Ο Κλεισθένης αναθεωρεί τον Καλλικράτη. Το όνομα του μεταρρυθμιστή πολιτικού -ο οποίος τον 6ο αιώνα π.Χ. έθεσε τις βάσεις για το δημοκρατικό πολίτευμα της Αθήνας και χώρισε την Αττική σε τρεις βασικούς δήμους- θα φέρει η αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου της τοπικής αυτοδιοίκησης, όπως αποκαλύπτει ο υπουργός Εσωτερικών, Πάνος Σκουρλέτης σε συνέντευξή του στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων.
Ο κ. Σκουρλέτης αναφέρει ότι το σχετικό νομοσχέδιο βρίσκεται στη φάση της νομοτεχνικής επεξεργασίας των διατάξεών του και αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή σύντομα. Βασική αλλαγή που εισάγεται είναι η καθιέρωση στις αυτοδιοικητικές εκλογές της απλής αναλογικής, η οποία θα συμβάλλει –όπως υπογραμμίζει ο υπουργός- στην υιοθέτηση “μιας κουλτούρας συναινέσεων, συνεργασιών, διαβούλευσης και συνθέσεων για τη διαμόρφωση πλατιών πλειοψηφιών εντός των δημοτικών και των περιφερειακών συμβουλίων”. Εκτενή αναφορά κάνει και σε άλλες παρεμβάσεις που προβλέπονται στο νομοσχέδιο, ενώ προαναγγέλλει ένα δεύτερο κύμα μεταρρυθμίσεων (“Κλεισθένης ΙΙ”), μετά την συνταγματική αναθεώρηση.
Σχετικά με το διαγωνισμό του ΑΣΕΠ για 8.166 μόνιμες θέσεις στις ανταποδοτικές υπηρεσίες των δήμων, επισημαίνει ότι με αυτόν τον τρόπο “οι δήμοι θωρακίζονται και με δικά τους μέσα μπορούν να επιτελούν το έργο της αποκομιδής των απορριμμάτων”, ενώ επικρίνει τη ΝΔ για την πρόθεσή της “να παραδώσει αυτό το έργο σε ιδιώτες”.
Ο υπουργός Εσωτερικών μιλά επίσης για τα χρηματοδοτικά εργαλεία που έχουν πλέον στη διάθεσή τους οι ΟΤΑ, για το σχέδιο που επεξεργάζεται η κυβέρνηση σχετικά με τους συμβασιούχους του προγράμματος “Βοήθεια στο Σπίτι” και για το έργο του νέου φορέα ανάπλασης της Αθήνας.
Αναλυτικά η συνέντευξη:
Κύριε υπουργέ πριν περάσουμε στα θέματα του υπουργείου σας, θα ήθελα ένα σχόλιο για το δυσάρεστο συμβάν με τον Έλληνα πιλότο και για την κλιμακούμενη προκλητικότητα από πλευράς Τουρκίας.
Είναι αυτονόητη η έκφραση των πιο θερμών συλλυπητηρίων για τον άτυχο πιλότο μας. Δυστυχώς δεν είναι η πρώτη φορά που γινόμαστε μάρτυρες τέτοιων γεγονότων. Και όταν υπάρχει μία αυξανόμενη και κλιμακούμενη ένταση, τότε αυξάνονται και οι πιθανότητες να συμβαίνουν τέτοια περιστατικά και θα μπορούσε να πει κανείς πως τα σίδερα και οι άνθρωποι καμιά φορά λυγίζουν. Αυτός είναι και ο παραλογισμός αυτής της κλιμακούμενης έντασης που γίνεται με ευθύνη της τουρκικής πλευράς. Η χώρα μας πρέπει να επιδείξει απόλυτη ψυχραιμία αλλά και αποφασιστικότητα. Δεν διεκδικεί τίποτα αλλά και δεν παραχωρεί τίποτα. Νομίζω πως η θέση της Ελλάδας είναι μια θέση ισχυρή, έχει ισχυρές συμμαχίες, αξιοποιεί τα διπλωματικά μέσα που διαθέτει και αποτελεί εκ των πραγμάτων έναν πυλώνα σταθερότητας για την ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Μεσογείου.
