Του Κ. Κυριακόπουλου
Η διπλωματική κινητικότητα αρχίζει σταδιακά να προσαρμόζεται στις απαιτήσεις του μεταπολεμικού σκηνικού. Αν και ουδείς μπορεί με βεβαιότητα να προσδιορίσει το πόσο απέχουμε από την όποια λύση, ούτε το εάν είναι ή όχι εφικτό να ανακοπούν οι επιπτώσεις από την καταστροφική διαχείριση των προηγούμενων ημερών…
Ωστόσο… Φαίνεται ότι οι πάντες συνειδητοποιούν το πραγματικό εύρος των συνεπειών οι οποίες ανατροφοδοτούνται από το καθεστώς των κυρώσεων στο περιβάλλον μιας παγκοσμιοποιημένης Οικονομίας και σπεύδουν να δημιουργήσουν προϋποθέσεις διαφυγής από τον φαύλο κύκλο που η διαχείρισή του ενδέχεται να καταστεί ανεξέλεγκτη προϊόντος του χρόνου…
Άλλωστε το γεγονός ότι οι πρωταγωνιστές στο πεδίο, επαναπροσδιορίζουν ήδη το ύψος στο οποίο τοποθετούν τον πήχη των «κόκκινων γραμμών», αποδεικνύει ότι η ιδέα του «έντιμου συμβιβασμού» κερδίζει έδαφος, αφού όλοι πλέον αντιλαμβάνονται ότι το μετα-ψυχροπολεμικό τέρας που έσπευσαν να δημιουργήσουν, έχει ισχυροποιηθεί με ρυθμούς αναντίστοιχους της ικανότητάς τους να το διαχειριστούν αποτελεσματικά και πολύ περισσότερο της επιθυμίας τους να το καθυποτάξουν στις ευρύτερες γεωπολιτικές σκοπιμότητες και στοχεύσεις τους.
Κρίσιμες ανατροπές…
Για την Ρωσία: Μετά από δυο εβδομάδες συγκρούσεων, συνειδητοποιούν πλέον ακόμη και οι πιο αισιόδοξοι, ότι αυτό που καταγράφεται συνιστά στρατηγική ήττα της Ρωσίας, ανεξάρτητα από τα όποια αποτελέσματα θα αποτυπωθούν στο πεδίο, μετά την ολοκλήρωση των επιχειρήσεων…
- Ευρύτερης σημασίας στρατηγικό σχέδιο, που να σχετίζεται με την κορυφαία στρατηγική σύγκρουση στο πλαίσιο του Διεθνούς συστήματος, ΔΕΝ υπήρξε ή εάν υπήρξε, ήταν πλημμελώς οργανωμένο και επιτελικά αδύναμο…
- Η επιχειρησιακή ικανότητα των Ρωσικών ενόπλων δυνάμεων απομυθοποιήθηκε και αυτό το γεγονός αιφνιδίασε τους πάντες (ακόμη και τους αντιπάλους της)…
- Η επιτελική της ικανότητα να επιλέξει το σωστό μείγμα επιχειρησιακής δράσης και ευφυούς διπλωματικοπολιτικής παρέμβασης προκειμένου να επιτευχθούν στόχοι ήσσονος σημασίας (Ουκρανικό) έτσι ώστε να παραμένει πάντα διακριτή και κυρίως προστατευμένη η δυνατότητά της να προωθήσει την μείζονος σημασίας ατζέντα της ως υπερδύναμη (συστημική ισορροπία ισχύος) φαίνεται πως ΔΕΝ είναι διόλου δεδομένη…
Ακόμη και στο πεδίο, η θλιβερή εικόνα αρμάτων και στρατιωτικών οχημάτων που κινούνται σε διάταξη πασαρέλας και όχι σε διάταξη πολεμικής επιχείρησης, αφού δεν διασφαλίζουν μεταξύ τους ούτε καν την αναγκαία απόσταση που θα τους δώσει την δυνατότητα ελιγμών σε περίπτωση που χτυπηθούν, ώστε να μην ενεργοποιήσουν – λόγω εγγύτητας – ένα ντόμινο αυτοκαταστροφής τους, είναι μια εικόνα που παραπέμπει σε καραμπινάτη διοικητική ανεπάρκεια ακόμη και ως προς τα στοιχειώδη και αυτή η εικόνα, δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητη από κανέναν.
