Κορυφώθηκαν σήμερα Τρίτη, 1η Δεκεμβρίου, οι εκδηλώσεις για την επέτειο της Ένωσης της Κρήτης με την Ελλάδα.
Το πρωί στον Μητροπολιτικό ναό των Εισοδίων της Θεοτόκου, τελέστηκε Θεία Λειτουργία και δοξολογία ενώ ακολούθησε η καθιερωμένη πομπή προς το Φρούριο Φιρκά, η έπαρση της σημαίας, και οι εκδηλώσεις έκλεισαν με πανηγυρική ομιλία του δημάρχου Χανίων Τάσου Βάμβουκα, καθώς και επίσκεψη στο Ναυτικό Μουσείο Κρήτης, όπου έγινε η παρουσίαση νέων εκθεμάτων.
“Αυτή η γη της Κρήτης είναι ωραία και πλούσια”, είπε στην ομιλία του ο Δήμαρχος Χανίων ο οποίος στάθηκε στην πορεία ως την Ένωση αλλά και τη σημασία της επετείου για το σήμερα αφού:
“είναι πρόκληση για να συνομιλήσουμε με την ιστορία και να μελετήσουμε αυτή τη σύζευξη οραματικού και πραγματικού”.
Να σημειώσουμε ότι ο πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης έφυγε σήμερα το πρωί από τα Χανιά ενώ χθες στο Ίδρυμα Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος, με αφορμή την επέτειο της Ένωσης της Κρήτης με την Ελλάδα δήλωσε ότι θα προωθήσει νομοθετική ρύθμιση που θα προβλέπει ο εκάστοτε πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων να είναι και πρόεδρος του Ιδρύματος. Αναλυτικό ρεπορτάζ ΕΔΩ.
Ολόκληρη η ομιλία του Τάσου Βάμβουκα έχει ως εξής:
Εδώ στο Φιρκά σήμερα, 102 χρόνια μετά, νοερά προσπαθούμε να επιστρέψουμε στην ανάταση και την υπέρβαση της μέρας εκείνης και μ’ όλες μας τις αισθήσεις να καταργήσουμε το χρόνο και να συγκεντρωθούμε στο κορυφαίο γεγονός της Ένωσης της Κρήτης με την Ελλάδα.
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ατενίζοντας τον ανοιχτό ορίζοντα του Κρητικού Πελάγους, υψώνει την Ελληνική σημαία στον ιστό κι από τότε οι κυματισμοί αυτού του γαλανόλευκου εθνικού συμβόλου μας ταξιδεύουν στο δρόμο της ελεύθερης και δημοκρατικά περήφανης ζωής, μέσα σε δύσκολο πάλι Εθνικό και Παγκόσμιο περιβάλλον.
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ένας Κρητικός, ένας Έλληνας, ένας Ευρωπαίος πολιτικός, ζώντας σε μια εποχή γιγάντιων γεγονότων, δε βρήκε στρωμένους δρόμους.
Με την αντιδογματική σκέψη του, την πολιτική του ιδιοφυία, τη διπλωματική του απαντοχή και οξύνοια, ισορροπιστικός και ταυτόχρονα τολμηρός και μεθοδικός, αυτός που κινητοποίησε ένα ολόκληρο λαό, επιτυγχάνει την Εθνική ολοκλήρωση και είναι πια ο ελευθερωτής κι ο κυβερνήτης όλων των Ελλήνων.
Δεν είναι μύθος αλλά σάρκα, λόγος, όνειρο και πράξη. Είναι ο άνθρωπος που μπόρεσε, έταξε, τάχτηκε και έπραξε για το Εθνικό καλό.
Η Κρήτη γίνεται 102 χρόνια πριν κι επίσημα Ελλάδα.
Μετά από αιώνες, αυτό το νησί, ένα θεριό που κείτεται στο πέλαγος με μια μοίρα αλλόκοτη και απαιτητική λόγω της γεωπολιτικής του θέσης, γίνεται κομμάτι της ελεύθερης Ελλάδας κι εντάσσεται στο παρόν και στο μέλλον του στην Εθνική ζωή.
Η Μεγάλη πατρίδα ολοκληρώνεται, το παζλ συμπληρώνεται κι ο Βενιζέλος αναδεικνύεται σε γενάρχη πεπρωμένου και πανηγυρίζει την ευτυχέστερη μέρα της ζωής του εδώ, στο Φιρκά, αυτός που έγινε η συνισταμένη ενός λαού.
Δύσκολη εντολή είχε πάρει από τα νιάτα του, προσδιορισμένος από αυτή την αρχέγονη Κρητική ματιά που οδηγεί αιώνες τώρα τους Κρητικούς σ’ έναν ασίγαστο έρωτα για την ελευθερία.
102 χρόνια πριν οι αγώνες δικαιώνονται.
Η επανάσταση του Δασκαλογιάννη το 1770, η επανάσταση του 1821, το πρωτόκολλο του Λονδίνου στα 1830 με τη δημιουργία ανεξάρτητου Ελληνικού κράτους με περιορισμένη έκταση χωρίς την Κρήτη, είναι η αρχή.
Γεννιέται έτσι το Κρητικό ζήτημα που θα απασχολήσει για 80 χρόνια την Ελληνική, Ευρωπαϊκή και διεθνή διπλωματία.
Κι ακολουθούν οι επαναστάσεις του 1833, του 1841, του 1851, η μεγάλη επανάσταση του 1866-1869 με το ολοκαύτωμα του Αρκαδίου, η επανάσταση του 1878, του 1889, η μεταπολιτευτική του 1895-96 κι αυτή του 1897. Και μετά από τόσες θυσίες και ποταμούς αίματος οι Μεγάλες Δυνάμεις παραχωρούν το καθεστώς της Αυτόνομης Κρητικής Πολιτείας.
