Χρέη σε εφορία και ΕΦΚΑ
Ένα πρόβλημα που ταλαιπωρεί και αγγίζει χιλιάδες ελεύθερους επαγγελματίες, επιχειρηματίες, αλλά και ιδιώτες πρώην επαγγελματίες. Η αλήθεια είναι ότι λόγω των αυξημένων εισφορών και φορολογικών συντελεστών, αλλά και ίσως μιας ατυχούς οικονομικής διαχείρισης πολύ εύκολα δημιουργούνται χρέη σε εφορία και ΕΦΚΑ. Το πιο εύκολο είναι να δημιουργήσεις χρέη ως επαγγελματίας και το δύσκολο είναι να κρατήσεις την επιχείρηση σου «καθαρή». Δυστυχώς στο «επιχειρειν» μπορεί να υπάρχουν ρίσκα, ατυχείς συγκυρίες, ή λανθασμένες αποφάσεις.
Οι οφειλές στο Δημόσιο είναι ο μεγαλύτερος «εχθρός» του επιχειρηματία. Λόγω των οφειλών μπορεί να γίνει κατάσχεση λογαριασμών και γενικά κατασχέσεις εις χείρας τρίτων και ουσιαστικά να μπλοκάρει τον επιχειρηματία από το να μπορεί να λειτουργήσει την επιχείρησή του. Καλό είναι λοιπόν είτε να μην δημιουργούνται, είτε αν δημιουργηθούν να ρυθμιστούν με την πλέον κατάλληλη για κάθε επαγγελματία ρύθμιση χρεών προς το Δημόσιο και μάλιστα όσο πιο άμεσα γίνεται.
Χρέη στην Εφορία
Δημιουργούνται στις επιχειρήσεις, συνήθως όταν δεν καταβάλλεται για αρκετό διάστημα ο φόρος εισοδήματος, ο ΦΠΑ, ή κατόπιν κάποιου φορολογικού ελέγχου που βεβαιώνει συνήθως υψηλά ποσά. Η ρύθμιση των 24 δόσεων που υπάρχει σήμερα είναι μη ρεαλιστική και μη βιώσιμη, ιδίως όταν βεβαιωθούν υψηλές οφειλές. Να σημειωθεί ότι σε περίπτωση που λυθεί μια επιχείρηση, τα χρέη εξακολουθούν να βαρύνουν τον υπόχρεο. Αν η επιχείρηση ήταν νομικό πρόσωπο νομικά για τα χρέη στην εφορία βαρύνονται οι εταίροι, ή ο διαχειριστής, ανάλογα με τη μορφή του νομικού προσώπου. Τα χρέη στην εφορία έχουν και ποινικές κυρώσεις όπως θα δούμε παρακάτω.
Χρέη στο ΕΦΚΑ
Δημιουργούνται συνήθως λόγω μη καταβολής των εργοδοτικών εισφορών (δηλαδή των εισφορών των υπαλλήλων). Δημιουργούνται και λόγω μη καταβολής των ασφαλιστικών εισφορών του ίδιου του επαγγελματία δηλαδή εισφορές μη μισθωτών. Επίσης κατόπιν ελέγχων βεβαιώνονται πρόστιμα. Για τα χρέη στο ΕΦΚΑ υπάρχει αντίστοιχη διμερής ρύθμιση με αυτήν της εφορίας που όμως λόγω του περιορισμένου αριθμού δόσεων είναι μη βιώσιμη όταν είναι υψηλές οι οφειλές. Να σημειωθεί ότι σε περίπτωση που λυθεί μια επιχείρηση τα χρέη στο ΕΦΚΑ εξακολουθούν να βαρύνουν τον υπόχρεο. Τα χρέη στην ΕΦΚΑ έχουν και ποινικές κυρώσεις όπως θα δούμε παρακάτω.
Ποινικές κυρώσεις για χρέη στην εφορία και το ΕΦΚΑ
Τα χρέη στο Δημόσιο ποινικοποιούνται. Ασκείται ποινική δίωξη από τον Εισαγγελέα και ακολουθεί δικαστική διαδικασία. Εκδικάζονται σε πρώτο βαθμό από το Μονομελές Πλημμελειοδικείο.
Και στις δύο περιπτώσεις καλείται με κλήση στο δικαστήριο ο οφειλέτης προκειμένου να εξηγήσει και να απολογηθεί σχετικά με τις οφειλές του. Από την άλλη πλευρά η εφορία, ή το ΕΦΚΑ εκπροσωπείται από υπάλληλο που ενημερώνει το Δικαστήριο για το ύψος των οφειλών, τις ρυθμίσεις χρεών που έχουν γίνει, και αν αυτές τηρούνται ή όχι.
