Η “ειρηνική” Ευρώπη… μεγαλέμπορος όπλων

Του Βαγγέλη Πάλλα

«Ανθεί» το εμπόριο όπλων στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθιστώντας τις χώρες της Γηραι­άς Ηπείρου βασικούς προμηθευτές όπλων στις φλέγουσες και αιματο­κυλισμένες περιοχές του πλανήτη. Σύμφωνα με έκθεση διεθνούς ερευνητικού ινστιτούτου το 2010, για πρώτη φορά στα χρονικά της αμυντι­κής βιομηχα­νίας, η Ευρω­παϊκή Ένωση ξεπέρασε τις ΗΠΑ στις εξαγωγές αμυντικών εξοπλι­σμών.
Οι ανθρωπιστικές οργανώ­σεις κρούουν τον κώδωνα του κιν­δύνου, καθώς εξαρτήματα και εξο­πλισμός από χώρες της Ε.Ε. χρησιμοποιούνται σε εμπλοκές α­μάχων και βασανιστήρια, θέτοντας πολλά ερωτήματα για την υποκρι­τική στάση των ευρωπαϊκών κυ­βερνήσεων σχετικά με τα ανθρώπι­να δικαιώματα.

 Οι κορυφαίοι

Οι «τοπ» εταιρείες που εξάγουν όπλα και τα έσοδα τους για το 2010

• Αμερική: Lockheed Martin (23,3 δισ. $ ),

Boeing (22 δισ. $), Raytheon (15.3 δισ. $)

• ΜεγάληΒρετα­νία: BAE Systems (15 δισ. $)
• Γαλλία: Thales (7,7 δισ. $)
• Γερμανία: Rheinmetall (1,8 δισ. $)

Η πολιτική του περιορισμού των εξαγωγών αμυντικού εξοπλι­σμού σε εμπόλεμες ζώνες, την οποία έχουν υποσχεθεί να προωθήσουν πολλές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις προ­παγανδίζοντας την αρνητική στάση τους απέναντι στις πολεμικές επιχειρήσεις στο Ιράκ, δεν αποδίδει.

Όπως προκύπτει από την ετήσια έκ­θεση του Διεθνούς Ινστιτούτου Ερευ­νών για την Ειρήνη (SIPRI), που εδρεύει στη Στοκχόλμη και ερευνά εδώ και 37 χρόνια τις εξελίξεις στην αμυντική πολιτική των κυβερνήσε­ων, οι εξαγωγές εξοπλισμών της Ε.Ε. έφτασαν τα 4,7 δισ. δο­λάρια. Το ποσό αυτό αντιστοι­χεί στο 25% των παγκόσμιων ε­ξαγωγών.

Την ίδια χρονιά οι ΗΠΑ με πο­σοστά 23,5% ε­ξήγαγαν εξοπλι­σμό ύψους 4,4 (δισ.) δολαρίων. Τα πρωτεία ω­στόσο εδώ και τρία χρόνια κρατά η Ρωσία κατέχοντας ποσοστό 37% σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι τρεις ισχυροί της Ε.Ε., η Γαλλία, η Γερμανία και η Μεγάλη Βρετανία, είναι σύμ­φωνα με την έκθεση και οι τρεις χώρες με τη δυναμικότερη παρουσία, καθώς υ­πολογίζεται ότι το 80% των εξαγωγών από την Ε.Ε. προέρχεται από εκεί. Ακο­λουθούν η Σουηδία, η Ιταλία και Ολλανδία.

 Τα συμφέροντα

Οι «αποδόσεις» αυτές είναι αποτέλε­σμα της πολιτικής που ακολουθούν οι κυβερνήσεις των χωρών αυτών, επι­σημαίνουν οι αναλυτές. Χαρακτηρι­στικό παράδειγμα είναι η προμήθεια α­μυντικού εξοπλισμού για τις πολεμικές επιχειρήσεις των ΗΠΑ στο Ιράκ από τη Σουηδία. Ακόμα και αν ο ίδιος ο πρωθυπουργός της χώρας είχε χαρακτηρί­σει την πολιτική Μπους ως «παραβίαση του διεθνούς δικαίου», αυτό δεν ε­μπόδισε την σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση του να εξαγάγει την τελευ­ταία λέξη της οπλικής τεχνολογίας στο Ιράκ. Αντιδράσεις υπήρξαν κυρίως α­πό φιλειρηνικές οργανώσεις, όπως υποστήριξε όμως ο πρωθυπουργός κ. Γκόραν Πέρσον, σε τέτοιες περιπτώσεις προηγούνται τα εθνικά συμφέροντα και η πολιτική ασφαλείας της χώρας. Εκτίμησε, μάλιστα, ότι μια διακοπή των ε­ξαγωγών θα βλάψει τη Σουηδία περισ­σότερο από ό,τι τις χώρες όπου έχει ε­πιβληθεί εμπάργκο όπλων.

