Έχει μόνο τέσσερα δόντια στο στόμα του, εξ ού και η ονομασία του είδους… τετραοδοντόμορφα, αλλά προκαλεί τον τρόμο σε πολλούς ανθρώπους: Ο λαγοκέφαλος πολλαπλασιάζεται ανενόχλητος στη Μεσόγειο, παρά τα μέτρα που έχουν ληφθεί. Μάλιστα η τουρκική κυβέρνηση αποφάσισε να περάσει σε μετωπική επίθεση.
Ο τούρκος ψαράς Τσενίζ Μπάλτα αλιεύει εδώ και χρόνια στις τουρκικές ακτές της Μεσογείου, στον κόλπο της Αττάλειας, και είναι επικεφαλής ενός αλιευτικού συνεταιρισμού στην περιοχή με περίπου 100 μέλη. Τα τελευταία χρόνια αυτός και οι συνάδελφοί του βρίσκονται όλο και πιο συχνά αντιμέτωποι με προβλήματα που προκαλεί ο λαγοκέφαλος.
Μεγάλη ζημία για τους τούρκους ψαράδες
Κοντά στην προβλήτα επιπλέουν πέντε νεκρά ψάρια – πεντε μικροί λαγοκέφαλοι, στο μέγεθος μίας παλάμης χεριού. «Ούτε οι γλάροι δεν τους τρώνε!», λέει ο Μπάλτα. Πάνω από 100 ψάρια της οικογένειας τετραοδοντόμορφων καταλήγουν καθημερινά στα δίχτυα των ψαράδων του συνεταιρισμού, ενώ σε ολόκληρη την περιοχή ξεπερνούν τα 1.000. Παρόλα αυτά, όπως επισημαίνει και ο Μπάλτα, «δεν γεμίζει ούτε το πορτοφόλι, ούτε το στομάχι» με αυτά.
Και οι λόγοι είναι πολλοί, αλλά ο βασικότερος είναι ότι οι λαγοκέφαλοι είναι δηλητηριώδεις. Η τετραδοτοξίνη που μεταφέρει το ψάρι παραλύει τους μυς, οδηγώντας μέχρι και στον θάνατο εκείνους που κάνουν το μοιραίο λάθος να το φάνε. Και φυσικά αυτός είναι και ο λόγος που τα ψαρια δεν πωλούνται και δεν καταναλώνονται στην Τουρκία.
Ωστόσο, το αγαπημένο μενού των λαγοκέφαλων θυμίζει τις σελίδες των ορεκτικών στις ψαροταβέρνες: Γαρίδες, καλαμαράκια, καβούρια και χταπόδια είναι οι αγαπημένες λιχουδιές τους. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά: Για να παγιδέψουν την αγαπημένη τους τροφή, μπλέκονται στα δίχτυα των ψαράδων, λεηλατώντας τα και συχνά καταστρέφοντάς τα – με τα τέσσερα δόντια τους… Για τους ψαράδες αυτό μεταφράζεται σε μεγάλες απώλειες. «Η ζημιά ανά ψαρά είναι ισοδύναμη με 450 ευρώ ετησίως», λέει ο Εκίν Άκογλου, επιστήμονας θαλάσσιας βιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Άγκυρας.
Πόλεμος κατά του λαγοκέφαλου με προεδρικό διάταγμα
Ο λαγοκέφαλος έχει απώτερη καταγωγή από την -θερμότερη- Ερυθρά Θάλασσα – βρήκε το δρόμο προς τη Μεσόγειο μέσω της διώρυγας του Σουέζ, όπου λόγω έλλειψης εχθρών μπόρεσε να εξαπλωθεί ανενόχλητος. Άλλωστε η υπερθέρμανση του πλανήτη και των υδάτων της Μεσογείου δημιουργεί ιδανικές συνθήκες για την αναπαραγωγή των ψαριών αυτών εκεί.
Μέχρι τώρα οι ψαράδες σκότωναν άμεσα τα ανεπιθύμητα ψάρια, ρίχνοντάς τα μετά και πάλι πίσω στη θάλασσα. Με προεδρικό διάταγμα η κυβέρνηση έχει κηρύξει τώρα επίσημα τον πόλεμο εναντίον των εν λόγω ψαριών: 5 λίρες, δηλαδή περίπου 50 σεντ, δίνονται για κάθε κεφάλι… λαγοκέφαλου. Οι επίδοξοι ψαράδες-κυνηγοί θα μπορούν να τα παραδώσουν σε μέρη που έχουν δημιουργηθεί αποκλειστικά για αυτό τον σκοπό, ώστε να λάβουν το αντίτιμο που τους αναλογεί.
Ο Μπάλτα και οι άλλοι ψαράδες του συνεταιρισμού πιστεύουν ότι το μέτρο της τουρκικής κυβέρνησης έχει νόημα, καθώς και ότι τα χρήματα είναι ικανοποιητικά. Ταυτόχρονα έχουν πολλές ιδέες για τη χρήση που θα μπορούσαν να έχουν τα δόντια και το δηλητήριο: Από μαχαίρια και σουγιάδες μέχρι… παρασκευή φαρμάκων!