Πώς αποτιμάται το διαγωνισμό του ΑΣΕΠ για 8.166 μόνιμες θέσεις στις ανταποδοτικές υπηρεσίες των δήμων;
Ο διαγωνισμός για τις μόνιμες θέσεις εργασίας στον τομέα καθαριότητας για τους 325 δήμους της χώρας έχει πολλαπλή αξία: Πρώτα απ΄ όλα γιατί είναι ο μεγαλύτερος διαγωνισμός τα τελευταία 10 χρόνια για μόνιμες θέσεις εργασίας. Το δεύτερο είναι ότι έρχεται να καλύψει πάγιες και διαρκείς ανάγκες των δήμων οι οποίες μέχρι τώρα καλύπτονταν με το καθεστώς των συμβασιούχων, δημιουργώντας όμως μια πραγματικότητα εργασιακής ανασφάλειας γι’ αυτούς του ανθρώπους και πολλαπλά προβλήματα. Τώρα πλέον οι δήμοι θωρακίζονται και με δικά τους μέσα μπορούν να επιτελούν το έργο της αποκομιδής των απορριμμάτων.
Υπήρξαν ωστόσο και επικρίσεις…
Ο διαγωνισμός αυτός πολεμήθηκε κυρίως από τη ΝΔ, η οποία δεν έκρυψε ποτέ την βασική πρόθεσή της να παραδώσει το έργο της αποκομιδής των απορριμμάτων σε ιδιώτες. Αλλά αυτή η επιλογή ουσιαστικά έρχεται να χτυπήσει την ανταποδοτική λογική που υπάρχει ανάμεσα στους πολίτες και στους δήμους. Οι πολίτες πληρώνουν τα δημοτικά τέλη και απαιτούν καθαρές πόλεις. Δεν υπάρχει σε αυτή τη σχέση περιθώριο κέρδους. Κατά συνέπεια με την επιλογή που κάναμε φράζουμε τον δρόμο σε αυτούς που θέλουν την ιδιωτικοποίηση αυτής της υπηρεσίας. Πρόκειται για έναν ανοιχτό διαγωνισμό με αντικειμενικά κριτήρια, που καθόρισε το ΑΣΕΠ. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι ο αριθμός αυτών που πέρασαν αποτελείται από ανθρώπους που είχαν παλαιότερα εμπειρία στον τομέα αυτόν. Από αυτούς ένα μέρος αφορά τους λεγόμενους “παρατασιούχους” της τελευταίας περιόδου και ένα άλλο εργαζόμενους στα παλαιότερα χρόνια, ενώ ένα άλλο εξίσου μεγάλο κομμάτι πληρούσαν τα άλλα κριτήρια χωρίς να έχουν την εμπειρία. Είναι δηλαδή ένα ισορροπημένο μείγμα ανδρών και γυναικών που καλύπτουν αυτές τις θέσεις. Αυτές οι προσλήψεις δεν επιβαρύνουν τον κρατικό προϋπολογισμό όπως ψευδώς αναπαράγουν διάφορα ΜΜΕ, διότι καλύπτονται από τα τέλη που πληρώνουν οι πολίτες. Ο αριθμός προσδιορίστηκε από τους δήμους με βάση τα έσοδα και τις ανάγκες τους.
Έχετε εικόνα για το πότε αναμένεται η ανακοίνωση των οριστικών πινάκων διοριστέων;
Η έκδοση των οριστικών αποτελεσμάτων εξαρτάται από το ΑΣΕΠ. Μιλάμε για ένα πάρα πολύ μεγάλο διαγωνισμό, θα πρέπει να εξεταστούν όλα τα απαραίτητα πιστοποιητικά των υποψηφίων. Αυτό δεν δημιουργεί προβλήματα διότι, (όπως συμβαίνει με όλους τους διαγωνισμούς για μόνιμο προσωπικό), ξεκινούν να παρουσιάζονται στους δήμους με βάση τους προσωρινούς πίνακες. Προφανώς αν υπάρχουν κάποια λάθη και κάποιες αλλαγές αυτές με την έκδοση των οριστικών πινάκων θα διορθωθούν.
Με μεγάλο ενδιαφέρον αναμένεται το νομοσχέδιο για την αναθεώρηση του “Καλλικράτη”. Πότε θα κατατεθεί στη Βουλή;
Το νομοσχέδιο είναι στην τελική του φάση και συγκεκριμένα στη φάση της νομοτεχνικής επεξεργασίας των διατάξεών του.
