Του Γιώργου Καρέλια

Χτες Κυριακή σημειώθηκε μια αλλαγή στην Κύπρο, αλλά πολύ λίγο προβλήθηκε εδώ λόγω διαφορετικής επικαιρότητας.

Στις εκλογές που έγιναν στην τουρκοκυπριακή κοινότητα («Κατεχόμενα» λέμε  εμείς, «Τουρκική Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου» η άλλη πλευρά) άλλαξε ο ηγέτης. Ηττήθηκε ο μέχρι τώρα Ερσίν Τατάρ, που θεωρούνταν άνθρωπος του Ερντογάν. Και νίκησε ο υποψήφιος της αντιπολίτευσης Τουφάν Ερχιουμάν, που έχει ταχθεί  κατά της λύσης των δύο κρατών (την οποία επιδιώκει η Τουρκία του Ερντογάν) και, θεωρητικά, υπέρ της ομοσπονδίας, λύση που προκρίνουν Κύπρος και Ελλάδα. Λέμε «θεωρητικά» διότι ο νικητής των εκλογών ταυτόχρονα προσθέτει ότι σε θέματα εξωτερικής πολιτικής θα ενεργεί «σε συνεννόηση  και συνεργασία με την Τουρκία».

Πώς μπορούν να συμβαδίσουν αυτά τα δύο είναι κάτι που μένει να φανεί. Η ελληνοκυπριακή και ελληνική πλευρά χαιρέτισαν την εξέλιξη αυτή, προσμένοντας τη νέα φάση συνομιλιών υπό το  γενικό γραμματέα του ΟΗΕ. Αλλά ουδείς μπορεί να πει αν η παρουσία του νέου ηγέτη των Τουρκοκυπρίων θα σημάνει κάτι διαφορετικό από τη λύση των δύο κρατών, την οποία έχει θέσει ως στόχο ο Ερντογάν. Μπορεί ο Ερχιουμάν να πάει κόντρα στη θέληση τη μητέρας Τουρκίας ή υπάρχει πιθανότητα να μετακινηθεί ο Ερντογάν από αυτήν τη θέση, την οποία απορρίπτουν Λευκωσία και Αθήνα; Οι μέχρι τώρα ενδείξεις οδηγούν σε αρνητική απάντηση.

Η τελευταία ευκαιρία για λύση στο Κυπριακό εμφανίστηκε πριν από 21 χρόνια με το σχέδιο Ανάν. Το οποίο, προσπαθώντας να συγκεράσει τις επιδιώξεις των δύο πλευρών, περιείχε στοιχεία και ομοσπονδίας(που θέλει η ελληνική) και συνομοσπονδίας(που ήθελε η τουρκική).

Τότε η Τουρκία του Ερντογάν είχε ως πρώτη επιλογή της την προσέγγιση με την Ευρώπη. Οι τουρκοκύπριοι ψήφισαν υπέρ του σχεδίου Ανάν. Αντίθετα, οι ελληνοκύπριοι διχάστηκαν (άλλα κόμματα ήταν υπέρ, άλλα κατά και ορισμένα, όπως το ΑΚΕΛ, εμφανίστηκαν «και υπέρ και κατά»!) και ουσιαστικά «νίκησε» ο «απορριπτικός», τότε πρόεδρος, Τάσος Παπαδόπουλος.

Η απόρριψη αυτή του σχεδίου Ανάν ουσιαστικά ενταφίασε τις όποιες ελπίδες για λύση. Η Κύπρος εντάχθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η ηγεσία της οποία θεώρησε ότι «εξαπατήθηκε» από την ελληνική πλευρά που είχε υποσχεθεί και λύση του πολιτικού προβλήματος. Έκτοτε η Τουρκία του Ερντογάν άρχισε να θέτει σε δεύτερη μοίρα τις σχέσεις της με την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Κυπριακό πέρασε στην αφάνεια, παρά τις κάποιες απόπειρες για λύση που απέτυχαν(Κραν Μοντανά 2017).

Με την Τουρκία του Ερντογάν να έχει ισχυροποιηθεί και να έχει θέσει ως αδιαπραγμάτευτο στόχο τα δύο κράτη στην Κύπρο, κάθε λύση προς την κατεύθυνση που επιδιώκουν Λευκωσία και Αθήνα φαίνεται να απομακρύνεται. Και ουσιαστικά να παγιώνεται η πεποίθηση ότι το Κυπριακό το «έλυσε» ο Μπουλέντ Ετσεβίτ με την εισβολή του 1974, μετά τα εγκληματικά λάθη της ελληνικής χούντας.

Παρά, λοιπόν, την ενθαρρυντική αλλαγή ηγεσίας στην τουρκοκυπριακή κοινότητα, οι ελπίδες για κάποια «υποφερτή» λύση στο Κυπριακό ουσιαστικά είναι φρούδες. Με μια εξαίρεση. Να αποφασίσει να «μπουκάρει» και σε αυτό ο Τραμπ, όπως έκανε στη Μέση Ανατολή και κάνει στην Ουκρανία. Οι ελπίδες γι’ αυτό  είναι μάλλον ελάχιστες, διότι δεν θεωρεί το Κυπριακό μεγάλο πρόβλημα άξιο να ασχοληθεί. Έχει τόσα άλλα, σπουδαιότερα.

Και δεν ξέρουμε, αν ασχοληθεί για να επιβάλει λύση, πόσο η λύση αυτή θα γίνει αποδεκτή από την ελληνική πλευρά,  δεδομένης της «κολεγιάς» που(φαίνεται να) έχει με τον Ερντογάν.

Έτσι, πιθανότατα η σημερινή παγιωμένη κατάσταση, η «μη λύση», μπορεί να συνεχίσει να υπάρχει. Να είναι, δηλαδή, η «λύση».