“Άδειασμα” μετά την αρχική κάλυψη στον Άγγελο Συρίγο από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Παύλο Μαρινάκη, σχετικά με τις δηλώσεις του δεύτερου για τη Συνθήκη της Λωζάνης. Συγκεκριμένα, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος μιλώντας στα Παραπολιτικά 90,1, ανέφερε χαρακτηριστικά: “Η Ελλάδα και ο πρωθυπουργός είναι κατά οποιασδήποτε αναθεώρησης της Συνθήκης της Λωζάνης”.
Νωρίτερα ωστόσο, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος είχε στρέψει τα βέλη του στον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ Στέφανο Κασσελάκη, που αποκάλεσε “δώρο στον Ερντογάν” τις δηλώσεις του βουλευτή της ΝΔ Άγγελου Συρίγου για τη Συνθήκη της Λωζάνης. “Ο κος Κασσελάκης δημιούργησε θέμα από εκεί που δεν υπήρχε” είπε ο κ. Μαρινάκης, ο οποίος αρχικά είχε κάνει λόγο για “παρανόηση των δηλώσεων”, σημειώνοντας ότι δεν υπάρχει κανένα θέμα για τον Άγγελο Συρίγο.
Διευκρινίζοντας, ο κ. Μαρινάκης ανέφερε ακόμη ότι ο καθηγητής μίλησε στον ΣΚΑΪ με την επιστημονική του ιδιότητα και δεν αναφέρθηκε σε κυριαρχικά δικαιώματα, καθιστώντας σαφές ότι δεν τίθεται θέμα παραίτησης του Άγγελου Συρίγου.
Στην ερώτηση αν θεωρείται παρωχημένη η Συνθήκη της Λωζάνης, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος απάντησε ότι η κυβέρνηση τη θεωρεί “ως το πιο στέρεο θεμέλιο που διευθετεί συνολικά τις σχέσεις της περιοχής” και πρόσθεσε ότι “ενδεχομένως να υπήρχε προβληματική διατύπωση ή να έγινε με τρόπο που θα μπορούσε να δημιουργήσει προβλήματα, αλλά από εκείνο το σημείο μέχρι το σημείο να βγει ανακοίνωση από το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, λέγοντας ότι δίνει τροφή, έχει διαφορά”.
Συμπλήρωσε δε ότι “ο κ. Συρίγος δεν μίλησε για αποστρατικοποίηση των νησιών και έκανε ανάλυση για επιμέρους όρους, που από το 1974 έως το 2023 έχουν αλλάξει κατά τον ίδιο”. “Ήταν μια επιστημονική ανάλυση”, σημείωσε και πρόσθεσε ότι η παρέμβαση του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ δεν πήρε διαστάσεις για το καλό της χώρας μας.
“Δεν υπάρχει ζήτημα διαγραφής”
Από τη δική του μεριά, ο διευθυντής του γραφείου Τύπου του πρωθυπουργού, Δημήτρης Τσιόδρας, μιλώντας στον ΑΝΤ1 για τις δηλώσεις Συρίγου ανέφερε πως “προφανώς δεν αναφερόταν στα σύνορα, η Συνθήκη αποτελεί ένα στέρεο θεμέλιο της ειρήνης στην περιοχή”.
Ειδικότερα ο κ. Τσιόδρας τόνισε πως “η θέση της κυβέρνηση είναι σαφής και εκφράζεται από τον πρωθυπουργό και τον ΥΠΕΞ. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στον Ερντογάν στη συνθήκη της Λωζάνης. Ο κύριος Συρίγος είναι και ακαδημαϊκός και προφανώς μέρος των δηλώσεων ήταν προς αυτήν την κατεύθυνση. Έχει εξηγήσει ο ίδιος ότι, η δήλωσή του δεν αφορούσε τα σύνορα και τη μειονότητα. Το λέω καθαρά, πως ο ίδιος ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στη συνθήκη της Λωζάνης”, είπε και ξεκαθάρισε πως “δεν υπάρχει ζήτημα διαγραφής” του βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας.
Ξεκάθαρες αποστάσεις από τη χρήση του όρου “παρωχημένη” πήρε ο Στέλιος Πέτσας, αναφέροντας:
“Καμία σχετικοποίηση της Συνθήκης της Λωζάνης δεν χωρεί. Έχει την αξία της όχι μόνο για τις σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας, αλλά και για όλη την περίοδο μετά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο και τη διαμόρφωση των συνόρων και των συνθηκών που διέπουν όλη τη ζωή μας στη βαλκανική”.
Σε ερώτηση που δέχθηκε για το αν η Συνθήκη της Λωζάνης είναι “παρωχημένη”, όπως ακριβώς είπε ο Άγγελος Συρίγος, ο Στέλιος Πέτσας απάντησε: “Σε καμία περίπτωση”.
Στη συνέχεια ο βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας τόνισε: “Άποψη, όπως ένα καθηγητής, για τέτοια θέματα μπορεί να έχει, αλλά δεν έχει να κάνει με τη δική μου τοποθέτηση και νομίζω με τη θέση όλων όσων ασχολούνται με την εξωτερική πολιτική. Η θέση της κυβέρνησης έχει εκφραστεί πολλές φορές. Οποιαδήποτε συζήτηση για σχετικοποίηση της Συνθήκης της Λωζάνης και αποστρατικοποίηση νομίζω είναι όχι άκαιρη, αλλά βλαπτική“.
