Ευοίωνες είναι οι εξελίξεις για την τουριστική περίοδο 2022, καθώς σύμφωνα με τις δηλώσεις ξενοδόχων η σεζόν αναμένεται να αγγίξει το 80-82% του 2019 στην Κρήτη, ενώ πολλοί είναι εκείνοι που κάνουν λόγο και για υπέρβαση του τουριστικού έτους 2019.
Την ίδια στιγμή που σύμφωνα με τις εξελίξεις για τον ελληνικό τουρισμό διαφαίνεται μια θετική χρονιά, υπάρχει μια σημαντική μερίδα τουριστικών παραγόντων που εκφράζουν την ανησυχία και τον φόβο τους για την τουριστική περίοδο του 2022 εξαιτίας της μετάλλαξης «Όμικρον», η οποία μέχρι στιγμής δεν έχει εξακριβωθεί σε ποιο βαθμό είναι απειλητική ή μεταδοτική για τον άνθρωπο.
Πάντως, αναμένεται τη νέα τουριστική χρονιά, σε περίπτωση που δεν υπάρξει κάτι έκτακτο, να ανοίξουν όλες οι αγορές, εκτός από τη Ρωσία, που μέχρι και αυτή τη στιγμή δεν έχει επιβεβαιωθεί εάν θα ανοίξει προς τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Πιο συγκεκριμένα, ο τουρισμός είναι διαχρονικά η βαριά βιομηχανία της οικονομίας. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι επισκέπτονται την Ελλάδα και την Κρήτη με σκοπό να χαλαρώσουν. Ο τουρισμός μεταφράζεται αφενός ως μια ανεξάντλητη πηγή εσόδων για την τοπική οικονομία και την ιδιωτική οικονομία (ξενοδόχοι, τουριστικοί πράκτορες), και αφετέρου ως αντίδοτο στην ανεργία, καθώς προσφέρει πολλές και διαφορετικές θέσεις εργασίας στον χώρο των ξενοδοχείων.
Η υγειονομική κρίση έπληξε τη βαριά βιομηχανία του νησιού. Ύστερα από δύο χρόνια υγειονομικής κρίσης, η ελληνική κυβέρνηση είναι πιο έτοιμη και συγκροτημένη να προβάλλει το τουριστικό προϊόν της χώρας μας. Σίγουρα η μετάλλαξη «Όμικρον» αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα, πράγμα που έχει εκφραστεί το τελευταίο χρονικό διάστημα με τη διακοπή της ροής των προκρατήσεων. Υπάρχει ένα αίσθημα ανησυχίας, ωστόσο δεν είναι διάχυτο και, όπως ομολογούν φορείς του τουρισμού, θα έχουμε μια καλή τουριστική περίοδο.
Αισιόδοξες εκτιμήσεις
Ο πρόεδρος του Συλλόγου Ξενοδόχων ν. Ρεθύμνου, Μανόλης Τσακαλάκης, μίλησε στην εφημερίδα «Νέα Κρήτη», όπου υποστήριξε πως την επόμενη τουριστική περίοδο στην Κρήτη αναμένεται να αγγίξουμε σχεδόν τα ποσοστά του 2019, ενώ η Γερμανία θα είναι εκείνη που θα κατέχει την πλειοψηφία των προτιμήσεων των τουριστών.
«Η τουριστική κίνηση στην Κρήτη το 2022 αναμένεται να φτάσει στο 80 με 85% του 2019, ενώ η Ελλάδα θα αγγίξει το 75% του 2019. Οι προκρατήσεις που έχουμε αυτή τη στιγμή προέρχονται απ’ όλες τις χώρες, εκτός από τη Ρωσία, που δεν έχει ακόμα αποσαφηνιστεί εάν θα ανοίξει η αγορά. Είμαι αισιόδοξος, και προχθές που ήμουν σε μια διαδικτυακή συνάντηση με στελέχη της κυβέρνησης και εμπειρογνώμονες του τουρισμού κατέτειναν σε αυτές τις εκτιμήσεις. Θα πάμε αρκετά καλά. Σίγουρα η Γερμανία θα έχει πρωταγωνιστικό ρόλο σε αφίξεις, δεύτεροι θα είναι οι Βρετανοί και τρίτη σε αφίξεις θα είναι η Γαλλία. Ακόμη δεν έχουν ξεκαθαρίσει οι Ρώσοι εάν θα αφήσουν τις πτήσεις για να έρθουν στην Ε.Ε. Μέχρι αυτή τη στιγμή, έχουν “παγώσει” οι κρατήσεις εξαιτίας της μετάλλαξης Όμικρον, αλλά θα «ξεπαγώσουν» αργότερα και θα έχουμε μια αρκετά καλή τουριστική περίοδο», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Τσακαλάκης.
