Ξεκίνησα προχθές και έγραφα για τις αναμνήσεις μου από την Χούντα (στις οποίες θα επανέλθω) και υποσχέθηκα τη μαρτυρία μου για την εξέγερση του Πολυτεχνείου. Δεν θα αναφερθώ στα γνωστά: Στον ραδιοφωνικό σταθμό, στα αυτοσχέδια φέιγ βολάν και χαρτιά με συνθήματα που κολλούσαμε σε κάθε λογής όχημα που περνούσε μπροστά από το Πολυτεχνείο. Δεν θα αναφερθώ στα γνωστά και χιλιοειπωμένα όσο σοβαρά και να ‘ναι. Άγνωστες πτυχές θα ξεδιπλώσω που ίσως διαφεύγουν των αφηγήσεων.
Λίγες ώρες πριν την έφοδο του τανκ στο Πολυτεχνείο είχε ξεκινήσει η επιχείρηση της, με κάθε μέσο, εκδίωξης του κόσμου από τους γύρω δρόμους του Πολυτεχνείου. Βρέθηκα στον κάθετο δρόμο της Πατησίων στο πλάι του Μουσείου, στον προαύλιο χώρο. Εκεί είχαν καταλήξει ορισμένοι άνθρωποι, καμιά πενηνταριά, αναστατωμένοι από την σκληρή και βάρβαρη επίθεση των δυνάμεων της Χούντας.
Τότε μπροστά μου, μπροστά στα μάτια μου, είδα έναν νέο, περίπου της ηλικίας μου τότε, να κρατάει με τα χέρια του τα εντόσθιά του, αφού μια σφαίρα, όπως φαίνεται από όπλο με σιγαστήρα, του άνοιξε την κοιλιά. Στον χώρο ευρίσκοντο γνωστοί ηθοποιοί, μεταξύ των οποίων νομίζω και ο Δημήτρης Μυράτ, που τον αναβαστούσαν και τον απομάκρυναν προς διπλανό δρόμο.
Εγώ αποσβολωμένος από το αποτρόπαιο θέαμα, συνέρχομαι ξαφνικά από το σφύριγμα πού έκαναν σφαίρες που περνούσαν κοντά και κτυπούσαν στους θάμνους και στο φύλλωμα των δέντρων του χώρου μπροστά από το Μουσείο. Χωρίς να πολυσκεφτώ έπεσα με έναν πήδο χάμω, πίσω από τους θάμνους και εκεί έμεινα έως ότου ετελείωσε η θανατηφόρα επιχείρηση.
Μόλις επικράτησε λίγο η σχετική ηρεμία, βγήκα από την κρυψώνα μου και έτρεξα μαζί με άλλους προς την Λεωφόρο Αλεξάνδρας. Εκεί αντιληφθήκαμε ότι ελεύθεροι σκοπευτές εξακολουθούσαν να ρίχνουν από άγνωστη θέση με όπλα με σιγαστήρα.
Όπως στρίψαμε σε δρόμο που οι δολοφόνοι δεν είχαν ορατότητα, δυστυχώς ένας από εμάς γύρισε βγάζοντας το κεφάλι του από τη γωνία για να δει από πού έρχονταν οι «αδέσποτες»… Δεν άκουσε τις προτροπές όλων «μην γυρίσει κανείς». Τα χουντικά αποβράσματα, οι φασίστες που χτυπούσαν στο ψαχνό, τον σκόπευσαν στο κεφάλι που έβλεπαν. Τον βρήκε η σφαίρα στο μέτωπο. Γύρισε ο ατυχής νέος προς το μέρος μας με μια μαύρη τρύπα στο μέσο του μετώπου του και έπεσε νεκρός.
Στη θέα των γεγονότων, ανίσχυροι να αντιδράσουμε, καταφύγαμε πολλοί μαζί στην Λεωφόρο Αλεξάνδρας. Εκεί με συνθήματα που κυριαρχούσαν «Απόψε πεθαίνει ο φασισμός», «Λαέ – Λαέ ή τώρα ή ποτε», ανασυντασσόμαστε και από τους γύρω δρόμους και διαδηλώναμε.
Όταν αντιληφθήκαμε ότι έφταναν νοσοκομειακά και ανακουφιστήκαμε λίγο υπολογίζοντας ότι τουλάχιστον οι τραυματίες θα περιθάλπτονταν. Γελαστήκαμε όμως οικτρά όταν είδαμε να ανοίγουν οι πόρτες των νοσοκομειακών όπου έβλεπαν τραυματίες και από μέσα να βγαίνουν αστυνομικοί με μπλούζες νοσοκομειακών να βανδαλίζουν τους τραυματίες και να προβαίνουν σε συλλήψεις.
