Για 20 χρόνια θα πληρώνει ενοίκια το ελληνικό Δημόσιο, για να χρησιμοποιεί 28 κτίρια που του ανήκαν και τα οποία πούλησε το Τ.Α.Ι.Π.Ε.Δ, το 2013, για να ταΐσει τη μαύρη τρύπα του χρέους. Το τελικό κόστος για το ελληνικό Δημόσιο θ’ αγγίξει τα 600 εκατ. ευρώ, σχεδόν το τριπλάσιο του ποσού που εξασφάλισε, μέσω της πώλησης, το Τ.Α.Ι.Π.Ε.Δ για τους δανειστές! Σημειωτέον, τα κτίρια πουλήθηκαν σε θυγατρικές εταιρείες δύο τραπεζών -της Εθνικής και της Eurobank- των οποίων δύο άλλες θυγατρικές συμβούλευαν το Τ.Α.Ι.Π.Ε.Δ. κατά τη συναλλαγή! Ενώ, αν το δημόσιο θελήσει να κρατήσει τα κτίρια μετά τα 20 χρόνια, θα πρέπει να τα αγοράσει ξανά, στην τότε αγοραία τους αξία!
Διαβάστε στο ρεπορτάζ του «105.5 Στο Κόκκινο», τα στοιχεία μιας υπόθεσης που πέρασε στα ψιλά και σήμερα έχει φτάσει στα χέρια της Εισαγγελέως Διαφθοράς.
Της Γεωργίας Ανάγνου
«Πρόκειται για 28 κτίρια- «φιλέτα», που πουλήθηκαν κατά τη γνώμη μας έναντι πινακίου φακής. Εκ του αποτελέσματος κρίνεται ότι πρόκειται περί ενός μεγάλου σκανδάλου!», δηλώνει στο Κόκκινο ο κ.Γιάννης Καρδαράς, ο οποίος μας υποδέχτηκε στο δικηγορικό του γραφείο στον Πειραιά.
Ο κ. Καρδαράς γνωρίζει την υπόθεση των 28 ακινήτων όσο λίγοι. Μαζί με δύο ακόμα συναδέλφους του, τους κ.κ. Ευάγγελο Τσουρούτη και Γιάννη Βρέλλο, όλοι μέλη του Δικηγορικού Συλλόγου Πειραιά, έχουν καταθέσει προσφυγή στον Άρειο Πάγο για να διερευνηθεί ποινικά η σκανδαλώδης, όπως λένε, εκποίησή τους.
«Βέβαια είναι σκάνδαλο, αν δει κανείς τα στοιχεία», υπογραμμίζει ο κ. Καρδαράς. «Τα κτίρια πουλήθηκαν με τη μέθοδο πώλησης και επαναμίσθωσης, για 20 χρόνια -από το 2013 έως το 2033. Σε αυτό το διάστημα, αν υπολογίσει κανείς ότι τα μισθώματα που θα πληρώνει το δημόσιο είναι περίπου 30 εκατ. ευρώ ετησίως, επί 20 χρόνια, ένας απλός υπολογισμός μας βγάζει 600 εκατ. ευρώ. Το δημόσιο από την πώληση έχει λάβει 261 εκατ. ευρώ. Εύλογο είναι να απορεί κανείς πώς αποφάσισαν αυτή τη σύμβαση!», καταλήγει ο κ. Καρδαράς.
Η λίστα των 28 ακινήτων
Πιάνοντας το νήμα από την αρχή, μπήκαμε στην ιστοσελίδα του Τ.Α.Ι.Π.Ε.Δ., όπου στα χρόνια των μνημονίων είδαμε να βγαίνουν σε πλειστηριασμό τα «ασημικά» της χώρας. Εκεί, υπό τον τίτλο «Sale&Repo 28 Κτήρια», μπορεί να βρει κανείς τον φάκελο της πώλησης των 28 κτιρίων, ανάμεσα στις τελειωμένες δουλειές.
Στη λίστα που είχε δημοσιεύσει το Τ.Α.Ι.Π.Ε.Δ προς άγρα αγοραστών, βρίσκει κανείς:
– κτίρια πέντε υπουργείων (Παιδείας, Πολιτισμού, Υγείας, Δικαιοσύνης, Εσωτερικών)
– κτίρια που στεγάζουν αστυνομικές διευθύνσεις και υπηρεσίες , μεταξύ των οποίων η Γ.Α.Δ.Α. και το Αλλοδαπών στην Πέτρου Ράλλη
-κτίρια οικονομικών υπηρεσιών και ΔΟΥ, μεταξύ των οποίων και η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων
-αλλά κτίρια, όπως το Γενικό Χημείο του Κράτους και οι Καπναποθήκες Κεράνη
Στο σύνολό τους, 28 αστικά ακίνητα σε όλη τη χώρα, μεταβιβάστηκαν το 2011 από το ελληνικό Δημόσιο στο Τ.Α.Ι.Π.Ε.Δ. , το οποίο τα χώρισε σε 2 χαρτοφυλάκια των 14 ακινήτων, με σκοπό κάθε χαρτοφυλάκιο να δημοπρατηθεί ενιαία.
