Του Jeffrey Levett

Εδώ μέσα μεταξύ άλλων σας παρουσιάζω τρία θέματα που αναφέρονται ως διαστάσεις, διαφορετικές και σύντομες. Το πρώτο: ένα καλό ταξίδι σε έναν δημιουργό που έχει εκφράσει μέσα από ποίηση τη ταραγμένη θάλασσα, δίχως φόβο για το αύριο που στο Λαύριο δεν θα τον βρίσκουμε, δεύτερο, ένα χαιρετισμό προς τα παιδιά μας, τα παιδιά της Ελλάδας που θα κληρονομήσουν το μέλλον, και τρίτο: ένα συγχαρητήριο μήνυμα με αναφορά στο τυφλό σημείο ενός ανθρώπου που έχει προσφέρει πολλά. Φως φανάρι όμως η πατρίδα έχει ανάγκη τη 4^η διάσταση.

Οι δείκτες ψυχικής υγείας των νέων πρέπει να μας ανησυχούν. ο τραγικός θάνατος ενός κοριτσιού 16 ετών λόγω υπερβολικής και γρήγορης κατανάλωσης αλκοόλ είναι μόνο μια από τις ανησυχίες μέσα σε ένα σύνολο αδικιών στην κοινωνία σήμερα. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), σχεδόν ένας στους πέντε νέους σήμερα πάσχει από ψυχική διαταραχή παγκόσμιο: άγχος, διαταραχές διατροφής, αισθήματα απομόνωσης, συναισθηματική εξουθένωση. Ενώ η Ελλάδα καλά κρατεί μπορεί ακόμα να βελτιωθεί αν οι θεσμοί γίνουν και πιο αυτόνομοι, και αν η επιστήμη ενισχυθεί στα πλαίσια της διαθεματικότητας και αν η εκπαίδευση εφαρμοστεί διαποτισμένη με την έννοια της κοινωνικής ευθύνης στο πλαίσιο της φιλοσοφίας. Μόνο έτσι μπορεί να διαμορφωθεί μια νέα κανονικότητα. Στόχος μας θα πρέπει να είναι η προστασία των παιδιών μας σαν το μήλο του ματιού μας.

Τις περισσότερες ημέρες κοιτάζω για λίγο την Ακρόπολη και αρκετές φορές προς τη εκκλησία στον Λυκαβηττό.  Στους Δελφούς κάθε λίγους μήνες ακούω τους ψιθύρους των θεών, αλλά που παραμένουν σιωπηλοί. Όταν βρήκα την Πυθία  η κάποια κυρία που ισχυρίζεται ότι είναι η Πυθία— έμαθα ότι οι θεοί δεν θα μιλούν μέχρις ότου η πραγματική ελληνική ελίτ εξασφαλίσει την ικανοποίηση της  θεάς Υγιεινής, όσον αφορά τη δημόσια υγεία και την υγιή ευημερία των απογόνων της. Όμως  ερμηνεύοντας την Πυθία αυτό είναι ριψοκίνδυνο, οπότε ας τολμήσω να πω ότι υπάρχει μεγάλη ανάγκη για μια φιλοσοφημένη τέταρτη διάσταση για την πατρίδα. Διότι, του χρόνου, 2026 οι καταστροφές από πλημμύρες και φωτιές θα επιστρέψουν.

Σχεδόν κάθε μέρα ακούω δια διάφορους ραδιοσταθμούς ωραία, αξιέπαινα θέματα και θετικά επιτεύγματα καθώς και αρκετά αξιογέλαστα και δυσάρεστα γεγονότα περιλαμβάνοντας το κορίτσι που έπεσε νεκρό καταναλώνοντας αλκοόλ μέσα σε παρέα,  αυτόπτες μάρτυρες συζητούν  γύρω από το θέμα του άγνωστου στρατιώτη και ότι ένας άνθρωπος έχει συλήφθει διότι έκοψε ένα κλωνάρι δενδρολίβανο από νοσοκομείο. Και οι τρεις περιπτώσεις αναδεικνύουν αποτυχία στην πολιτική αγωγή και στη λειτουργία της οικογένειας.