Ακόμη πιο αισιόδοξος εμφανίστηκε ο πρόεδρος του Συλλόγου Ξενοδόχων ν. Ηρακλείου, Νίκος Χαλκιαδάκης, ο οποίος ανέφερε πως η σεζόν θα είναι σαφώς καλύτερη από τις δύο προηγούμενες (2020 και 2021) και θα ξεπεράσει την τουριστική περίοδο του 2019.
«Είμαι γενικότερα αισιόδοξος. Θεωρώ πως η τουριστική περίοδος 2022 θα κινηθεί αρκετά καλά. Προσωπικά, υποστηρίζω ότι, εάν η πανδημία δε μας βάλει εμπόδια, η τουριστική περίοδος 2022 θα ξεπεράσει τον τουριστικό κόσμο του 2019», υπογράμμισε ο κ. Χαλκιαδάκης.
Η χρονιά θα είναι last minute
Ο ξενοδόχος-τουριστικός πράκτορας Μιχάλης Βαμιεδάκης εμφανίστηκε πιο συγκρατημένα αισιόδοξος, υποστηρίζοντας όμως πως η χρονιά θα έχει θετικό πρόσημο, αλλά θα είναι μια χρονιά last minute.
«Αυτή τη στιγμή, η περίοδος του 2021 κατέδειξε πως η ανάγκη του κόσμου να ταξιδέψει ήταν ισχυρότερη από τον προβληματισμό που οι περιορισμοί του κορωνοϊού δημιουργούν. Αυτό μας κάνει αισιόδοξους για το τουριστικό έτος 2022. Θα είναι καλύτερο από το 2021, αλλά δε θα μιλήσουμε για ριζική επαναφορά. Ο βασικότερος λόγος προβληματισμού είναι ο δύσκολος χειμώνας που θα περάσουμε. Σε ολόκληρη την Ευρώπη θα έχουμε περιορισμούς και λοκντάουν, και γενικότερα ένα αρνητικό κλίμα που οδηγεί σε αναστολή κρατήσεων. Φέτος θα είναι μια χρονιά last minute και, όπως η εμπειρία έχει δείξει, επηρεάζεται η αρχή της τουριστικής χρονιάς. Κινδυνεύουμε να δούμε μια χρονιά η οποία θα ξεκινήσει μέσα-τέλη Μαΐου, που είναι ένα σενάριο το οποίο φοβάμαι πολύ», ανέφερε, ενώ συνέχισε: «Ένας άλλος προβληματισμός είναι πως εάν ανοίξουν οι άλλες αγορές, όπως η Αίγυπτος και το Μαρόκο, σίγουρα το γεγονός αυτό θα δημιουργήσει έναν ανταγωνισμό που θα μας επηρεάσει. Υπάρχουν πολλές μεταβλητές και αστάθμητοι παράγοντες, και θεωρώ πως στο τέλος θα έχουμε μια καλή τουριστική περίοδο, η οποία θα καθυστερήσει».
Προκρατήσεις
Ο κ. Βαμιεδάκης τόνισε, επίσης, πως φέτος οι προκρατήσεις που έχουμε δημιουργούν πρόσφορο έδαφος για τη δημιουργία προσδοκιών πως το νέο τουριστικό έτος θα κινηθεί σε ανοδικά επίπεδα. Οι προκρατήσεις των δύο πρώτων μηνών του φθινοπώρου από την αγορά της Γερμανίας ξεπέρασαν τις αντίστοιχες προκρατήσεις του 2018 και του 2019 τους ίδιους μήνες. Πάντως, ο ίδιος ξεκαθάρισε πως το παν στον τουρισμό και η πυξίδα για την άνοδο ή την κάθοδο των αφίξεων είναι το κλίμα.
