Γράφει ο Γιώργος Βύρων – Δάβος
Η Αμπού Νάντα πέθανε στις 20/10 από τους βομβαρδισμούς. Φυσικά, ο θάνατος της ποιήτριας, συγγραφέα και παιδαγωγού δεν προβλήθηκε σχεδόν σε κανένα ΜΜΕ.
«Ηνύχτα της Γάζας είναι σκοτεινή εξόν από τις λάμψεις από τους πυραύλους, εξόν από τον ήχο από τις βόμβες, τρομακτική εξόν από τη θαλπωρή της προσευχής, μαύρη εξόν από το φώς των μαρτύρων. Καληνύχτα Γάζα». Μόνο που το καληνύχτισμα τούτο ήταν το στερνό μήνυμα που άφηνε στο διαδίκτυο στις 8 Οκτωβρίου, η Παλαιστίνια Χέμπα Καμάλ Αμπού Νάντα, αφού αμέσως μετά οι οδοί επικοινωνίας με τον έξω κόσμο διακόπηκαν από το Ισραήλ και λίγες ημέρες αργότερα, στις 20 του μηνός, έβρισκε τον θάνατο από τους βομβαρδισμούς.
Φυσικά, ο θάνατός της 32χρονης ποιήτριας, συγγραφέα και παιδαγωγού Αμπού Νάντα δεν προβλήθηκε σχεδόν σε κανένα μέσο ενημέρωσης και κανένας δεν έχει κλάψει για το χαμό της. Βέβαια όλοι εστιάζουν μόνον στο δράμα των Ισραηλινών ομήρων και των θυμάτων της αιμοσταγούς επίθεσης της Χαμάς.
Η νεαρή ποιήτρια, όπως και στα γραπτά της, που με τρόπο δηκτικό, αμείλικτο, αλλά και λυρικό συνάμα αναδεικνύει την ουσία της ανθρώπινης ύπαρξης μέσα στο ασφυκτικό υπαρξιακό πλαίσιο της ζωής (ιδίως σε μία εμπόλεμη και καθημαγμένη περιοχή), έτσι και στις τελευταίες της «ανταποκρίσεις» με τον υπόλοιπο κόσμο, κατόρθωνε να δώσει μία αδρή περιγραφή του πόνου και της αγωνίας που ο καταδιωγμένος λαός της Γάζας βιώνει. Όπως και στα ποιήματά της, όπου εξέφραζε σα δικό της τον πόνο των πραγμάτων και του ανθρώπου, έτσι και προσωπικά βίωσε την αμείλικτη μοίρα χιλιάδων άλλων ανθρώπων, πληρώνοντας ένα τίμημα που δεν τους και της άξιζε, πέφτοντας θύμα του εκατέρωθεν φανατισμού και του απάνθρωπου βομβαρδισμού.
Γεννημένη στα 1991 στη Σαουδική Αραβία από μία οικογένεια που προερχόταν από τη Μπέιτ Τζίργια, θύμα κι εκείνη των εκτοπισμών που ακολούθησαν τον πόλεμο για την εγκαθίδρυση του ισραηλινού κράτους στα εδάφη της Παλαιστίνης, σπούδασε βιοχημεία στο Πανεπιστήμιο της Γάζας. Εργαζόταν στη δημόσια εκπαίδευση και τελείωνε το διδακτορικό της στην κλινική διατροφολογία. Επίσης ήταν από τους κινητήριους μοχλούς της Επιστημονικής Λέσχης Rasel Centre for Gifted Children, και συχνά ανέβαζε στο διαδίκτυο τη δουλειά της με τα παιδιά, τις ιδιαίτερες δεξιότητές τους και τη μοναδική σχέση που ανέπτυσσε μαζί τους.
Όμως η ίδια είχε μεγάλη κλίση για τη γραφή και την ποίηση. Κυκλοφόρησε τρεις ποιητικές συλλογές και το 2017 κέρδισε τη δεύτερη θέση για το βραβείο Sharjah Award for Creativity για το σπαρακτικό μυθιστόρημά της «Το οξυγόνο δεν είναι για τους νεκρούς» Oxygen isn’t for the dead (al-Uksujīn laysa lil-mawtā, الأكسجين ليس للموتى ). Επίσης είχε κερδίσει την πρώτη θέση στην κατηγορία διηγημάτων σε έναν διαγωνισμό που φέρει το όνομά του από την Παλαιστίνια συγγραφέα Nahid al-Rayyes.
