Ομάδα του BBC Africa Eye ερευνά σε βάθος το υπόγειο εμπόριο ανθρωπίνων μελών και τους ανθρώπους που κινούν τα νήματα μιας βιομηχανίας τρόμου, η οποία συνεχίζει να αφήνει οικογένειες χωρίς δικαίωση και ολόκληρες κοινότητες σε κατάσταση διαρκούς φόβου.
«Σκότωσαν το παιδί μου και επικρατεί σιωπή»
Τέσσερα χρόνια μετά τον φρικτό θάνατο του 11χρονου Παπάγιο, η μητέρα του Σαλάι Κάλοκο εξακολουθεί να ζητά απαντήσεις.
Το παιδί είχε βγει να πουλήσει ψάρια στην αγορά και δεν γύρισε ποτέ. Βρέθηκε δύο εβδομάδες αργότερα, ακρωτηριασμένο, στον πάτο ενός πηγαδιού, με όργανα και άκρα να λείπουν — χαρακτηριστικά μιας δολοφονίας για «μαγικές» τελετουργίες.
Παρά τη φρίκη, «κανείς δεν έχει λογοδοτήσει», λέει η μητέρα του. Και δεν είναι η μόνη· τέτοια εγκλήματα στη Σιέρα Λεόνε συχνά δεν διερευνώνται, είτε λόγω έλλειψης πόρων είτε λόγω των βαθιά ριζωμένων δεισιδαιμονιών που διαπερνούν ακόμη και την αστυνομία.
Ένα εμπόριο θανατηφόρων ψευδαισθήσεων
Στη χώρα υπάρχει μόνο ένας ιατροδικαστής για πληθυσμό σχεδόν 9 εκατομμυρίων. Η συλλογή στοιχείων είναι συχνά αδύνατη, ενώ η πίστη στη μαύρη μαγεία (juju) είναι τόσο βαθιά, ώστε πολλές υποθέσεις δεν προχωρούν ποτέ.
Οι παράνομοι «πρακτικοί» της juju υπόσχονται δύναμη, χρήμα και προστασία σε πελάτες που πληρώνουν αδρά για ανθρώπινα μέλη, τα οποία υποτίθεται ότι ενισχύουν τις «μαγικές ιδιότητες» των φυλαχτών.
Κατά την έρευνα, η ομάδα του BBC εντόπισε δύο άνδρες που ισχυρίζονταν ότι μπορούν να προμηθεύσουν ανθρώπινα μέλη. Και οι δύο υποστήριζαν ότι λειτουργούν μέσα σε ευρύτερα δίκτυα και εξυπηρετούν «πολύ ισχυρούς πελάτες».
Στα ίχνη ενός «μάγου» στη ζούγκλα
Ένα μέλος της ομάδας, με το ψευδώνυμο Όσμαν, προσποιήθηκε ότι ήταν πολιτικός που αναζητούσε ισχύ μέσω ανθρωποθυσίας.
Στο βόρειο τμήμα της χώρας, κοντά στα σύνορα με τη Γουινέα, συνάντησε έναν άνδρα που αποκαλούσε τον εαυτό του «Κάνου». Φορούσε κόκκινη τελετουργική μάσκα και ισχυρίστηκε ότι συνεργάζεται με πολιτικούς από τη Σενεγάλη, τη Νιγηρία και τη Γουινέα.
Σε δεύτερη επίσκεψη έδειξε στον δημοσιογράφο ένα ανθρώπινο κρανίο, ισχυριζόμενος ότι «το είχε αποξηράνει» για έναν πελάτη. Δείχνοντας έναν λάκκο πίσω από το ιερό του σημείωσε:
«Εδώ κρεμάμε τα ανθρώπινα μέλη. Σφάζουμε εδώ. Ακόμη και μεγάλοι αρχηγοί έρχονται όταν θέλουν δύναμη».
Για «μέλη γυναίκας», ο Κάνου ανέφερε τιμή: 70 εκατ. λεόνες (περίπου 3.000 δολάρια).
Το όριο ανάμεσα σε θεραπευτή και δολοφόνο
Η Σιέρα Λεόνε έχει 1.000 καταγεγραμμένους γιατρούς — και περίπου 45.000 παραδοσιακούς θεραπευτές. Πολλοί από αυτούς δίνουν μάχη να προστατεύσουν τη φήμη τους.
Ο Σέκου Ταραγουάλι, πρόεδρος του Συμβουλίου Παραδοσιακών Θεραπευτών, δηλώνει ότι αδίστακτοι «διαβολικοί μάγοι» αμαυρώνουν έναν ολόκληρο κλάδο: «Είμαστε θεραπευτές, όχι δολοφόνοι. Ένα χαλασμένο ψάρι μπορεί να καταστρέψει όλο το καλάθι».
