Θα μπορούσατε να φανταστείτε εγχειρήσεις Virtual Reality; Χειρουργείο σε περιβάλλον εικονικής πραγματικότητας; Εκπαίδευση των φοιτητών Ιατρικής (και) σε εξομοιωτή χειρουργικών επεμβάσεων; Κι ακόμα, συνεργασία σε εγχείρηση χειρουργών από τέσσερις διαφορετικές κλινικές, από την Καλιφόρνια και τη Νέα Υόρκη έως τη Θεσσαλονίκη με βοήθεια πλατφόρμας τρισδιάστατης απεικόνισης; Αν όλα αυτά σας φαίνονται ήδη ιδιαίτερα θαυμαστά, ετοιμαστείτε να υποδεχθείτε κάτι ακόμα πιο ιδιαίτερο: πρωτοπόρος σε διεθνές επίπεδο στο πεδίο αυτό είναι μια ελληνική startup εταιρεία! Ο λόγος για την ORamaVR, μια εταιρεία Ιατρικής Τεχνολογίας Εικονικής Πραγματικότητας, που δημιουργεί εξομοιωτές χειρουργικών επεμβάσεων.
«Ολα ξεκίνησαν όταν σε μια προσωπική συζήτηση ο καθηγητής Ιατρικής στο ΑΠΘ Ελευθέριος Τσιρίδης παραπονέθηκε πως οι ασκούμενοι χειρουργοί ξεχνούσαν τα βήματα στη διαδικασία της εγχείρησης. Τον ερώτησα γιατί δεν συμβουλεύονταν τον εξομοιωτή, για να μου απαντήσει πως δεν υπάρχει κάτι τέτοιο. Ετσι μας μπήκε η ιδέα», λέει στην «Κ» ο Γιώργος Παπαγιαννάκης, καθηγητής Γραφικών Υπολογιστών στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και διευθύνων σύμβουλος της
ORamaVR. Η εταιρεία ξεκίνησε τον Αύγουστο του 2016 με συνιδρυτές τρεις καθηγητές, τους Γιώργο Παπαγιαννάκη, Ελευθέριο Τσιρίδη και Πάνο Τραχανιά (τμήμα Επιστήμης Υπολογιστών, Πανεπιστήμιο Κρήτης), καθώς και το Ινστιτούτο Πληροφορικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Ερευνας.
«Εχουμε διαμορφώσει μια πλατφόρμα, με την οποία προσομοιώνεται σε τρισδιάστατο χώρο μια εγχείριση. Εκεί υπάρχουν όλα, το χειρουργείο, ο ασθενής, τα εργαλεία που θα χρησιμοποιηθούν και στο οποίο ο εκπαιδευόμενος φοιτητής Ιατρικής μπορεί να εκτελέσει μια εγχείρηση εκατοντάδες φορές. Μπορεί να πραγματοποιήσει τα βήματα με τον σωστό τρόπο, ακόμα και να δοκιμάσει τη γωνία με την οποία θα χρησιμοποιήσει το νυστέρι ή το τρυπάνι», περιγράφει στην «Κ» ο κ. Παπαγιαννάκης. Μάλιστα, όπως σημειώνει ο συνιδρυτής της ORamaVR «χρησιμοποιούνται και οι τεχνικές του gamification, δηλαδή στοιχείων που υπάρχουν σε ψηφιακά παιχνίδια για να δώσουμε ακόμα πιο πολύ ενδιαφέρον, βάζοντας ακόμα και… σκορ, αλλά και να γίνει πιο ρεαλιστική η απεικόνιση».
Ο κάθε εκπαιδευόμενος φοράει τα ειδικά γυαλιά VR και έχει στα χέρια του τα ειδικά χειριστήρια έτσι ώστε να είναι σαν να πιάνει στα χέρια του τα χειρουργικά εργαλεία, τα οποία δονούνται ανάλογα με τη «χρήση». «Μόνο τη φυσική αντίσταση του σώματος δεν μπορούμε να προσομοιώσουμε», σημειώνει ο κ. Παπαγιαννάκης. Βεβαίως, όπως ξεκαθαρίζουν οι υπεύθυνοι της ORamaVR, η εκπαίδευση μέσω εικονικής πραγματικότητας έρχεται να λειτουργήσει προσθετικά στην αναγκαία άσκηση των γιατρών με τις παραδοσιακές και πλήρως ρεαλιστικές μεθόδους, οι οποίες όμως είναι αραιές.
Εκπαιδευόμενος με γυαλιά VR και χειριστήρια επί το έργον.