Όλα τα παραπάνω σημαίνουν ότι το προφίλ που φιλοτεχνήθηκε από την πολιτική της ηγεσία κατά την διάρκεια της τελευταίας εικοσαετίας, αποδομήθηκε σημαντικά και αυτό σημαίνει ότι μοιραία έχει συρρικνωθεί και ο ρόλος που θα μπορούσε να διεκδικήσει στην νέα εξίσωση ισχύος μέσα στο Διεθνές Σύστημα.
Όταν η ιδιότητα της ΙΣΧΥΡΗΣ δύναμης αντικαθίσταται σταδιακά με την ιδιότητα της ΑΠΡΟΒΛΕΠΤΗΣ, επειδή έχει στην κατοχή της πυρηνικά, αυτό δεν αποτελεί από μόνο του ικανή και αναγκαία συνθήκη για να της αναγνωρίσει η Διεθνής κοινότητα έναν ρόλο τον οποίο μια υπερδύναμη τον κατακτά, όταν διαθέτει το σωστό μείγμα ΙΣΧΥΟΣ και ακαταμάχητης ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΔΕΙΝΟΤΗΤΑΣ.
Για την Δυτική Συμμαχία: Οι αρχικοί πανηγυρισμοί για την πολυπόθητη κοινή γεωπολιτική περπατησιά την οποία υποτίθεται ότι διασφάλισε υπό την πίεση των εξελίξεων, έχουν υποχωρήσει εμφανώς και παραχωρούν σταδιακά την θέση τους στον σκεπτικισμό και στην αβεβαιότητα αφού…
- Οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν, προδίδουν στρατηγική απερισκεψία και ένα διάχυτο τυχοδιωκτικό ρεβανσισμό, ενώ σε καμία περίπτωση δεν χαρακτηρίζονται από την απαιτούμενη στρατηγική ευστοχία. Την ίδια στιγμή…
- Ο ιδιότυπος κανιβαλισμός των Αμερικανών σε βάρος της Ευρώπης, η οποία επιβεβαίωσε πλήρως την στρατηγική της ρηχότητα, γεγονός που την καθιστά ευάλωτη και εν τέλει εύκολο θύμα σε ένα περιβάλλον εξόχως ανταγωνιστικό.
Πρόκειται για έναν κανιβαλισμό, ο οποίος εγκαινιάζει μια νέα περίοδο εσωτερικών ανταγωνισμών και αποδομητικών αντιθέσεων που εξασφαλίζει… Στους Αμερικανούς την στρατηγική πρωτοκαθεδρία στο πλαίσιο της παραδοσιακής Δυτικής Συμμαχίας… Θηριώδη υπερκέρδη στο παραδοσιακό στρατιωτικοβιομηχανικό αλλά και στο ενεργειακό σύμπλεγμα που εκπροσωπούν οι Αμερικανοί… Και φυσικά έναν επικαιροποιημένο Μεσαίωνα, σε μια Ευρώπη με περισσότερη δυστυχία και αντιμέτωπη με τους εφιάλτες του σκοτεινού παρελθόντος της.
Η αθέατη πλευρά μιας καθ’ όλα βρώμικης διαχείρισης με βάση την οποία παίχτηκε αυτό το ύπουλο παιχνίδι, είναι ο προβληματικός και απολύτως υστερόβουλος ρόλος του Αγγλοσαξονικού άξονα (Ναι… και των Βρετανών) ο οποίος επιμένει να μετέρχεται των πιο ανέντιμων μεθόδων σε βάρος όλων (και των «συμμάχων» του) από την εποχή του Μοσαντέκ μέχρι και τον τρόπο με τον οποίο εργαλειοποίησε τον πρόθυμο αλλά και ένοχο θεατρίνο της Ουκρανίας.
Έτσι… Η Ρωσία θα έμπαινε σε μια διαδικασία κατατριβής δυνάμεων, επιχειρησιακής φθοράς σε έναν πόλεμο “δι’ αντιπροσώπων” και εκ των πραγμάτων στην περιδίνηση της γεωστρατηγικής της απομείωσης… Οι προσπάθειες του Μακρόν θα οδηγούνταν σε ναυάγιο (ο οποίος ειρήσθω εν παρόδω, διείδε έγκαιρα που ακριβώς οδηγούνταν οι εξελίξεις) προς όφελος των Γερμανικών και κυρίως των Βρετανικών φιλοδοξιών… Και θα άνοιγε ο δρόμος μιας δυναμικής επαναφοράς των ΗΠΑ και Βρετανίας, στην Κεντρική Ασία και στην Μέση Ανατολή, με στρατηγικό πάτημα, διάφορες φιλόδοξες περιφερειακές δυνάμεις.