Τα βάσανα των Κρητικών όμως δεν τελειώνουν. Ο πρίγκιπας Γεώργιος γίνεται ο Ύπατος Αρμοστής των Δυνάμεων στο νησί, στάσιμο το Κρητικό ζήτημα…
Συγκρούεται με τον Βενιζέλο και η επανάσταση στο Θέρισο θα τον κάνει να εγκαταλείψει την Κρήτη.
Στα 1909 ο Βενιζέλος αναγνωρίζεται πια ως ο ηγέτης με Πανελλήνια εμβέλεια και προχωράει με ταχύτατα βήματα στον εκσυγχρονισμό του Ελληνικού κράτους. Ένας ονειροπόλος πραγματοποιός με υγιή αντίληψη του πατριωτισμού, πέρα από τη φτήνια του λαϊκισμού, τολμάει και δημιουργεί, νομοθετεί και στήνει κράτος.
Συγκρούεται ακόμα και με συναγωνιστές του, έχει στόχο και απαρέγκλιτη πορεία για την επίτευξή του, είναι πείσμων, χειριστικός, ευφυής και διορατικός. Κυρίως όμως είναι ανένδοτος. Στέλνει το Δραγούμη ως Γενικό Διοικητή του νησιού. Οι Βαλκανικοί πόλεμοι του 1912-13 μας οδηγούν στο πλευρό των νικητών και η χώρα διπλασιάζεται, αυξάνεται ο πληθυσμός της κατά 80% και η Κρήτη ενσωματώνεται στην Ελλάδα.
Στα 1913 η Ένωση είναι γεγονός και η ελευθερία η διεκδικημένη από αιώνες είναι η δικαίωση για τους αγωνιστές Κρητικούς, για το Βενιζέλο, για όσους έδωσαν τη ζωή τους μέχρι την τελική νίκη.
Το τέλος του Κρητικού ζητήματος σήμανε οριστικά.
Κυρίες και κύριοι,
Οι επέτειοι είναι αφορμές για να επανασυνδεόμαστε με τις εθνικές μας αξίες και να επαναπροσδιορίζουμε τις αντοχές, τα όρια, τις δυνατότητες αλλά και τη δυναμική μας μέσα πια στις παρούσες συγκυρίες.
Η Ένωση ως η επωδός μιας ιστορικής περιόδου συγκλονιστικής και οριακής και η πορεία η επίμονη προς αυτήν ως ιστορική αφετηρία, είναι πρόκληση για να συνομιλήσουμε με την ιστορία και να μελετήσουμε αυτή τη σύζευξη οραματικού και πραγματικού.
Ο Βενιζέλος της Κρήτης, ο Βενιζέλος της Ελλάδας είναι και σήμερα εδώ μαζί μας για να μας νουθετήσει, να μας παραδειγματίσει και να προτείνει τρόπους και δρόμους για κάθε φορά Εθνική ανάσταση.
Η ιστορία για όλους μας είναι μάρτυρας, γνώση, κιβωτός.
Πάνω στο γραμμικό της χρόνο κινούμαστε κι εμείς κι οι ράγες αυτής της αμαξοστοιχίας ανάγκη πάσα να είναι σταθερές, στέρεες και ασφαλείς. Η μνήμη δεν αρκεί αν δεν τροφοδοτείται από πίστη, διάθεση, πράξεις, βούληση απαντοχή και πολιτικούς που θα εμπνέουν, θα επισπεύδουν και θα πείθουν το λαό τους για την ορθότητα των επιλογών τους.
Σε καιρούς τρικυμισμένους με εκκωφαντικά συνθήματα και μεταιχμιακά διλήμματα τα μεγάλα λόγια είναι περιττά. Οι μεγάλες πράξεις μας λείπουν και κυρίως μια Αναγέννηση που θα βοηθήσει να ξεπεραστεί η κρίση και ν’ αποκατασταθεί η αξιοπρέπεια.
Η ιστορία έτσι μπορεί να είναι χρήσιμη.
Η Ένωση είναι ένα ιστορικό γεγονός. Σήμερα ο συμβολισμός του μας ενδιαφέρει κυρίως.Αυτή η γη της Κρήτης είναι ωραία και πλούσια. Οι κάτοικοί της, εμείς, ερχόμαστε από πολύ μακριά. Η προτροπή του Πρεβελάκη: «Να είσαι περισσότερος», ίσως είναι ενδεικτική, παραινετική και προσανατολιστική για τη σχέση μας με την ιστορική μας μοίρα αλλά και την ίδια την ευθύνη μας ως πολίτες υπεύθυνοι, άρχοντες ή αρχόμενοι και κυρίως ως απόγονοι μιας μακραίωνης, αναμφισβήτητης πολιτισμικής παράδοσης που μπορεί να προβάλλεται ολοζώντανη και ακμαία και ασφαλής γιατί ταυτίζεται με την ελευθερία.
Είμαστε εδώ για την όσμωση με αυτό το γεγονός:
«Για να δουν τα μάτια,
ν’ αφουγκραστούν τα αυτιά
να ψαύσουν τα χέρια
να μυρίσει η μύτη
να γευτεί η γλώσσα
να νιώσει ο νους
το σώμα της γιορτής… όπως οι παππούδες μας»όπως γράφει κι ο συμπολίτης μας δάσκαλος και ποιητής, Βαγγέλης Κακατσάκης.
Σας ευχαριστώ.