To δικαστήριο έκρινε ότι ο Τζούλιαν Ασσάνζ μπορεί να εφεσιβάλλει τις εις βάρος του αποφάσεις έκδοσης, εκτός αν οι ΗΠΑ προσφέρουν συγκεκριμένες πρόσθετες εγγυήσεις. Μεταξύ των εγγυήσεων και η ντε φάκτο αναγνώριση του δημοσιογραφικού του ρόλου.
Στις 10:30πμ τοπική ώρα της Τρίτης 26 Μαρτίου 2024, το Υψηλό Δικαστήριο του Λονδίνου ανακοίνωσε την απόφασή του, ή μάλλον τη νέα αναβολή στη λήψη τελικής απόφασης, για το δικαίωμα ή όχι του Τζούλιαν Ασσάνζ να εφεσιβάλει στη Βρετανία την προδικασμένη έκδοσή του στις ΗΠΑ, όπου αντιμετωπίζει φυλάκιση 175 ετών ή – όπως αναδείχθηκε στην εκδίκαση του Φεβρουαρίου, από τους συνηγόρους του- ακόμη και την ποινή του θανάτου. Το δικαστήριο, πάντως, αφήνει ανοικτό και μάλλον σοβαρό ενδεχόμενο να μην τον εκδόσει, δεχόμενο την σοβαρότητα τριών ζητημάτων που έθεσαν οι συνήγοροί του.
Στο πλαίσιο αυτό όμως, δεν αποφάσισε πάραυτα την μη έκδοση, αλλά απευθύνεται στις ΗΠΑ, ζητώντας να καταθέσουν, μέχρι την 15η Απριλίου, διαβεβαιώσεις για τρία σημαντικότατα ζητήματα. Κατόπιν, οι δύο δικαστές, Βικτωρία Σαρπ και Τζέρεμυ Τζόνσον, θα εξετάσουν τα στοιχεία, και η οριστική απόφαση θα ανακοινωθεί την 20η Μαϊου. Αν δεν παρασχεθούν αυτές οι διαβεβαιώσεις, το δικαστήριο θα αναγνωρίσει αυτόματα – και από την 15η Απριλίου – το δικαίωμα του Ασσανζ στην έφεση.
Πρώτο, η μη δίωξη για νέες κατηγορίες, οι οποίες μπορεί να σημαίνουν θανατική καταδίκη. Οι ΗΠΑ συνεχίζουν να καταδικάζουν στην θανατική ποινή, σε αντίθεση με τις χώρες που μετέχουν του Συμβουλίου της Ευρώπης, και η έκδοση ανθρώπου που απειλείται από την ποινή του θανάτου απαγορεύεται.
Δεύτερο, ζητούν – και είναι πολύ σημαντικό – να μην του απαγορευτεί να ασκήσει τα δικαιώματα που προκύπτουν από την πρώτη αναθεώρηση του Συντάγματος των ΗΠΑ, δηλαδή το δικαίωμα στην Ελευθερία του Λόγου και, συνεπακόλουθα, το δικαίωμα στην Ελευθερία του Τύπου.
Τρίτο – και συνδεόμενο με το δεύτερο- να μην αποτελέσει μειονέκτημα η υπηκοότητά του (είναι Αυστραλός πολίτης) αλλά να δικαστεί όπως θα δικαζόταν και ένας αμερικανός πολίτης.
Τα δύο τελευταία αποτελούν και τη μεγαλύτερη ελπίδα μη έκδοσης του Ασσανζ. Αυτό γιατί, αν ήταν αμερικάνος πολίτης και δημοσιογράφος, θα καλύπτονταν πλήρως από την πρώτη αναθεώρηση του αμερικανικού Συντάγματος, και άρα δεν θα διώκονταν καν. Γι’ αυτό και δεν διώκονται οι συνεργάτες των Wikileaks στις ΗΠΑ, οι Νιου Γιορκ Τάιμς, που προέβησαν ακριβώς στις ίδιες αποκαλύψεις για τις οποίες διώκεται με το νόμο περί Κατασκοπείας (Espionage Act) του 1917, ο Ασσανζ.