Οι δηλώσεις Συρίγου που προκάλεσαν τις αντιδράσεις
Σημειώνεται πως ο βουλευτής της ΝΔ, Άγγελος Συρίγος, σε δήλωση του στον ΣΚΑΪ την Τρίτη είχε σημειώσει πως “θεωρώ ότι πρέπει να περάσουμε στην επόμενη φάση και να πούμε την πραγματικότητα. Η Συνθήκη της Λωζάνης είναι μια συνθήκη παρωχημένη σε σχέση με την αποστρατικοποίηση. Δεν μπορείς να λες πως ανά 100 άντρες έχεις τέσσερα οπλοπολυβόλα τύπου Λιούις τα οποία χρησιμοποιούνταν στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Το 97% όλων αυτών στο σήμερα δεν έχει καμία αξία”.
“Τα μόνα που έχουν αξία στο σήμερα είναι αυτά που ορίζουν σύνορα της Τουρκίας έναντι των γειτονικών χωρών” πρόσθεσε ο ίδιος και επεσήμανε ότι “υπάρχει κάποια θεωρητική σημασία για το θέμα της παρουσίας των δύο μειονοτήτων στη Θράκη και στην Κωνσταντινούπολη”.
Μιλώντας την Τετάρτη στην ΕΡΤ, επέμεινε στη χρήση του όρου “παρωχημένη” για τον οποίο και κατηγορήθηκε, τονίζοντας ωστόσο πως δεν συζητάμε για “αναθεώρηση”:
“Δεν μίλησα για αναθεώρηση της Συνθήκης. Είπα ότι είναι παρωχημένη. Το θέμα των παρωχημένων διατάξεων είναι κάτι αυτονόητο”, σημείωσε για να προσθέσει: “Να συζητάμε για διατάξεις νεκρές; Παρωχημένες; Όταν συζητάμε για κάτι παρωχημένο δεν σημαίνει ότι αναθεωρείται. Δεν συζητάμε για αναθεώρηση”.
Αναλυτικότερα, ο κ. Συρίγος αποσαφήνισε:
“Είναι κάτι που ξεκίνησε από την ακροδεξιά και με έκπληξη είδα ότι το παίρνει και ο κ. Κασελάκης. Δηλαδή οι σύμβουλοι του κ. Κασελάκη το έδωσαν. Δεν μίλησα ποτέ για αναθεώρηση της συνθήκης. Είπα ότι είναι παρωχημένη, διότι το μόνο που μας ενδιαφέρει από τη Συνθήκη της Λωζάνης, όπως έχω πει από την πρώτη στιγμή, είναι οι διατάξεις περιορισμού συνόρων. Το θέμα των παρωχημένων διατάξεων είναι κάτι αυτονόητο. Είναι ένα κείμενο 101 ετών. Καταρχάς έχει διατάξεις για το πώς θα πληρώσουμε το οθωμανικό χρέος. Παίζει ρόλο πώς θα πληρώσουμε το οθωμανικό χρέος στο σήμερα; Έχει διατάξεις για το πώς θα γίνει ανταλλαγή αιχμαλώτων, τι θα γίνει με τα συμμαχικά νεκροταφεία, τι θα γίνει με τις εταιρείες οι οποίες είχαν συμβόλαια στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Όλα αυτά είναι νεκρά, είναι περασμένα. Την αναθεώρηση την προσέθεσε ο κ. Κασσελάκης και η εφημερίδα Δημοκρατία”.
“Από το 1995 και μετά, έχουμε εξαιρέσει ρητώς από την αρμοδιότητα του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης θέματα που σχετίζονται με την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών δεν τα συζητάμε βάσει των διατάξεων. Θεωρούμε ότι είναι εθνικό μας θέμα”, σημείωσε ακόμη, σχετικά με τα περί αποστρατικοποίησης που είναι πάγιο αίτημα της πλευράς της Τουρκίας.
“Είναι παρωχημένη διάταξη και αυτό αποτελεί επίσημη ελληνική θέση από το 1995. Αυτό που μου κάνει εντύπωση είναι ότι αντίθετα, η Τουρκία λέει ότι η Συνθήκη της Λωζάνης σε αυτό το θέμα δεν είναι παρωχημένη και επικαλείται τις διατάξεις της για αποστρατιωτικοποίηση. Τελευταία φορά που το έκανε ήταν το 1921 και το 1922 με τρεις επιστολές που απέστειλε προς τον ΟΗΕ, όπου επικαλούμενη την απόσυρση της διάταξης περί αποστρατικοποίησης, ζήτησε να της επιστραφούν τα νησιά επειδή λέει παραβιάζουμε τις διατάξεις”.
Φυσικά, πολλοί θυμήθηκαν τις δηλώσεις Συρίγου από το 2020, όταν και έλεγε ενδεικτικά:
“Ιστορικό κείμενο η Συνθήκη της Λωζάνης. Οι συνθήκες που καθορίζουν όρια, σύνορα, θεωρούνται ιερές και δεν είναι δυνατόν να αναθεωρούνται γιατί είναι αποτέλεσμα αιματηρών συγκρούσεων. Δεν μπορεί να συζητάς για τέτοια θέματα γιατί η συζήτηση εκ των προτέρων θα καταλήξει σε τοίχο”.