Ως παιδί, η συνήθεια μου να κοιτάζω πρώτα δεξιά, μετά αριστερά και ξανά δεξιά,  εμφυτεύτηκε για τα καλά το μυαλό μου. Στην ελλαδα, έμαθα γρήγορα να κοιτάζω σε κάθε κατεύθυνση ακόμα και σε μονόδρομο. Και δηλώνω ότι σύμφωνα με το νόμο είμαι εκ του αξιώματος σύμβουλος του κράτους ακόμα κι αν ο νόμος δεν εφαρμόζεται. Και κατι άλλο: αν κάποιο ζήτημα πρόκειται να θιχτεί κάπου τότε ένα ειδικό και έμπειρο άτομο που δεν ανήκει όμως στην ομήγυρη που θα συζητήσει το θέμα, αν λάβει πρόσκλησή για να παρευρεθεί αυτή θα τη λάβει συνήθως…….μετά από την εκδήλωση. Πιο ανησυχητικά όμως είναι τα κρυμμένα ρεύματα, που δημιουργούν ζημιά στους θεσμούς και κρατάνε το έθνος πίσω. Και έτσι ρωτώ Που πας Ελλάδα;

Ως ακαδημαϊκός σήμερα και επί του παρόντος ως επίτιμος πρόεδρος του Παγκόσμιου Φιλοσοφικού Φόρουμ,  θέση που μου απονεμήθηκε και η οποία κατείχε μελος της Ακαδημίας Αθηνών, εχω υποχρέωση  να υπηρετήσω τη κοινωνία ανάλογα με τις γνώσεις, την εμπειρία και την εξειδίκευσή μου και φυσικά σύμφωνα με τους διαθέσιμους πόρους. Παράλληλα  η φιλοσοφία στην Ελλάδα και η πνευματική ελίτ δεν εκπληρώνουν το κοινωνικό-πολιτικό τους ρόλο και τις κοινωνικές τους ατζέντες. Από το σημείο αυτό και μετά μόνο καλοί γνώστες και συνάμα ρεαλιστές θα πρέπει να έχουν το πρώτο λόγο.

Το φετινό συνέδριο Circle of Ideas [Κύκλο Ιδεών], με τίτλο «Ευρώπη, Ελλάδα και η ορμητική ροή νέων προκλήσεων», απεφεύγε τον κύκλο της ζωής και την υγεία του κοινού, οπως αναζητούσε νέο πλαίσιο αναφοράς. Όσοι συμμετείχαν στον κύκλο της ζωής απέφυγαν τη δημόσια υγεία. Δεν υπήρχε καμία συζήτηση για τη δημόσια υγεία ή τη φιλοσοφία τους σχετικά με την υγεία ενώ το θέμα του μέλλοντας των παιδιών της Ελλάδας ούτε καν θίχτηκε. Κανένας συμμετέχων στο συνέδριο ή πριν (2019-2025)  δεν είχε μιλήσει για το αλόγιστο κλείσιμο ενός ιδρύματος που έχει γράψει ιστορία και που εκπροσωπούσε το πολιτισμό σε υψηλό επίπεδο. Και πιο πολύ κανείς δεν αντέδρασε όταν η Ελληνική Βουλή έκλεισε αυθαίρετα τη Σχολή Δημόσιας Υγείας της Αθήνας-ΕΣΔΥ (1929-2019) με το έτσι θέλω του Υπουργείου Παιδείας. Το 2019 όμως η Σχολή πετάχτηκε στο καλάθι των αχρήστων χωρίς δεύτερη σκέψη. Με άλλα λόγια, όπως εκφράζεται στην περγαμηνή του πρώτου μεταπτυχιακού διπλώματος(1931) της Υγειονομικής Σχολής Αθηνών (1929) «Xωρίς Yγεία, Άβιος Bίος»… Χωρίς την υγεία του λαού, η ζωή μειώνεται, χωρίς φιλοσοφία η Ελλάδα θα υπολείπεται των δυνατοτήτων της. Xωρίς την εφαρμογη της φιλοσοφίας, η τουβλοποίηση της κοινωνίας και η κλικοποίηση, θα συνεχιζούν. Μια συνταγή: η αποδοόμηση της βίας περναει και απο τη δημοόσια υγείας ενω η ταυτότητα του Έθνος ειναι θέμα παιδείας και φιλοσοφίας.