Η ΚΕΔΕ και η ΕΝΠΕ ζητούν να υπάρξει επαρκής χρόνος για διαβούλευση.
Είχαμε ζητήσει από την ΚΕΔΕ και την ΕΝΠΕ που συγκαλούν στις αρχές της εβδομάδας ένα κοινό συνέδριο αν ήταν δυνατό να μετατεθεί μία εβδομάδα αργότερα ώστε να παρουσιαστεί η τελική μορφή του νομοσχεδίου. Δεν το επέλεξαν παρόλα αυτά προφανώς κανένας δεν αιφνιδιάζεται από τη στιγμή που είναι γνωστό ότι πάνω από ενάμιση χρόνο συζητάμε για τις βασικές πλευρές αυτού του νομοσχεδίου. Τίποτα δεν είναι κρυφό. Υπήρχε μια ομάδα εργασίας, η οποία είχε καταλήξει σε ένα πόρισμα και σε αυτή συμμετείχαν η ΚΕΔΕ και η ΕΝΠΕ, ενώ στη βάση αυτού του κειμένου ανταλλάχθηκαν απόψεις στα συνέδρια των δύο αυτών Ενώσεων. Άρα θεωρώ ότι η έννοια της διαβούλευσης και του διαλόγου έγινε πραγματικότητα και βεβαίως με βάση το τελικό κείμενο θα δοθεί περιθώριο για να υπάρξουν τελικές παρατηρήσεις.
Στο επίκεντρο του νομοσχεδίου βρίσκεται η καθιέρωση της απλής αναλογικής στις αυτοδιοικητικές εκλογές. Πολλοί αιρετοί όμως εκφράζουν φόβους ότι αυτό θα οδηγήσει σε προβλήματα κυβερνησιμότητας των δήμων. Για την αποφυγή αυτού του ενδεχόμενου προβλέπονται κάποιες δικλείδες ασφαλείας;
Στο νομοσχέδιο προβλέπονται μια σειρά από ρυθμίσεις που βοηθούν σε αυτό που αποκαλείται “κυβερνησιμότητα”, αλλά νομίζω ότι η πιο ουσιαστική δικλείδα ασφαλείας είναι η υιοθέτηση μιας κουλτούρας συναινέσεων, συνεργασιών, διαβούλευσης και συνθέσεων τελικά για τη διαμόρφωση πλατιών πλειοψηφιών εντός των δημοτικών και των περιφερειακών συμβουλίων. Ξεπερνάμε πια τη λογική των μονοπαραταξιακών λογικών και αυτό είναι το πιο ουσιαστικό. Είναι κάτι το οποίο ταιριάζει απόλυτα στον χαρακτήρα των προβλημάτων της τοπικής κοινωνίας. Τα τοπικά προβλήματα είναι συγκεκριμένα, πάνω σε αυτά μπορεί να υπάρξουν πλατιές πλειοψηφίες, οι οποίες θα έχουν τη νομιμοποίηση μέσα στην ίδια την κοινωνία. Αυτή θα είναι η βασική δημοκρατική τομή που θεσμοθετείται με το υπό κατάθεση νομοσχέδιο.
Πέρα από την αλλαγή του εκλογικού συστήματος, ποιες είναι οι κυριότερες μεταρρυθμίσεις που εισάγει το εν λόγω νομοσχέδιο;
Πρώτα απ’ όλα αλλάζουμε τη σχέση ανάμεσα στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση και την αυτοδιοίκηση, θεσπίζοντας μια ξεχωριστή δομή, τον Ελεγκτή Νομιμότητας, ο οποίος θα συγκροτείται από νομικούς, θα είναι μια αποκεντρωμένη υπηρεσία του υπουργείου Εσωτερικών και προφανώς αυτό ικανοποιεί ένα πάγιο αίτημα πολλών ετών της αυτοδιοίκησης.
Μια δεύτερη μεγάλη αλλαγή είναι η τροποποίηση στην κατηγοριοποίηση των δήμων στη βάση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους, η οποία θα καθορίσει τη βάση της χρηματοδότησής τους. Διότι άλλες είναι οι ανάγκες και τα χαρακτηριστικά ενός ορεινού ή νησιωτικού δήμου από αυτές ενός αστικού ή ενός αγροτικού δήμου.
