Η επισιτιστική κρίση και η ραγδαία αύξηση των τιμών στα τρόφιμα στην Ευρώπη, που αποτελούν την πιο επώδυνη από τις παράπλευρες συνέπειες της ενεργειακής κρίσης, θα μπορούσε να αποφευχθεί σε μεγάλο βαθμό εάν οι Ευρωπαίοι δεν σπαταλούσαν τόνους τροφίμων.
Μελέτη της Feedback EU, που δημοσιεύει ο Guardian, αναφέρει οτι η ΕΕ σπαταλά περισσότερα τρόφιμα από όσα εισάγει και θα μπορούσε να εξαφανίσει τις αυξήσεις στα τρόφιμα, περιορίζοντας απλά αυτά που καταλήγουν στα σκουπίδια.
Περίπου 153 εκατομμύρια τόνοι τροφίμων, καταλήγουν κάθε χρόνο στα σκουπίδια στην ΕΕ, διπλάσια από παλαιότερα χρόνια, ενώ εισάγονται 15 εκατομμύρια τόνοι.
Η ποσότητα των σιτηρών που σπαταλάται μόνο στην ΕΕ, είναι ίση με το 50% των εξαγωγών σιταριού της Ουκρανίας και το ένα τέταρτο όλων των άλλων εξαγωγών σιτηρών της ΕΕ.
Σκάνδαλο να πετάμε τρόφιμα εν μέσω επισιτιστικής κρίσης
Ο Φράνκ Μίκιελσεν, διευθυντής της Feedback EU, υποστηρίζει οτι «σε μια περίοδο υψηλών τιμών στα τρόφιμα και κρίσης στο κόστος ζωής, είναι σκάνδαλο ότι η ΕΕ δυνητικά πετάει περισσότερα τρόφιμα από όσα εισάγει.
Η ΕΕ έχει τώρα μια τεράστια ευκαιρία να θέσει νομικά δεσμευτικούς στόχους για να μειώσει στο μισό τα απόβλητα τροφίμων από το αγρόκτημα έως το πιάτο έως το 2030, για να αντιμετωπίσει την κλιματική αλλαγή και να βελτιώσει την επισιτιστική ασφάλεια».
Οι παγκόσμιες τιμές των τροφίμων τον περασμένο μήνα ήταν 8% υψηλότερες από ό,τι το αντίστοιχο διάστημα του 2021, σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ (FAO) γεγονός που οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στον πόλεμο στην Ουκρανία.
Οι τιμές του σιταριού, του καλαμποκιού και της σόγιας ξεπέρασαν φέτος ακόμη και τα ρεκόρ που σημειώθηκαν στο απόγειο της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης του 2008.
Ο Αμπντολρέζα Αμπασιάν, αναλυτής της αγοράς σιτηρών και πρώην ανώτερος οικονομολόγος του FAO, είπε ότι η εποχή των φθηνών τροφίμων τελείωσε και οτι οι τιμές θα παραμείνουν πιθανώς υψηλές, ακόμη και μετά το τέλος του πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας.
Η εποχή των φτηνών τροφίμων τελείωσε
«Λόγω της ενεργειακής κρίσης, των υψηλών τιμών στα λιπάσματα, της οικονομικής ανασφάλειας, του κόστους των μεταφορών και φυσικά της κλιματικής αλλαγής, πρέπει να αποδεχτούμε ότι δεν πρόκειται να δούμε τις τιμές των τροφίμων να μειώνονται στα επίπεδα που ήταν πριν από μια δεκαετία» αναφέρει ο Αμπασιάν.
Ο Ολιβιέ ντε Σούτερ, ειδικός εισηγητής του ΟΗΕ για την ακραία φτώχεια και τα ανθρώπινα δικαιώματα, υπογραμμίζει πως «το πρόβλημα εντοπίζεται σε μεγάλο βαθμό στην αγροτική παραγωγή που πολύ συχνά βρίσκει πιο οικονομικά συμφέρουσα λύση να πετάει στα σκουπίδια τα τρόφιμα από το να τα πουλάει».
«Είτε μειωθούν τα τρόφιμα που καταλήγουν από τα χωράφια στα σκουπίδια είτε οι καταναλωτές αγοράζουν περισσότερα από όσα πραγματικά χρειάζονται οι τιμές θα αυξηθούν» τόνισε, λέγοντας οτι «οι ημερομηνίες λήξης των προϊόντων που αναγράφονται στις συσκευασίες, υποχρεώνουν τους ανθρώπους να αγοράζουν περισσότερα τρόφιμα από όσα μπορούν πραγματικά να καταναλώσουν».
Με νόμο ο περιορισμός της σπατάλης
Οι Βρυξέλλες αναμένεται να υποβάλουν πρόταση στο τέλος του 2022 προκειμένου να κατοχειρωθεί νομικά ο περιορισμός της σπατάλης των τροφίμων.
Περισσότερες από 43 μη κερδοσκοπικές οικολογικές οργανώσεις υποστήριξαν το αίτημα της ΕΕ για μείωση κατά 50% της σπατάλης τροφίμων έως το 2030.
Ο Πρίοτρ Μπαρζάκ, ανώτερος αξιωματούχος του Ευρωπαϊκού Γραφείου Περιβάλλοντος (EEB), δήλωσε οτι «όλες οι χώρες της ΕΕ είχαν δεσμευτεί να μειώσουν στο μισό τη σπατάλη τροφίμων στο πλαίσιο των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, όμως σχεδόν 10 χρόνια μετά, δεν έχουν γίνει βήματα και οι χώρες εξακολουθούν να δημιουργούν απίστευτα υψηλές ποσότητες απορριμμάτων τροφίμων».
Μελέτη της WWF το 2021, εκτιμά οτι περίπου 90 εκατομμύρια τόνοι τροφίμων που καταλήγουν στις χωματερές είναι από την πρωτογενή παραγωγή, τρεις φορές περισσότερα από τα οικιακά απορρίμματα.
Τα περισσότερα από αυτά είναι πιθανώς μη καταγεγραμμένα, καθώς οι μετρήσεις αποβλήτων στην ΕΕ δεν περιλαμβάνουν τα τρόφιμα που σαπίζουν στα χωράφια.
Υπολογίζεται οτι το 20% της παραγωγής τροφίμων της ΕΕ καταλήγει στις χωματερές ένα κόστος που ανέρχεται σε 143 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως και βαραίνει τα ευρωπαικά νοικοκυριά.
Κι όλα αυτά, όταν μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Nature Food εκτιμά ότι η δυνατότητα εξαγωγών από την Ουκρανία σιταριού και καλαμποκιού θα μειώσει μόνο εν μέρει τις παγκόσμιες ελλείψεις τροφίμων που προκλήθηκαν από τον πόλεμο.
Οι τιμές τους ωστόσο, θα αυξηθούν σημαντικά με το καλαμπόκι κατά 4,6% και το σιτάρι κατά 7,2% το επόμενο έτος.