«Προκρατήσεις είχαμε απ’ όλες τις χώρες. Σεπτέμβριο και Οκτώβριο του 2021 οι προκρατήσεις των Γερμανών για το καλοκαίρι του 2022 ήταν υψηλότερες από τους αντίστοιχους μήνες του 2018 και 2019, που ήταν χρονιές με μεγάλες τουριστικές αφίξεις. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει στη Βρετανία. Υπήρχε μια ισχυρή δυναμική. Όταν εμφανίστηκε η νέα μετάλλαξη, μετέβαλε τα δεδομένα. Υπάρχει διάθεση ανθρώπων που θέλουν να ταξιδέψουν. Εάν έχουμε ένα αρνητικό κλίμα που περιβάλλεται από τη “μαυρίλα” θανάτων και λοκντάουν, τότε τα δεδομένα ανατρέπονται και χαλαρώνει η διάθεση του επισκέπτη να έρθει. Εάν το κλίμα είναι θετικό, τα ποσοστά των επισκεπτών που θέλουν να έρθουν ανεβαίνουν», κατέληξε ο κ. Βαμιεδάκης.
Οι εργαζόμενοι
Την εκτίμησή του πως η νέα τουριστική χρονιά θα κυλήσει ομαλά και θα έχει θετικό πρόσημο έκανε ο πρόεδρος του Σωματείου Ξενοδοχοϋπαλλήλων, Νίκος Κοκολάκης, ο οποίος ανέφερε πως τα μηνύματα είναι ιδιαιτέρως θετικά, πράγμα που αναπόφευκτα θα πρέπει να μεταφραστεί σε μια μορφή σεβασμού προς τον ξενοδοχοϋπάλληλο και να μην υπάρξει ασέβεια.
Ο κ. Κοκολάκης ανέφερε, μεταξύ άλλων, πως ο ξενοδοχοϋπάλληλος θα πρέπει να είναι προσεκτικός κατά τη διαδικασία υπογραφής της σύμβασης.
«Έχουμε αισιόδοξα μηνύματα από τους ίδιους τους τουριστικούς πράκτορες αλλά και τους ξενοδόχους. Τα αρμόδια όργανά τους κάνουν λόγο για μια αρκετά καλή χρονιά, υποστηρίζοντας ότι θα έχουμε χρονιά-ρεκόρ για τις αφίξεις. Ευελπιστούμε να πραγματοποιηθούν αυτές οι εκτιμήσεις. Από εκεί και πέρα, πρέπει να βάλουμε στην ατζέντα τα δικά μας θέματα στους ξενοδοχοϋπαλλήλους, εφόσον επιθυμούμε έναν ποιοτικό τουρισμό. Πρέπει να αναβαθμιστεί το τουριστικό προϊόν της Κρήτης και η αναβάθμιση γίνεται μέσω της εκπαίδευσης των εργαζομένων και ιδίως των νέων εργαζομένων που θα μπουν στον χώρο των ξενοδοχείων. Οι ξενοδόχοι πρέπει να πάρουν πρωτοβουλίες από την πλευρά τους, με σκοπό να αναβαθμιστεί το τουριστικό προϊόν με τον καλύτερο τρόπο.
Εμείς αποδείξαμε μέσω των προγραμμάτων εκπαίδευσης ότι θέλουμε να κρατήσουμε ψηλά το τουριστικό προϊόν. Κρατήσαμε τα υγειονομικά πρωτόκολλα και αναδείξαμε την Κρήτη ως έναν ασφαλή προορισμό, και γι’ αυτό πιστεύω πως η Ελλάδα έχει γίνει μια ασφαλής τοποθεσία. Μετά τον Ιούλιο είδαμε μεγάλη αύξηση των εσόδων και άνοδο των αφίξεων, και τίθεται μια εύλογη παρατήρηση και πιο συγκεκριμένα η αναγκαιότητα οι ξενοδόχοι να σεβαστούν τους εργαζόμενους και να τηρήσουν όλα αυτά που προβλέπουν οι συλλογικές συμβάσεις. Οι ξενοδοχοϋπάλληλοι πρέπει να αμείβονται και να μην επενδύουν πάνω σε συμφωνίες που είναι υποδεέστερες του περιεχομένου των συμβάσεων. Οι εργαζόμενοι από την πλευρά τους οφείλουν να πηγαίνουν σε χώρους εργασίες που τηρούν τις συμβάσεις και να αποφεύγουν εργοδότες που επιθυμούν την εφαρμογή μέτρων όπως χαμηλοί μισθοί, χωρίς ρεπό.