Παρεμβαίνουμε, επίσης, στον τρόπο διαμόρφωσης των δημοτικών τελών κάνοντας ένα ευέλικτο σύστημα με βάση το οποίο θα χρεώνουν οι δήμοι τα αντίστοιχα τέλη ανάλογα με τις χρήσεις των ακινήτων.
Ακόμα, θα διευρύνουμε τη δυνατότητα των ανταποδοτικών υπηρεσιών. Υπάρχει η κατεύθυνση να εντάξουμε στις ανταποδοτικές υπηρεσίες τις υπηρεσίες πρασίνου.
Επιπλέον, συστήνουμε ένα διαρκές όργανο σε διυπουργική βάση και με εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης το οποίο θα εξετάζει κάθε φορά σε σχέση με κάθε προωθούμενο νομοθέτημα τις αρμοδιότητες που αφορούν τα δύο επίπεδα της αυτοδιοίκησης. Είναι κάτι το οποίο δεν υπήρχε και έρχεται να απαντήσει σε ένα χρόνιο πρόβλημα που υπάρχει σε σχέση με τις επικαλύψεις στον τομέα των αρμοδιοτήτων.
Επίσης, από το νομοσχέδιο θα προκύψει η συγκρότηση μιας επιτροπής στη βάση της νέας κατηγοριοποίησης τω δήμων, που θα οδηγήσει στην ανακατανομή των πόρων.
Πολλά πράγματα έχουμε κατά νου για την ισχυροποίηση της τοπικής αυτοδιοίκησης, τα οποία προϋποθέτουν την συνταγματική αναθεώρηση. Για παράδειγμα δεν μπορούμε να μιλάμε για φορολογική εξουσία στους δήμους από τη στιγμή που το απαγορεύει το Σύνταγμα. Όπως επίσης το μέγεθος της μεταρρύθμισης θα ήταν πολύ μεγαλύτερο αν η χώρα βρισκόταν σε μια περίοδο κανονικότητας σε σχέση με τα δημόσια οικονομικά της, καθώς δεν διαθέτουμε το σύνολο των απαιτούμενων πόρων για να στηρίξουμε μια μεταρρύθμιση στο μέγεθος που θα θέλαμε. Όλα αυτά μας οδηγούν στο ότι το νομοσχέδιο που κατατίθεται τις επόμενες μέρες είναι το πρώτο βήμα μιας μεταρρυθμιστικής περιόδου και με αυτή την έννοια το ονομάσαμε “Κλεισθένης Ι” έχοντας κατά νου ότι θα ακολουθήσει και ένα δεύτερο νομοσχέδιο αμέσως μετά την ολοκλήρωση της συνταγματικής αναθεώρησης και όταν η χώρα θα έχει περισσότερα μέσα για την υλοποίησή της. Το “Κλεισθένης” σχετίζεται με την βαθιά μεταρρυθμιστική προσπάθεια που είχε γίνει στην αρχαία Αθήνα από την θεμελίωση της Δημοκρατίας στην πόλη των Αθηνών.
Αυτή την εποχή “τρέχουν” ορισμένα χρηματοδοτικά εργαλεία για τους ΟΤΑ, όπως είναι τα “ΦιλόΔημος Ι” και “ΦιλόΔημος ΙΙ”. Η αξιοποίησή τους μπορεί να ωφελήσει την καθημερινότητα των πολιτών;
Πρόκειται για χρηματοδοτικά εργαλεία, τα οποία στοχεύουν στην κάλυψη συγκεκριμένων αναγκών στο πεδίο των υποδομών που κατά προτεραιότητα απασχολεί την πλειοψηφία των δήμων. Αυτές σχετίζονται με τις παιδικές χαρές, με τα σχολεία, με μικρά έργα ύδρευσης, την αγροτική οδοποιία και την προμήθεια μηχανημάτων έργου. Ήδη έχουν βγει τρεις προσκλήσεις από αυτά τα προγράμματα, η ανταπόκριση των δήμων είναι μεγάλη και αναμένεται το επόμενο διάστημα να βγουν και οι υπόλοιπες. Μόνο για το 2018 μιλάμε για ένα ποσό 740 εκατ. ευρώ. Αν κανείς συνυπολογίσει αυτά τα δύο χρηματοδοτικά εργαλεία, τα χρήματα του ΕΣΠΑ και την εξοικονόμηση που έχουν οι δήμοι μέσα από τα προγράμματα κοινωφελούς εργασίας αντιλαμβάνεστε ότι αθροιστικά μιλάμε για πολύ μεγάλα ποσά στην υπηρεσία της αυτοδιοίκησης, που έρχονται να καλύψουν σε μεγάλο βαθμό την απώλεια πόρων που έχει υποστεί τα τελευταία χρόνια από τις μνημονιακές πολιτικές.