Το δίκτυο των 250 «συνεργών»
Ένας δεύτερος ύποπτος, που συστήθηκε ως Ιντάρα, εντοπίστηκε στην επικίνδυνη περιοχή Γουότερλου του Φριτάουν. Ισχυρίστηκε ότι έχει 250 “βοηθούς” και ότι μπορεί να προμηθεύσει «οποιοδήποτε ανθρώπινο μέλος».
Σε μυστική συνάντηση αποκάλυψε ότι μέλη της ομάδας του είναι «καλοί στο να αρπάζουν ανθρώπους» και έπαιξε ηχητικό μήνυμα συνεργού που δήλωνε έτοιμος να «βγει σε κυνήγι» για θύμα.
Τότε το BBC ενημέρωσε τον Αρχηγό της Αστυνομίας, Ιμπραχίμ Σάμα. Ακολούθησε επιχείρηση, στην οποία συμμετείχε και ο Ταραγουάλι, λόγω των δεισιδαιμονιών πολλών αστυνομικών που «φοβούνται τις δυνάμεις των μάγων».
Ο Ιντάρα συνελήφθη κρυμμένος στη στέγη, κρατώντας μαχαίρι. Στον χώρο βρέθηκαν ανθρώπινα μαλλιά, οστά και χώμα από νεκροταφεία.
Οι συλληφθέντες κατηγορήθηκαν για άσκηση μαγείας και κατοχή παραδοσιακών όπλων, αλλά αφέθηκαν ελεύθεροι με εγγύηση — και η υπόθεση βρίσκεται ακόμη υπό διερεύνηση.
Υποθέσεις που «παγώνουν»
Ακόμη και σοβαρές υποθέσεις συχνά κολλάνε. Δύο χρόνια πριν, καθηγητής πανεπιστημίου βρέθηκε θαμμένος στο ιερό ενός θεραπευτή. Η υπόθεση διαβιβάστηκε στο Ανώτατο Δικαστήριο, αλλά από τότε δεν προχώρησε και οι ύποπτοι έχουν αφεθεί ελεύθεροι με εγγύηση.
Η δημοσιογράφος του BBC, η οποία μεγάλωσε στο Μακένι, αντιμετωπίζει πλέον προσωπική τραγωδία: τον Μάιο δολοφονήθηκε η 28χρονη ξαδέρφη της, Φατμάτα Κόντεχ. Το σώμα της βρέθηκε πεταμένο σε δρόμο όπου είχαν εντοπιστεί και άλλα πτώματα. Πολλά δόντια της έλειπαν — ένδειξη πιθανής τελετουργικής δολοφονίας.
Η νεκροψία — την οποία πλήρωσε η ίδια η οικογένεια — δεν έδωσε σαφή συμπεράσματα. Κανείς δεν έχει συλληφθεί.
Όπως και στην περίπτωση του Παπάγιο, η αίσθηση εγκατάλειψης και η έλλειψη δικαιοσύνης ενισχύουν τον τρόμο στις φτωχές κοινότητες της χώρας.
Το ξέρουμε…
Το να βλέπετε αυτά τα μηνύματα μπορεί να είναι κουραστικό. Και να είστε σίγουροί ότι ούτε κι εμείς βρίσκουμε κάποια ευχαρίστηση από το να τα γράφουμε... Όμως αυτό το μήνυμα δεν αφορά εμάς. Αφορά κάτι πολύ πιο σημαντικό: την επιβίωση της ανεξάρτητης, μαχητικής δημοσιογραφίας στην Kρήτη.
Η στήριξη σας είναι σημαντική γιατί μας επιτρέπει να:
- - Κάνουμε ρεπορτάζ χωρίς φόβο και εξαρτήσεις. Κανείς δεν μας υπαγορεύει τι να πούμε ή τι να αποσιωπήσουμε.
- - Κρατάμε τη δημοσιογραφία μας προσβάσιμη σε όλους, ακόμη και σε αυτούς που δεν έχουν την ικανότητα να πληρώσουν. Χωρίς paywall, χωρίς προνόμια μόνο για όσους έχουν την οικονομική δυνατότητα.
Η απλή αλήθεια είναι ότι τα έσοδα διαρκώς συρρικνώνονται. Αν πιστεύετε ότι μια πραγματικά ελεύθερη ενημέρωση είναι ζωτικής σημασίας για τη δημοκρατία και τον έλεγχο της εξουσίας, τότε δώστε μας τη δύναμη να συνεχίσουμε.
Σας ευχαριστούμε θερμά.
