Δέκα χρόνια μετά το δημοψήφισμα του 2015, ο πρώην ΥΠΟΙΚ και επικεφαλής του ΜέΡΑ25 κάνει τον απολογισμό του – Μιλά για το χαμένο “πυρηνικό όπλο” στα χέρια της Ελλάδας, τη σχέση με τον Ντράγκι, τα λάθη της Μέρκελ και την ευρωπαϊκή αποτυχία

Σε μια εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη στον Παύλο Πανταζόπουλο και το κανάλι της «Ναυτεμπορικής», ο γραμματέας του ΜέΡΑ25 και πρώην υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης επιστρέφει με αιχμηρή κριτική και αυτοκριτική στα γεγονότα του καλοκαιριού του 2015. Με αφορμή τη συμπλήρωση δέκα ετών από το δημοψήφισμα, ο ίδιος μιλά με καθαρότητα για εκείνες τις μέρες, τη στρατηγική του απέναντι στους ευρωπαϊκούς θεσμούς, τις σχέσεις του με την τότε κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα, αλλά και την αποτυχία –όπως την χαρακτηρίζει– της Ευρώπης να διδαχθεί από τα λάθη της.

«Μετάνιωσα που εμπιστεύτηκα τον Τσίπρα, όχι που συγκρούστηκα»

«Προφανώς έχω μετανιώσει για πράγματα. Μόνο οι φανατικοί δεν αλλάζουν άποψη. Αλλά όχι για τη σύγκρουση με την Τρόικα. Εκείνοι κατέστησαν τη χώρα μη βιώσιμη. Αυτό δεν το μετανιώνω», δηλώνει κατηγορηματικά.

Ο Γιάνης Βαρουφάκης κατηγορεί ευθέως τον πρώην πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα ότι πρόδωσε τη λαϊκή εντολή του 62% του «Όχι». «Αυτό που μετάνιωσα είναι ότι τον εμπιστεύτηκα. Ότι δεν ενημέρωσα έγκαιρα τον ελληνικό λαό, ακόμη κι αν αυτό οδηγούσε σε μεγαλύτερο bank run. Έπρεπε να γνωρίζει τι σχεδιάζουν εναντίον του», σημειώνει.

Ο ευρωπαϊκός κατήφορος ξεκίνησε από την Ελλάδα

Σύμφωνα με τον πρώην υπουργό, όσα συνέβησαν στην Ελλάδα αποτελούν κρίσιμο κρίκο στην αλυσίδα της σημερινής ευρωπαϊκής αποδιάρθρωσης: «Το ελληνικό δράμα ήταν το προοίμιο για όσα βιώνει σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση. Από τη βιομηχανική αποδόμηση της Γερμανίας μέχρι την πολιτική ευαλωτότητα απέναντι στον Τραμπ, όλα ξεκινούν από εδώ».

Ειδική μνεία έκανε στην πρώην Καγκελάριο της Γερμανίας, Άγγελα Μέρκελ, την οποία χαρακτήρισε «ανεκδιήγητη» και «τραγικά θλιβερή». «Αρνείται να διδαχθεί από τα λάθη της. Ήταν η χειρότερη Καγκελάριος της Γερμανίας. Η Γερμανία δεν θα συνέλθει ποτέ από την καθοδική πορεία που η ίδια πυροδότησε».

Η κρίσιμη χαμένη ευκαιρία: 1η Φεβρουαρίου 2015

Ανατρέχοντας στη θητεία του, ο Βαρουφάκης αναδεικνύει ως κομβική τη συνάντησή του με τον Μάριο Ντράγκι, λίγες μέρες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του. «Είχα τότε ένα ισχυρό διαπραγματευτικό χαρτί: τα 27 δισ. ευρώ ελληνικών ομολόγων που κατείχε η ΕΚΤ. Αν καθυστερούσα την αποπληρωμή τους κατά 6 μήνες, ο Ντράγκι δεν θα μπορούσε να ξεκινήσει το QE με τα ιταλικά ομόλογα. Ήταν ένα “πυρηνικό όπλο”. Δεν το χρησιμοποίησα. Και εκεί χάθηκε η ευκαιρία».

Όπως αποκάλυψε, από συνεργάτες του Ντράγκι έμαθε ότι στελέχη της τότε κυβέρνησης είχαν υπονομεύσει τις προθέσεις του. «Έλεγαν στον Ντράγκι να μην με ακούσει γιατί δεν θα με άφηναν να το κάνω. Και έτσι κόπηκε η κλωστή από την οποία κρεμόταν η κοινωνία».