Πιστεύω ότι θα εργαστούν όλοι οι ξενοδοχοϋπάλληλοι του νησιού μας και θα κινηθεί ομαλά η τουριστική περίοδος του 2022. Υπάρχει το εργατικό δυναμικό και η ποιότητα και η ποσότητα του ανθρώπινου δυναμικού για να καλυφθούν οι ανάγκες της νέας τουριστικής χρονιάς», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Στάση αναμονής – Ανησυχία για τη μετάλλαξη Όμικρον
Παρά τις αισιόδοξες εκτιμήσεις κυρίως ξενοδόχων για το νέο τουριστικό έτος, επικρατεί μια αίσθηση ανησυχίας από τους τουριστικούς πράκτορες όσον αφορά στη μετάλλαξη «Όμικρον».
Πράγματι, επιβεβαιώνουν με τα λεγόμενά τους πως η νέα τουριστική χρονιά ξεκίνησε με τους καλύτερους οιωνούς. Οι προκρατήσεις αυξήθηκαν, πράγμα που έδωσε την αναγκαία τόνωση και ώθηση, ώστε να υπάρχει περισσότερη αισιοδοξία για την επόμενη σεζόν.
Η νέα όμως μετάλλαξη, που προήλθε από την Μποτσουάνα, δημιούργησε ανησυχία στις ευρωπαϊκές τουριστικές αγορές, με αποτέλεσμα να υπάρχει στάση σκεπτικισμού, εφόσον μέχρι και τη δεδομένη στιγμή δεν έχει επιβεβαιωθεί από την επιστημονική και ιατρική κοινότητα ο βαθμός επικινδυνότητας και μεταδοτικότητας της συγκεκριμένης μετάλλαξης, πράγμα που είχε ως άμεση συνέπεια τη διακοπή των κρατήσεων.
«Μέχρι πριν από ένα μήνα, υπήρχε μια σχετική αισιοδοξία. Κάθε μέρα που περνάει, η αισιοδοξία περιορίζεται. Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε στην αρχή της ίδιας κατάστασης και δε γνωρίζουμε τι είδους εξελίξεις θα υπάρξουν. Οι τουριστικοί πράκτορες δε γνωρίζουν, επίσης, τι συμβαίνει με τη νέα μετάλλαξη και ο κόσμος αισθάνεται παγωμένος όσον αφορά τις κρατήσεις.
Αυτό που αναμένουμε είναι να κοινοποιηθούν κάποιες ανακοινώσεις από τον ιατρικό κόσμο, που να υποστηρίξει ξεκάθαρα το υγειονομικό πλαίσιο κατά τη διάρκεια και μετά την περίοδο του χειμώνα. Οι γιατροί δεν το αναγνωρίζουν. Μέχρι να κοινοποιηθούν οι ανακοινώσεις αυτές, είμαστε ακόμα στην αρχή. Αυτή τη στιγμή τα σενάρια για του χρόνου είναι τα ίδια. Περιμένουμε να δούμε τι θα γίνει με τη μετάλλαξη. Θα χρειαστούν καινούργια εμβόλια; Μας κρατάει σε αμηχανία όλους εμάς που βρισκόμαστε στο τουριστικό κύκλωμα», υπογράμμισε ο τουριστικός πράκτορας Αντύπας Σηφάκης.
Ο κ. Σηφάκης μίλησε για τη Γερμανία, η οποία απέκτησε μια ισχυρή τάση προκρατήσεων τους πρώτους μήνες του φθινοπώρου. Μίλησε όμως και για τη Ρωσία. Ο κ. Σηφάκης γνωρίζει τη ρωσική τουριστική αγορά. Η Ρωσία είναι ένας σημαντικός οικονομικός πελάτης για τα ελληνικά τουριστικά συμφέροντα. Ωστόσο, η χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη του ρωσικού πληθυσμού, σε συνδυασμό με την αμφιταλαντευόμενη αποτελεσματικότητα του εμβολίου που προωθεί η Ρωσία, γνωστό ως Sputnik (και την επιφυλακτικότητα που δημιουργεί το συγκεκριμένο εμβόλιο στην ευρωπαϊκή αγορά), είχε ως άμεσο αποτέλεσμα η ρωσική τουριστική αγορά να υποστεί ρήγματα τα τελευταία δύο χρόνια. Όπως εξομολογείται στη “Ν.Κ.” ο κ. Σηφάκης, δεν έχει αλλάξει μέχρι στιγμής τίποτα.
