Του Δημήτρη Κανελλόπουλου | Δεν μπορεί να μη γνωρίζετε τα Μάταλα, ένα μικρό παραθαλάσσιο χωριό της νότιας Κρήτης στον Νομό Ηρακλείου. Είναι το μέρος εκείνο που συνδέθηκε παλιά με το κίνημα των χίπις στη χώρα μας. Μήπως και κάποιοι από εσάς, μεγαλύτεροι σε ηλικία, περάσατε από εκεί; Ως χίπηδες που αποφασίσατε να ζήσετε μερικές μέρες ή και μήνες ακόμα, ελεύθερα και ωραία; Να μας διηγηθείτε τις ιστορίες σας αν είναι. Σήμερα λοιπόν ξεκινάει στην περιοχή το τριήμερο «Matala Beach Festival», με συναυλίες βασικά, αλλά και πολλά άλλα καλλιτεχνικά δρώμενα. «Τριήμερο χαλάρωσης, ξεγνοιασιάς, ευτυχίας» το ονομάζουν οι διοργανωτές του.
Πώς έλαβε χώρα η αναβίωση του φεστιβάλ στα Μάταλα; Το 2011, ο Αρν Στομάιερ επέλεξε την περιοχή για την παρουσίαση του βιβλίου του «The Myth of Matala» ως ένα άλλο κάλεσμα για επιστροφή στα Μάταλα. Τελικά, αποδείχθηκε πως ο μύθος παρέμενε ακόμα ζωντανός, μια και μαζεύτηκαν χιλιάδες επισκέπτες. Και την επόμενη χρονιά διπλασιάστηκαν οι θεατές. Φτάσαμε έτσι αισίως στη φετινή 5η διοργάνωση του «Matala Beach Festival».
Αλλά μπορεί να αναβιώσει το κλίμα της εποχής; Να επιστρέψουμε στις ωραίες καταστάσεις του παρελθόντος; Και οι τρεις από τους καλλιτέχνες που ρωτήσαμε δεν το πιστεύουν.
«Αυτή η εποχή πέρασε ανεπιστρεπτί», λέει ο Γιάννης Γιοκαρίνης, που εμφανίζεται απόψε στο φεστιβάλ. «Η λογική και η ματιά των σημερινών ανθρώπων είναι πολύ μακριά από τη φιλοσοφία, που είχαν οι χίπις. Και από τη στιγμή που δεν ποτίζουμε την ανθρωπότητα με γνώσεις… θα βιώσουμε χειρότερη ξεφτίλα».
Τα ίδια και ο Γιάννης Ζουγανέλης: «Η εποχή των Παιδιών των Λουλουδιών, που στην Ελλάδα εκφράστηκαν στα Μάταλα, κατά την άποψή μου δεν πρόκειται να επαναληφθεί. Γιατί έχει αλλάξει η νοοτροπία της ζωής και η ισορροπία της με τον ανθρωπισμό. Δεν συνυπάρχουμε, δεν συμβιώνουμε, δεν συνδυαζόμαστε. Δυστυχώς στη ζωή κυριάρχησαν ο ατομισμός, η έλλειψη της αλληλεγγύης, το ξεπούλημα των αξιών, το lifestyle, η πνευματική πορνεία. Ο ρομαντισμός θεωρείται γραφικότητα. Τότε οι άνθρωποι επαναστατούσαν μαζί με το περιβάλλον και τώρα ψευδο-επαναστατούν και καταστρέφουν το περιβάλλον και τον συμβολισμό των λουλουδιών. Οι λογικές σήμερα είναι μίζερες και αντιδρούν στο όνειρο και την ελπίδα, που ήταν τότε το όραμα της εποχής».
Ακόμα πιο δηκτικός είναι ο αιώνιος ρόκερ Δημήτρης Πουλικάκος. «Ολες αυτές οι “αναβιώσεις” είναι νοοτροπίας τουρισμού κρουαζιέρας και copy paste, για να κονομάνε (βασικά) κάποιοι επιτήδειοι, εκμεταλλευόμενοι κάποιους “ρομαντικούς” νοσταλγούς και τροφοδοτώντας το σύστημα του λεγόμενου “life-style”» λέει.
«Τα Μάταλα», διαβάζουμε σε ένα τοπικό site, «ήταν γνωστά μόνο σε πολύ λίγους παράξενους νεανίες του εξωτερικού, που –από διάφορους λόγους– απογοητευμένοι ή κυνηγημένοι, έφευγαν από τις πατρίδες τους, αναζητώντας την περιπέτεια και το ουσιαστικό νόημα της ζωής, δηλαδή την Αλήθεια. Οι πρώτοι που πήγαν εκεί, και έμειναν στις σπηλιές, ήταν μπήτνικς, γύρω στα 1965. Μετά, το 1967, πηγαίνουν και χίπις. Εμεναν σε σπηλιές στην παραλία (μικρές παρέες, ζευγάρια, ακόμη και οικογένειες) σαν πρωτόγονοι, χωρίς ανέσεις. Αν και (οι περισσότεροι από τους χίπις) είχαν σπουδαία παιδεία και αξιοζήλευτες γνώσεις, δεν ήθελαν να έχουν καμία επαφή με το μίζερο, ανιαρό, καταναλωτικό τρόπο ζωής».