Ακολουθώντας ανάλογη τακτική, η κυβέρνηση της Μεγάλης Βρετανίας ανέπτυξε ιδιαίτερα ισχυρές εμπορικές σχέ­σεις με την Ινδονησία, γνωρίζοντας ότι οι ένοπλες δυνάμεις της χώρας προχω­ρούν σε αλλεπάλληλες καταπατήσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Υπολογίζε­ται ότι το 2010 τα έσοδα από τις βρετα­νικές εξαγωγές στη χώρα αυτήν αυξή­θηκαν από 2 εκατομμύρια, που ήταν πριν, σε 40 εκατομμύρια λίρες.

 Ο καλύτερος «πελάτης»

Όσον αφορά την αγορά όπλων το 2010, στην πρώτη θέση βρίσκεται η Ινδία, η οποία εισήγαγε εξοπλισμό ύψους 3,6 δισ. δολαρίων κυρίως από τη Ρωσία και το Ισραήλ. Επίσης «καλοί» πελάτες της Ρωσίας υπήρξαν οι χώρες του NATO, ανάμεσα τους η Ελλάδα και τα Αραβικά Εμιράτα, ενώ από το Ισραήλ μεγάλες προμήθειες έκανε το 2010 η Τουρκία. Αντίθετα, η Ταϊβάν, η οποία πριν από 5 χρόνια βρισκόταν στην πρώτη θέση ό­σον αφορά την αγορά όπλων, φαίνεται ότι έχει ολοκληρώσει τον αμυντικό εξο­πλιστικό κύκλο της.

 Στέλνουν θάνατο όχι βοήθεια

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Διεθνούς Ινστιτούτου Ειρήνης, το 2010 ο τζίρος από τις παγκόσμιες εξαγωγές ανήλθε στο ύψος των 784 δισ. δολαρίων, ποσοστό 15% μεγαλύτερο από ό,τι το 2007. Τα τελευταία χρόνια οι ισχυ­ρές χώρες του πλανήτη, ανάμεσα τους τα 5 μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ (Ρωσία, Γαλλία, Κίνα Βρετανία, ΗΠΑ) αποκόμισαν από τις εξαγωγές όπλων σε Αφρική, Ασία, Μέση Ανατολή και Λατινική Αμερική έσοδα μεγαλύτερα από τα ποσά που προσέφεραν στις περιοχές αυτές ως ανθρωπιστική βοήθεια.

Έχοντας υπόψη τα στοιχεία αυτά, αλλά και τις εμπειρίες τους σχετικά με τη χρήση όπλων σε χώρες που παραβιάζουν το διεθνές ανθρωπι­στικό δίκαιο, ανθρωπιστικές οργανώσεις έφε­ραν την περασμένη εβδομάδα συγκλονιστικά στοιχεία στο φως της δημοσιότητας. Την ώρα που η παγκόσμια κοινή γνώμη και οι εκπρό­σωποι των δυτικών κυβερνήσεων παρακολου­θούν με αποτροπιασμό τα βασανιστήρια των Αμερικανών στο Ιράκ, χώρες της Ε. Ε. συνερ­γούν στη μυστική μεταφορά όπλων και τεχνο­λογίας σε κράτη του αναπτυσσόμενου κό­σμου, ενώ μεγάλες είναι οι παραλήψεις και τα κενά στους υπάρχοντες ελέγχους της Ε. Ε. για τις εξαγωγές όπλων.

Σύμφωνα την έρευνα της Διεθνούς Αμνηστίας, ιταλική κοινοπραξία εμπλέκεται στην κατα­σκευή αυτοκινήτων που χρησιμοποιούνται ως κινητοί θάλαμοι εκτελέσεων για τους θανατο­ποινίτες στην Κίνα.