Αν ο οφειλέτης αποδείξει ότι έχει υπαχθεί σε κάποια ρύθμιση και την τηρεί, ή ότι έχει υποβάλλει αίτηση εξωδικαστικού μηχανισμού, τότε το Δικαστήριο αναστέλλει την ποινική δίωξη και δίνει αναβολή ώστε να επανέλθει ο οφειλέτης, να δεί την πρόοδο της υπόθεσης και της ρύθμισης, έως την τελική εξόφληση του χρέους οπότε και παύει η δίωξη.
Ρύθμιση χρεών στο Δημόσιο δηλαδή εφορία και ΕΦΚΑ
1 Διμερής ρύθμιση με το Δημόσιο, δηλαδή εφορία η ΕΦΚΑ
Κατά διαστήματα βγαίνουν διάφορες ρυθμίσεις. Κατά καιρούς δημιουργούνται από το Κράτος διάφορες ρυθμίσεις των 24 δόσεων, των 120 δόσεων, των 60 δόσεων κλπ. Σήμερα υπάρχει η ρύθμιση των 24 δόσεων. Γίνεται πολύ εύκολα τεχνικά και άμεσα. Εν τούτοις σε περιπτώσεις με υψηλά χρέη προς την εφορία είναι μη βιώσιμη η ρύθμιση αυτή, καθώς απλά δεν τηρείται από τους οφειλέτες λόγω αδυναμίας καταβολής των μηνιαίων δόσεων. Για οφειλές κάτω των 10.000 ευρώ είναι η μόνη λύση για τη ρύθμιση του χρέους. Αντίστοιχη διμερής ρύθμιση υπάρχει και για τα χρέη στο ΕΦΚΑ
2 Ρύθμιση μέσω της πλατφόρμας εξωδικαστικού μηχανισμού
Ο εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών προσφέρει ρύθμιση οφειλών σε διάστημα έως 20 έτη, δηλαδή έως 240 δόσεις. Προσοχή! Ο αλγόριθμος μπορεί επεξεργαζόμενος τα δεδομένα του οφειλέτη να δώσει λιγότερες δόσεις από τις 240. Το θετικό είναι ότι η εφορία και το ΕΦΚΑ πάντα προτείνουν μια ρύθμιση. Έτσι ώστε αν ένας οφειλέτης έχει χρέη και σε εφορία και σε ΕΦΚΑ και σε Τράπεζες, ακόμα και αν οι Τράπεζες δεν του κάνουν κάποια πρόταση, θα γίνει διμερής ρύθμιση με το Δημόσιο. Η διαδικασία της συμπλήρωσης της πλατφόρμας απαιτεί πολύ καλή εξοικείωση με πλατφόρμες και χρήση υπολογιστή για αυτό και οι περισσότεροι πλέον οφειλέτες απευθύνονται σε εξειδικευμένα δικηγορικά γραφεία για να τους αναλάβουν. Εν τούτοις ο νόμος τους δίνει το δικαίωμα να υποβάλλουν και μόνοι τους την αίτηση χωρίς υποστήριξη Συμβούλου.
Για να γίνει η υποβολή της αίτησης χρειάζεται διάστημα τουλάχιστον ενάμιση με δύο μήνες. Κατόπιν γίνεται οριστικοποίηση της αίτησης. Υποχρεωτικά «μπαίνει» στην αίτηση και ο σύζυγός με τους κωδικούς ταξις του αλλιώς δεν προχωρά η αίτηση. Προαιρετικά «μπαίνουν» στην αίτηση συνοφειλέτες και εγγυητές. Επίσης προσκομίζεται ποινικό μητρώο, που πλέον αντλείται αυτόματα από την πλατφόρμα και πιστοποιητικό δικαστικής φερεγγυότητας. Κατόπιν αναμένουμε την απάντηση-πρόταση των πιστωτών τη σύμβαση αναδιάρθρωσης δηλαδή που δεν έχει σταθερό χρόνο ολοκλήρωσης. Στην πράξη από 2 έως 4 μήνες διαρκεί το διάστημα για τη λήψη της σύμβασης αναδιάρθρωσης και αυτό με κάθε επιφύλαξη, καθώς η κάθε περίπτωση είναι διαφορετική. Πρακτικά μπορεί οι πιστωτές να «ανοίγουν αιτήματα» ζητώντας νέα στοιχεία. Η εφορία και το ΕΦΚΑ μπορεί να ζητήσουν περαιτέρω στοιχεία και έγγραφα σχετικά με την επιχείρηση.
