«Η αγάπη ου λογίζεται το κακό»
(Α’ Κορινθ. 13, 6)
Γράφει ο αρχιμανδρίτης ΙΓΝΑΤΙΟΣ Θ. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ Θεολόγος – τ. Λυκειάρχης
Ένα από τα κυρίαρχα κομμάτια των θεόπνευστων επιστολών του αποστόλου Παύλου είναι αυτό που πολύ σωστά έχει ονομασθεί «ύμνος της αγάπης» (Α’ Κορινθ.13, 1-7). Αυτό το όμορφο και μαρτυρικό συναίσθημα. Το όμορφο και δύσκολο, πολλές δε φορές και ριψοκίνδυνο και που προσκρούει σε διάφορες περιστάσεις ή και παρερμηνεύεται.
Το ξέρω ότι δεν μπορούμε να ζήσομε χωρίς αγάπη και μάλιστα την αγάπη που «ου λογίζεται το κακό». Το ξέρω ότι «αγάπη για να ζήσεις. Ζήσε για να αγαπάς» (Διον. Σολωμός).
Αγάπη, η ζωοποιός δύναμις, αυτή η ίδια η ζωή.
Γράφοντας αυτά, και παρορμόμενος να προχωρήσω τις παραπάνω σκέψεις μου, διάβασα της γνωστής μας πια απόγραφτα μου Νίκης – Άννας Παπουλάκου το άρθρο ης «Τα συναισθήματά και ο τρόπος που τα δίνουμε» συνεχίζοντας μ’ αυτό τις σκέψεις μου, τις οποίες μεταφέρω στους αγαπητούς μου αναγνώστες:
«Χθες μια φίλη, σε μια στιγμή έντασης και πίεσης από διάφορα και μετά από διένεξη με το 18χρονο γιό της, μου λέει μεταξύ άλλων: «Βλέπεις πόσο κακό κάνει τελικά η αγάπη;» (επειδή το κακομάθαμε… μας φταίει η αγάπη!… Λέω εγώ).
Μια πολύ εύκολη δικαιολογία για μας τους ίδιους.
Όπως πάλι λέμε: «μα τον ή την αγάπησα βλέπεις… παρακάμπτοντας με αυτό τον τρόπο τον οποιονδήποτε αυτοέλεγχο ή ελεγχο των καταστάσεων που διαδραματίστηκαν. Είναι και αυτό μία αυτοφυγή της αλήθειας, φτιάχνοντας την πλαστή αλήθεια, π.χ. όσο και αν φταίξαμε, όσο χαμηλά κι αν πέσαμε, ό,τι κακό πιθανόν κάναμε… όλα δικαιολογούνται στο όνομα της αγάπης!
Η αγάπη, δεν κάνει κακό, ούτε βλάπτει. Ο τρόπος που την δίνουμε, τη χειριζόμαστε και αντίστροφα την εισπράττουμε, αυτός ο τρόπος φταίει και μπορεί να κάνει κακό σε μας ή στους άλλους.
Τα συναισθήματα, καλά και κακά, είναι για να τα αισθανόμαστε, άλλωστε αυτές οι εναλλαγές συναισθημάτων μέσα μας, δίνουν την τελική ομορφιά.
Αν δεν εξετάζουμε όμως και δεν μετράμε το κάθε συναίσθημα που μας προκύπτει και πώς λειτουργούμε εμείς μέσα σ’ αυτό, τότε το συναίσθημα μόνο του, στην ακατέργαστη μορφή του. Τελικά καταλήγουμε δούλοι των συναισθημάτων αντί κύριοι ή έστω συνεργάτες.
Ο άνθρωπος, που έχει μάθε τον εαυτό του, έχει δουλέψει πολύ πάνω σ’ αυτό το θέμα των συναισθημάτων του και συνεχώς δουλεύει, αναλύοντας κάθε τι που νοιώθει προχωράει συνειδητά πλέον στην όποια κατάσταση. Είναι πλέον γνώστης και κύριος του εαυτού του, ξέρει τι θέλει, τι νιώθει και γιατί το κάνει ό,τι κάνει.
Η αυτογνωσία δεν δεσμεύει την ελευθερία των συναισθημάτων, απλά μας δίνει την δυνατότητα να ξέρομε ανά πάσα στιγμή τι μας γίνεται, να το επεξεργαζόμαστε και αυτό που είναι είναι αποσταγμένο, καθαρό και αποστειρωμένο… Ξέρουμε λοιπόν, ότι αυτό που νιώθουμε είναι ατόφιο, είναι αυτό και όχι άλλο, και όχι μπορεί και λίγο από αυτό και λίγο από εκείνο.
