Γιατί ο Έντουαρντ Σνόουντεν διέρρευσε απόρρητες πληροφορίες σχετικά με τα προγράμματα μαζικής παρακολούθησης των ΗΠΑ; Πώς πήρε την απόφαση να προχωρήσει στις αποκαλύψεις. Έχει σκεφτεί τις πιθανές συνέπειες; Γιατί αποκάλυψε την ταυτότητά του; Σε αυτά τα ερωτήματα απάντησε, μεταξύ άλλων, ο 29χρονος πρώην υπάλληλος της Εθνικής Υπηρεσίας Ασφαλείας των ΗΠΑ (NSA), σε συνέντευξή του στον Guardian.
Έρχεται κάποια στιγμή που «τελικά συνειδητοποιείς ότι ο λαός είναι αυτός που πρέπει να αποφασίζει για αυτές τις υποθέσεις και όχι κάποιος που απλώς διορίστηκε από την κυβέρνηση», λέει ο Σνόουντεν στον Glenn Greenwald της βρετανικής εφημερίδας «Guardian».
Μιλώντας για τις πιθανές συνέπειες των αποκαλύψεων, ο Σνόουντεν έχει σκεφτεί όλες τις ενδεχόμενες κινήσεις της αμερικανικής κυβέρνησησης προς το πρόσωπό του. Είναι ένας φόβος υπό τον οποίο θα ζει για την υπόλοιπή του ζωή, σημειώνει, προσθέτοντας ότι «δεν μπορείς να πας ενάντια στις ισχυρότερες μυστικές υπηρεσίες στον κόσμο και να είσαι εντελώς απαλλαγμένος από τον κίνδυνο».
Αποσπάσματα της συνέντευξης του Σνόουντεν στον Guardian
(Μετάφραση: Κατρίν Αλαμάνου)
Edward Snowden: Το όνομά μου είναι Εντ Σνόουντεν. Είμαι 29 ετών. Δουλεύω για την Booz Allen Hamilton Inc. ως αναλυτής υποδομών για τη NSA (Υπηρεσία Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ) στη Χαβάη.
Glenn Greenwald: Σε ποιες άλλες θέσεις είχες δουλέψει πριν στον τομέα των μυστικών υπηρεσιών;
E.D: Έχω υπάρξει μηχανικός συστημάτων, διαχειριστής συστημάτων, ανώτερος σύμβουλος για την CIA, σύμβουλος και υπάλληλος συστημάτων τηλεπικοινωνιών.
G.G: Ένα από τα πράγματα για τα οποία ο κόσμος θα δείξει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον είναι στο να προσπαθήσει να σε καταλάβει: Τι-ποιος είσαι και τι σκέφτεσαι, υπήρξε κάποιο σημείο που ξεπέρασες το όριο από την απλή σκέψη του να γίνεις πληροφοριοδότης ως το σημείο να πάρεις την απόφαση να γίνεις στην πραγματικότητα ένας; Περίγραψε στον κόσμο αυτή τη διαδικασία λήψης της απόφασης.
E.D: Όταν είσαι σε θέσεις προνομιακής πρόσβασης, όπως διαχειριστής συστημάτων σε τέτοιου είδους υπηρεσίες πληροφοριών, είσαι εκτεθειμένος σε πολύ περισσότερες πληροφορίες σε ευρύτερη κλίμακα από ό, τι ένας κανονικός υπάλληλος. Και εξαιτίας αυτού, βλέπεις πράγματα που μπορούν να σε ταράξουν. Όμως, κατά τη διάρκεια της καριέρας ενός κανονικού υπαλλήλου, θα βρισκόταν κανείς αντιμέτωπος με μία ή δύο τέτοιες περιστάσεις. Όταν βλέπεις τα πάντα, τα βλέπεις όλο και συχνότερα και αναγνωρίζεις ότι κάποια από αυτά τα πράγματα συνιστούν στην πραγματικότητα παραβάσεις. Και όταν μιλάς σε άλλους γι’ αυτά σε ένα μέρος σαν αυτό, όπου αυτή είναι η καθημερινή φυσιολογική κατάσταση, αυτοί έχουν την τάση να μην σε παίρνουν στα σοβαρά και, ξέρεις, να σε προσπερνούν.