Όταν γίνει λήψη της σύμβασης αναδιάρθρωσης υπάρχει προθεσμία 5 ημέρων για την αποδοχή ή την απόρριψή της από τον οφειλέτη. Σε περίπτωση αποδοχής της σύμβασης για τα χρέη στην εφορία και ΕΦΚΑ δεν μπορεί να γίνει νέα αίτηση για τη ρύθμιση των ίδιων χρεών. Σε περίπτωση αποδοχής της ρύθμισης θα του επιδοθεί μια προσωρινή ταυτότητα πληρωμής και κατόπιν η οριστική ταυτότητα πληρωμής για την καταβολή των δόσεων.
Χρειάζεται προσοχή ώστε ο οφειλέτης να είναι πάντα ενημερωμένος και σε εγρήγορση ώστε να καταβάλλει και σωστά τις δόσεις της ρύθμισης χρεών αλλιώς χάνεται η ρύθμιση. Επίσης πρέπει να μην δημιουργήσει νέες οφειλές στο μέλλον και να υποβάλλει σωστά τις φορολογικές του δηλώσεις.
Από την πράξη βλέπουμε ότι στην πλειοψηφία των περιπτώσεων οι συμβάσεις αναδιάρθρωσης για χρέη στο Δημόσιο γίνονται δεκτές από τους οφειλέτες και είναι βιώσιμες. Υπάρχουν εν τούτοις ελάχιστες περιπτώσεις όπου η πρόταση ρύθμισης γίνεται για λιγότερες και από 24 δόσεις, οπότε στην περίπτωση αυτή το ποσό της μηνιαίας οφειλής είναι υψηλό.
3 Ολική διαγραφή χρεών στην εφορία και ΕΦΚΑ μέσω της πτώχευσης
Η λύση της πτώχευσης είναι η πλέον αποτελεσματική και ολοκληρωτική και δίνει ένα τέλος στην ατέρμονη μακροχρόνια πορεία της υπερχρέωσης. Δεν μιλάμε πλέον για ρύθμιση χρεών, αλλά για ΔΙΑΓΡΑΦΗ ΧΡΕΩΝ με τον πτωχευτικό νόμο. Ένα φυσικό ή νομικό πρόσωπο μπορεί να αποφασίσει να κάνει πτώχευση εφ όσον έχει επέλθει παύση πληρωμών, δηλαδή έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές, άνω των 30.000 ευρώ. Η διαδικασία απαιτεί δικαστική απόφαση. Αρμόδια πλέον είναι τα Μονομελή Πρωτοδικεία για την πτώχευση μικρού αντικειμένου. Υποχρεωτική είναι η υποστήριξη σας από δικηγόρο.
Η διαδικασία της πτώχευσης απαιτεί συγκέντρωση εγγράφων, υποβολή δικογράφου και έκδοση δικαστικής απόφασης. Ανάλογα με την περίπτωση διορίζεται διαχειριστής αφερεγγυότητας. Μετά από διάστημα τριών ετών, ή και ενός έτους ανάλογα με τα δεδομένα της υπόθεσης επέρχεται πλήρης απαλλαγή χρεών. Δηλαδή απαλλαγή και από χρέη στην εφορία και ΕΦΚΑ. Θέλει προσοχή αν υπάρχουν ποινικές διώξεις, ή καταδικαστικές αποφάσεις για οφειλές στην εφορία θα πρέπει να ενημερώσετε το δικηγόρο σας.
Με την πτώχευση πραγματικά επέρχεται απαλλαγή χρεών, εν τούτοις απαιτείται σοβαρή συμβουλευτική από το δικηγόρο σας καθώς οδηγεί σε απώλεια κινητής και ακίνητης περιουσίας.
Συνοψίζοντας
Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι τα χρέη στο Δημόσιο είναι από τα πιο επώδυνα σημεία στην οικονομική ζωή ενός επιχειρηματία και επαγγελματία. Πρέπει να αντιμετωπίζονται άμεσα, καθώς μετά από σύντομο διάστημα απραξίας γιγαντώνονται λόγω της τοκοφορίας και είναι μη αντιμετωπίσιμα. Έχουν συνέπειες ποινικές και διοικητικές. Ο πτωχευτικός νόμος προσφέρει τις παραπάνω λύσεις που καλό είναι να μελετηθούν από τους οφειλέτες.
Αννα Κορσάνου: Δικηγόρος – Διαπιστευμένη διαμεσολαβήτρια