Η προεδρία της Συρίας ανακοίνωσε απόψε ότι επιτεύχθηκε συμφωνία με τον ηγέτη των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (SDF), τον Μαζλούμ Άμπντι, προκειμένου να «ενσωματωθούν» όλοι οι πολιτικοί και στρατιωτικοί θεσμοί της αυτόνομης κουρδικής διοίκησης στο συριακό κράτος.

Η προεδρία έδωσε στη δημοσιότητα μια ανακοίνωση που υπογράφεται και από τις δύο πλευρές, από τον μεταβατικό πρόεδρο της Συρίας Άχμεντ αλ Σάρα και τον Μαζλούμ Άμπντι, τον στρατιωτικό διοικητή των SDF.

Τι περιλαμβάνει η συμφωνία

Με βάση το κείμενο που αναρτήθηκε στο διαδίκτυο, όλοι οι πολιτικοί και στρατιωτικοί θεσμοί της βορειοανατολικής Συρίας θα ενσωματωθούν στο κράτος, το οποίο θα αναλάβει έτσι τον έλεγχο των συνόρων, των αεροδρομίων και των εγκαταστάσεων άντλησης πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Οι SDF, βασική συνιστώσα των οποίων είναι η κουρδική πολιτοφυλακή, συμφωνεί να στηρίξει την κυβέρνηση στον αγώνα της κατά των «κατάλοιπων» του καθεστώτος Άσαντ αλλά και εναντίον οποιασδήποτε απειλής για την ασφάλεια και την ενότητα της Συρίας.

Η συμφωνία προβλέπεται να υλοποιηθεί μέχρι τα τέλη του έτους.

Με βάση το κείμενο της συμφωνίας, «η κουρδική κοινότητα είναι βασική συνιστώσα του συριακού κράτους» το οποίο «εγγυάται το δικαίωμά της στην ιθαγένεια και όλα τα συνταγματικά δικαιώματα» των Κούρδων, απορρίπτοντας «το κάλεσμα για διαμελισμό, τη ρητορική μίσους και τις απόπειρες (κάποιων) να σπείρουν τη διχόνοια μεταξύ των διαφόρων συνιστωσών της συριακής κοινωνίας»

Ο ρόλος των SDF στη βορειοανατολική Συρία και η σύγκρουση με την Τουρκία

Μετά την ανατροπή του Μπασάρ αλ Άσαντ τον Δεκέμβριο από τις ισλαμιστικές δυνάμεις του Σαράα, οργανώσεις που στηρίζονταν από την Τουρκία –εκ των βασικών υποστηρικτών του μεταβατικού προέδρου– συγκρούονταν με τις SDF. Η Άγκυρα θεωρεί ότι η κουρδική πολιτοφυλακή YPG (Μονάδες Προστασίας του Λαού) είναι παρακλάδι του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK) και την χαρακτηρίζει, όπως άλλωστε και τις SDF, «τρομοκρατική οργάνωση».

Η νέα κυβέρνηση της Δαμασκού πίεζε τις SDF να ενταχθούν στις νεοσύστατες δυνάμεις ασφαλείας της Συρίας. Ο Άμπντι δήλωνε πρόθυμος για κάτι τέτοιο, αλλά είχε δηλώσει ότι οι SDF θα έπρεπε να ενσωματωθούν ως ενιαίο μπλοκ στο υπουργείο Άμυνας, κάτι που απέρριπτε η κυβέρνηση.

Οι ΗΠΑ και οι Δυτικοί σύμμαχοι της Τουρκίας κατατάσσουν το PKK ως τρομοκρατική οργάνωση, αλλά όχι το YPG ή τις SDF.

Η αυτόνομη κουρδική διοίκηση ελέγχει μεγάλες εκτάσεις στη βόρεια και ανατολική Συρία, που είναι πλούσιες σε ενεργειακούς και αγροτικούς πόρους, κρίσιμης σημασίας για τη νέα κυβέρνηση σε αυτήν την περίοδο της ανασυγκρότησης. Ο ένοπλος βραχίονάς της, οι SDF, διαδραμάτισε ρόλο κλειδί στην ήττα των τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους, που εκδιώχθηκαν από το τελευταίο προπύργιό τους το 2019.

Σύμφωνα με τον ειδικό ερευνητή για τη Συρία Φαμπρίς Μπαλάνς, το 60% των κατοίκων των περιοχών υπό κουρδική διοίκηση είναι Άραβες. Οι Κούρδοι ζούσαν στο περιθώριο επί καθεστώτος Άσαντ, δεν είχαν το δικαίωμα να μιλούν τη γλώσσα τους ούτε να τηρούν τα έθιμά τους και πολλοί από αυτούς δεν είχαν τη συριακή υπηκοότητα. Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου που ξέσπασε το 2011, συγκρότησαν μια δική τους, αυτόνομη διοίκηση με εκπαιδευτικούς, κοινωνικούς και στρατιωτικούς θεσμούς.

Αφού ανέλαβαν την εξουσία οι νέες αρχές, τον Δεκέμβριο, οι Κούρδοι θεώρησαν ότι ήταν μια ευκαιρία για την οικοδόμηση μιας νέας Συρίας που θα διασφάλιζε τα δικαιώματα όλων των Σύρων. Ωστόσο, αποκλείστηκαν από τον «εθνικό διάλογο» που θα χάραζε τις βασικές γραμμές της πολιτικής μετάβασης.