Η Credit Suisse, ο τραπεζικός κολοσσός και δεύτερος μεγαλύτερος δανειστής στην Ελβετία, με μία ιστορία 167 ετών, μπορεί να “πρωταγωνιστεί” στους κλυδωνισμούς και τις αναταραχές που βιώνει το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, ωστόσο δεν αποτελεί απλά ένα κομμάτι του ντόμινο.
Η τράπεζα συγκαταλέγεται μεταξύ των μεγαλύτερων στον κόσμο διαχειριστών πλούτου και είναι μία από τις 30 τράπεζες που θεωρούνται παγκοσμίως συστημικά σημαντικές από το διεθνές Συμβούλιο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.
Με άλλα λόγια, είναι πολύ μεγάλη για να αποτύχει.
Η Credit Suisse έχει μια τοπική ελβετική τράπεζα, καθώς και δραστηριότητες διαχείρισης πλούτου, επενδυτικής τραπεζικής και διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων. Στα τέλη του 2021 απασχολούσε πάνω από 50.000 εργαζομένους και διαχειριζόταν περιουσιακά στοιχεία αξίας 1,6 τρισεκ. ελβετικών φράγκων, ενώ διαθέτει πάνω από 150 γραφεία σε περίπου 50 χώρες.
Πέρα όμως από τα στοιχεία και τους αριθμούς που την καθιστούν τραπεζικό κολοσσό, η Credit Suisse φαίνεται πως είναι επιρρεπής στα σκάνδαλα που πάνε πίσω πολλές δεκαετίες και αποτέλεσαν ανασταλτατικούς παράγοντες που συνέβαλαν στη χαώδη κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει πλέον η ελβετική τράπεζα.
Δωροδοκίες, ξέπλυμα βρώμικου χρήματος, φοροδιαφυγή, εταιρική κατασκοπεία, αυθαιρεσίες subprime και άσχημη διαχείριση κινδύνων είναι μόνο μερικά από αυτά.
- Η αρχή γίνεται το 1986 και η Credit Suisse εμπλέκεται στη συνδρομή στην αποθήκευση μερικών από τα εκτιμώμενα 5-10 δισεκατομμύρια δολάρια που έκλεψαν από τη χώρα ο δικτάτορας των Φιλιππίνων Ferdinand Marcos και η σύζυγός του, Imelda, κατά τη διάρκεια των τριών θητειών του ως προέδρου.
Αργότερα προέκυψε ότι η Credit Suisse άνοιξε λογαριασμούς για το ζευγάρι με τα πλαστά ονόματα “William Saunders” και “Jane Ryan”, βοηθώντας να προστατεύσουν τα χρήματά τους από τον έλεγχο.
- Το 1999 οι ιαπωνικές αρχές επιβάλλουν πρόστιμο στην Credit Suisse και ανακαλούν την άδειά της για ένα “shredding party“, κατά την οποία οι τραπεζίτες κατέστρεψαν στοιχεία που σχετίζονταν με μια έρευνα για το αν βοηθούσε τις εταιρείες να κρύψουν τις ζημίες τους.
Εκπρόσωπος της τράπεζας είχε δηλώσει τότε: “Έχουμε αντλήσει σοβαρά διδάγματα, ξεκίνησαν διορθωτικές ενέργειες και ολοκληρώθηκαν τα πειθαρχικά μέτρα”.
- Το 2000 η Ομοσπονδιακή Τραπεζική Επιτροπή της Ελβετίας επέπληξε την Credit Suisse για αποδοχή κεφαλαίων αξίας περίπου 214 εκατομμυρίων δολαρίων που συνδέονται με διαφθορά από τον Νιγηριανό στρατιωτικό δικτάτορα Sani Abacha τη δεκαετία του 1990.
Ο δανειστής επικρίθηκε επειδή δεν αναγνώρισε ότι οι δύο γιοι του ήταν πολιτικά εκτεθειμένοι. Η Credit Suisse είπε ότι είχε βελτιώσει τις διαδικασίες παρακολούθησης και το προσωπικό που ασχολήθηκε με το καθεστώς του Abacha είχε εγκαταλείψει την τράπεζα.