Υπήρχε τότε ένα αίσθημα ελευθεριότητας; Ο Δημήτρης Πουλικάκος βάζει τα πράγματα στη σωστή τους βάση. «Οσον αφορά την ελευθεριότητα, σας πληροφορώ πως κατά την οργιαστική περίοδο του ροκ των 60’s στα Μάταλα –μπορεί να μην το πιστέψετε– δεν γινόντουσαν όργια. Τα “όργια” ήταν μόνο στα μυαλά των παπάδων (“όποιος πεινάει, καρβέλια ονειρεύεται”) και κάποιων επιφυλλιδογράφων-δημοσιογράφων, την εποχή της δικτατορίας των Απριλιανών».
Μεγάλο θέμα τότε είχε κινήσει ένας παιδαγωγός της εποχής που σκανδαλίστηκε από το μπικίνι κάποιων κοριτσιών. «Οταν είδα τα μικρά παιδιά του χωριού, να ερευνούν με τα αχόρταγα και ερευνητικά τους ματάκια τας νεαράς (με τα μπικίνι), πόσα άραγε ερωτηματικά εγεννήθησαν εις την ψυχήν των αθώων αυτών υπάρξεων; Πόσοι ψυχικοί τραυματισμοί καθ’ ην στιγμήν βλέπουν ότι μεγάλοι κυκλοφορούν ασύστολα, ενώ εκείνα παρατηρούνται όταν εν τη παιδική των αφελεία σηκώσουν το φουστανάκι τους» έγραφε σε επιστολή του στην εφημερίδα «Πατρίς» στις 14 Αυγούστου 1965.
«Η ελευθεριότητα με την έννοια που είχε τότε δεν υπάρχει πια», μας λέει ο Λάκης Παπαδόπουλος. «Από το τρίπτυχο “sex, drugs and rock ‘n’ roll” δεν έμεινε πια τίποτα καθαρό. Υπάρχει, όμως, η ελεύθερη ψυχή και η καθαρή καρδιά που μας βοηθούν να ζήσουμε. Οι εποχές φεύγουν. Χάνονται στη σκιά τους. Τα Μάταλα, ωστόσο, είναι μια πραγματικότητα. Και χαιρόμαστε πάρα πολύ που τη διατηρούμε καθαρή».
Κι επειδή θα είναι εκεί και ο Νίκος Ζιώγαλας, βρήκαμε την ευκαιρία να τον ρωτήσουμε για τους πιτσιρικάδες του σήμερα, αν διαθέτουν ροκ συνείδηση και χαρακτήρα. «Η ροκ μουσική είναι πια κλασική. Η έκρηξη της δεκαετίας του ’60 άφησε πολύ μεγάλα τραγούδια και όχι μόνο, άφησε κι έναν τρόπο ζωής. Μπορώ να πω ότι όλοι οι νέοι έχουν πλέον ως αφετηρία εκείνη τη δεκαετία. Ακούν τη μουσική, τη μαθαίνουν και μετά προχωρούν στα δικά τους ακούσματα. Είναι σαν τις κλασικές σπουδές».
Ο Δημήτρης Πουλικάκος είναι πιο κάθετος: «Πάντα υπάρχει ροκ, όπως και πάντα υπήρχε και θα υπάρχει, ερήμην των ορολογιών που προσάπτουμε. Το ροκ βγαίνει από τα έγκατα της κοινωνίας».
Ελεύθερη είσοδος, φτηνό κάμπινγκ
Στο φεστιβάλ παίζουν απόψε, μεταξύ άλλων, οι Λάκης Παπαδόπουλος, Νίκος Ζιώγαλας και Γιάννης Γιοκαρίνης, οι Γάλλοι Dub Inc και οι Imam Baildi. Αύριο θα δούμε τους Νίκο Πορτοκάλογλου και Tonis Sfinos (πιο αργά, για πάρτι, αυτός ο τελευταίος), ενώ την Κυριακή η φάση είναι πιο ποπ, με Ησαΐα Ματιάμπα, Μύρωνα Στρατή και το ντουέτο Κώστα Μπίγαλη και Πωλίνα.
Η είσοδος για τις συναυλίες και τις δραστηριότητες του φεστιβάλ είναι ελεύθερη, ενώ το camping κοστίζει 9 ευρώ το άτομο (για το τριήμερο). Τζάμπα πράγμα.