Ο βουλευτής Ηρακλείου της ΝΔ Λευτέρης Αυγενάκης συμμετέχοντας στη σύσκεψη που αφορούσε το ΠΔ 194/Δ/2025 υπό τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Στ. Παπασταύρου και τον υφυπουργό Ν. Ταγαρά με αντικείμενο την οριοθέτηση οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων, αναφέρθηκε στις επιπτώσεις του νομοσχεδίου και κατέθεσε εναλλακτική πρόταση με τις αναγκαίες αλλαγές.
Αναφέροντας την συμφωνία του με την ανάγκη να «μπει τάξη» μέσα από ένα σαφές και σταθερό πλαίσιο για το που μπορεί να χτιστεί, τι και με ποιες προδιαγραφές», ο βουλευτής Ηρακλείου στάθηκε θετικά στην πρόθεση για την οριοθέτηση των οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων.
Παρότι αποδέχθηκε πως σκοπός του προεδρικού διατάγματος είναι η αποκατάσταση της πολεοδομικής νομιμότητας, έπειτα από δεκαετίες ασάφειας και αυθαιρεσίας, ανέφερε ρητά πως «δημιουργεί περισσότερα προβλήματα απ’ όσα προσπαθεί να επιλύσει» και πως δεν μπορεί και δεν πρέπει να εφαρμοστεί με τον τρέχοντα σχεδιασμό.
Το προεδρικό διάταγμα έγινε βιαστικά και επιπόλαια
Ο Λευτέρης Αυγενάκης ανέφερε επί λέξει πως «το ΠΔ έγινε βιαστικά και επιπόλαια» (…) «χωρίς σχέδιο και χωρίς να υπολογιστούν η πολυπλοκότητα και οι επιπτώσεις του στην οικονομία, την περιφέρεια, την κοινωνία και την ιδιοκτησία».
Συνέχισε υπογραμμίζοντας τις επιπτώσεις του ΠΔ. Πως ακυρώνει συλλήβδην επεκτάσεις μετά το 1983, που είχαν γίνει με αποφάσεις νομάρχη, στηριζόμενο σε παλιές αεροφωτογραφίες και αγνοώντας οικοδομές με άδεια και πως χιλιάδες ακίνητα καθίστανται εκτός σχεδίου, χάνοντας το δικαίωμα δόμησης και την εμπορική τους αξία, χωρίς πρόβλεψη αποζημιώσεων ή μεταβατικές διατάξεις.
Ο βουλευτής Ηρακλείου ανέφερε χαρακτηριστικά πως «οικόπεδα μετατρέπονται σε χωράφια» αναφέροντας πως το ΠΔ δημιουργεί πρακτική αβεβαιότητα για τις εν εξελίξει οικοδομικές άδειες.
Το χειρότερο κατά τον κύριο Αυγενάκη είναι πως οι ιδιοκτήτες που έχουν ήδη χτίσει εντός της τελευταίας 8ετίας – στον εύλογο χρόνο για την ανάκληση διοικητικής πράξης «δεν αισθάνονται ασφαλείς».
Τα στατιστικά συνήθως λένε την αλήθεια
Στη συνέχεια ο Λευτέρης Αυγενάκης παρέθεσε στατιστικά στοιχεία ΤΕΕ-ΤΑΚ, 2025, αναφέροντας πως οι συνέπειες τις οποίες ανέφερε «επηρεάζουν το σύνολο σχεδόν της κοινωνίας».
Ο βουλευτής Ηρακλείου παρέθεσε πως το 92% των οικισμών της χώρας είναι κάτω των 2.000 κατοίκων, πως το 80% των οικοπέδων απειλούνται με αποχαρακτηρισμό, πως εκτιμάται απώλεια της εμπορικής αξίας των ακινήτων, άνω των 100 δις ευρώ και πως 500 οικοδομικές άδειες, που εκδόθηκαν το 2024 σε αυτούς τους οικισμούς, «βρίσκονται στον αέρα».
Όλα αυτά δημιούργησαν μια εικόνα όπου φαίνεται πως μπορεί να οδηγήσει χιλιάδες οικοπεδούχους σε σημαντική απώλεια περιουσίας, αναστολή έκδοσης οικοδομικών αδειών σε χιλιάδες οικόπεδα που έως τώρα θεωρούνταν οικοδομήσιμα, πτώση στις τιμές, αβεβαιότητα για ιδιοκτήτες και επενδυτές και η επιβράδυνση της οικοδομικής δραστηριότητας.
Την ίδια στιγμή τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ δείχνουν, όπως παράθεσε ο Λευτέρης Αυγενάκης, μείωση 17,3% στις οικοδομικές άδειες, μείωση 37,2% στην επιφάνεια και μείωση 38,4% στον όγκο της οικοδομικής δραστηριότητας, μιας από τις «ατμομηχανές» της οικονομίας.
Η πρόταση που κατέθεσε ο Λευτέρης Αυγενάκης
Ο βουλευτής Ηρακλείου προσπάθησε και συνέταξε γρήγορα μια ολοκληρωμένη αντιπρόταση για το προεδρικό διάταγμα το οποίο περιλαμβάνει τη θέσπιση μεταβατικών διατάξεων, ώστε να προστατευτούν οι ιδιοκτήτες που επένδυσαν καλόπιστα σε ακίνητα, τα οποία με το ΠΔ τίθενται εκτός σχεδίου.