Απομακρυνθήκαμε από το νοσοκομειακά που αποτέλειωναν το εγκληματικό έργο των ελεύθερων σκοπευτών και σκορπιστήκαμε στην Λεωφόρο Αλεξάνδρας. Σε λίγο ένας εκκωφαντικός θόρυβος μας αναστάτωσε. Συστοιχίες τανκς κατέβαιναν την Αλεξάνδρας προς την Πατησίων ισοπεδώνοντας τα πάντα. Εκινούντο με ένα γρύλισμα απόκοσμο των σιδερικών που ισοπέδωναν, μετατρέποντάς σε άμορφη μάζα σιδηρικών εκατοντάδες αυτοκίνητα που ήταν αφημένα σε όλο το μήκος της Λεωφόρου στις άκρες αλλά και μέσα στο οδόστρωμα αφού οι συγκοινωνίες είχαν διακοπεί.
Η θέα των τανκς οδοστρωτήρων, η φασιστική αγριότητα σ’ όλο της το μεγαλείο έσπρωξε αρκετούς από εμάς, για να γλυτώσουμε, να καταφύγουμε στην Πλατεία Βικτωρίας. Εκεί, εκείνη την εποχή, υπήρχε στο κέντρο της πλατείας σειρά τηλεφωνικών θαλάμων του ΟΤΕ. Σκέφτηκα τον μακαρίτη τον αδελφό μου, που και αυτός ήταν κυνηγημένος, μπήκα σε έναν θάλαμο ανυποψίαστος για το τι συνέβαινε γύρω μου και προσπάθησαν από το κλείστρο (που κλείνει και ανοίγει η τηλεφωνική συσκευή κτυπώντας τόσες φορές όσα και τα νούμερα της τηλεφωνικής γραμμής, κατάφερα να μιλήσω με τον Γιάννη (υπόψιν ότι τηλεφωνικές γραμμές δεν λειτουργούσαν κανονικά).
Αφού είδα ότι είναι καλά, εφυσηχασμένος, άνοιξα την πόρτα του τηλεφωνικού θαλάμου να εξέλθω και τότε τι αντιλήφθηκα; Ότι ήμουν μόνος, ότι κάποιοι έτρεχαν σαν λαγοί να κρυφτούν στα παράδρομα της πλατείας. Εγώ είχα μείνει μόνος και τότε αντιλαμβάνομαι τον λόγο της απομάκρυνσης όλων από την Πλατεία Βικτωρίας. Ελεύθεροι σκοπευτές από το παρακείμενο μέγαρο του ΟΤΕ κτυπούσαν στο ψαχνό. Εγώ τότε το κατάλαβα από το γνώριμο σφύριγμα των σφαιρών που προέρχοντο πάλι από όπλο με σιγαστήρα. Ορισμένες εκαρφώνονταν στα δεντράκια της πλατείας με αποτέλεσμα να σείονται απότομα προδίδοντας το γεγονός.
Ένα πράγμα σκέφτηκα, να βρω τρόπο να μην δίνω στόχο ως μοναχικός περιπατητής που είχα απομείνει. Έπεσα λοιπόν στα γόνατα και μαμουνιστός έφτασα στην γωνία σώος και κατέληξα στην πλατεία Αμερικής. Ο κόσμος που ήταν εκεί αρκετός. Με ραδιοφωνάκια ακούγαμε όλοι τον σταθμό του Πολυτεχνείου που ακόμα εξέπεμπε. Οι έγκλειστοι ζητούσαν φαρμακευτικό υλικό, γάζες, οινόπνευμα και άλλα. Τότε ζήτησαν να ανοίξει ένα κοντινό φαρμακείο να δώσει υλικό με το αζημίωτο. Ο φαρμακοποιός που έμενε απέναντι αρνήθηκε και νέοι άνοιξαν το φαρμακείο βρήκαν πόσο έκαναν τα φαρμακευτικά είδη που πήραν και άφησαν τα χρήματα στο φαρμακείο.
Σε λίγο ξημέρωνε και έκαναν την εμφάνισή τους τεθωρακισμένα οχήματα, μ’ ένα πολυβόλο στην οροφή τους που έριχναν που και που στον αέρα, επιχειρώντας έτσι να τρομοκρατήσουν τον κόσμο, αφού πιο τολμηροί ευρίσκοντο στον δρόμο.
Αυτά τα ολίγα και από τη μεριά μου, ως κατάθεση ψυχής στα έργα και τις ημέρες του φασισμού της Χούντας των συνταγματαρχών στην πατρίδα μας.
Ποτέ πια φασισμός.
Νίκος Αγγελάκης
Υ.Γ.: Μίλησα τώρα γιατί έπρεπε να καταγραφεί και αυτή η εμπειρία που ωστόσο κατατίθεται για να μείνει και όχι για να αξιοποιηθεί για ανταλλάγματα…
* Και μια αναγκαία επανόρθωση: Στο προηγούμενο σημείωμά μου γράφτηκε εκ παραδρομής ότι ο Μανόλης Καρέλλης εξ Ηρακλείου, ήταν εκδότης της εφημερίδας «Αλήθεια». Το σωστό είναι ότι η εφημερίδα ήταν η «Αλλαγή» που έγραψε και σημαντικές σελίδες στην ιστορία του επαρχιακού Τύπου.
Δυστυχώς σήμερα, όπως και πολλές άλλες ιστορικές εφημερίδες της Κρήτης, δεν εκδίδεται.