Το άλλο άκρο εξίσου προβληματικό, είναι η απόλυτη κυριαρχία και το κλείδωμα των συναισθημάτων, εκεί που πια τα πάντα είναι ελεγχόμενα, προκαθορισμένα και προγραμματισμένα. Το πώς θα μιλήσουμε, το πώς θα καθίσουμε, το πώς θα φερθούμε, το ποιον θα «αγαπήσουμε», το ποιον θα γνωρίσουμε, κλπ. Και λέω προβληματικό γιατί πλέον ζεις και δε ζεις, λειτουργείς σα μηχάνημα, σα ρομπότ.
Πάντα θα νομίζεις μα ποτέ δεν θα είναι σίγουρο πως είναι αυτό, γιατί οποιαδήποτε προγραμματισμένη συναισθηματική κίνηση ή έκφραση, δεν είναι αυθόρμητη, δεν είναι ανθεκτική, είναι κατά παραγγελία.
Ας δούμε την αγάπη για παράδειγμα, μια και μιλήσαμε προηγουμένως, που είναι το πιο βασικό, θετικό και ευεργετικό συναίσθημα της φύσης μας.
Η «αποσταγμένη» αγάπη λοιπόν, είναι εκείνη που αγαπάς για να αγαπάς, για να δίνεις, όταν την νοιώσεις, χωρίς υπολογισμό και κίνητρα, χωρίς εγωιστική ή κτητική τάση, χωρίς εξάρτηση ή ό,τι άλλο σχετικό. Για να έχεις φτάσει ως εκεί, σίγουρα έχεις μάθει να σέβεσαι τον εαυτό σου και συνεπώς και τους άλλους. Να είσαι σίγουρος λοιπόν, πως αυτή η καθάρια αγάπη που θα δώσεις απλόχερα, αποκλείεται να σε οδηγήσει σε εξευτελισμό ή ηθική κατάπτωση, αποκλείεται δε, να κάνει κακό στον άλλο, γιατί είναι ξεκάθαρη απαλλαγμένη από οποιοδήποτε αρνητικό συναίσθημα, ξέρεις και ξέρει τα όρια σου, που έχουν γίνει και δικά της.
Άλλοτε πάλι, αυτή η καθαρή αγάπη, λειτουργεί σκληρά για το τρίτο μάτι το άψαχτο, αυτό που στέκεται στην επιφάνεια των πραγμάτων και μόνο!
Γινόμαστε σκληροί καμιά φορά με τους ανθρώπους που αγαπάμε. Πίσω από τη σκληράδα κρύβεται μια δυνατή καθάρια αγάπη. Π.χ. το παιδί μου το αγαπάω, όμως αυτό δε σημαίνει ότι αν πάρει όπλο στο χέρι να σκοτώσει, θα του πιάσω το χέρι για να στοχεύσει καλύτερα… Επειδή το αγαπάω!
… Το συνεχές χειροκρότημα και το μπράβο χαρακτηρίζει τους κόλακες! Τι είναι καλύτερο λοιπόν να έχω δίπλα μου έστω και έναν που με αγαπά αληθινά και για αυτό που είμαι, ή 100 κόλακες; Και αν δεν έχουμε καταφέρει να αποστειρώσουμε το μέσα μας, φοβάμαι πως ούτε αυτή τη διαφορά μπορούμε να διακρίνουμε…
Λένε πως ό,τι παίρνει κανείς στη ζωή είναι αυτό που του αξίζει. Αν πάρει λιγότερο, είναι γιατί δεν αξιολόγησε σωστά τον εαυτόν του, επειδή δεν έμαθε ποτέ την αξία του και κατά συνέπεια δεν ήταν σε θέση να διεκδικήσει το καλύτερο. Και δυνατός δεν σημαίνει απαραίτητα σκληρός, αλύγιστος, ψυχρός, αδιάφορος, με παντελής έλλειψη συναισθημάτων! Λανθασμένη εντύπωση έχουμε αν την έχουμε. Αυτός είναι άλλος τύπος…
Ο Δυνατός είναι Εκείνος που έχει παλέψει και παλεύει πολύ με όλα, πόνεσε, έκλαψε, αγάπησε, προδόθηκε, πληγώθηκε κ.ά. και μέσα από αυτή την πάλη, απόκτησε τη δύναμη της αντοχής στην αντιμετώπιση των περιστάσεων. Είναι φορές που πονάει περισσότερο από ό,τι εμείς, άσχετο αν δεν το δείχνει. Και δεν είναι υποκρισία αυτό ή εγωισμός, όπως επίσης πιστεύουμε…
Τελειώνοντας εδώ θα ήθελα να πω πως η ψυχραιμία δεν υποδηλώνει απαραίτητα αναισθησία!!…