«Το αφήγημα της ανάπτυξης είναι ψευδές»

Ο Γιάνης Βαρουφάκης αντικρούει τα αφηγήματα περί ανάπτυξης και ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας. «Έχουμε σήμερα το ίδιο ΑΕΠ με το 2009, διαθέσιμο εισόδημα μειωμένο κατά 44%, και έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών 20-25 δισ. ευρώ. Αυτή δεν είναι ανάκαμψη, είναι φούσκα, όπως το 2005», επισημαίνει.

Παράλληλα, επανέλαβε τη θέση του για τα πρωτογενή πλεονάσματα, τα οποία χαρακτήρισε «θηριώδη» και κατηγόρησε όλες τις κυβερνήσεις ότι χρησιμοποιούν το χρέος σαν «νέα πιστωτική κάρτα για να πληρώνουμε το παλιό στεγαστικό που δεν μπορούμε να εξυπηρετήσουμε».

«Με λένε ερασιτέχνη γιατί δεν είπα ναι σε όλα»

Απαντώντας στην κατηγορία ότι ήταν αφελής ή ερασιτέχνης, ο Βαρουφάκης είναι σαφής: «Δεν υπήρχε καμία σοβαρή συζήτηση στο Eurogroup. Δεν υπήρχαν εταίροι. Υπήρχε μόνο η Τρόικα και ο Ντράγκι. Αυτοί που με κατηγορούν για ερασιτεχνισμό θεωρούν επαγγελματισμό το “ναι σε όλα”. Εγώ δεν το είπα ποτέ».

Υποστηρίζει ότι η στρατηγική του είχε ευρύτερη στήριξη, ακόμη κι από κλειστά δωμάτια: «Ούτε η Λαγκάρντ, ούτε ο Ντράγκι, ούτε καν η Deutsche Bank μου είπαν ποτέ ότι έχω άδικο. Όλοι παραδέχονταν ότι το νέο μνημόνιο θα ήταν καταστροφικό. Αλλά είχαν επενδύσει πολιτικό κεφάλαιο σε αυτό και δεν μπορούσαν να κάνουν πίσω».

«Η Ελλάδα ήταν το πειραματόζωο»

Ο πρώην υπουργός στηλίτευσε τις πρόσφατες δηλώσεις της Άγγελα Μέρκελ για τη «δύναμη και αντοχή των Ελλήνων», τονίζοντας ότι πρόκειται για μια «τραγική καθυστέρηση αναγνώρισης». «Η Ελλάδα χρησιμοποιήθηκε ως πειραματόζωο ενός αποτυχημένου ευρωπαϊκού πειράματος. Και η Μέρκελ φέρει την ευθύνη για την παρακμή και της Γερμανίας και της Ευρώπης», είπε.

Παράλληλα, εξέφρασε την ανησυχία του για τη νέα φάση λιτότητας που πλησιάζει: «Δανειστήκαμε με αφορμή την πανδημία 60-70 δισ. ευρώ, που μοιράστηκαν σε “παρέες”. Το δημόσιο χρέος ανέβηκε από τα 302 δισ. το 2015 στα 406 δισ. σήμερα. Θα έρθει η ώρα της αποπληρωμής και τότε ο κοινωνικός προϋπολογισμός θα ξαναγονατίσει».

Η Ευρώπη που δεν ένωσε ποτέ

Ο Γιάνης Βαρουφάκης ολοκλήρωσε τη συνέντευξη με αναφορά στη χαμένη ευκαιρία της Ευρώπης να ενοποιηθεί πολιτικά. «Αν η Μέρκελ το 2010 είχε πάρει την πρωτοβουλία για ένα ομοσπονδιακό Υπουργείο Οικονομικών, θα είχε αλλάξει η ιστορία. Δεν θα υπήρχε ο πόνος των Ελλήνων, ούτε η σημερινή κατάρρευση της Ευρώπης».

Καταλήγοντας, σημείωσε: «Ο λαός μας δοκίμασε όλους. Το ΠΑΣΟΚ, τη ΝΔ, τη ΔΗΜΑΡ, τον ΛΑΟΣ. Μετά δοκίμασε και εμάς. Εγώ εκλέχθηκα με σαφή εντολή: να μη δεχθώ νέα πιστωτική κάρτα. Και αυτό έκανα. Δεν μετανιώνω που δεν συμβιβάστηκα. Μετανιώνω μόνο που δεν είπα πιο πολλά, πιο νωρίς».