Του Φώτη Ποντικάκη *
Μιας και είναι των ημερών να μιλάμε για μετάλλια και διακρίσεις, η Ελλάδα έλαβε το «αργυρό»/ «ασημένιο» μετάλλιο στο αγώνισμα «Μείωση των δαπανών για την Παιδεία».
Οι αγώνες ήταν πανευρωπαϊκοί και τα αποτελέσματα καταγράφηκαν από το ευρωπαϊκό Δίκτυο «Ευρυδίκη» που συλλέγει και δημοσιοποιεί στατιστικά στοιχεία για την εκπαίδευση στην Ευρώπη. Για το έτος 2015 λοιπόν, καταγράφηκε μείωση των δαπανών για την Παιδεία κατά 6,2% στην Ελλάδα.
Η μείωση αυτή είναι η δεύτερη μεγαλύτερη στην Ευρώπη με πρώτη τη μείωση δαπανών για την Παιδεία κατά 6,5% στη Σλοβενία. Τυχόν διαδόσεις για πρόθεση της ελληνικής αντιπροσωπείας να υποβάλει ένσταση στο δίκτυο «Ευρυδίκη» για να κατακτήσει η Ελλάδα το χρυσό και την πρώτη θέση στην Ευρώπη, κρίνονται ανυπόστατες.
Ακολουθούν στη μείωση των δαπανών στην Παιδεία η Βόρεια Ιρλανδία με 5,6% και η γερμανόφωνη κοινότητα του Βελγίου με 2,3%.
Στον αντίποδα, στις τελευταίες θέσεις του πίνακα (αυτοί δεν κατάφεραν να πετύχουν μείωση των δαπανών, αντίθετα αύξησαν τις δαπάνες οι αδαείς – αυτοί δεν ξέρουν, δε διδάσκονται από το παράδειγμά μας και την επιτυχία του!) βρίσκονται επτά χώρες με αύξηση των δαπανών για την Παιδεία μεγαλύτερη του 5%: Η Ισπανία, η Λιθουανία, η Ουγγαρία, η Ρουμανία, η Μάλτα, η Σλοβακία και η Σουηδία.
Εννιά χώρες είχαν αύξηση προϋπολογισμού για την Παιδεία μεταξύ 1 και 5%: Η Τσεχία, η Ιρλανδία, η Εσθονία, η Γαλλία, η Κροατία, το Λουξεμβούργο, η Ολλανδία, η Πολωνία και η Ισλανδία.
Στάσιμες (με μείωση ή αύξηση μικρότερη του 1%) έμειναν οι δαπάνες για την Παιδεία σε οκτώ χώρες/περιφέρειες: Βέλγιο (γαλλόφωνη και φλαμανδόφωνη κοινότητα), Βουλγαρία, Λιθουανία, Ιταλία, Αυστρία, Φινλανδία και Βρετανία (Αγγλία).
Γερμανία, Κύπρος, Βοσνία, Ελβετία, Λιχτενστάιν και FYROM δεν παρείχαν στοιχεία σε αυτή την έρευνα.
Γενικό συμπέρασμα είναι ότι περισσότερες από τις μισές ευρωπαϊκές χώρες / περιοχές (για τις οποίες είναι διαθέσιμα τα στοιχεία) αύξησαν τον προϋπολογισμό τους για την Παιδεία περισσότερο από 1%.
Η έρευνα καταγράφει τις δημόσιες δαπάνες για την Παιδεία, όπως είχαν σχεδιαστεί μέχρι τον Ιούνιο του 2015. Στις δημόσιες δαπάνες για την Παιδεία συμπεριλαμβάνει όλους τους τύπους δημόσιων χρηματοδοτήσεων, ακόμη και δημόσιες επιχορηγήσεις στην ιδιωτική εκπαίδευση και για υποστήριξη των φοιτητών και των οικογενειών τους.
Η επένδυση στην Παιδεία μπορεί να δημιουργήσει ευκαιρίες εργασίας, να προωθήσει το ρόλο του ενεργού πολίτη, συμβάλλει στην κοινωνική συνοχή, κι ιδιαίτερα στην αντιμετώπιση και πρόληψη της περιθωριοποίησης των νέων και της ανεργίας. Όμως η οικονομική κρίση και οι περικοπές των δημόσιων δαπανών που επιβάλλονται μέσα από το Σύμφωνο Σταθερότητας πιέζουν τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτά τονίζονται στο εισαγωγικό κείμενο της έρευνας του δικτύου «Ευρυδίκη».
Εμείς, μετά από όλα αυτά τι να πούμε; Να ευχηθούμε στο πολιτικό προσωπικό της χώρας και τις κυβερνήσεις «και εις ανώτερα», να κατακτήσουν την πρωτιά και το χρυσό στη μείωση των δαπανών για την Παιδεία; Ούτως ή άλλως τα παιδιά που σπουδάζουν στην Ελλάδα κατάφεραν να τα στέλνουν στο εξωτερικό ή την ανεργία, μιας και μέλημα των πολιτικών των μνημονίων είναι η ευημερία των αριθμών κι όχι η ευημερία των ανθρώπων.
* Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Συλλόγου Δασκάλων και Νηπιαγωγών Ν. Χανίων
Πηγή στοιχείων:
European Commission/EACEA/Eurydice, 2015. National Sheets on Education Budgets in Europe 2015. Eurydice Facts and Figures. Luxembourg: Publications Office of the European Union.