Η φοιτητική στέγαση στην Ελλάδα εισέρχεται σε φάση κρίσης, καθώς η συνεχιζόμενη αύξηση των ενοικίων αναγκάζει χιλιάδες φοιτητές και τις οικογένειές τους να αναζητήσουν εναλλακτικές λύσεις. Τα παραδοσιακά διαμερίσματα γίνονται ολοένα πιο δύσκολο να βρεθούν, ενώ η συγκατοίκηση και οι ιδιωτικές φοιτητικές εστίες κερδίζουν έδαφος, μετατρέποντας τη φοιτητική κατοικία από ανάγκη σε πεδίο στρατηγικών αποφάσεων για επενδυτές, πανεπιστήμια και πολιτική στέγασης.

Σύμφωνα με στοιχεία του Παρατηρητηρίου GEOAXIS, τα ενοίκια αυξήθηκαν 7,3% κατά μέσο όρο στις έξι βασικές φοιτητουπόλεις (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Ηράκλειο, Βόλο, Κομοτηνή), ενώ σε δεκαετή βάση η άνοδος φτάνει το 110%. Στην Αθήνα, οι ζητούμενες τιμές έχουν φτάσει τα 12,1 ευρώ/τ.μ., καταγράφοντας αύξηση 147% από το 2016, ενώ η Κομοτηνή παραμένει η πιο προσιτή στα 8,5 ευρώ/τ.μ., αλλά με άνοδο 70%. Η Θεσσαλονίκη και η Πάτρα καταγράφουν αντίστοιχα αυξήσεις 108% και 128%. Τα δεδομένα καταδεικνύουν ότι το κόστος στέγασης έχει υπερβεί τα επίπεδα που οι οικογένειες μπορούν να καλύψουν χωρίς σοβαρές θυσίες.

Παράλληλα, η αγορά φοιτητικών ακινήτων είναι γηρασμένη: τα διαμερίσματα έχουν μέση ηλικία 30-45 ετών, με τα παλαιότερα στη Θεσσαλονίκη (51 έτη) και τα νεότερα στην Κομοτηνή (21 έτη). Το μέγεθος των διαμερισμάτων ποικίλει, με τα μεγαλύτερα στη Θεσσαλονίκη (48 τ.μ.) και τα μικρότερα στο Ηράκλειο (38 τ.μ.). Η συγκατοίκηση γίνεται σχεδόν μονόδρομος, καθώς η διαμοίραση του κόστους καθιστά τα μεγαλύτερα διαμερίσματα προσιτά.

Η κατάσταση επιδεινώνεται από τη μετατροπή σημαντικού μέρους της αγοράς σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης, όπως το Airbnb. Στο Ζωγράφου, οι βραχυχρόνιες μισθώσεις αυξήθηκαν κατά 17% μέσα σε ένα χρόνο και 30% από το 2023, περιορίζοντας δραστικά την προσφορά για μακροχρόνια μίσθωση και οδηγώντας σε ακόμη μεγαλύτερη αύξηση των τιμών.

Η υψηλή ζήτηση και η αναζήτηση ασφαλών λύσεων έχουν δημιουργήσει ευκαιρίες για ιδιωτικές φοιτητικές εστίες, οι οποίες προσφέρουν πλήρως επιπλωμένα δωμάτια με υπηρεσίες «all inclusive», από καθαριότητα και φύλαξη μέχρι κοινόχρηστους χώρους και internet. Παρά το κόστος τους, 20-40% υψηλότερο από ένα παραδοσιακό διαμέρισμα, η άνεση και η ασφάλεια τα καθιστούν δημοφιλή. Μεγάλοι επενδυτές του real estate έχουν ήδη εισέλθει δυναμικά σε αυτήν την αγορά, βλέποντας τη φοιτητική κατοικία κυριολεκτικά ως πεδίο κερδοφορίας.

Τα πανεπιστήμια, μέσω ΣΔΙΤ και ανακαινίσεων, προσπαθούν να καλύψουν το κενό, με σχέδια που προβλέπουν περίπου 8.000 νέες κλίνες. Ωστόσο, ακόμη και με την προσθήκη ιδιωτικών επενδύσεων, η συνολική κάλυψη φτάνει δύσκολα τις 100.000 κλίνες για σχεδόν 483.000 ενεργούς φοιτητές, αφήνοντας μεγάλο μέρος της ζήτησης αναπάντητο.

Το αποτέλεσμα είναι ότι η φοιτητική κατοικία έχει γίνει ένα πολύπλοκο πρόβλημα: δεν αφορά πλέον μόνο πρωτοετείς φοιτητές, αλλά αγγίζει τις στρατηγικές αποφάσεις οικογενειών, επενδυτών και πανεπιστημιακής πολιτικής. Τα ενοίκια προβλέπεται να συνεχίσουν να αυξάνονται, η πίεση στις οικογένειες να βαραίνει και η αγορά φοιτητικής στέγης να μετατρέπεται σε ένα πεδίο κερδοσκοπίας, με τους φοιτητές και τους γονείς να καλούνται να πληρώσουν το τίμημα. Η κρατική παρέμβαση παραμένει ανεπαρκής, ενώ οι ιδιωτικές λύσεις επικρατούν, δείχνοντας ότι το φαινόμενο της στέγασης δεν είναι απλώς κοινωνικό ή εκπαιδευτικό ζήτημα, αλλά και οικονομικό πεδίο υψηλών στοιχημάτων.

topontiki.gr