Αξίζει να υπενθυμίσουμε εδώ πως οι κατηγορίες εις βάρος του αμερικανού πολίτη Ντάνιελ Έλσμπεργκ, που αποκάλυψε τους Φάκελους του Πενταγώνου (Pentagomn Papers) και ο οποίος, όπως και ο Ασσανζ, παρακολουθούνταν από τις αμερικάνικες μυστικές υπηρεσίες, κατέπεσαν, και εκείνος απαλλάχθηκε, χωρίς καν να είναι δημοσιογράφος. Ο Ντάνιελ Έλσμπεργκ, που έφυγε πέρισυ από τη ζωή, υπήρξε και μάρτυρας υπεράσπισης του Ασσανζ στα βρετανικά δικαστήρια. Όσο για τους αμερικανούς δημοσιογράφους που έχουν αποκαλύψει εγκλήματα πολέμου του στρατού των ΗΠΑ, από το Βιετνάμ μέχρι το Ιράκ και το Αφγανιστάν, δεν έχουν, φυσικά, διωχθεί για τις αποκαλύψεις τους.
Εν πολλοίς, η δίωξη του Ασσάνζ με τον νόμο περί Κατασκοπείας συνδέεται με την απόφαση του τότε επικεφαλής της CIA, Μάικ Πομπέο, να χαρακτηρίσει ως “εχθρική μη κρατική μυστική υπηρεσία” τα Wikileaks, αφαιρώντας τους την δημοσιογραφική ιδιότητα και από αυτά και από τον ιδρυτή και εκδότη τους, γιατί ακριβώς ο Ασσανζ δεν είναι αμερικανός πολίτης και τα Wikileaks δεν είναι αμερικανική ηλεκτρονική έκδοση.
«Πολύ παράξενη» (utterly bizarre) χαρακτήρισε την απόφαση η σύζυγος του Ασσάνζ, και νομικός, Στέλλα Ασσάνζ, αμέσως μετά την ανακοίνωση της απόφασης. Απευθυνόμενη στους δημοσιογράφους που είχαν συγκεντρωθεί έξω από το δικαστήριο, εξέφρασε την απορία της, γιατί, όπως είπε, αν και το δικαστήριο έχει αναγνωρίσει τους κινδύνους στους οποίους εκτίθεται ο Ασσάνζ, ζητάει κατ’ ουσίαν από την Ουάσιγκτον να δηλώσει: «Όλα εντάξει»…
Πρόσθεσε δε ότι «η υπόθεση έπρεπε να είχε κιόλας απορριφθεί και ο Τζούλιαν δεν έπρεπε να έχει περάσει ούτε μια μέρα στη φυλακή… Οι Ηνωμένες Πολιτείες προβαίνουν στη δίωξη ενός δημοσιογράφου για τις πολιτικές του απόψεις. Τα βρετανικά δικαστήρια έπρεπε απλώς να είχαν απορρίψει την υπόθεση γιατί ποινικοποιεί τη δημοσιογραφία. Αυτό είναι το συμπέρασμα εδώ».
Λίγο πριν την ανακοίνωση της απόφασης, η Στέλλα Ασσάνζ χαρακτήρισε τον σύζυγό της «πολιτικό κρατούμενο» που διώκεται επειδή αποκάλυψε το «πραγματικό κόστος του πολέμου», τονίζοντας ότι η υπόθεση εναντίον του είναι «επαίσχυντη».
Θετική έκρινε την απόφαση ο αδελφός του Τζούλιαν Ασσάνζ, Γκαμπριελ Σίπτον, ο οποίος θεωρεί ότι οι “πολιτικές διαβεβαιώσεις” που ζητούν από τις ΗΠΑ οι δικαστές, «καταδεικνύουν και τον πολιτικό χαρακτήρα της υπόθεσης». Ωστόσο, αυτό μόνο συμπερασματικά εξάγεται, καθώς στην ανακοίνωση της απόφασης το θέμα περί πολιτικής δίωξης που έχει βάλει η υπεράσπιση απορρίπτεται.
