Του Γιώργου Ουρανού
Όπως μια βεντέτα ξεκινά από μια ‘’παρεξήγηση’’ και μπορεί να υπάρξουν δεκάδες θύματα, έτσι και η ‘’διπλή παρεξήγηση’’ περί της μη δυνατότητας οντολογικής ύπαρξης της Παλαιστίνης όπως είναι οι πεποιθήσεις των ‘’σκληροπυρηνικών Ισραηλινών’’ και αντίστοιχα περί της μη δυνατότητας οντολογικής ύπαρξης του Ισραήλ κατά τις πεποιθήσεις της ’’Χαμάς’’ στη Γάζα, έχει στοιχίσει ως σήμερα το θάνατο σε τουλάχιστον 36.000 ανθρώπινες ψυχές!
Η ιστορική ανασκόπηση
Το Μεσανατολικό ζήτημα ξεκινά στην αρχή του 20ου αιώνα όταν γύρω στο 1900 άρχισαν να εγκαθίστανται Εβραίοι κυρίως προερχόμενοι από τη Ρωσία στις περιοχές της Παλαιστίνης. Τα χρόνια του Μεσοπολέμου ο εποικισμός αυτός των Εβραίων εντάθηκε πολύ περισσότερο, παρά τις αντιδράσεις των Παλαιστινίων. Οι εποικισμοί γινόταν σε εκτάσεις τις οποίες αγόραζαν από πλούσιους Άραβες γαιοκτήμονες, Εβραίοι μεγαλοκεφαλαιούχοι. Έτσι έφτασε το 1939 να κατοικούν στην περιοχή της Παλαιστίνης περίπου 440.000 Εβραίοι.Τον Μάιο του 1948 μετά τη λήξη του Β΄παγκόσμιου πολέμου έγινε η επίσημη ανακοίνωση της ίδρυσης στο χώρο της Παλαιστίνης, του κράτους του Ισραήλ, παρά τις αντιρρήσεις του Αραβικού κόσμου. Ακολούθησαν οι πολεμικές συρράξεις του Γιόμ Κιπούρ το 1948 -΄49 που τον ξεκίνησαν οι Άραβες αλλά και του πολέμου ‘’των έξι ημερών ‘’ το 1967 που τον ξεκίνησαν οι Ισραηλινοί. Ακολούθησε η συμφωνία του Κάμπ Ντέιβιντ του 1978 μεταξύ Αιγύπτου και Ισραήλ για ειρήνευση , αλλά εννέα χρόνια αργότερα το 1987 εκδηλώθηκε η εξέγερση των Παλαιστινίων , που ονομάστηκε ως πρώτη Ιντιφάντα με πολλές εκδηλώσεις βίας και πολλούς θανάτους κυρίως από τη πλευρά των Παλαιστινίων. Αυτή τη περίοδο ως κίνηση ενός απελπισμένου λαού ιδρύθηκε από τον Σεΐχη Γιασίν η πολιτική οργάνωση ‘’Χαμάς’’ καθώς και το ένοπλο σώμα της, ‘’ οι ταξιαρχίες του Άλ Κασάμ’’.
