Διπλάσιος είναι ο αριθμός των κρουσμάτων σχολικού εκφοβισμού και βίας εντός σχολικού περιβάλλοντος τα τελευταία πέντε χρόνια στην Περιφερειακή Ενότητα Ηρακλείου. Με αυτόν τον τρόπο, καταδεικνύεται πως ο νομός Ηρακλείου ακολουθεί τις πανελλαδικές τάσεις, που επισημαίνουν την αύξηση της βίας σε όλα τα επίπεδα με τον αριθμό να είναι διπλάσιος. Την ίδια στιγμή, όπως επισημαίνουν οι εκπαιδευτικοί, το νομοθετικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση ενός τόσο μεγάλου κοινωνικού προβλήματος είναι προβληματικό. Χρειάζεται συνέργεια δασκάλων και οικογενειών, υποστηρίζουν.
Ειδικότερα, χθες Δευτέρα 6 Μαρτίου, ήταν η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Σχολικού Εκφοβισμού και της ενδοσχολικής βίας. Η βία σημαίνει προσβολή προσωπικού χώρου έκφρασης και ελευθερίας. Μπορεί να είναι σε επίπεδο σχολικού συγκροτήματος βία σωματική (π.χ. ξυλοδαρμός), ψυχολογική (π.χ. ψυχολογικοί εκβιασμοί), λεκτική (π.χ. βρισιές). Στο πλαίσιο αυτό, η εφημερίδα “Νέα Κρήτη” επιχείρησε να αποτυπώσει εμπειρικά (δεν υπάρχουν επίσημα και μετρήσιμα στοιχεία καταγραφής) τι συμβαίνει σε επίπεδο νομού Ηρακλείου όσον αφορά την ενδοσχολική βία.
Ο πρόεδρος του Συλλόγου Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης “Δομήνικος Θεοτοκόπουλος”, Γιώργος Μακράκης, υποστήριξε πως ο αριθμός κρουσμάτων είναι διπλάσιος μέσα σε δύο χρόνια στον ν. Ηρακλείου, ενώ την ίδια στιγμή το υπουργείο Παιδείας πρέπει να δώσει έμφαση σε μηχανισμούς πρόληψης.
«Η ενδοσχολική βία είναι ένα διαχρονικό θέμα. Μας απασχολεί εδώ και πολλά χρόνια. Στην Περιφερειακή Ενότητα Ηρακλείου, ο αριθμός κρουσμάτων είναι διπλάσιος σε σχέση με πριν από 5 χρόνια. Το Ηράκλειο ακολουθεί τις πανελλαδικές τάσεις. Δυστυχώς, ο εγκλεισμός είχε ολοφάνερα αρνητικές επιπτώσεις στη ψυχοσύνθεση των παιδιών με άμεση συνέπεια να αυξηθεί ο αριθμός των κρουσμάτων», είπε ο κ. Μακράκης, ενώ συνέχισε: «Το υπουργείο Παιδείας δεν έχει πάρει σοβαρά την αντιμετώπιση του σχολικού εκφοβισμού. Το τελευταίο νομοσχέδιο που καταθέτει η κ. Κεραμέως ουσιαστικά προβλέπει μια ψηφιακή πλατφόρμα, όπου ο δάσκαλος θα “ανεβάζει” το περιστατικό σχολικού εκφοβισμού και έπειτα θα μπορεί κάποιος άλλος δάσκαλος ή καθηγητής να ανταπαντήσει ως προς το πώς πρέπει να αντιμετωπιστεί. Αυτό που πρέπει να γίνει είναι να ενισχύσουμε τους μηχανισμούς πρόληψης. Χρειάζεται ενίσχυση εξειδικευμένου προσωπικού στα σχολεία. Οι παιδοψυχολόγοι μπαίνουν με προγράμματα και έχουν υπό την επίβλεψή τους πέντε σχολεία. Σε κάθε σχολείο, ο παιδοψυχολόγος πάει 3 ώρες την εβδομάδα. Πώς θα προλάβει να γνωρίσει τα παιδιά; Πώς θα προλάβει να συνεννοηθεί με τον δάσκαλο ή τους γονείς του μαθητή; Στο σχολείο πρέπει να συνυπάρχει, παράλληλα με τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές, και μια ισχυρή διεπιστημονική κοινότητα».