«Μέχρι πριν από ένα μήνα, υπήρχε μια αρκετά καλή τάση από τη Γερμανία. Μόλις όμως κορυφώθηκαν τα κρούσματα της μετάλλαξης “Δέλτα” στην Ευρώπη και την εμφάνιση της “Όμικρον”, τα πράγματα έχουν αλλάξει. Κανένας δε γνωρίζει πού θα οδηγήσει αυτή η ιστορία. Τα πάντα μένουν σε αναμονή. Στο θέμα της Ρωσίας δεν έχει αλλάξει απολύτως τίποτα. Αναμένουμε την επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού στη Ρωσία να μας φέρει ένα θετικό μήνυμα. Και πιο συγκεκριμένα αναμένουμε να ειπωθεί ότι οι Ρώσοι θα ανοίξουν τις πτήσεις τσάρτερ για να πετάξουν στην Ελλάδα. Περιμένουμε μήπως ο πρωθυπουργός διαδραματίσει ένα θετικό ρόλο στην κατεύθυνση αυτή», ανέφερε ο κ. Σηφάκης.
Στο ίδιο πλαίσιο, ο πρόεδρος τουριστικών πρακτόρων Κρήτης, Μιχάλης Βλατάκης, μίλησε στη “Ν.Κ.” και εξέφρασε την άποψη πως η πανδημία είναι πανταχού παρούσα, ωστόσο υποστήριξε πως είτε με το θετικό είτε με το αρνητικό σενάριο θα είναι μια χρονιά με θετικό πρόσημο.
«Η πανδημία δεν έχει τελειώσει. Από την προηγούμενη εβδομάδα που “έσκασε” η μετάλλαξη “Όμικρον” έχουν σταματήσει οι κρατήσεις. Δεν μπορεί κανείς να κάνει πρόβλεψη μεσούσης της πανδημίας και με νέες μεταλλάξεις, οι οποίες πλήττουν χρηματιστήρια και τουρισμό. Αυτό που μπορώ να πω είναι πως πρέπει να είμαστε έτοιμοι για όλα και για το θετικό και το άσχημο σενάριο. Η πανδημία απαιτεί προσοχή. Δεν μπορούμε να κάνουμε προβλέψεις. Το άσχημο σενάριο είναι να έχουμε μια κουτσουρεμένη περίοδο και το θετικό σενάριο είναι να έχουμε καλύτερα αποτελέσματα σε αριθμό αφίξεων και εσόδων σε σχέση με φέτος. Πιο απλά, το θετικό σενάριο είναι να αγγίξουμε το 80% του 2019. Δεν μπορούμε να κάνουμε προβλέψεις. Ο πρώτος τομέας οικονομίας που πλήττεται στην πανδημία είναι ο τουρισμός. Είχαμε μια αρκετά καλή πορεία κρατήσεων και τώρα κόπηκε», υποστήριξε.
Ανοίγουν οι αγορές – Νέα χρονιά με σοβαρούς ανταγωνιστές
Ο κ. Σηφάκης τόνισε πως η Ελλάδα θα έχει σοβαρούς ανταγωνιστές τη νέα τουριστική χρονιά, αφού θα ανοίξουν χώρες όπως η Τυνησία και το Μαρόκο, που πέρυσι δεν άνοιξαν. Ωστόσο, είναι δύσκολο πριν τον Μάρτιο να βγουν βέβαια συμπεράσματα.
«Φέτος, Ιούλιος, Αύγουστος, Σεπτέμβριος και Οκτώβριος ήταν μήνες όπου πήγαμε αρκετά καλά, λαμβάνοντας υπόψη πως οι ανταγωνιστές μας ήταν κλειστοί. Εάν ανοίξουν αγορές όπως η Τυνησία, το Μαρόκο, η Αυστραλία και η Ισπανία, και απελευθερωθούν εντελώς, τότε θα ξαναγυρίσουμε στα νούμερα του 2019. Εγώ είμαι συγκρατημένα αισιόδοξος και θεωρώ πως, εάν ανοίξει ο τουρισμός πλήρως, που θα σημάνει και το άνοιγμα άλλων προορισμών, ο κόσμος θα μοιράζεται. Φέτος είχαμε μόνιμο αντίπαλο την Τουρκία. Εάν πάει καλά το ζήτημα της πανδημίας, οι αντίπαλοί μας θα είναι πολλοί. Πριν από τον Μάρτιο δεν περιμένω καμία ουσιαστική εξέλιξη στο ζήτημα αυτό. Η κυβέρνηση διαπίστωσε πως, εάν δεν είχαμε φέτος τουρισμό, τα νούμερα στην οικονομική μας πορεία και ανάπτυξη δε θα ήταν τα ίδια που είναι σήμερα», υποστήριξε ο κ. Σηφάκης.