Η πώληση σε Εθνική Πανγαία και Εurobank Properties
Τα ακίνητα πουλήθηκαν τελικά, με τη μέθοδο πώλησης και επαναμίσθωσης (sale &lease back), με οικονομικό αντάλλαγμα 261,31 εκατ. ευρώ.
Το Α’Χαρτοφυλάκιο αγόρασε η Εθνική Πανγαία, τότε θυγατρική της Εθνικής Τράπεζας, έναντι 115.5 εκατ. ευρώ και το Β’ Χαρτοφυλάκιο αγόρασε η Eurobank Properties, θυγατρική της Eurobank, έναντι 145,81 εκατ. ευρώ.
Το συνολικό ποσό των 261 εκατ. ευρώ που προέκυψε από την αγοραπωλησία, όπως κάθε «προϊόν αξιοποίησης» από το Τ.Α.Ι.Π.Ε.Δ, κατατέθηκε για την «αποπληρωμή του δημοσίου χρέους της χώρας»…
Την ίδια στιγμή, το συνολικό επιμίσθιο που πρέπει να καταβάλλει το ελληνικό Δημόσιο για τη χρήση των 28 αυτών κτιρίων όπου στεγάζονται υπηρεσίες του, προσδιορίστηκε ετησίως περίπου στο 10% της τιμής πώλησης -25.590.240,00 ευρώ- για 20 χρόνια, συν ορισμένα έξοδα συντήρησης και ασφάλισης.
Καταλήγουμε λοιπόν ξανά, στους πρωθύστερους υπολογισμούς του κ. Καρδαρά και την εύλογη τοποθέτησή του, εκ του αποτελέσματος, περί ενός μεγάλου σκανδάλου!
Sale& lease back …κατά παρέκβαση των συναλλαγματικών πρακτικών
«Η υπόθεση είναι σκάνδαλο για πολλαπλούς λόγους», συμπληρώνει ο κ. Γιάννης Βρέλλος, έταιρος εκ των δικηγόρων που έχουν προσφύγει στον Άρειο Πάγο και συναντήσαμε μαζί με τον κ. Καρδαρά.
Ο κ. Βρέλλος, όπως μας λέει, ασχολείται επί 35 χρόνια με περιπτώσεις συμβάσεων πώλησης και επαναμίσθωσης, μεταξύ επιχειρήσεων και τραπεζών, ως αντικείμενο της δικηγορίας του. «Είναι μία διαδικασία που συνηθίζεται στον ιδιωτικό τομέα, όταν μια εταιρεία είναι πραγματικά στο τελευταίο σκαλί πριν τη χρεοκοπία», εξηγεί στο Κόκκινο 105.5 ο κ. Βρέλλος.
«Sale & lease back σημαίνει ότι εγώ που είμαι κύριος του ακινήτου, το πουλάω σε κάποιον αγοραστή για να πάρω κάποιο ποσό αμέσως, με σκοπό να το ρίξω στη δουλειά μου, να αρχίσω να έχω κάποιο κέρδος και από εκεί να αποπληρώνω και τα νοίκια. Γιατί με την πώληση», σημειώνει ο κ. Βρέλλος, «υπογράφεται ταυτόχρονα και η επαναμίσθωση, δηλαδή μένω μέσα στο ακίνητο ως μισθωτής. Στην ουσία δηλαδή, δανείζομαι το ποσό που μου δίνει ο αγοραστής και το ποσό του μισθώματος που καταβάλλω δεν είναι παρά δόσεις επανακτήσεως του ακινήτου στο μέλλον».
Γιατί, όπως εξηγεί στο Κόκκινο 105.5 ο κ. Βρέλλος, «στις συμφωνίες sale &lease back προβλέπεται ότι στο τέλος της σύμβασης, με ένα συμβολικό τίμημα, το ακίνητο ξαναγίνεται δικό μου. Αν πχ ένα ακίνητο κάνει 10 εκατ. ευρώ, θα δώσω 10.000 ευρώ, το 1% και θα το ξαναπάρω».