Γι αυτό, κατακρίνοντας την απόφαση, εκπρόσωπος της Διεθνούς Αμνηστίας δήλωσε ότι η Βρετανία «εξακολουθεί να έχει πρόθεση να εκδώσει τον Ασάνζ παρά τον σοβαρό κίνδυνο να υποβληθεί σε βασανιστήρια ή κακομεταχείριση στις ΗΠΑ». Το δικαστήριο «αφήνει επί ξύλου κρεμάμενους και τον ίδιο τον Ασσανζ και όλους τους υπερασπιστές της Ελευθερίας του Τύπου», σημείωσε, τονίζοντας όμως πως «ο αγώνας [για την απελευθέρωσή του] συνεχίζεται» και πως «οι ΗΠΑ οφείλουν να αποσύρουν όλες τις κατηγορίες εις βάρο τους».
Αντίστοιχη ανακοίνωση εξέδωσε και η Εθνική Ένωση των Δημοσιογράφων της Βρετανίας. «Η έστω και προσωρινή αναβολή είναι βεβαίως προτιμότερη από την έκδοση, που θα γινόταν αυτές τις μέρες, αν ήταν διαφορετική η απόφαση», είπε η γενική γραμματέας της Ένωσης, Μισέλ Στανιστρητ. «Οι ΗΠΑ διώκουν τον Ασσάνζ για δραστηριότητες που είναι η καθημερινή δουλειά κάθε ερευνητή δημοσιογράφου – η εύρεση πηγών για να εντοπιστούν εγκλήματ και η βοήθεια προς τις πηγές αυτές ώστε να δημοσιοποιηθούν παγκόσμια οι καταγγελίες τους. Εάν ο Ασάνζ διωχθεί, θα πληγεί παγκοσμίως η ελευθερία του λόγου», προσέθεσε.
«Και έτσι συνεχίζεται η κωλυσιεργία. Καμία οριστική απόφαση. Τις περισσότερες θέσεις της υπεράσπισης μας τις γυρίσαν πίσω, εκτός -όπως και περίμενα σίγουρα- από την πιθανότητα να του επιβληθεί η θανατική ποινή, και από το ότι δεν θα αναγνωριστούν τα δικαιώματα που παρέχονται στους πολίτες των ΗΠΑ λόγω της εθνικότητάς του…. Είναι απίστευτο πως κάποιος πολίτης μπορεί να κρατηθεί στη φυλακή για χρόνια με την ευχαρίστηση των ΗΠΑ, και άφησαν ως την τελευταία στιγμή το ακανθώδες ζήτημα της θανατικής ποινής. Επί 13 χρόνια [ο Ασσάνζ] βρίσκεται υπό κράτηση, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο… Θα περίμενε κανείς από έναν δικαστή να χάσει την υπομονή του κάποια στιγμή, και να πει [στους αμερικανούς] “είχατε αρκετό καιρό για να παράσχετε διαβεβαιώσεις, δεν μπορεί ένας άνθρωπος να περιμένει στη φυλακή για πάντα”. Αλλά όχι. Γιατί στην πραγματικότητα αυτό είναι το ζητούμενο, να τον κρατήσουν στη φυλακή, να τον εξαντλήσουν», δήλωσε στο ΤΡΡ η αυστραλή δημοσιογράφος και ακτιβίστρια υπέρ του Τζούλιαν Ασσάνζ, Μαίρη Κωστακίντες. .
Σε κάθε περίπτωση, ο Τζούλιαν Ασσάνζ θα παραμείνει στη φυλακή υψίστης ασφαλείας του Μπέλμαρς, στα περίχωρα του Λονδίνου, όπου και κρατείται τα τελευταία πέντε χρόνια…