Στην ίδια “γραμμή” κινήθηκε και ο πρόεδρος του Συλλόγου Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης “Φαιστός” και διευθυντής του Δημοτικού Σχολείου των Αγίων Δέκα, Γρηγόρης Γιαμαλάκης. Όπως είπε, το νομοθετικό πλαίσιο είναι ανεπαρκές. «Το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού είναι πανταχού παρόν. Υπάρχει εδώ και δεκαετίες. Θεωρώ πως πρέπει να “ενεργοποιηθούν” οι γονείς. Το νομοθετικό πλαίσιο είναι προβληματικό, γιατί δε δημιουργεί συνέργειες μεταξύ γονέων και εκπαιδευτικών. Οι γονείς πρέπει να είναι “ενεργοποιημένοι”, να συζητούν με το παιδί και στη συνέχεια με τον δάσκαλο και τη δασκάλα. Δεν μπορούμε να βλέπουμε τον σχολικό εκφοβισμό ως ένα τεχνοκρατικό ζήτημα. Αλλά ως ένα βαθιά κοινωνικό ζήτημα όπου οι συνεργασίες είναι επιτακτικό αίτημα να υπάρχουν», σημείωσε ο κ. Γιαμαλάκης.
“Σκαλοπάτι” στη βία… το μπούλινγκ
Ο κλινικός ψυχολόγος Νικόλαος Παπανικολάου υποστήριξε δημόσια πως ο σχολικός εκφοβισμός μπορεί να ερμηνευτεί ως ένα “σκαλοπάτι” στη βία. Το άτομο που έχει υποστεί βία στην οικογενειακή και σχολική του ζωή παρουσιάζει σημαντικές πιθανότητες να εκδηλώσει το ίδιο βία, σε κάποιο μεταγενέστερο στάδιο της ζωής του.
Ο κ. Παπανικολάου παρουσίασε τις κατηγορίες των ανθρώπων που “πρωταγωνιστούν” σε μια περίπτωση σχολικού εκφοβισμού υπογραμμίζοντας: «Σ΄ ένα κρούσμα σχολικού εκφοβισμού, έχουμε τρία είδη ανθρώπων. Έχουμε τους θύτες, οι οποίοι βιώνουν μια μορφή παραμέλησης ή είναι θύματα βίας μέσα στο οικογενειακό τους περιβάλλον. Αυτό υποδεικνύουν τελευταίες έρευνες. Είναι δύσκολη η επικοινωνία με τους γονείς τους και ασκούν βία στα θύματα. Τα θύματα έχουν ένα συγκεκριμένο προφίλ. Είναι άτομα τα οποία θα εκφοβηθούν και στη συνέχεια ενδέχεται να δεχτούν βία σε άλλες στάσεις ή συμπεριφορές της ζωής τους μεταγενέστερα. Μπορεί ο σχολικός εκφοβισμός να γίνει εργασιακός εκφοβισμός τις επόμενες δεκαετίες. Και έχουμε και τους παρατηρητές, οι οποίοι διαιρούνται σε τρεις κατηγορίες. Η πρώτη κατηγορία είναι εκείνοι που πλαισιώνουν τον θύτη. Η δεύτερη κατηγορία είναι οι απλοί παρατηρητές. Και η τρίτη κατηγορία είναι εκείνοι που παρατηρούν και δε μιλούν, γιατί φοβούνται».
Ο κ. Παπανικολάου υποστήριξε πως ο σχολικός εκφοβισμός είναι ένα “σκαλοπάτι” στη βία.
«Αυτό που πρέπει να γίνει σαφές είναι πως το άτομο που θα ασκήσει βία ενδέχεται να ασκήσει βία και μεταγενέστερα. Η σχολική βία μπορεί να γίνει οπαδική βία. Έπειτα, η οπαδική βία να γίνει ενδοοικογενειακή βία ή η εργασιακή βία. Είναι ένας φαύλος κύκλος, όπου το άτομο θεωρεί τη βία ως μέσο επίλυσης των διαφορών. Γι’ αυτόν τον λόγο, είναι σπουδαία πρόκληση το σχολείο να εντοπίζει τα κρούσματα και να περιορίζει τον θυμό ή τα αισθήματα που προκάλεσαν τη συμπεριφορά αυτή», υποστήριξε.