«Εν προκειμένω», συνεχίζει ο κ. Βρέλλος ρίχνοντας φως σε ακόμα μία πτυχή της σύμβασης για τα 28 ακίνητα, «το δημόσιο για να πάρει πίσω τα ακίνητα, θα πρέπει να πληρώσει στο τέλος της 20ετίας την τότε αγοραία αξία τους!».
Τον ισχυρισμό του κ. Βρέλλου επιβεβαιώνει αναφορά σε σχετικό κείμενο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, σύμφωνα με την οποία το ελληνικό Δημόσιο θα έχει στην περίπτωση των 28 ακινήτων «δικαίωμα προαίρεσης για αγορά του μισθίου στην αγοραία αξία του κατά το χρόνο λήξης της μίσθωσης». Άλλωστε και η πρόσκληση ενδιαφέροντος προς τις εταιρείες από το Τ.Α.Ι.Π.Ε.Δ έκανε λόγο για επαναγορά των ακινήτων σε αγοραία τιμή.
«Αυτό είναι κατά παρέκβαση από τη συνήθη συναλλαγματική πρακτική!», υπογραμμίζει στο Κόκκινο 105.5 ο κ. Βρέλλος. «Αν αυτός ο όρος ετίθετο σε ένα ιδιωτικό συμβόλαιο, θα μπορούσε να πάει το αδύναμο μέλος, που πούλησε το ακίνητο, στο δικαστήριο και να ζητήσει να ακυρωθεί ο όρος ως καταπλεονεκτικός!»
Απορριπτική η πρώτη απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου για λόγους αδιαφάνειας
Το καίριο ερώτημα που προκύπτει, λοιπόν, σε κάθε άνθρωπο με κοινό νου και στοιχειώδεις γνώσεις μαθηματικών -κατά πόσο η σύμβαση αυτή εξυπηρέτησε τελικά πραγματικά το δημόσιο συμφέρον;- απασχόλησε και το Ελεγκτικό Συνέδριο, χωρίς την έγκριση του οποίου δε μπορεί να θεωρηθεί έγκυρη καμία πράξη αγοραπωλησίας του Τ.Α.Ι.Π.Ε.Δ.
Και η απόφαση 275-2013 του Ζ’ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου έβαλε πράγματι φρένο στην πώληση των 28 ακινήτων, καταλήγοντας πως «κωλύεται η υπογραφή των συμβάσεων».
Στο σκεπτικό της απόφασης, το Ζ’ Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου έκρινε ότι η γνωμοδότηση του Συμβουλίου Εμπειρογνωμόνων και συνακόλουθα η απόφαση του ΔΣ του Τ.Α.Ι.Π.Ε.Δ με την οποία ολοκληρώθηκε η διαδικασία αξιοποίησης, δεν είναι επαρκώς αιτιολογημένες, ως προς το αν η ελεγχόμενη συναλλαγή είναι επωφελής και συμφέρουσα για το Ελληνικό Δημόσιο.
Πολλώ δε μάλλον, το Ζ’ Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου έκρινε ότι στη διαδικασία παραβιάστηκαν οι αρχές της διαφάνειας και της αμεροληψίας, καθώς «σε όλα τα στάδια της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας μετείχαν ως χρηματοοικονομικοί σύμβουλοι του Τ.Α.Ι.Π.Ε.Δ οι εταιρείες NBG Securities SA και Eurobank Equities Investment Firm A.E., θυγατρικές και απολύτως ελεγχόμενες από τους ομίλους της Εθνικής Τράπεζας και της Τράπεζας Eurobank Ergasias αντίστοιχα, οι οποίες όφειλαν να απέχουν από τη διαδικασία καθόσον τελούσαν σε ιδιαίτερες σχέσεις με εταιρείες που μετείχαν ως διαγωνιζόμενοι».
Θυμίζουμε πως τα δύο χαρτοφυλάκια των 28 ακινήτων πουλήθηκαν τελικά σε 2 θυγατρικές εταιρίες της Εθνικής και της Eurobank. «Δηλαδή, θυγατρικές των δύο τραπεζών που πέτυχαν στο διαγωνισμό ήταν αυτές που συμβούλευσαν το Τ.Α.Ι.Π.Ε.Δ ότι ο διαγωνισμός ήταν σωστός και το αποτέλεσμά του συμφέρον για το δημόσιο!», σχολιάζει σκωπτικά ο κ. Βρέλλος στο Κόκκινο 105.5
Τελική κύρωση της πώλησης
Τα επιχειρήματα αυτά δε συμμερίστηκε πάντως το VI Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου, το οποίο μετά από αίτηση του Τ.Α.Ι.Π.Ε.Δ για ανάκληση της προηγούμενης απόφασης, κύρωσε τελικά τις συμβάσεις (απόφαση 1204/2014).
