Του Γιώργου Δελαστίκ
Συγκλονιστικά -πολιτικής σημασίας- γεγονότα έγιναν το Σαββατοκύριακο στην Πορτογαλία. Τον απίστευτο αριθμό του ενάμισι εκατομμυρίου (!) διαδηλωτών συγκέντρωσαν τα ογκώδη συλλαλητήρια που έγιναν σε τριάντα και πλέον πορτογαλικές πόλεις εναντίον της πολιτικής του Μνημονίου που υπαγορεύει η ΕΕ μέσω της τρόικας και υλοποιεί ενθουσιωδώς η δεξιά κυβέρνηση του πρωθυπουργού Πάσους Κοέλιο.Συνιστά ούτως ή άλλως πολιτικό σεισμό να διαδηλώνουν στους δρόμους ενάμισι εκατομμύριο άνθρωποι σε μια χώρα με πληθυσμό λιγότερο από έντεκα εκατομμύρια ανθρώπους – το ένα έβδομο του πληθυσμού! «Εκατοντάδες χιλιάδες Πορτογάλοι βγαίνουν στους δρόμους εναντίον των περικοπών. Μια ανθρώπινη μάζα διασχίζει τη Λισαβόνα» έγραφε χαρακτηριστικά στην ηλεκτρονική της έκδοση η ισπανική εφημερίδα «Ελ Παΐς» την ώρα που εξελίσσονταν οι διαδηλώσεις.
Δεν ήταν όμως μόνο το εκπληκτικών διαστάσεων πλήθος που χαρακτήρισε αυτές τις κολοσσιαίες διαδηλώσεις, με εκείνη της Λισαβόνας να χαρακτηρίζεται ως η μεγαλύτερη που έχει γίνει ποτέ στην πορτογαλική πρωτεύουσα. Ηταν και το πάθος των διαδηλωτών που αποτυπώθηκε στα συνθήματά τους και μια σειρά άλλα χαρακτηριστικά ιδιαίτερης πολιτικής βαρύτητας. Πρώτα πρώτα ο οργανωτής των διαδηλώσεων ήταν το κίνημα «Στον διάολο η τρόικα, τώρα διατάζει ο λαός» – και οφείλουμε να εξηγήσουμε στους αναγνώστες ότι χρησιμοποιούμε την έκφραση «Στον διάολο η τρόικα» χάριν… ευπρεπείας, γιατί η ακριβής μετάφραση περιέχει ένα ρήμα που λέγεται κατά κόρον στην καθημερινή ζωή αλλά δεν γράφεται σε ένα δημοσιογραφικό κείμενο! Στο κίνημα αυτό συνενώνονται αφενός η μεγάλη κομμουνιστική εργατική συνομοσπονδία CGTP και αφετέρου τόσο επαγγελματικές ενώσεις γιατρών, δασκάλων, στρατιωτικών κ.λπ. όσο και ενώσεις συνταξιούχων και φοιτητών.
Πέραν όμως της «πολιτικής θρασύτητας» της ονομασίας του κινήματος που μάζεψε ενάμισι εκατομμύριο διαδηλωτές, το κεντρικό σύνθημα όλων των διαδηλώσεων ήταν η άμεση παραίτηση της κυβέρνησης της Δεξιάς. Χρησιμοποιώντας μάλιστα τα μικρά ονόματα του πρωθυπουργού και του υπουργού Οικονομικών, οι διαδηλωτές φώναζαν «Πάσους και Γκασπάρ, είσαστε χειρότεροι κι από τον Σαλαζάρ!». Σαλαζάρ ήταν το όνομα του στυγνού Πορτογάλου δικτάτορα που κατατυράννησε τη χώρα με ένα κτηνώδες χουντικό καθεστώς που διήρκεσε σχεδόν μισόν αιώνα. «Εκατοντάδες χιλιάδες οργισμένοι πολίτες… απαίτησαν την παραίτηση της κυβέρνησης και μια αλλαγή πορείας στην οικονομική πολιτική, η οποία κατά την άποψή τους ”στραγγαλίζει” την Πορτογαλία» έγραφε μεταξύ άλλων η συντηρητική γερμανική εφημερίδα του πολιτικού και επιχειρηματικού κατεστημένου «Φράνκφουρτερ Αλγκεμάινε».
Τίποτα όμως δεν προκάλεσε μεγαλύτερη πολιτική ταραχή μέσα στην Πορτογαλία και στο εξωτερικό από το γεγονός ότι για πρώτη φορά εδώ και πάνω από τριάντα χρόνια εκατοντάδες χιλιάδες διαδηλωτές τραγουδούσαν το τραγούδι «Γκράντολα, σκοτεινή πόλη», το οποίο υπήρξε το σύνθημα έναρξης του στρατιωτικού προοδευτικού κινήματος που ανέτρεψε το 1974 τη στρατιωτική δικτατορία και έμεινε στην ιστορία ως «η επανάσταση των γαρυφάλλων». Το γεγονός προξένησε τεράστια εντύπωση, καθώς σηματοδοτεί τη συνένωση των σημερινών διαμαρτυριών κατά της ευρω-λιτότητας με τις επαναστατικές παραδόσεις του πορτογαλικού λαού. «Ενα επαναστατικό πορτογαλικό τραγούδι προ σαράντα ετών καταδιώκει τη σημερινή κυβέρνηση» έγραψε χαρακτηριστικά το Ασοσιέιτεντ Πρες σε τηλεγράφημά του. «Οι διαδηλωτές κατηγόρησαν την κυβέρνηση όχι μόνο ότι έχει αποτύχει πλήρως με το πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής που ακολουθεί, αλλά και ότι σε συμμαχία με την τρόικα έχει οδηγήσει την Πορτογαλία ”στη φτώχεια και την καταστροφή”» έγραψε η «Φράνκφουρτερ Αλγκεμάινε».
Υπό το πρίσμα αυτών των γεγονότων, τα μεγαλόστομα συνθήματα που ακούστηκαν στους δρόμους των πορτογαλικών πόλεων το Σαββατοκύριακο αποκτούν άλλη σημασία. «Είμαστε πολλές χιλιάδες για να συνεχίσουμε τον Απρίλη», «Επανάσταση των σκλάβων», «Απελευθέρωσε την Γκράντολα που έχεις μέσα σου», «Απρίλης για μια ακόμη φορά» ήταν μερικά μόνο από τα συνθήματα αυτά. Είναι φανερό πάντως ότι κάτι πολύ σοβαρό κυοφορείται στην Πορτογαλία – όπως άλλωστε και στην Ιταλία, στην Ισπανία, στην Ελλάδα, ακόμη και στη Βουλγαρία. Οταν π.χ. στην πορτογαλική πόλη Πόρτο, που είναι η δεύτερη πόλη της χώρας και προπύργιο της Δεξιάς με πληθυσμό 1,3 εκατομμύρια κατοίκους, πάνω από 400.000 (!) άτομα διαδηλώνουν εναντίον της δεξιάς κυβέρνησης της χώρας, λογικό είναι να σκέπτεται κανείς ότι βρισκόμαστε στις παραμονές σημαντικών εξελίξεων.