- Το 2004 ένας τραπεζίτης της Credit Suisse συνελήφθη επειδή φέρεται να βοήθησε στο ξέπλυμα βρώμικου χρήματος τουλάχιστον 5 δισεκατομμυρίων γιεν που συνδέεται με τη συμμορία yakuza της Ιαπωνίας. Ο τραπεζίτης αθωώθηκε με την αιτιολογία ότι δεν γνώριζε την πηγή των κεφαλαίων.
- Το 2014 επιβλήθηκε στην Credit Suisse πρόστιμο ύψους 2,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων καθώς κρίθηκε ένοχη ότι βοήθησε Αμερικανούς να φοροδιαφύγουν για δεκαετίες σε ένα από τα πιο εκρηκτικά σκάνδαλα της τράπεζας μέχρι σήμερα.
Η έρευνα ξεκίνησε όταν ο πρώην τραπεζίτης της UBS, Bradley Birkenfeld διαβίβασε πληροφορίες στις αρχές των ΗΠΑ το 2007.
Μια έρευνα της Γερουσίας αποκάλυψε επιθετικές τακτικές που χρησιμοποιούσαν ελβετικές τράπεζες, με την Credit Suisse να έχει στρατολογήσει πελάτες σε high-end εκδηλώσεις, να “ψαρεύει” έναν πιθανό πελάτη με δωρεάν χρυσό και ακόμη και να έχει παραδώσει ευαίσθητες τραπεζικές κινήσεις κρυμμένες στις σελίδες ενός περιοδικού Sports Illustrated.
Η Credit Suisse είχε δηλώσει τότε: “Λυπούμαστε βαθύτατα για την ανάρμοστη συμπεριφορά του παρελθόντος που οδήγησε σε αυτή τη διευθέτηση”.
- Το 2016 μία ρυθμιστική αρχή των ΗΠΑ επέβαλε πρόστιμο 16,5 εκατομμυρίων δολαρίων στην Credit Suisse αφού εντόπισε «σημαντικές ελλείψεις» στο πρόγραμμα της τράπεζας για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.
Ο δανειστής είχε δηλώσει ότι “κάνει τις κατάλληλες εσωτερικές διορθωτικές προσπάθειες”.
- Το 2017 οι αρχές έκαναν έφοδο σε σπίτια και γραφεία στην Ολλανδία και τη Γαλλία και ξεκίνησαν έρευνες για υπαλλήλους της Credit Suisse στο Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία και την Αυστραλία, σε σχέση με ύποπτη φοροδιαφυγή που αφορούσε 55.000 λογαριασμούς.
Η Credit Suisse είπε ότι συνεργαζόταν με τις αρχές και αργότερα έβγαλε μια σειρά από διαφημίσεις σε βρετανικές εφημερίδες δηλώνοντας ότι “εφαρμόζει αυστηρή πολιτική μηδενικής ανοχής” για τη φοροδιαφυγή.
- Το 2019 η τράπεζα ενεπλάκη σε ένα σκάνδαλο εταιρικής κατασκοπείας και τελικά παραδέχτηκε ότι προσέλαβε ιδιωτικούς ντετέκτιβ για να εντοπίσουν δύο απερχόμενα στελέχη της. Ξεκίνησε μια ρυθμιστική έρευνα και κορυφώθηκε με την αποχώρηση του διευθύνοντος συμβούλου της, Tidjane Thiam, το 2020.
Μια ομάδα στελεχών αργότερα διαπιστώθηκε ότι διέταξε παρακολούθηση σε άλλες πέντε περιπτώσεις μεταξύ 2016 και 2019.
Η Credit Suisse είπε ότι είχε απαγορεύσει την παρακολούθηση “εκτός εάν απαιτείται για επιτακτικούς λόγους, όπως απειλές για τη σωματική ασφάλεια των εργαζομένων”.
- Το 2020 Ελβετοί εισαγγελείς εξέδωσαν κατηγορητήριο κατά της Credit Suisse επειδή φέρεται ότι δεν διεξήγαγε κατάλληλους ελέγχους σε πελάτες και δεν ερεύνησε την πηγή κεφαλαίων που συνδέονται με ένα βουλγαρικό κύκλωμα ναρκωτικών που φέρεται να “ξέπλυνε” τουλάχιστον 146 εκατομμύρια δολάρια μέσω λογαριασμών μεταξύ 2004 και 2008.
Η δίκη, που ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2022, είναι η πρώτη κατά ελβετικής τράπεζας στην ιστορία της χώρας.