Σύμφωνα με το σκεπτικό της νέας απόφασης, και καθώς όπως αναφέρεται δεν παρουσιάστηκαν περαιτέρω επιβαρυντικά στοιχεία, το VI Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου έκρινε ότι «δεν διαπιστώνεται αλλά ούτε και τεκμαίρεται παραβίαση των αρχών της διαφάνειας και της αμεροληψίας, μόνο με τη συμμετοχή συμβουλευτικών εταιρειών και διαγωνιζομένων επενδυτών, που ανήκουν και ελέγχονται από τον ίδιο όμιλο εταιρειών, στην ίδια διαγωνιστική διαδικασία».
Κάτι τέτοιο, όπως σημειώνεται στην απόφαση, «θα αντέβαινε στη νομική αυτοτέλεια και την επιχειρηματική δράση των εν λόγω εταιρειών, που θεσμοθετείται και προστατεύεται από το άρθρο 5 του Συντάγματος».
Ως προς το ζήτημα της ωφέλειας του ελληνικού δημοσίου, το VI Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου έκρινε ότι το επωφελές και συμφέρον της συναλλαγής άπτονται οικονομικών ζητημάτων που απαιτούν εξειδικευμένες γνώσεις και αμιγώς τεχνικές κρίσεις, οι οποίες δε μπορούν να ελεγχθούν στην ουσία τους από το Ελεγκτικό Συνέδριο.
«Σε κάθε δε περίπτωση, η γνωμοδότηση του Συμβουλίου Εμπειρογνωμόνων είναι σαφώς και επαρκώς αιτιολογημένη σε σχέση με τον επωφελή και συμφέροντα χαρακτήρα της ελεγχόμενης συναλλαγής», σημειώνεται.
Στην Εισαγγελέα Διαφθοράς η υπόθεση
Σήμερα πάντως, με την επιμονή των τριών δικηγόρων που προσέφυγαν στον Άρειο Πάγο, η υπόθεση έχει φτάσει στα χέρια της Εισαγγελέως Διαφθοράς κ. Αγγελικής Τριανταφύλλου. «Τον Δεκέμβριο του 2014 μας κάλεσε να καταθέσουμε το τελευταίο υπόμνημα και τώρα περιμένουμε», δήλωσε στο Κόκκινο 105.5 ο κ. Καρδαράς.
«Σε επίπεδο νομικό δε μπορούμε εμείς να ανατρέψουμε αυτή την πώληση», σημειώνει ο κ. Βρέλλος και συνεχίζει: « Η άμεση λύση είναι να έρθει αυτός που έχει το έννομο συμφέρον, το ίδιο το Τ.Α.Ι.Π.Ε.Δ ή το Δημόσιο και να πει με συγχωρείτε, αυτό που έγινε είναι σκάνδαλο, οι συναλλαγές που έγιναν είναι σε βάρος του Δημοσίου. Και να στραφεί στα real estates των τραπεζών και να πει, ή επαναδιαπραγματευόμαστε τους όρους, ή σας πάω στο δικαστήριο να ακυρώσω το σύνολο των συναλλαγών αυτών».
Γιατί, όπως λέει ο κ. Βρέλλος στο Κόκκινο 105.5, αυτές οι συναλλαγές «είναι καταπλεονεκτικές κατά των χρηστών ηθών, έξω από κάθε αίσθημα δικαίου και λογικής του μέσου ανθρώπου! Αν μη τι άλλο, περιμένουμε να κληθούν κάποιοι ως κατηγορούμενοι να εξηγήσουν για ποιο λόγο εζημίωσαν έτσι -γιατί είναι προφανές ότι το ζημίωσαν- το ελληνικό Δημόσιο!».
«Το θέμα είναι κυρίως πολιτικό», σημειώνει από την πλευρά του ο κ. Καρδαράς στο Κόκκινο 105.5. «Αν η σημερινή κυβέρνηση θελήσει να ανοίξει το θέμα αυτό και προχωρήσει και το ποινικό μέρος, η σύμβαση μπορεί να ανατραπεί. Είναι θέμα δικαστικού αγώνα που πρέπει να αναλάβει το ελληνικό Δημόσιο και το Τ.Α.Ι.Π.Ε.Δ. Αν υπάρχει η πολιτική βούληση γι’ αυτό», καταλήγει ο κ. Καρδαράς.