Ο πρώην Επίτροπος Μετανάστευσης της Ε.Ε. μιλά για το ρόλο του ΝΑΤΟ, τα αδιέξοδα των επιστροφών και τις διεθνείς δεσμεύσεις της Ελλάδας απέναντι στο προσφυγικό – «Ο Κρητικός ανησυχεί και δικαίως, αλλά δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις»

Σημαντικές επισημάνσεις για τη μεταναστευτική πίεση που δέχεται η Κρήτη, αλλά και για τη δυσλειτουργία της ευρωπαϊκής πολιτικής ασύλου, κατέθεσε ο Δημήτρης Αβραμόπουλος στην εκπομπή «Πίσω από τις Γραμμές» του ACTION24. Ο πρώην Επίτροπος Μετανάστευσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και πρώην Υπουργός Εξωτερικών τοποθετήθηκε με σαφήνεια για τα όρια της αποτροπής, τον ρόλο της Frontex και του ΝΑΤΟ, αλλά και τα ανθρώπινα και νομικά διλήμματα που συνοδεύουν κάθε κρατική απόφαση σε συνθήκες αυξημένων προσφυγικών ροών.

«Ζήτησα την παρουσία του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο, αλλά δεν υπήρχε πολιτική εντολή»

Ο κ. Αβραμόπουλος αναφέρθηκε στην περίοδο του 2015, όταν – όπως τόνισε – είχε ζητήσει από τον τότε Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ την ανάπτυξη μονάδων στο Αιγαίο για την αντιμετώπιση των αυξημένων μεταναστευτικών ροών.

«Μου απάντησαν ότι δεν μπορούν να κάνουν τίποτα χωρίς εντολή από το Συμβούλιο Ασφαλείας. Τα πληρώματα απλώς παρακολουθούσαν λέμβους με πρόσφυγες να περνούν από την Τουρκία στην Ελλάδα. Δεν υπήρχε δυνατότητα επέμβασης», σημείωσε.

«Δεν υπάρχει νομική δυνατότητα για pushbacks – Η αποτροπή έχει κόστος»

Αναφερόμενος στην έννοια της αποτροπής, ο Δ. Αβραμόπουλος ξεκαθάρισε ότι σύμφωνα με το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο, οι χώρες δεν μπορούν να αποκλείσουν την είσοδο προσφύγων και μεταναστών χωρίς σοβαρές νομικές συνέπειες.

«Υπάρχει νομική υποχρέωση να εξετάζεται κάθε αίτηση ασύλου. Αν γίνει προσπάθεια αποτροπής – όπως το να σταματήσει μια λέμβος – και προκληθεί δυστύχημα, η χώρα που το έκανε θα λογοδοτήσει. Αν πνιγούν άνθρωποι, υπάρχει ευθύνη», τόνισε, αναφερόμενος και σε πρόσφατες τραγωδίες όπως εκείνη της Πύλου.

Το παράδειγμα της Frontex και το αδιέξοδο των επιστροφών

Ο κ. Αβραμόπουλος επεσήμανε τη δυσκολία πρακτικής εφαρμογής των επιστροφών μεταναστών, ακόμη και όταν απορρίπτονται οι αιτήσεις ασύλου. Έφερε ως χαρακτηριστικό παράδειγμα την προσπάθεια επιστροφής μεταναστών από την Ευρώπη στο Πακιστάν:

«Ήμουν τότε εκπρόσωπος της Ευρώπης και συμφωνήσαμε με το Πακιστάν για την επιστροφή μεταναστών. Το πρώτο αεροπλάνο που θα μετέφερε 350 άτομα ακυρώθηκε την τελευταία στιγμή από την πακιστανική πλευρά. Δεν δέχονται πίσω ούτε τους δικούς τους, ενώ στη Βόρεια Αφρική δεν αναγνωρίζουν καν την ιθαγένεια όσων βρίσκονται στην Ευρώπη.»

Παράλληλα, μίλησε για το επιχειρησιακό κέντρο της Frontex στην Πορτογαλία, το οποίο επιτηρεί τη Μεσόγειο μέσω δορυφορικών δεδομένων, ωστόσο – όπως σημείωσε – η ανάπτυξη ναυτικών δυνάμεων δεν είναι πάντα αποτελεσματική ή ασφαλής.

«Η Κρήτη βρίσκεται σε πίεση – Το κράτος είναι απροετοίμαστο»

Ερωτηθείς για τις αυξημένες μεταναστευτικές ροές προς την Κρήτη, ο πρώην Επίτροπος τόνισε ότι η Ελλάδα οφείλει να δημιουργήσει λειτουργικά κέντρα υποδοχής, όπου θα εξετάζονται οι αιτήσεις ασύλου, με πλήρη σεβασμό στο ευρωπαϊκό και διεθνές δίκαιο.

Κληθείς να σχολιάσει το γενικότερο πλαίσιο, ο Δημήτρης Αβραμόπουλος προειδοποίησε ότι η Ευρώπη παραμένει σε κατάσταση θεσμικής αδράνειας μπροστά στη μεταναστευτική πρόκληση:

«Δεν μπορεί η Ελλάδα να κάνει μόνη της πολιτική. Είμαστε μέλος της Ε.Ε. και η διαχείριση πρέπει να γίνεται στη βάση της ευρωπαϊκής πολιτικής. Όποιος μιλά για εθνικές γραμμές αποτροπής, ας δει τι κάνει ο Όρμπαν – αλλά αυτό δεν είναι μοντέλο για εμάς.»

Ο πρώην Επίτροπος σημείωσε πως αυτή τη στιγμή 450 εκατομμύρια άνθρωποι σε ολόκληρο τον πλανήτη είναι σε κίνηση, λόγω πολέμων, φτώχειας και κλιματικής κρίσης. «Το φαινόμενο είναι παγκόσμιο και δεν αφορά μόνο την Κρήτη ή την Ελλάδα», υπογράμμισε.

Τι λέμε στον Κρητικό που ανησυχεί;

Κλείνοντας, ο Δημήτρης Αβραμόπουλος έστειλε σαφές μήνυμα στην τοπική κοινωνία της Κρήτης:

«Η ανησυχία είναι απολύτως θεμιτή. Όμως, η διαχείριση του προσφυγικού οφείλει να γίνει με βάση τις διεθνείς μας δεσμεύσεις. Δεν υπάρχει νομικά επιτρεπτή αποτροπή, δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις. Υπάρχει μόνο δύσκολη πολιτική διαχείριση και υπευθυνότητα.»