Η ‘’Χαμάς’’ υιοθέτησε πολύ σκληρές πολιτικές θέσεις εναντίον του Ισραήλ, φτάνοντας στα όρια της αδιαλλαξίας. Ωστόσο και τα περισσότερα πολιτικά κόμματα του Ισραήλ είχαν υιοθετήσει σκληρές θέσεις υπερασπίζοντας την κατοχή των περιοχών όπου κατοικούνταν από Παλαιστίνιους εγκαινιάζoντας έτσι μια εξ ίσου αδιάλλακτη στάση κατά των Παλαιστινίων, Στις εκλογές του 2006 , η Χαμάς με ποσοστό 44,5% έναντι 41% της Φατάχ κέρδισε την ηγεσία στα εδάφη της Λωρίδας της Γάζας εγκαθιστώντας τη δική της διοίκηση. Στον διαχωρισμό αυτό, ώστε να υπάρχει άλλη διοίκησης στην Δυτική όχθη και άλλη στη Λωρίδα της Γάζας, κατά φιλοπαλαιστινιακούς ή και ουδέτερους πολιτικούς αναλυτές, έχει συμβάλλει και το Ισραήλ. Αυτή η κατάσταση βολεύει τους Ισραηλινούς, ώστε να μην υπάρχει ενιαία θέση των Παλαιστινίων γεγονός που θα ενίσχυε την πολιτική και διπλωματική τους υπόσταση. Έχει αποδειχτεί ότι το Ισραήλ ενισχύει την οποιαδήποτε εσωτερική διαφωνία των Παλαιστινίων. Με αυτό τον τρόπο αντιμετωπίζει τον φόβο της ενιαίας θέσης και δράσης τους. Έτσι φτάσαμε στον Οκτώβριο του περασμένου έτους όπου ένοπλα μέλη της ‘’Χαμάς’’ επιτέθηκαν και δολοφόνησαν πολλές εκατοντάδες αμάχους Ισραηλίτες και στη συνέχεια ο Ισραηλινός στρατός έχει δολοφονήσει με τη σειρά του χιλιάδες μέλη της ‘’Χαμάς’’, αλλά και χιλιάδες αμάχους και παιδιά.
Τα γεωπολιτικά εμπόδια ειρήνευσης
Παρακολουθώντας την ιστορική ανασκόπηση και εξετάζοντας τις συνεχείς αναμείξεις των ξένων δυνάμεων στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και κυρίως της Μ. Βρετανίας, της Γαλλίας, των ΗΠΑ αλλά και της Γερμανίας και της Ιταλίας, κατανοούμε όλα αυτά τα εγειρόμενα προσκόμματα για την δήθεν ειρήνευση στην περιοχή. Θα συμφωνήσουμε επίσης πως οι λόγοι των ξένων παρεμβάσεων σχετίζονται με τα οικονομικά τους συμφέροντα, κυρίως λόγω της ύπαρξης των πετρελαίων στην ευρύτερη περιοχή των Αραβικών χωρών.
Οι ευθύνες των πρωταγωνιστών
Όμως ακόμη, είμαστε πεπεισμένοι πως πλέον των συμφερόντων των Μεγάλων δυνάμεων και του δήθεν ενδιαφέροντός τους για την επίλυση του Μεσανατολικού, βασική ευθύνη φέρουν και τα άμεσα ενδιαφερόμενα μέρη, δηλαδή οι Παλαιστίνιοι και οι Ισραηλινοί. Σίγουρα έχουν πέσει θύματα αντιδιαμετρικών σκληροπυρηνικών πεποιθήσεων, που τους έχουν εγκλωβίσει στο να υποστηρίζουν και οι δύο πλευρές αδιάλλακτες θέσεις. Η αδιαλλαξία τους αυτή, τους εμποδίζει να κάνουν βήματα για εξεύρεση λύσης, με διάλογο και ειλικρινή διαπραγμάτευση.
Σαν μια Κορσικάνικη βεντέτα
Η Βεντέτα σαν μια απάνθρωπη εκδήλωση αυτοδικίας, δεν είναι αρνητικό κοινωνικό προνόμιο μόνο της Κρήτης και της Μάνης. Έχει αρχέτυπες ρίζες και στη μεγαλόνησο της Κορσικής στην Δυτική Μεσόγειο, που συνιστά Γαλλική επικράτεια. Μάλιστα ενώ στη χώρα μας, οι αντεκδικήσεις αυτές βρίσκονται τις τελευταίες δεκαετίες σε σχετική ύφεση, στην Κορσική αντίθετα διατηρούνται δυστυχώς ακόμη, αφού έχουν συσχετισθεί και με αποσχιστικές εθνικιστικές κινήσεις που ταλαιπωρούν τη μεγαλόνησο τώρα και πολλά χρόνια. Στην περίπτωση της βεντέτας, η ‘’παρεξήγηση’’ στοιχειοθετείται στο ότι μετά το πρώτο αιματηρό συμβάν, από την πλευρά του θύματος δεν χωράει διερεύνηση για την απόδοση δικαιοσύνης, αλλά θα πρέπει να ξεπληρωθεί επίσης με αίμα.
