Του Σταύρου Χριστακόπουλου
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν είχε μια επικοινωνιακά επιτυχημένη επίσκεψη στον Λευκό Οίκο. Όχι τόσο επειδή ο ίδιος απέτυχε να λάβει πράγματα τα οποία διεκδίκησε όσο επειδή δεν υπήρχαν πράγματα τα οποία θα ήταν διατεθειμένος να του δώσει ο Ντόναλντ Τραμπ.
Άλλωστε τι να δώσεις – και γιατί; – σε κάποιον που δηλώνει δημοσίως και παρουσία σου ότι είναι ένας αξιόπιστος και προβλέψιμος σύμμαχός σου, από τον οποίον λαμβάνεις χωρίς καμιά καθυστέρηση όλα όσα ζητάς, χωρίς καν αυτός να προσδιορίζει ένα συγκεκριμένο αντάλλαγμα;
Στην πραγματικότητα ο Πρόεδρος Τραμπ – καθώς έτρεχαν η καυτή αντιπαράθεση με το Ιράν και η παραπομπή του στη Γερουσία με το ερώτημα της αποπομπής του από την Προεδρία των ΗΠΑ – χρησιμοποίησε τον προθάλαμο της συνάντησής του με τον πρωθυπουργό της Ελλάδας ως μια καλή ευκαιρία για ένα προσωπικό σόου, στο οποίο μοιραία ο Μητσοτάκης θα είχε ρόλο κομπάρσου.
Δεν είναι ο πρώτος που το έπαθε από τον σόουμαν και ενίοτε αλλοπρόσαλλο Πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών ούτε θα είναι ο τελευταίος. Ωστόσο, το θέαμα του εικοσάλεπτου σόου του Τραμπ, το οποίο συνοδεύτηκε από μια ελάχιστα μεγαλύτερης διάρκειας συνάντηση και από την απουσία δηλώσεων του πρωθυπουργού της χώρας μετά τη λήξη της, ήταν αποκαρδιωτικό. Όχι για τον Μητσοτάκη, αλλά για την Ελλάδα και για το ειδικό βάρος που έχει για τον Λευκό Οίκο και τον σημερινό του ένοικο.
Ακόμη και το επικοινωνιακό… «αντάρτικο» που επιχείρησε να στήσει ο πρωθυπουργός, λέγοντας στον Τραμπ ότι περιμένει τη στήριξή του για την ακύρωση της παράνομης και αποσταθεροποιητικής συμφωνίας της Τουρκίας με τη Λιβύη για τον καθορισμό των θαλάσσιων ζωνών τους εις βάρος της Ελλάδας, ήταν σαν να μην υπήρξε, αφού, δημοσίως τουλάχιστον, αγνοήθηκε πλήρως από τον πλανητάρχη.
Μόνο κάποιες φιλοφρονήσεις για την οικονομική ανάκαμψη της Ελλάδας ξεστόμισε το «μεγάλο αφεντικό», το οποίο, με τον τρόπο που εκφράστηκε, φάνηκε ότι δεν ήξερε και πολλά για το θέμα…
Το τέλος (;) της «αφέλειας»
Το τελειωτικό χτύπημα για τις ελληνικές προσδοκίες από τις δημόσιες δηλώσεις των δύο ηγετών ήταν η δημόσια απόπειρα του Τραμπ να δικαιολογήσει τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για το ότι αποκαλεί «μάρτυρα» τον, κατά τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, «σφαγέα» και «τρομοκράτη» στρατάρχη του Ιράν Κασέμ Σουλεϊμανί, ο οποίος δολοφονήθηκε αυτές τις μέρες με προσωπική εντολή του Αμερικανού Προέδρου.
Κάπως έτσι κατέρρευσε σε ζωντανή μετάδοση και η αφελής – για να είμαστε ευγενείς – κυβερνητική ρητορεία περί… διπλωματικής απομόνωσης της Τουρκίας, χάρη στην οποία υποτίθεται πως η Ελλάδα έχει πολύ σοβαρά περιθώρια να ακυρώσει τις συνέπειες τής – όντως παράνομης – συμφωνίας της Τουρκίας με την ασταθή κυβέρνηση της Λιβύης.
