες συμβάλλουν στην απώλεια βιοποικιλότητας και ενδιαιτημάτων, εντός αλλά και εκτός ευρωπαϊκών συνόρων. Υπονομεύουμε το φυσικό κεφάλαιο που μας εξασφαλίζει την τροφή μας, τον αέρα που αναπνέουμε και το σταθερό κλίμα που χρειαζόμαστε», σημειώνει ο Τόνι Λόνγκ, Διευθυντής του Ευρωπαϊκού Γραφείου Πολιτικής του WWF.

«Πίσω από την οικονομική κρίση που βιώνει η χώρα, ξεδιπλώνεται και μια άλλη λιγότερο γνωστή αλλά εξίσου καταστροφική περιβαλλοντική κρίση. Στην Ελλάδα συνεχίζουμε να ζούμε εις βάρος του φυσικού μας κεφαλαίου και ο υπερ – δανεισμός αυτός θα έχει αρνητικές επιπτώσεις σε πολύ μεγαλύτερο βάθος χρόνου. Ας αποτελέσει η οικονομική κρίση τουλάχιστον αφορμή για μια εκ βαθέων επανεξέταση των προτύπων ανάπτυξης», υπογράμμισε με τη σειρά του ο Δημήτρης Καραβέλλας, Διευθυντής του WWF Ελλάς.

Πόσους πλανήτες θα χρειαζόμασταν αν όλη η ανθρωπότητα ζούσε όπως:

econews