Σκληρή παρτίδα…
Μέσα σε ένα περιβάλλον συγκρούσεων και επιταχυνόμενων ανταγωνισμών, η έκβαση των οποίων θεωρείται απροσδιόριστη, σοβαροί περιφερειακοί δρώντες εμφανίζουν μια δυναμική γεωστρατηγικής χειραφέτησης, σε αντίθεση με τους Ευρωπαίους χαρτογιακάδες, και αποστασιοποιούνται από τις πρακτικές του άκριτου Αμερικανικού εναγκαλισμού. Έτσι…
Το Ισραήλ σπεύδει να οργανώσει την δική του στρατηγική άμυνα και δεν φαίνεται διατεθειμένο να στοιχηθεί πίσω από καιροσκοπικές επιλογές των Αμερικανών οι οποίοι φαίνεται ότι πασχίζουν να διαμορφώσουν μια ευρύτερη ενεργειακή διπλωματία προσανατολισμένη στις ανάγκες των ηγεμονικών τους επιδιώξεων και της πλήρους καθυπόταξης των παραδοσιακών τους συμμάχων…
Η Τουρκία επανανεργοποιεί το παίγνιο των εκβιασμών σπεύδοντας να ρευστοποιήσει την περιφερειακή της διεισδυτικότητα, στο πλαίσιο της επιδίωξής της να καταστεί περίπου ισότιμος αλλά όχι αποκλειστικός συνομιλητής των ΗΠΑ.
Σαουδική Αραβία και ΗΑΕ, γυρίζουν την πλάτη στην ενεργειακή διπλωματία των ΗΠΑ εκβιάζοντας ουσιαστικά την αποδοχή ενός αυτοδύναμου περιφερειακού ρόλου που επιδιώκουν να τους αναγνωριστεί χωρίς δεύτερες σκέψεις αλλά και χωρίς να αποσαφηνίζουν και να δεσμεύονται για τους ιδιαίτερους γεωστρατηγικούς τους προσεταιρισμούς.
Την ίδια στιγμή, η αξιοθρήνητη Ευρώπη αναθέτει εργολαβικά την ενεργειακή της επιβίωση στην βουλιμική απαιτητικότητα των Αμερικανών και η πολιτική της ηγεσία προσπερνά αβρόχοις ποσί το γεγονός ότι η ανισομετρία στους κόλπους της Ευρώπης διευρύνεται, με την υπερενίσχυση της Γερμανίας να προϊδεάζει για τον επερχόμενο Αρμαγεδόνα…
Το γεγονός δε ότι το στρατιωτικοβιομηχανικό σύμπλεγμα βγαίνει προκλητικά ωφελημένο από την καθολική ενεργοποίηση της πολεμικής οικονομίας, είναι μια πολύ κρίσιμη παράμετρος των εξελίξεων αφού θα τροφοδοτήσει με την σειρά της έναν νέο αδιέξοδο κύκλο ανταγωνισμού στους εξοπλισμούς, που θα συνθλίψει τις μικρότερες χώρες, ενώ η βεβαιότητα πως η σχετική έρευνα θα μεταπηδήσει σε άλλη βαθμίδα, με νέας γενιάς οπλικά συστήματα (μηδέ των πυρηνικών εξαιρουμένων), θα ισχυροποιήσει λογικές μιλιταρισμού και προφανώς θα διευκολύνει την εμφάνιση και την εδραίωση ακραίων και επικίνδυνων φωνών στο Ευρωπαϊκό πολιτικό στερέωμα και όχι μόνο.
Η ανησυχητικά σιωπηλή Κίνα…
Δεν είναι παρά μονάχα μια επίπλαστη και εντελώς προσωρινή εικόνα μιας σοβαρής και ισχυρής δύναμης που φαίνεται ότι σταθμίζει πολύ προσεκτικά τις εξελίξεις, σχεδιάζοντας τις δικές της επιλεκτικές και στοχευμένες παρεμβάσεις στο πλαίσιο του νέο ισοζυγίου ισχύος που διαμορφώνεται. Η επιδίωξή της να διεκδικήσει την πρωτοκαθεδρία στην πυραμίδα ισχύος του Διεθνούς συστήματος, είναι φανερό ότι περνά ΚΑΙ μέσα από μια «επιθετική» τακτοποίηση των προκλήσεων που σχετίζονται με τον ζωτικό της χώρο, όχι μονάχα στην Σινική θάλασσα αλλά στην Ευρασιατική σκακιέρα.
