Του Απόστολου Διαμαντή
Η νέα κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ έχει τις προϋποθέσεις να κυβερνήσει μέχρι τη λήξη της θητείας της, αλλά ταυτόχρονα είναι πιθανόν να αποδιοργανωθεί ταχύτατα, να φθαρεί απότομα και εν τέλει να αποκαθηλωθεί σύντομα. Δεν είναι μια κυβέρνηση μέσου όρου, είναι ένα σχήμα του ύψους ή του βάθους.
Η απάντηση στο ερώτημα αυτό δεν μπορεί να δοθεί με ασφάλεια. Διότι η τύχη της κυβέρνησης εξαρτάται από δύο παραμέτρους, που αυτή τη στιγμή δεν είναι δυνατόν να εκτιμηθούν. Πρώτον, από την τύχη του προγράμματος και δεύτερον από τις αποφάσεις του Τσίπρα στο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό.
Η τύχη του προγράμματος είναι αβέβαιη. Εκ πρώτης όψεως πολύ δύσκολα θα μπορέσει να λειτουργήσει. Οι προβλέψεις είναι μάλλον υπεραισιόδοξες, κυρίως στον τομέα των εσόδων, όπου το πιθανότερο ενδεχόμενο είναι η κατάρρευση. Εάν ο κ. Αλεξιάδης τα καταφέρει σχετικά, σ’ αυτόν τον τομέα, τότε θα έχει προσφέρει την μέγιστη υπηρεσία στην κυβέρνηση και φυσικά στο λαό. Αλλά δεν εξαρτάται και από τον ίδιο, εφόσον η φοροδοτική ικανότητα των πολιτών δεν αναμένεται να αυξηθεί. Άρα πιθανόν οδεύουμε σε νέο δημοσιονομικό κενό.
Από την άλλη, η ζήτηση δεν αναμένεται να αυξηθεί. Το αντίθετο. Αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω, καθώς η χώρα εισέρχεται σε πορεία ύφεσης και για το 2016. Αλλά με πτώση της ζήτησης οδηγούμαστε σε αύξηση της ανεργίας. Το κενό στο ασφαλιστικό οδηγεί σε νέα μείωση συντάξεων γύρω στο 6% άμεσα, ενώ και το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων δεν πρόκειται να αποδώσει σοβαρά, διότι αφενός οι ξένες επενδύσεις δεν πρόκειται να επανακάμψουν λόγω της αλλαγής του κλίματος, ενώ, ούτως η άλλως, η νεοφιλελεύθερη αφέλεια, πως η ανάπτυξη στην Ελλάδα θα έρθει μέσω των ξένων επενδύσεων, γρήγορα θα αποκαλυφθεί. Ανάπτυξη μια κατεστραμμένης χώρας, της οποίας η παραγωγική βάση δεν υφίσταται, δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς κεντρικό οικονομικό σχεδιασμό, χωρίς αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου, χωρίς δηλαδή δημόσιες επενδύσεις. Εάν στην Ελλάδα δεν δοθεί βοήθεια για δημόσιες επενδύσεις, η χώρα θα συνεχίζει να πέφτει.
Έτσι έχουν τα πράγματα. Για να βγει το πρόγραμμα απαιτείται επενδυτική βοήθεια προς την Ελλάδα. Θα δοθεί; Εάν ναι, η κυβέρνηση Τσίπρα θα μακροημερεύσει. Εάν όχι, σύντομα θα αρχίσει η ταχεία φθορά της.
Η δεύτερη παράμετρος αφορά τις αποφάσεις του πρωθυπουργού. Απαιτείται εδώ άμεση και τολμηρή κίνηση προς τη δημιουργία ενός δίκαιου κράτους. Απαιτείται να μπει τέλος στα καθεστώτα των πάσης φύσεως προνομίων. Αυτό είναι κομβικό ζήτημα για την επιτυχία ή όχι της κυβέρνησης. Εάν ο Τσίπρας πάρει άμεσες αποφάσεις, θα κερδίσει το παιχνίδι. Εάν αφήσει τη χώρα να σέρνεται, χωρίς μεταρρυθμιστικό οίστρο, τότε θα μπει σε διαδικασία φθοράς.
Αυτές είναι οι δύο βασικές παράμετροι. Μακάρι να έχουμε το καλό σενάριο και η κυβέρνηση να βαδίσει σε στέρεο έδαφος. Η φύση του νέου σχήματος, δεν είναι ούτε αριστερή, ούτε δεξιά. Πρόκειται για μια λαϊκή συμμαχία της μεσαίας τάξης και των ασθενέστερων οικονομικά και κοινωνικά στρωμάτων, τα οποία περιμένουν από την κυβέρνηση να βάλει τη χώρα σε πορεία ανάπτυξης.
Επομένως, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ θα πρέπει να κινηθεί όχι τόσο με ιδεολογικά κριτήρια, αλλά κυρίως με κριτήρια κοινωνικά και εθνικά. Να κινηθεί δηλαδή ενωτικά.
Το παζλ είναι πολύ δύσκολο. Οι οιωνοί δεν είναι ευνοϊκοί. Αλλά ο Τσίπρας φαίνεται πως έχει δύναμη προσωπική και πως γνωρίζει πού πάει.
* Ο Απόστολος Διαμαντής είναι συγγραφέας