Οι αναίτιες δολοφονικές επιθέσεις
Στην άλλη άκρη της Μεσογείου, στη περιοχή της Λωρίδας της Γάζας, τους τελευταίους μήνες συντελείται μια εντελώς αναίτια εξολόθρευση ανθρώπινων ψυχών, των περισσότερων αμάχων που μόνο σαν αυτοδικίες θα μπορούσαμε να τις χαρακτηρίσουμε. Από την μια πλευρά υπήρξαν αναίτια θύματα δολοφονικών επιθέσεων πολλές εκατοντάδες άμαχοι Ισραηλινοί πολίτες και μάλιστα στην πλειοψηφία τους νέοι και από την άλλη συνεχίζονται εξ ίσου αναίτια να δέχονται δολοφονικές επιθέσεις από τον Ισραηλινό στρατό, χιλιάδες Παλαιστίνιοι πολίτες στην πλειοψηφία τους άμαχοι.
Γάζα 2024. Ένα ακόμη αγγελούδι θύμα της Ισραηλινής αδιαλλαξίας !
Η ‘’παρεξήγηση’’ της ‘’οντολογικής μη ύπαρξης’’
Τόσο οι βεντέτες όσο και η εξόντωση στη Γάζα, κυριαρχούνται από ένα κοινό χαρακτηριστικό. Μια ακραία ‘’παρεξήγηση’’ που οδηγεί στην αυτοδικία! Στην περίπτωση της Γάζας σαν πρώτη ‘’ παρεξήγηση’’ θεωρούνται οι πεποιθήσεις των σκληροπυρηνικών κυρίως, Εβραίων ότι οι Παλαιστίνιοι δεν δικαιούνται να έχουν τη δική τους εθνική ταυτότητα και επομένως τον δικό τους εθνικό χώρο! Από την άλλη πλευρά σαν δεύτερη ‘’παρεξήγηση’’ θεωρείται η θέση των σκληροπυρηνικών Παλαιστινίων της πολιτικής οργάνωσης της Χαμάς, πως οι Ισραηλινοί δεν δικαιούνται να συνυπάρχουν στη γη του Ισραήλ, που μάλιστα αποτελούσε και τη γη των προγόνων τους πριν και από δύο χιλιετίες όταν εκδιώχτηκαν από τους Αρχαίους Ρωμαίους ! Η ‘’διπλή αυτή παρεξήγηση’’ η οποία οδηγεί και στα όρια της απόλυτης αδιαλλαξίας και για τις δύο πλευρές, αποτελεί την πραγματική αιτία όλων αυτών των δεινών και για τις δύο πλευρές. Όμως η τραγικότητα αφορά πολύ περισσότερο τον δύσμοιρο λαό των Παλαιστινίων, αφού οι ισχυροί στη προκείμενη σύγκρουση είναι οι Ισραηλινοί.
Για μια κοινωνιολογική ερμηνεία της βεντέτας
Ξεκινώντας από την προϊστορική εποχή, ο άνθρωπος παρατηρείται να μάχεται κατά άλλων ανθρώπων που του επιτίθενται και o καθένας, προσπαθεί να επιβιώσει, μέσω της βλάβης του άλλου, καθώς ο κερδισμένος, καθίσταται ο δημιουργός του δικαίου. Συνεπώς, στο πρόσωπο του νικητή σωρρεύονταν οι ιδιότητες του θύματος πρωτίστως, του δικαστή μετέπειτα, καθώς ταυτόχρονα και του δράστη και του εκτελεστή της ποινής. Η άμυνα στις εν δυνάμει και υφιστάμενες προσβολές των άλλων, εκφραζόταν με την επίθεση εναντίον τους και έτσι μετεξελισσόταν το θύμα σε δράστη∙ και αντίστροφα. Η αέναη εναλλαγή αυτών των ρόλων, διασφάλιζε ταυτόσημα την επιβίωσή τους αλλά και την άσκηση εξουσίας.