1. Η κατακόρυφη αύξηση της τουρκικής επιθετικότητας πάντως ουδόλως κάμφθηκε από την επίσκεψη Τσίπρα στην Ουάσιγκτον τον Οκτώβριο του 2017, από την παραχώρηση βάσεων και άλλων διευκολύνσεων στους Αμερικανούς, από τις συμφωνίες για αναβάθμιση των ελληνικών πολεμικών αεροσκαφών, από την αναθέρμανση της «στρατηγικής συνεργασίας» Ελλάδας – ΗΠΑ, από τις τριμερείς συνεργασίες της Ελλάδας και της Κύπρου με το Ισραήλ και την Αίγυπτο. Ούτε βεβαίως οι ΗΠΑ αποφάσισαν να διαδραματίσουν ρόλο ανασχετικό της τουρκικής επιθετικότητας.
2. Με ανάλογο τρόπο ούτε η συνέχιση της ίδιας πολιτικής από τον Μητσοτάκη ούτε οι υπογραφές για τον αγωγό EastMed ούτε η επίσκεψη στην Ουάσιγκτον ούτε η ψήφιση, οσονούπω, της νέας διμερούς στρατιωτικής συμφωνίας (επέκταση και συμπλήρωση των συμφωνιών που είχαν καταρτιστεί επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ) έχουν εμποδίσει τη «διπλωματικώς απομονωμένη» Τουρκία να ανακοινώσει έρευνες δίπλα στην… Κρήτη.
Τα αυτονόητα
Η υπενθύμιση των παραπάνω αυτονόητων δεν έχει άλλο στόχο από την εξής απλή επισήμανση: Όσο και αν η ελληνική κυβέρνηση βαυκαλίζεται – για εσωτερικούς επικοινωνιακούς λόγους – ότι η διπλωματική της δραστηριότητα αποφέρει απτά αποτελέσματα, η δημόσια συζήτηση και πολιτική αντιπαράθεση πολύ απέχει από το ζητούμενο, δηλαδή την ενίσχυση της αμυντικής ικανότητας της χώρας και τη συναπόφαση για το τι είναι διατεθειμένη η χώρα να κάνει για να υπερασπιστεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα.
● Η αυταπάτη περί διπλωματικής απομόνωσης της Τουρκίας δέχτηκε συντριπτικό πλήγμα στην επίσκεψη Μητσοτάκη στις ΗΠΑ. Διαψεύδεται, μάλιστα, εμπράκτως και ως προς το ευρωπαϊκό σκέλος της όταν η πολιτική κάθε κράτους τής Ε.Ε. απέχει από τις κοινές ανακοινώσεις της. Και καταρρακώνεται όταν διαμηνύεται από παράγοντες των ΗΠΑ ότι η Ελλάδα πρέπει να συμβάλει ώστε να παραμείνει η Άγκυρα στο πλαίσιο των συμμαχιών της με τη Δύση.
● Η ρητορεία περί «εξαναγκασμού» της Τουρκίας για προσφυγή στη Χάγη είναι πλέον ένα διπλωματικό ανέκδοτο, όταν δεν συνιστά «κόλπο» για να προπαγανδιστεί από ελληνικούς πολιτικούς κύκλους η διμερής και κατά παράκαμψη του Διεθνούς Δικαίου διαπραγμάτευση με την Άγκυρα εφ’ όλης της ύλης των τουρκικών διεκδικήσεων.
● Η «εθνική ομοψυχία» αποτελεί μια εύηχη, πλην κενή περιεχομένου, ευχή όταν δεν συνοδεύεται από τη συναπόφαση για το δέον γενέσθαι σε περίπτωση έμπρακτης (στρατιωτικής) αμφισβήτησης κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας.
Όσο λοιπόν η χώρα περιδινείται σε άνευ αντικειμένου πολιτικές αντιπαραθέσεις, σε φαιδρές καυχησιές και σε κριτική για από κοινού πεπραγμένα, ας θυμόμαστε ότι – όπως στο παρελθόν συνέβη και εξακολουθεί να συμβαίνει με τους δανειστές της χώρας – οι ηγεσίες των μεγάλων δυνάμεων δεν υπολογίζουν το υποτιθέμενο «διαμέτρημα» του κάθε πρωθυπουργού μας, αλλά την ισχύ της χώρας. Όσο αυτή παραμένει στα Τάρταρα, όλα τα υπόλοιπα είναι προφάσεις εν αδυναμία…