Αλλά με τον καιρό αυτή η γνώση για τις παραβιάσεις κατά κάποιο τρόπο συσσωρεύεται και νιώθεις υποχρεωμένος να μιλήσεις σε κάποιον γι’ αυτό. Και όσο περισσότερο μιλάς γι’ αυτό, τόσο περισσότερο σε αγνοούν, σου λένε ότι δεν είναι πρόβλημα, έως ότου τελικά συνειδητοποιείς ότι ο λαός είναι αυτός που πρέπει να αποφασίζει για αυτές τις υποθέσεις και όχι κάποιος που απλώς διορίστηκε από την κυβέρνηση.
G.G: Μίλησέ μας λίγο για το πώς λειτουργεί στην πραγματικότητα το αμερικανικό σύστημα παρακολούθησης. Έχει ως στόχο όλους τους Αμερικανούς;
E.S: H NSA και η κοινότητα των μυστικών υπηρεσιών γενικότερα εστιάζει στην απόκτηση πληροφοριών από όπου μπορεί, με κάθε δυνατό μέσο. Πληροφορίες για τις οποίες πιστεύει -βασισμένη σε ένα είδος αυτό-πιστοποίησης- ότι εξυπηρετούν το εθνικό συμφέρον. Αρχικά είδαμε ότι το ενδιαφέρον ήταν επιλεκτικά περιορισμένο καθώς οι ξένες υπηρεσίες πληροφοριών συγκεντρώνονταν στο εξωτερικό. Τώρα, σταδιακά, βλέπουμε ότι αυτό συμβαίνει και στο εσωτερικό. Και για να το κάνει αυτό η NSA θέτει ως στόχο τις επικοινωνίες του καθενός. Τα απορροφά (τα δεδομένα) με προεπιλογή. Τα συλλέγει στο σύστημά της, τα φιλτράρει, τα αναλύει, τα καταμετρά και τα αποθηκεύει για περιόδους, απλώς επειδή αυτός είναι ο ευκολότερος, αποτελεσματικότερος και ισχυρότερος τρόπος για να πετύχουν αυτούς τους σκοπούς.
Έτσι, ενώ μπορεί να προτίθενται να θέσουν στο στόχαστρο κάποιον που σχετίζεται με κάποια ξένη κυβέρνηση ή κάποιον ύποπτο για τρομοκρατία, παρόλ’ αυτά συλλέγουν και τις δικές σου επικοινωνίες για να το κάνουν αυτό. Κάθε αναλυτής, ανά πάσα στιγμή μπορεί να βάλει στο στόχαστρο οποιονδήποτε, κάθε επιλογέας οπουδήποτε. Σε ποια περίπτωση αυτές οι επικοινωνίες θα συλλεχθούν, εξαρτάται από το εύρος των δικτύων του αισθητήρα και τα δικαιώματα που έχει ο συγκεκριμένος αναλυτής. Δεν έχουν όλοι οι αναλυτές τη δυνατότητα να θέσουν στο στόχαστρο τα πάντα. Πάντως εγώ, όταν καθόμουν στο γραφείο μου, είχα σίγουρα το δικαίωμα να υποκλέπτω οποιονδήποτε, από εσένα ή τον λογιστή σου μέχρι έναν ομοσπονδιακό δικαστή και ακόμη και τον πρόεδρο (σ.σ. των ΗΠΑ) αν είχα το προσωπικό του e-mail.