Μπορούν να συσχετισθούν;
Ειλικρινά προβληματιστήκαμε αρκετά άν οι δύο υποθέσεις, από τη μια μεριά η βεντέτα σε ένα νησί της Μεσογείου και από την άλλη μεριά η πολεμική σύγκρουση στα Παλαιστινιακά εδάφη μπορούν να συσχετισθούν. Ωστόσο η σκέψη μας ότι και οι δύο υποθέσεις στηρίζονται και τροφοδοτούνται από απόλυτα εγωκεντρικές πεποιθήσεις που οδηγούν σε στάσεις απόλυτης αδιαλλαξίας, μας προέτρεψε στη συσχέτισή τους. Ακόμη, διερευνώντας τα κοινωνιολογικά χαρακτηριστικά της βεντέτας με εκείνα των γεγονότων στη Λωρίδα της Γάζας, διαπιστώνουμε ομοιότητες τόσο στις προθέσεις όσο και στον γνωσιακό μηχανισμό γένεσής τους. Ακόμη θα συμφωνήσουμε πως και οι δύο υποθέσεις, ως δημιουργήματα κοινωνικών συγκρούσεων και αμφισβήτησης της διαχείρισης εξουσίας, καταλήγουν σε μια αέναη εναλλαγή ρόλων θυμάτων και δραστών.
Η εγκατάλειψη της αδιαλλαξίας
Το πλέον τραγικό όμως στις διαπιστώσεις μας είναι το ότι, τίποτα δεν επιλύεται τόσο δύσκολα, ή και δεν επιλύεται ποτέ, όσο μια ‘’παρεξήγηση’’ που είναι ριζωμένη στην συνείδηση των πολιτών ενός κοινωνικού χώρου και μάλιστα κατέχει και θέση ΄΄συλλογικού συνειδητού’’. Αυτή ’’ η παρεξήγηση’’ είναι εκείνη που γεννά και στη συνέχεια συντηρεί την αδιαλλαξία. Αν δεν λυθεί, δεν πρόκειται να εγκαταλειφθεί και η αδιαλλαξία που εμποδίζει την εξεύρεση της λύσης. Ένα από τα πλέον τρανταχτά τέτοια παραδείγματα μπορούμε να θεωρήσουμε τις πεποιθήσεις ένθεν και ένθεν , μεταξύ του Ιράν από τη μία πλευρά και από την άλλη του Ισραήλ, των ΗΠΑ και διάφορων άλλων χωρών. Είναι μια ‘’συνειδησιακή διένεξη λαών και κυβερνήσεων’’ που κρατεί από το 1979, ήδη 45 χρόνια και δεν φαίνεται να επιλύεται ποτέ!
Προσπάθειες επίλυσης
Τον τελευταίο καιρό επιχειρούνται προσπάθειες πίεσης προς το Ισραήλ με την αναγνώριση του κράτους της Παλαιστίνης, από ουδέτερες χώρες που δεν σχετίζονται ούτε με τη χώρα του Ισραήλ, μα ούτε και με τον αραβικό κόσμο, όπως η Ισπανία, η Ιρλανδία και η Νορβηγία και έπονται και άλλες. Με αυτό τον τρόπο θέλουν να εκφράσουν την αποδοκιμασία τους προς τις ενέργειες των ισχυρών, δηλαδή των Ισραηλινών και συγχρόνως να δηλώσουν την συμπαράστασή τους προς το μέρος των αδυνάτων, των Παλαιστινίων. Από τις 193 χώρες μέλη του ΟΗΕ, οι 143 έχουν αναγνωρίσει το κράτος της Παλαιστίνης. Ωστόσο στις 50 που δεν το έχουν αναγνωρίσει, συγκαταλέγονται οι ισχυρότερες χώρες του Δυτικού κόσμου και όχι μόνον, όπως οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Γαλλία, η Μ.Βρετανία, η Γερμανία, η Ιταλία, η Ιαπωνία, η Αυστραλία και άλλες. Η χώρα μας αν και δεν έχει προχωρήσει σε πλήρη αναγνώριση, έχει αναγνωρίσει την ΟΑΠ ( Οργάνωση Απελευθέρωσης Παλαιστίνης) ως Εθνική οντότητα και στην Αθήνα λειτουργεί αναβαθμισμένη διπλωματική αποστολή. Είθε οι προσπάθειες αυτές να πολλαπλασιαστούν, ώστε να δημιουργηθεί ένα διαφορετικό πλαίσιο που να αφήνει τα περιθώρια αίρεσης των ‘’παρεξηγήσεων’’!