Η πρώτη διάσταση  σχετίζεται με τον Δ, Σ., και ποιος είναι ο Σαββόπουλος? Είναι το καλοκαίρι, το καλοκαίρι με πάθος και φλόγα στη καρδιά χωρίς πυρκαϊές και ευαγγέλιο του δικαίου και πιο συγκεκριμένα το δίκιο που έμεινε μόνο του για να δημιουργεί. Ο ίδιος είχε πει ότι Δεν είμαι τίποτα, μόνο ένα πλάσμα με καλή διάθεση  εκφράζοντας ετσι την ταπεινότητα του κάτι που είναι το ακριβό ένδυμα των ταπεινών . Η κουμπάρα μου Κατερίνα και νονά της κόρης μου βρίσκεται σε ένα τραγούδι του και ο εγγονός μου ως παιδί τραγούδησε και χόρευε με τον ρυθμό του. Μαρεσει το τραγούδι Ένα καράβι παλιό, σαπιοκάραβο … που υπάρχουν θέσεις, αν θέλεις, κενές. είπε ότι την ημέρα του  ‘Όχι’ εγώ είπα το ‘ναι’, και παντρεύτηκε. Καλό ταξίδι καπιτανο. η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και σε αυτή τη μουσική είναι ζωτικής σημασίας και για να διαμορφωθεί την κανονικότητας.

Η δεύτερη διάσταση είναι ο χαιρετισμός μου στα παιδιά: Σε ηλικία 12 ετών στην Αγγλία, παρόλο που ποτέ δεν το είχα δει έτσι, η Ακρόπολη στο μυαλό μου ήταν η πιο εξελιγμένη κατασκευή στον κόσμο, ο Έκτορας ήταν καλύτερος άνδρας από τον Οδυσσέα, και ο ήρωας μου ήταν ο Φειδιππίδης που μας έδωσε τον Μαραθώνα. Αυτά τότε γιατί δυστυχώς σήμερα, ο ελληνισμός της αρχαίας Ελλάδας δεν έχει πιο δύναμη φωνή.

Στα είκοσί μου χρόνια, είχα συνειδητοποιήσει ότι η ΟΧΙ και η νίκη της Ελλάδας επί του Μουσολίνι άλλαξαν τα σχέδια πολέμου του Χίτλερ και το χρονοδιάγραμμά του. Χωρίς τον ηρωισμό της Ελλάδας, το αποτέλεσμα του πολέμου ίσως να ήταν διαφορετικό, με τον Γερμανικό Στρατό να φτάνει στο Λένινγκραντ πριν ξεκινήσει ο ρωσικός χειμώνας. Αυτό ανάγκασε τον Τσόρτσιλ να πει: «Μέχρι τώρα λέγαμε ότι οι Έλληνες πολεμούν σαν ήρωες. Από τώρα και στο εξής θα λέμε ότι οι ήρωες πολεμούν σαν Έλληνες.» Ευτυχώς, η αντήχηση του πνεύματος της 28ης Οκτωβρίου 1940 παραμένει ακόμη δυνατή.

Στα 50 μου έμαθα πώς ο γιατρός του Μουσολίνι έστειλε μικρά χρυσόψαρα στον Βενιζέλο μετά την επίσκεψή του στη Ρώμη το 1928 για να φάνε τα κουνούπια στα ελληνικά νερά.

Στα 70 μου, άκουγα τον εγγονό μου να τραγουδάει Κορόιδο «Μουσολίνι, κανένας από εσάς δεν θα μείνει, εσύ και η Ιταλία, η γελοία πατρίδα σας, τρέμετε όλοι στο χακί. Δεν έχει καμία τιμή, και όταν δεν έχει καμία τιμή, και όταν εισέλθουμε ακόμη και σε μια μπλε-και-λευκή Ρώμη, θα ανεβάσουμε μια ελληνική σημαία.

