Του Μιχάλη Γιαννέσκη
Οι ετήσιες Εκθέσεις Διεθνούς Πλούτου (Global Wealth Reports) του Ινστιτούτου Έρευνας της ελβετικής τράπεζας Credit Suisse περιέχουν πολλά διαφωτιστικά στοιχεία για τον παγκόσμιο πλούτο.
Τα στοιχεία δείχνουν ξεκάθαρα ότι η κατανομή του διεθνούς πλούτου γίνεται ολοένα και πιο ανισομερής και, παρά την οικονομική κρίση, οι εκατομμυριούχοι αυξάνουν τον πλούτο τους.
Σύμφωνα με την έκθεση της τράπεζας για το 2015, περίπου ο μισός πλούτος της υφηλίου (το 45,2%) ανήκει στους εκατομμυριούχους, οι οποίοι αποτελούν το 0,7% του παγκόσμιου πληθυσμού.
Στη δεύτερη θέση βρίσκονται τα εύπορα κοινωνικά στρώματα που αποτελούν το 7,3% του πληθυσμού και κατέχουν περίπου 40% του πλούτου.
Οι υπόλοιποι κάτοικοι της υφηλίου, το 92%, κατέχουν μόνο το 15,4% του πλούτου, και η πλειοψηφία από αυτούς, το 71%, κατέχει μόλις 3% του παγκόσμιου πλούτου.
Μια σύγκριση της φετινής έκθεσης με τις παρόμοιες εκθέσεις της τράπεζας για προηγούμενα χρόνια προσφέρει αποκαλυπτικά συμπεράσματα. Κατά την περίοδο 2010-2015, η περιουσία των εκατομμυριούχων σε δολάρια αυξήθηκε κατά 60%, και το ποσοστό του παγκόσμιου πλούτου που κατέχουν ανέβηκε κατά περίπου 10%. Σε αντίθεση, η περιουσία των πτωχότερων κοινωνικών στρωμάτων (του 71% του πληθυσμού) σε δολάρια μειώθηκε κατά την ίδια περίοδο κατά 10%.
Κερδισμένοι από την ανακατανομή του πλούτου βγαίνουν κυρίως οι Αμερικανοί και οι Κινέζοι, των οποίων η περιουσία αυξήθηκε φέτος κατά 6-7% σε σύγκριση με το 2014, ενώ αντίθετα η περιουσία των Ελλήνων μειώθηκε κατά 17%, των Τούρκων κατά 21%, των Ρώσων κατά 38%, και των Ουκρανών κατά 41%.
Παρόλο που οι εκθέσεις της Credit Suisse συμπεριλαμβάνουν στους υπολογισμούς τους στοιχεία πλασματικού πλούτου, η μεθοδολογία που χρησιμοποιείται για όλα τα χρόνια είναι παρόμοια και οι συγκρίσεις είναι ενδεικτικές. Το αναμφισβήτητο συμπέρασμα των εκθέσεων είναι ότι η οικονομική κρίση έχει ευνοήσει τους εκατομμυριούχους, ενώ αντίθετα τα κοινωνικά στρώματα με χαμηλά εισοδήματα έχουν επωμιστεί τις αρνητικές επιπτώσεις της.
Οι εικασίες των νεοφιλελεύθερων οικονομολόγων περί διάχυσης του πλούτου προς τα κάτω μέσω των μηχανισμών της διεθνούς αγοράς (το λεγόμενο trickle down effect) διαψεύδονται παντελώς από τα στοιχεία που οι ομοϊδεάτες τους παρουσιάζουν, καθότι αυτά δείχνουν ότι στην πράξη οι μηχανισμοί δουλεύουν αντίθετα, και η διάχυση του πλούτου γίνεται προς τα πάνω, προς τα πλουσιότερα κοινωνικά στρώματα.