Το τελευταίο διάστημα φαίνεται πως υπάρχει κινητικότητα στο θέμα της εργασιακής αποκατάστασης των συμβασιούχων του προγράμματος “Βοήθεια στο Σπίτι”. Σε τι είδους λύση προσανατολίζεται η κυβέρνηση;
Έχουμε τονίσει στους εργαζόμενους στο συγκεκριμένο πρόγραμμα ότι από τη στιγμή που απασχολούνται πάνω από 15 χρόνια σε αυτό τον τομέα με συνεχώς ανανεούμενες συμβάσεις αναγνωρίζουμε ότι καλύπτουν πάγιες και διαρκείς ανάγκες. Προφανώς είναι κατ΄ όνομα συμβασιούχοι και οφείλουμε να αναγνωρίσουμε την πραγματική εργασιακή τους σχέση. Η λύση που ετοιμάζουμε πρέπει να είναι συμβατή και με το Σύνταγμα, το οποίο απαγορεύει τη μετατροπή των συμβάσεων σε αορίστου χρόνου και ταυτόχρονα να αξιοποιήσουμε την ευρωπαϊκή νομοθεσία που από την πλευρά της απαγορεύει την κατάχρηση της έννοιας της σύμβασης. Η λύση λοιπόν που επεξεργαζόμαστε επίσης δεν θα πρέπει να προσκρούει στον κανόνα που δεσμεύει τη χώρα σχετικά με τις προσλήψεις και τις αποχωρήσεις στον δημόσιο τομέα. Η δέσμευσή μας είναι σαφής. Και θεωρώ ότι τελικά θα βρούμε μια λύση που θα ικανοποιεί το δίκαιο αίτημά τους.
Το νομοσχέδιο του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών για τη σύσταση φορέα ανάπλασης της Αθήνας έχει προκαλέσει αντιδράσεις κυρίως σχετικά με την απουσία του Δήμου Αθηναίων. Ισχύει κάτι τέτοιο;
Δεν είναι αλήθεια ότι απουσιάζει. Προβλέπεται η συμμετοχή του Δήμου στην εταιρεία αυτή και μάλιστα ο κ. Καμίνης ως δήμαρχος και η κ. Δούρου ως περιφερειάρχης είναι ενήμεροι και σύμφωνοι με την ίδρυση αυτής της εταιρείας. Σκοπός της δεν είναι να υποκαταστήσει τον ρόλο των δήμων και των υπηρεσιών σχεδιασμού. Πρόκειται για εταιρεία που θα στηρίξει τα όποια έργα επιλεγούν με ένα ευέλικτο χρηματοδοτικό εργαλείο. Κατά συνέπεια δεν υπάρχει κανένας λόγος να αντιτίθεται κανείς στη συγκρότηση αυτής της εταιρείας. Μάλλον πρόκειται για λόγους μη κατανόησης του σκοπού της εταιρείας ή για λόγους μιας μίζερης αντιπολίτευσης που συνηθίζεται από πολλές πλευρές τώρα τελευταία.
Η αντιπολίτευση κατηγορεί επίσης την κυβέρνηση ότι ο φορέας ιδρύεται για να προβεί σε ρουσφετολογικές προσλήψεις.
Αυτό ακούγεται από την ημέρα που βρίσκεται ο ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση. Υποτίθεται έγκριτοι σχολιαστές των γνωστών αντικυβερνητικών μέσων λένε κάθε μέρα τα ίδια ψέματα. Αυτά πια δεν αντέχουν στην κριτική και είναι γραφικότητες επαναλαμβανόμενες που δεν πείθουν κανέναν.
ΑΠΕ-ΜΠΕ