Από αυτήν την άποψη, η Κίνα έχει κάθε λόγο να διαχειριστεί πολύ προσεκτικά την επιταχυνόμενη στρατηγική ήττα της Ρωσίας που ενεργοποιήθηκε με το Ουκρανικό. Και είναι φανερό ότι θα επιχειρήσει να το κάνει χωρίς να εκχωρήσει το στρατηγικό πλεονέκτημα στους Αμερικανούς αλλά και χωρίς να αφήσει τα περιθώρια στους Ρώσους να σκεφτούν, ότι θα μπορούσαν ίσως να επιδιώξουν την γεωστρατηγική τους ανάταξη, μακριά από την Κινεζική επιμελητεία.
Έχει σημασία λοιπόν να καταγράψουμε, ότι η αρχική στάση ουδετερότητας και εν τέλει μη καταγγελίας από την Κίνα της Ρωσικής εισβολής, έρχεται μέσα σε λίγες μέρες να μετεξελιχθεί σε άρνηση της Κίνας να εξασφαλίσει στους Ρώσους χρήσιμα ανταλλακτικά για την συντήρηση και επισκευή, όχι μονάχα των πολεμικών, αλλά ακόμη και των επιβατικών αεροσκαφών τους.
Η Κίνα λοιπόν παρά τα φαινόμενα, έχει πάντα στο πίσω μέρος του μυαλού της την πρόθεση να πάρει την ιστορική ρεβάνς από τους Ρώσους, στο πλαίσιο μιας αντιπαράθεσης που ξεκινά από το μακρινό 1640 με τον Τσάρο Μιχαήλ των Ρομανόφ, η οποία οδήγησε σε έναν 40ετή πόλεμο εξ αιτίας του οποίου η Κίνα έχασε εδάφη. Και για να κατανοήσουμε πόσο σημαντικά είναι αυτά τα ζητήματα, θα πρέπει να τα προσεγγίσουμε με την πολιτική κουλτούρα των Κινέζων. Ενδεικτικό λοιπόν αυτής της κουλτούρας, είναι ένα απόσπασμα από την ομιλία του Κινέζου προέδρου Σι Τζινπινγκ στην Πλατεία Τιενανμέν, κατά τον εορτασμό της επετείου των 100 χρόνων από την ίδρυση του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος τον Ιούλιο του 2021.
Είπε λοιπόν μεταξύ άλλων ο Κινέζος πρόεδρος: «Σύντροφοι και φίλοι… Το κινεζικό έθνος είναι ένα μεγάλο έθνος. Με ιστορία άνω των 5.000 ετών, η Κίνα συνέβαλε ανεξίτηλα στην πρόοδο του ανθρώπινου πολιτισμού. Ωστόσο, μετά τον πόλεμο του οπίου του 1840, η Κίνα μειώθηκε σταδιακά σε μια ημιαποικιακή, ημιφεουδαρχική κοινωνία και υπέστη μεγαλύτερες καταστροφές από ποτέ. Η χώρα υπέστη έντονη ταπείνωση, οι άνθρωποι υπέστησαν μεγάλο πόνο και ο κινεζικός πολιτισμός βυθίστηκε στο σκοτάδι. Από τότε, η εθνική αναζωογόνηση ήταν το μεγαλύτερο όνειρο του κινεζικού λαού και του κινεζικού έθνους.»
Είναι λοιπόν φανερό, ότι η Ρωσία ενσωματώνεται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο στον Κινεζικό γεωστρατηγικό σχεδιασμό, πολύ δε περισσότερο τώρα που οι εξελίξεις μεγιστοποιούν την αποτελεσματικότητα του εργαλείου της οικονομικής καθυπόταξης και της στοχευμένης αξιοποίησης της ήπιας Κινεζικής ισχύος.