«Οι νέοι χειρουργοί ξεχνούν τα βήματα της επέμβασης εκτός και αν την εκτελέσουν πολλές φορές με τα χέρια τους. Τώρα μέσω του συνεργατικού λογισμικού εικονικής πραγματικότητας της ORamaVR αυτό είναι δυνατό για οποιονδήποτε, οποτεδήποτε, οπουδήποτε ακόμη και από απόσταση. Οι ασθενείς μας πρέπει πλέον να αισθάνονται ασφαλείς ότι ο χειρουργός είναι άριστα προετοιμασμένος», τονίζει ο καθηγητής Ελευθέριος Τσιρίδης.
«Σήμερα είμαστε πρώτοι σε πωλήσεις στον κόσμο. Το 2018 δημιουργήσαμε λογισμικό VR για εγχειρήσεις αρθροπλαστικής σε γόνατο και ισχίο. Ετοιμάζουμε λογισμικό γενικής χειρουργικής και άλλο για οδοντιατρικά εμφυτεύματα. Περνώντας και σε ένα άλλο πεδίο εργαζόμαστε, μαζί με το Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, για ένα λογισμικό προσομοίωσης των κινήσεων άμεσης βοήθειας σε περίπτωση ατυχήματος», λέει ο διευθύνων σύμβουλος της ORamaVR.
Το λογισμικό της μικρής αλλά πρωτοπόρου εταιρείας έχουν προμηθευτεί και ενσωματώσει στο εκπαιδευτικό τους σύστημα οι ιατρικές σχολές των Πανεπιστημίων της Νότιας Καλιφόρνιας (USC) στο Λος Αντζελες, της Νέας Υόρκης (NYU), το Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ, της Γενεύης, όπως επίσης το ΙΤΕ και το τμήμα e-learning του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Στην ORamaVR απονεμήθηκε το αναγνωρισμένου κύρους βραβείο FARE από την Αμερικανική Ακαδημία Χειρουργών ισχίου και γόνατος (Μάιος 2018), καθώς και το δεύτερο βραβείο στην Καινοτομία και Τεχνολογία από την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας (επίσης Μάιος 2018). Επιπλέον, οι μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες Intel, Oculus, Google και HTC/Vive αξιοποιούν το λογισμικό και συνεργάζονται με την ORamaVR.
Διαδικτυακή συνεργασία
Η εταιρεία από την Κρήτη ήταν η πρώτη στο κόσμο που διαμόρφωσε εικονικό περιβάλλον συνεργασίας περισσότερων του ενός χειρουργών. Με βάση αυτό το λογισμικό πραγματοποιήθηκε το καλοκαίρι του 2018 διαδικτυακή συνεργασία σε μια πρωτότυπη αρθροπλαστικής ισχίου, με συμμετοχή εξ αποστάσεως τεσσάρων καθηγητών ορθοπεδικής από τα πανεπιστήμια του Στάνφορντ, της Καλιφόρνιας, της Νέας Υόρκης και της Θεσσαλονίκης. Η προσομοίωση υποστηρίχθηκε από τις τεχνικές ομάδες της ORamaVR στο Ηράκλειο της Κρήτης και στο CORE ΚΕΔΕΚ ΑΠΘ Θεσσαλονίκης.
Σήμερα στην ORamaVR δραστηριοποιούνται έξι προγραμματιστές, πέρα από τους τρεις καθηγητές-συνιδρυτές, ενώ υπάρχει και η πολύπλευρη βοήθεια του Ινστιτούτου Τεχνολογίας και Ερευνας στην Κρήτη. Η εταιρεία υποστηρίζεται από θεσμικό επενδυτή (PJ Tech Catalyst), αλλά βεβαίως υπάρχουν αυξημένες δυνατότητες και ανάγκες.
«Στο μέλλον φιλοδοξούμε να είμαστε πρωτοπόροι και στο πεδίο της επαυξημένης νοημοσύνης, δηλαδή στην τεχνολογία που θα επιτρέπει στον χειρουργό να έχει μπροστά στα μάτια του όλα τα απαραίτητα στοιχεία για την επέμβαση που πραγματοποιεί, χωρίς να είναι ανάγκη να κοιτάζει δεξιά και αριστερά. Ακόμα θα μπορούσε να υπάρχει και τρισδιάστατη απεικόνιση του σώματος στο οποίο πραγματοποιείται η εγχείρηση, έτσι ώστε να βοηθιέται σε κάθε βήμα του», λέει ο κ. Παπαγιαννάκης. Ενας ακόμα τομέας θα είναι η καθοδήγηση χειρουργικών ρομπότ, που θα συνεργάζονται με τους χειρουργούς.
Και προσοχή, όλα αυτά δεν είναι εικονική πραγματικότητα, είναι η πραγματικότητα του παρόντος και του μέλλοντος.