Στο μυθιστόρημά της παρουσίαζε την υποστασιακή πραγματικότητα του ατόμου μέσα σε μία ταραχώδη περίοδο, την εποχή των Αραβικών Επαναστάσεων. Όπως περιέγραφε η ίδια, οι επαναστάσεις εκείνες έμοιαζαν να εκπηγάζουν από τη μία και ίδια επανάσταση και όλα τα συνθήματα και τα τραγούδια ήταν ένα και το ίδιο τραγούδι: «ο λαός θέλει και μέσα στη βούλησή τους όλοι οι λαοί είναι ένας και ο ίδιος λαός», έγραφε. «Στον Θεό, εμείς στη Γάζα είμαστε είτε μάρτυρες, είτε θεατές της απελευθέρωσης, και όλοι περιμένουμε να δούμε πού θα είμαστε. Όλοι περιμένουμε, ω Θεέ, την αληθινή σου υπόσχεση», έγραψε η Αμπού Νάντα στις 20 Οκτωβρίου, την ημέρα που σκοτώθηκε.
Η είδηση του θανάτου της προκάλεσε ρίγος όχι μόνον στις ψυχές του παλαιστινιακού λαού, αλλά και στον χώρο της παγκόσμιας λογοτεχνίας και στους θεράποντές της. Δεκάδες δημοσιεύσεις στο διαδίκτυο και άρθρα αναφέρονταν στον τρόπο με τον οποίο έχασε τη ζωή της η νεαρότατη τούτη και φέρελπις λογοτέχνης. Πολλοί έσπευσαν να την εκθειάσουν , αλλά και να τη χαρακτηρίσουν «κόρη της Γάζας», «πολεμίστρια της ελπίδας» και «ξεχωριστή συγγραφέα». Ο καθηγητής της Γιάσερ Σαχίν, θρήνησε την απώλεια «μίας εξαιρετικής μαθήτριας» και μίας διαλεκτής συγγραφέως, με την οποία συνεργαζόταν σε μια νέα ταινία, με τίτλο Ayla.
Πιο συγκινητική η ανάρτηση μίας φίλης της με μία συνομιλία τους και τα προσωπικά της μηνύματα, όπου εξέφραζε τη χαρά της για τον γάμο της φίλης αυτής που της έδινε τη δυνατότητα να φύγει από τη Γάζα: «Μακάρι να μπορέσω κι εγώ να ταξιδέψω και να βγω σύντομα από αυτή τη φυλακή» έγραφε, δίχως να γνωρίζει πως μέσα σε τούτη τη φυλακή θα άφηνε τη ζωή της.
Μια μέρα πριν σκοτωθεί, η Αμπού Νάντα θρηνούσε τους φίλους της που είχαν σκοτωθεί ο ένας μετά τον άλλον στους αδυσώπητους ισραηλινούς βομβαρδισμούς. «Ο κατάλογος των φίλων μου συρρικνώνεται και μεταμορφώνεται σε μικρά φέρετρα, σκορπισμένα εδώ κι εκεί. Δεν μπορώ να πιάσω τους φίλους μου καθώς πετούν πίσω από τους πυραύλους… Αυτά δεν είναι μόνο ονόματα, αυτοί είμαστε εμείς, με διαφορετικά πρόσωπα και ονόματα», έγραφε προτού μπορέσει κι εκείνη να προλάβει τους φίλους της. Φρόντισε για τούτο κάποιος ισραηλινός πύραυλος…
* Ο Γιώργης-Βύρων Δάβος εργάζεται ως δημοσιογράφος και κριτικός Τέχνης και διδάσκει Αισθητική στην Ακαδημία της Μπρέρα (Μιλάνου) και Κοινωνιογλωσσολογία και Λογική Φιλοσοφία της Γλώσσας στο Πανεπιστήμιο του Βίγο (Ισπανία), ενώ στον ελεύθερο χρόνο του….γράφει.