Όχι… Δεν θα κρατήσουν οι χοροί…
Και σίγουρα δεν θα κρατήσουν με τον τρόπο που φαντασιώνονται οι απερίσκεπτοι τριτοκλασάτοι ευρωτζιτζιφιόγκοι. Οι ανταγωνισμοί στην Ευρώπη θα διευρυνθούν, με διαφορετικό βεβαίως τρόπο και σε εντελώς διαφορετική κατεύθυνση, εάν αυτό το ντόμινο είχε ενεργοποιηθεί ως συνέπεια μιας επιτυχημένης στρατηγικής διαχείρισης εκ μέρους της Ρωσίας. Η Ρωσία όμως παγιδεύτηκε στα απόνερα της Ουκρανικής κρίσης και δεν κατάφερε – όπως είχε διαφανεί αρχικά – να την εργαλειοποιήσει στο πλαίσιο ενός ολοκληρωμένου και καλά προετοιμασμένου στρατηγικού σχεδιασμού, που θα μπορούσε να τροποποιήσει την ροή των εξελίξεων.
Η Ευρώπη παγιδεύτηκε στο παιχνίδι των Αμερικανών και στην προσπάθειά της να αντιμετωπίσει τις ολέθριες και πολυεπίπεδες συνέπειες των επιλογών της, θα παραδίδεται στην περιδίνηση μιας πρωτοφανούς αποεπένδυσης που θα την καταστήσει ανίκανη να προσαρμόσει την Οικονομία της στα νέα δεδομένα.
Η νέα Ευρώπη των αυτοκτονικών πολιτικών, των πολλαπλών ταχυτήτων και κυρίως των πολλαπλών ανισοτήτων, αλλά και των εθνοτικών συγκρούσεων, θα επιδεινώνει έτι περαιτέρω την θέση της με την εκρηκτική εκδήλωση ΚΑΙ πολιτικών ανισομερειών, που θα βγάλει στην επιφάνεια το εκρηκτικό μείγμα των αντιθέσεων που συνθέτουν αυτό το ανομοιογενές μόρφωμα (από την Ισπανία μέχρι την Ουγγαρία και την Πολωνία και από το Βέλγιο και την Ολλανδία μέχρι την Βουλγαρία κλπ) με προεκτάσεις απρόβλεπτες. Η πραγματική πρόκληση για την Ευρώπη του σήμερα, είναι να δραπετεύσει από την παγίδα που την εγκλώβισαν οι Αμερικανοί για να την ευνουχίσουν πλήρως πουλώντας της πανάκριβη προστασία και ενεργειακό αναπνευστήρα και να επαναπροσδιορίσει την θέση της στην περιφερειακή σκακιέρα, πριν καταλήξει Φιλιππινέζα του Ερντογάν.
Η Ουκρανία που τροφοδότησε αυτήν την νοσηρή και αυτοκαταστροφική υπεραντίδραση της μωράς Ευρώπης, είναι οριστικά καταδικασμένη (μετά από τον διαμελισμό της) να υποβαθμιστεί σε χώρο buffer zone, απολύτως αναγκαίο για μια βιώσιμη νέα αρχιτεκτονική περιφερειακής ασφαλείας.
Η πολυπόθητη επαναφορά της Τουρκίας στο κλουβί με τις τρελές, που μάθαμε να αποκαλούμε Δυτικό μαντρί, ΔΕΝ θα προκύψει. Η Τουρκία ερωτοτροπεί με την ιδέα του περιφερειακού πρωταγωνιστή και φιλοδοξεί να οικοδομήσει το δικό της imperium. Δεν θα εγκαταλείψει τον μεγαλοϊδεατισμό της για να παίζει τρίλιζα με τον Μπορέλ και να παρατηρεί τον Μπάιντεν και το Κογκρέσο να κρέμονται από τ αρτσίθκια του Ζελένσκι.
Όσο για την Ελλάδα… Με τις επιλογές μας είμαστε άξιοι της μοίρας μας. Μετατρέψαμε την πατρίδα μας σε παράδεισο της αυταπάτης ΚΑΙ για την Τουρκία… ΚΑΙ για την περιφερειακή σταθερότητα… ΚΑΙ για τον ρόλο των Αμερικανών…ΚΑΙ για την «ορθότητα» των ανερμάτιστων επιλογών των πολιτικών ηγετών μας. Αυτό κύριοι σε απλά Ελληνικά, λέγεται ΚΑΤΑΝΤΙΑ…