Η Credit Suisse είπε ότι “θα υπερασπιστεί τον εαυτό της σθεναρά” και ότι “απορρίπτει ανεπιφύλακτα ως αβάσιμους όλους τους ισχυρισμούς σε αυτό το ζήτημα που εγείρονται εναντίον της”.
- Το 2021, η Credit Suisse κατέγραψε ζημία 5,5 δισ. δολαρίων λόγω της επικίνδυνης έκθεσής της στο αμερικανικό hedge fund Archegos Capital Management, το οποίο κατέρρευσε στις αρχές του 2021.
Η Credit Suisse είπε ότι ανέλαβε δράση κατά 23 υπαλλήλων και απέλυσε εννέα, ενώ στη συνέχεια υποσχέθηκε να θέσει τη διαχείριση κινδύνου “στο επίκεντρο” της λήψης των αποφάσεών της.
- Το 2022, ο António Horta-Osório παραιτήθηκε από τη θέση του προέδρου της Credit Suisse στις 17 Ιανουαρίου, αφού παραβίασε δύο φορές τους κανόνες καραντίνας Covid στην Ελβετία και το Ηνωμένο Βασίλειο, μεταξύ άλλων για να παρακολουθήσει αγώνες ποδοσφαίρου και τένις στο Λονδίνο.
“Λυπάμαι που ορισμένες προσωπικές μου ενέργειες έχουν οδηγήσει σε δυσκολίες για την τράπεζα και έχουν θέσει σε κίνδυνο την ικανότητά μου να εκπροσωπώ την τράπεζα εσωτερικά και εξωτερικά”, είχε δηλώσει. Η Credit Suisse διόρισε αμέσως το μέλος του διοικητικού συμβουλίου, Axel Lehmann ως πρόεδρό της. Ο Lehmann, αναφέρει ο Guardian, βρισκόταν στο τιμόνι μόνο για πέντε εβδομάδες πριν από τη δημοσίευση της διαρροής των μυστικών της Suisse.
Οι αβάσιμες φήμες που κυκλοφόρησαν για επικείμενη κατάρρευση της τράπεζας το φθινόπωρο είχαν ως αποτέλεσμα πελάτες της να την εγκαταλείψουν.
Η Credit Suisse επιβεβαίωσε τον περασμένο μήνα ότι πελάτες είχαν αποσύρει κεφάλαια 110 δισεκ. ελβετικών φράγκων το τέταρτο τρίμηνο, ενώ η τράπεζα υπέστη τη χειρότερη μετά τη χρηματοοικονομική κρίση ετήσια ζημία της ύψους 7,29 δισεκ. ελβετικών φράγκων.
Χθες, η Εθνική Τράπεζα της Σαουδικής Αραβίας, ο βασικός υποστηρικτής της τράπεζας, δήλωσε σε δημοσιογράφους ότι δεν μπορεί να δώσει άλλα χρήματα στη Credit Suisse, καθώς έχει ρυθμιστικούς περιορισμούς, ενώ ανέφερε ότι θεωρεί ικανοποιητικό το σχέδιο αναδιάρθρωσης της τράπεζας.
Η μετοχή της έχει χάσει 75% κατά το περασμένο έτος.
Τα βήματα που θα “καθησυχάσουν” τους επενδυτές
Η Credit Suisse έχει πει ότι θα δανειστεί έως 50 δισεκ. ελβετικά φράγκα για να ενισχύσει τη ρευστότητα και την επενδυτική εμπιστοσύνη, αλλά κάποιοι αναλυτές πιστεύουν ότι αυτό πιθανόν να μην επαρκεί για να καθησυχάσει τους επενδυτές.
Η εξασφάλιση της στήριξης στρατηγικών επενδυτών θα μπορούσε να είναι μια επιλογή για να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη της αγοράς. Μεταξύ των επενδυτών της βρίσκονται η Αρχή Επενδύσεων του Κατάρ και ο σαουδαραβικός όμιλος Oyalan Group.
Η αποεπένδυση από διάφορα περιουσιακά στοιχεία είναι μια επιλογή, καθώς η Credit Suisse κατέχει δραστηριότητες διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων και ποσοστό στην SIX Group, την εταιρία που διαχειρίζεται το χρηματιστήριο της Ζυρίχης.