G.G: Ένα από τα πιο εξαιρετικά σημεία αυτής της ιστορίας είναι ότι συνήθως οι πληροφοριοδότες κάνουν ό, τι κάνουν ανώνυμα και λαμβάνουν μέτρα για να παραμείνουν ανώνυμοι για όσο διάστημα μπορούν ή για πάντα, όπως συνήθως επιθυμούν. Εσύ, από την άλλη πλευρά, έχεις την αντίθετη συμπεριφορά, δηλαδή δηλώνεις ανοιχτά ότι εσύ είσαι το πρόσωπο πίσω από τις αποκαλύψεις. Γιατί επέλεξες να το κάνεις αυτό;
E.D: Θεωρώ ότι στον λαό οφείλεται μία εξήγηση για τα κίνητρα πίσω από τους ανθρώπους που κάνουν αυτές τις αποκαλύψεις, που είναι εκτός του δημοκρατικού μοντέλου. Όταν υπονομεύεις την εξουσία της κυβέρνησης, αυτό είναι ένα θεμελιωδώς επικίνδυνο πράγμα για τη δημοκρατία. Και αν το κάνεις αυτό κρυφά συνεχώς -όπως κάνει η κυβέρνηση όταν θέλει να επωφεληθεί από μία μυστική δράση που ανέλαβε. Θα δώσει ένα είδος εντολής στους αξιωματούχους, όπως «πείτε στον Τύπο για αυτό και το άλλο, ώστε ο λαός να γνωρίζει ότι είμαστε με το μέρος τους». Όμως σπάνια το κάνουν αυτό, αν το κάνουν ποτέ, όταν συντρέχει κατάχρηση. Αυτό αποδίδεται σε απλούς πολίτες. Όμως αυτοί συνήθως δυσφημίζονται. Ξέρεις, διαδίδεται ότι αυτοί οι άνθρωποι είναι εχθροί της χώρας, ότι είναι εναντίον της κυβέρνησης. Αλλά εγώ δεν είμαι. Δεν είμαι διαφορετικός από οποιονδήποτε άλλο. Δεν έχω ειδικές ικανότητες. Είμαι απλώς άλλος ένας τύπος που κάθεται εκεί, κάθε μέρα, στο γραφείο, παρακολουθεί τι συμβαίνει και σκέφτεται: «Αυτό είναι κάτι που δεν είναι δική μας αρμοδιότητα να το αποφασίσουμε. Ο λαός πρέπει να αποφασίσει αν αυτά τα προγράμματα και οι πολιτικές είναι σωστές ή λάθος». Και εγώ είμαι διατεθειμένος να συνεχίσω με τα έγγραφα για να υπερασπιστώ την αυθεντικότητά τους και λέω: «Δεν τα άλλαξα. Δεν τροποποίησα την ιστορία. Αυτή είναι η αλήθεια. Αυτό είναι αυτό που συμβαίνει. Εσείς πρέπει να αποφασίσετε αν χρειάζεται να συνεχίσουμε να το κάνουμε».
G.G: Έχεις σκεφτεί ποια θα είναι η απάντηση της αμερικανικής κυβέρνησης στη συμπεριφορά σου, τι μπορεί να πουν για σένα, πώς μπορεί να προσπαθήσουν να σε απεικονίσουν, τι ενδεχομένως θα προσπαθήσουν να σου κάνουν;
E.S: Ναι, θα μπορούσαν να με κυνηγήσουν από τη CIA. Μπορεί να έχω ανθρώπους τους να με κυνηγούν ή άτομα από τους εξωτερικούς συνεργάτες τους σε άλλες χώρες. Ξέρεις, συνεργάζονται στενά με κάποια άλλα κράτη. Ή θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τις triads (σ.σ. οργανωμένες εγκληματικές ομάδες) ή οποιονδήποτε από τους πράκτορες τους ή ό, τι έχουν στο ενεργητικό τους. Έχουμε έναν σταθμό της CIA λίγο πιο πάνω στον δρόμο, στο προξενείο εδώ στο Hong Kong (σ.σ. Η συνέντευξη δόθηκε όταν ο Σνόουντεν ήταν ακόμη στο Χονγκ Κονγκ) και είμαι σίγουρος ότι την επόμενη εβδομάδα θα είναι πολύ απασχολημένοι. Και αυτός είναι ένας φόβος υπό τον οποίο θα ζω για το υπόλοιπο της ζωής μου, όσο μεγάλη κι αν είναι αυτή. Δεν μπορείς να πας ενάντια στις ισχυρότερες μυστικές υπηρεσίες στον κόσμο και να είσαι εντελώς απαλλαγμένος από τον κίνδυνο.
Πηγή: democracynow.org