Σήμερα, στα 90 μου, ογδόντα δηλαδή χρόνια μετά το ΟΧΙ του Μεταξά και τις ηρωικές πράξεις των Ελλήνων στρατιωτών, αντιλαμβάνομαι καλά την αντίσταση της Ελλάδας στο φασισμό και το τίμημα που πλήρωσε. Σας λέγω ότι σήμερα η πατρίδα πρέπει όχι μόνο να γευτεί τον αθάνατο οίνο του 1821, αλλά η εκπαίδευση πρέπει να μας κάνει καλύτερους ανθρώπους και καλύτερους πολίτες. Πρέπει να δίνουμε αγάπη και σεβασμό στις αξίες που συμβολίζει το μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη και στα γλυπτά από την Ακρόπολη. Πρέπει να έχουμε εκπαίδευση που εκφράζει τους φιλοσόφους όπως ο Σωκράτης, ο Αριστοτέλης και ο Πλάτωνας. οι σύγχρονοι Έλληνες να έρθουν πιο κοντά στις αξίες των προγόνων τους — στο μέτρο, στη λογική, στην ομορφιά, στο θάρρος, στη δημοκρατία, στην ελευθερία.

Η τρίτη είναι να ενθαρρύνουμε μια πολύ καλύτερη κατανόηση των τυφλών σημείων της κοινωνίας. Με αυτόν τον τρόπο συγχαίρω τον καθηγητή Γιάννη Στουρναρα για την πιο πρόσφατη και διακεκριμένη αναγνώρισή του από το δικό του πανεπιστήμιο σχετικά με τη σημαντική του συνεισφορά στην Ελλάδα και, κατ’ επέκταση, στην Ευρώπη. Ταυτόχρονα, εφιστώ την προσοχή στο τυφλό σημείο στην ικανότητά του να αναγνωρίζει τη συνεισφορά της δημόσιας υγείας και της ΥΣΑ. Στα επόμενα χρόνια της κοινωνικό-οικονομικής θολότητας και των αυξημένων απειλών, η τεχνογνωσία σας θα αποδειχτεί πολύτιμη. Οι αξίες της δημόσιας υγείας, συλλογικές, πληθυσμιακές, κοινωνικές, ανθρωπιστικές και διεπιστημονικές, θα σας ενθαρρύνουν και θα φωτίζουν την πορεία σας. Στο δρόμο σας, θα πρέπει να εφαρμόζετε τον πλούτο της γνώσης, της εμπειρίας και του επιστημονικού σας ήθους, όσο δύσκολο και αν είναι αυτό.

Πρόσφατα, ο Γιάννης Στουρνάρας, ως Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, αναφέρθηκε στα επιτυχημένα 20 χρόνια της Ελλάδας μετά τον εμφύλιο πόλεμο, χωρίς να αποδώσει καμία  εύφημο μνεία  στον Βενιζέλο και στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας  ή ΥΣΑ, 1929: Η ΥΣΑ, που γεννήθηκε από θαρραλέες επαναστατικές πολιτικές πράξεις (1929) και έγινε μέρος της ελληνικής κουλτούρας, «εκτελέστηκε» τελικά, το 2019. Ούτε ένας διακεκριμένος συμμετέχων δεν ανέφερε τη θλιβερή κατάσταση της υγείας του ελληνικού λαού το 1821 ή το 1921 ή τη συμβολή της δημόσιας υγείας στην βελτίωση της κοινωνικής εξέλιξης με τις προσπάθειες του Καποδίστρια και του Ελευθερίου Βενιζέλου. Η Δημόσια Υγεία είναι ζήτημα ασφάλειας σε διάφορα επίπεδα, οποία απαιτεί εθνική, περιφερειακή και διεθνή παρακολούθηση από ανθρώπους χωρίς πολιτικά κίνητρα και να υποστηρίζεται και από την πολιτική.

Σε σας τα παιδιά της Ελλάδας που είστε στο ξεκίνημα προς την Ιθάκη, λέω μην αφήνετε η τεχνολογια να φρενάρει τις σκέψεις η τη δημιουργικότητα σας και διαβάζετε βιβλία, γράφετε ποιήματα και καλλιεργείτε τη φαντασία σας. Εσείς είσαστε η άλλη διάσταση.  Τραβάτε μας, κι ας μη κλαίω!»