Μια χώρα που την απειλεί η άμεση πτώχευση, μια μαινόμενη παγκόσμια κρίση, μια αντιπολίτευση που αρνείται κάθε συνεργασία στην κυβέρνηση μόνο και μόνο επειδή ποντάρει στην αποτυχία της και προσδοκά, ερχόμενη πλέον εκείνη στα πράγματα, “να συλλέξει τα ερείπια”, “να συλλέξει τα ναυάγια”.
Κι ακόμα οι ανεδαφικές προσδοκίες του εκλογικού σώματος, το μόνιμο κτήνος του λαϊκισμού, η δαιμονοποίηση των ξένων για εσωτερικούς μικροπολιτικούς λόγους, η απομόνωση της χώρας από τους συμμάχους της (που οι εμπνευστές της την βαφτίζουν “πολιτική ανεξαρτησίας και αυτοτελείας”), η θεαματική αλλαγή ρότας όταν πιάνουν στα χέρια τους όντως το πηδάλιο, αλλά και η απόλυτη αδυναμία τους έπειτα να ακολουθήσουν πειστικά μια πολιτική “εις την οποίαν ούτως ή άλλως δεν πιστεύουν”.
Οι ομοιότητες της Ελλάδας του Ελευθερίου Βενιζέλου (της Ελλάδας του οικονομικού ναυαγίου και της χρεοκοπίας του 1932, αλλά κι εκείνης του Διχασμού και της Μικρασιατικής Καταστροφής) με τη σημερινή Ελλάδα είναι στ’ αλήθεια εκπληκτικές. Και γίνονται ακόμα εναργέστερες μέσα από τη ματιά αυτού του σπουδαίου θεατράνθρωπου.
Του σκηνοθέτη Μιχάλη Βιρβιδάκη, που ξέρει να υπογραμμίζει το ουσιώδες μέσα από την ελάχιστη κίνηση και μέσα από το πιο απέριττο σκηνικό. Και του ηθοποιού Μιχάλη Βιρβιδάκη, που δίνει ζωή και παλμό και δύναμη εκφραστική στο παραμικρό τελικό -ν της λαγαρής καθαρεύουσας που εκφέρει. Ακολουθώντας σοφά τον εσωτερικό ρυθμό της ρωμαλέας γλώσσας του μεγάλου Χανιώτη, τις εξάρσεις και τις υφέσεις της, ο Βιρβιδάκης κρατάει την προσοχή του θεατή του τεταμένη από την αρχή ως το τέλος.
“Ο Νίτσε”, σημειώνει κάπου ο ίδιος, θεωρεί ότι η ιστοριογραφία πρέπει να μας διδάσκει “για τη ζωή, για τη σύγχρονη και τη μελλοντική πραγματικότητα. Όπως έλεγε και ο Σενέκας, vitae discimus μαθαίνουμε για τη ζωή. Το θέμα είναι βέβαια, πως παρατηρώντας κανείς τις απίστευτες ομοιότητες και αναλογίες της σημερινής οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα με την εποχή του Βενιζέλου, διερωτάται μέσα του, αν πράγματι οι ρήσεις του Νίτσε και του Σενέκα έχουν καθολική ισχύ ή μήπως είναι θλιβερό προνόμιο του Έλληνα να μην διδάσκεται ποτέ από τα λάθη του”…
Με τις εντυπώσεις από την πρεμιέρα της 27ης Μαρτίου ζωηρές και ανάγλυφες ακόμη στη μνήμη, κλείνω εδώ με την ευχή να δούμε σύντομα τη συναρπαστική αυτή παράσταση και στην Αθήνα. Αυτόν τον λόγο, τον λόγο του Βενιζέλου, τον λόγο του Βιρβιδάκη, σήμερα τον έχουμε ανάγκη όσο ποτέ.
Κώστας Κουτσουρέλης