Ο Λευτέρης Αυγενάκης πρότεινε «την ταχεία και αποτελεσματική εφαρμογή των διαδικασιών οριοθέτησης, με σαφές χρονοδιάγραμμα και δεσμεύσεις» ώστε να μην ανατραπεί βίαια η κοινωνική και οικονομική ζωή των μικρών οικισμών δίνοντας εύλογο χρόνο προσαρμογής για δήμους, μηχανικούς και πολίτες.
Στη συνέχεια πρότεινε «συμπληρωματική νομοθετική ρύθμιση για την ένταξη περιοχών που αναπτύχθηκαν μετά το 1983, με κριτήρια τεκμηριωμένα, κοινωνικά δίκαια και σύμφωνες με τις αποφάσεις του ΣτΕ» και άμεση κατάθεση νομοθετικής ρύθμισης, με την οποία να γίνει χαρακτηρισμός περιοχών ως Περιοχές Ελέγχου Χρήσεων (ΠΕΧ).
Πρόσθεσε πως εκεί η δόμηση να γίνεται «υπό την προϋπόθεση ύπαρξης προσώπου σε κοινόχρηστη οδό για την προστασία ιδιοκτησιών που βρίσκονται πλέον εκτός ορίων, ώστε να μην αποκοπούν από τον αναπτυξιακό σχεδιασμό και να διατηρηθεί η αξία τους».
Ολιστική λύση προτείνει ο βουλευτής
Ο βουλευτής Ηρακλείου κάλεσε να υπάρξει «αξιοποίηση των Τοπικών & Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΤΠΣ & ΕΠΣ) και ένταξη των ορίων των οικισμών στα Τοπικά και Ειδικά Πολεοδομικά σχέδια.
Στάθηκε στην Περιφερειακή Ενότητα Π.Ε. Ηρακλείου και συνολικά στην Κρήτη και σε άλλες περιοχές όπου έχουν «ήδη εκκινήσει οι διαδικασίες, για τεκμηριωμένο και τοπικά προσαρμοσμένο καθορισμό ορίων».
Στη συνέχεια πρότεινε τη δυνατότητα πρόβλεψης «Ζωνών Μελλοντικής Πολεοδόμησης ανά Δήμο ώστε στο πλαίσιο των ΤΠΣ, για να καλυφθούν οι μελλοντικές ανάγκες των κοινοτήτων, ενισχύοντας τη βιώσιμη επέκταση και αποφεύγοντας τη νέα αυθαίρετη ανάπτυξη». Πρόταση που δεν θα δημιουργούσε ξαφνικό «ροντέο τιμών» σε ακίνητα που θα έμπαιναν εντός σχεδίου ξαφνικά.
Ζήτησε να εξεταστούν κάποιες άμεσες εξαιρέσεις που θα αμβλύνουν το πρόβλημα
Ο βουλευτής Ηρακλείου, ζήτησε νομοθετική πρωτοβουλία με την «εξαίρεση των μικρών (έως 201 κάτοικοι) και μεσαίων (201-1000 κατοίκων) οικισμών από τις διατάξεις του ΠΔ που αφορούν στην οριοθέτηση των οικισμών, για τους οποίους ο καθορισμός των ορίων θα γίνει από τα ΤΠΣ & ΕΠΣ με βάση τη λογική της ΖΩΝΗΣ Γ΄, που απερρίφθη από το ΣτΕ και πρέπει να περιγραφεί στη διάταξη».
Στην συνέχεια ζήτησε να τεθεί υπό διαβούλευση το ενδεχόμενο να συνεχίσει να ισχύει για τους μικρούς και μεσαίους οικισμούς ότι ισχύει σήμερα.
Ενώ προσπαθώντας να διασώσει κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης ζήτησε πως «αν για οποιοδήποτε λόγο προκύψει εμπλοκή με το ΣτΕ σχετικά με την έκδοση των ΠΔ για ΤΠΣ & ΕΠΣ» να σκεφτούν την πιθανότητα κύρωσης κάθε ΤΠΣ & ΕΠΣ χωριστά με διάταξη νόμου για να μην χαθούν χρήματα.
Δεν χρειάζονται βιασύνες και επιπολαιότητες
Στο επιμύθιο της παρέμβασής του ο Λευτέρης Αυγενάκης κάλεσε να μην ακυρωθούν «οι περιουσίες χιλιάδων πολιτών». Να υπάρξουν θεσμικές παρεμβάσεις και ανοιχτός διάλογος, για να εξασφαλιστεί νομική ασφάλεια, βιωσιμότητα και κοινωνική δικαιοσύνη στους μικρούς οικισμούς της χώρας και της Κρήτης ειδικότερα.
Ο βουλευτής το αποκάλεσε ένα «μεγάλο πολιτικό ζήτημα, ίσως το πιο σημαντικό που καλείται να διαχειρισθεί η Κυβέρνηση αυτή τη στιγμή».
Δεν χρειάζονται ούτε βιασύνες, ούτε επιπολαιότητες. Δεν πρέπει να διασκεδάζουμε τις εντυπώσεις, ούτε με επικοινωνιακά τρικ να προσπαθούμε να διαχειριστούμε ένα θέμα που ακουμπά την τσέπη, την περιουσία του κάθε Έλληνα πολίτη, του κάθε νοικοκυριού.
