Aπεβίωσε την Τετάρτη σε ηλικία 91 ετών ο πρώην Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Ανθιμος.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του ope.gr, η Εξόδιος Ακολουθία του Μητροπολίτη Ανθίμου θα τελεστεί το Σάββατο, 15 Μαρτίου 2025, στις 11 το πρωί στον Καθεδρικό Ναό της του Θεού Σοφίας Θεσσαλονίκης.
Ο κατά κόσμον Διονύσιος Ρούσσας γεννήθηκε στη Σαλμωνή Πύργου Ηλείας το 1934. Αποφοίτησε από τη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών το 1957 και από τη Θεολογική Σχολή του ίδιου Πανεπιστημίου το 1963.
Διάκονος χειροτονήθηκε το 1964 από τον Μητροπολίτη Θήρας Γαβριήλ και Πρεσβύτερος τον Φεβρουάριο του 1965 από τον ίδιο Μητροπολίτη. Διετέλεσε συντάκτης του εβδομαδιαίου φυλλαδίου “Φωνή Κυρίου” από το 1965 μέχρι το 1972.
Στις 14 Ιουλίου 1974 χειροτονήθηκε στον Ιερό Ναό Αγίου Βασιλείου οδού Μετσόβου Αθηνών Μητροπολίτης Αλεξανδρουπόλεως. Τη χειροτονία τέλεσε ο Μητροπολίτης Θήρας Γαβριήλ, συμπαραστατούμενος από τους Μητροπολίτες Γυθείου Σωτήριο, Δράμας Διονύσιο και Μεσογαίας Αγαθόνικο.
Στις 26 Απριλίου 2004 εξελέγη Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης.
Στις 7 Αυγούστου 2023 υπέβαλε την παραίτησή του, η οποία έγινε αποδεκτή από την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος στις 25 Αυγούστου 2023.
Κατηγορίες, κριτική και αντιδράσεις
Δηλώσεις και ενέργειές του έχουν γίνει κατά καιρούς αντικείμενο κριτικής ως μισαλλόδοξες, ομοφοβικές, αντιεπιστημονικές και ρατσιστικές.
Με μέριμνά του συγκεντρώθηκε ως το 2015 ποσό περίπου 3.000.000 ευρώ από δωρεές και εισφορές πιστών, με σκοπό την ανέγερση ιδρύματος χρονίως πασχόντων. Αρχικά σχεδιάστηκε να γίνει στο Πανόραμα αλλά το Συμβούλιο της Επικρατείας ακύρωσε το σχέδιο για περιβαλλοντικούς λόγους. Το Υπουργείο Υγείας ακολούθως παραχώρησε το πρώην ορφανοτροφείο Μέγας Αλέξανδρος στη Μητρόπολη Θεσσαλονίκης με σκοπό την ανέγερση του ιδρύματος. Η παραχώρηση του κτηρίου στην Μητρόπολη από το Υπουργείο Υγείας έγινε σε αντίθεση με την τότε απόφαση του δημοτικού συμβουλίου να δοθεί η έκταση στον Δήμο Θεσσαλονίκης. Τελικά η παραχώρηση κατέστη άκυρη διότι παραβιάστηκαν οι όροι από την πλευρά της Μητρόπολης.
Ως μητροπολίτης Θεσσαλονίκης, ο Άνθιμος είναι κατηγορούμενος για φορολογικές και ποινικές υποθέσεις σχετικά με το «Ορθόδοξο Ίδρυμα Παιδείας και Πολιτισμού» της Μητρόπολης. Η έρευνα ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2016 και αφορά την διετία 2004-2005, κατά την οποία φέρεται ότι δεν αποδόθηκε φόρος προστιθέμενης αξίας και φόρος εισοδήματος συνολικής αξίας άνω των 460.000 ευρώ. Ο τίτλος «Ορθόδοξο Ιδρυμα Παιδείας και Πολιτισμού» χαρακτηρίστηκε ως παραπλανητικός καθώς το ίδρυμα λειτουργούσε ξενοδοχειακή μονάδα, που εισέπραττε, έκοβε αποδείξεις, αλλά δεν απέδιδε ΦΠΑ και φόρους. Το συγκεκριμένο ίδρυμα καταργήθηκε το 2005 ύστερα από απόφαση της Ιεράς Συνόδου και συστάθηκε το «Εκπαιδευτικό και πολιτιστικό ίδρυμα της Ιεράς Μητρόπολης Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς» (με Πρόεδρο του διοικητικού συμβουλίου και πάλι τον Μητροπολίτη Άνθιμο) και υπό την ευθύνη του λειτουργεί η ίδια ξενοδοχειακή μονάδα.
Στις 21 Νοεμβρίου 2017 ανακοινώθηκε από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης η αναγόρευση του Άνθιμου ως επίτιμου διδάκτορα του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής. Αν και αρχικά είχε ανακοινωθεί ότι η τελετή θα γινόταν στις 27 Νοεμβρίου, αναβλήθηκε «για λόγους καλύτερης οργάνωσης» χωρίς να ανακοινωθεί νέα ημερομηνία. Η ανακοίνωση της αναγόρευσης οδήγησε σε πλήθος αντιδράσεων και πραγματοποίηση συλλογής υπογραφών που ζητούσαν την ανάκληση της απόφασης, θεωρώντας την «απόφαση-ντροπή για το ΑΠΘ». Ο πρόεδρος του τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας σε συνέντευξή του ισχυρίστηκε πως η αναβολή σχετίζεται με τις αντιδράσεις αυτές και με το ενδεχόμενο «παρέμβασης κατά την διάρκεια της τελετής».Τελικά, χωρίς να έχει υπάρξει επίσημη ανακοίνωση, ανακηρύχτηκε τη Δευτέρα 15 Ιουλίου 2019, εντός του επισκοπείου επίτιμος Διδάκτορας του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Δημόσιες αντιπαραθέσεις
Στην κηδεία του Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου ο Μητροπολίτης Άνθιμος εκφώνησε επικήδειο ως εκπρόσωπος της Εκκλησίας της Ελλάδος και προκάλεσε αντιδράσεις με την εκτός πρωτοκόλλου προσφώνηση του Κωνσταντίνου Γλύξμπουργκ, η οποία χαρακτηρίστηκε ως βαρύτατο θεσμικό ατόπημα. Στις αρχιεπισκοπικές εκλογές του 2008 ήταν για δεύτερη φορά υποψήφιος, συγκεντρώνοντας στην πρώτη ψηφοφορία 7 ψήφους και στηρίζοντας στη δεύτερη τον τελικώς εκλεγέντα Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο Β΄.
Το 2010 κατά τον εορτασμό του Αγίου Δημητρίου είχε φραστικό επεισόδιο με τον υποψήφιο δήμαρχο Θεσσαλονίκης Γιάννη Μπουτάρη, ο οποίος τον είχε αποκαλέσει νωρίτερα «μουτζαχεντίν». Συγκεκριμένα, ο Άνθιμος είπε στον Μπουτάρη: «Με είπες μουτζαχεντίν. Σαν να σου λέω εγώ ότι είσαι Βούλγαρος προδότης. Να ανακαλέσεις γιατί όσο ζω εγώ, η Εκκλησία δε θα σου επιτρέψει να δεις τη δημαρχία». Το περιστατικό σχολιάστηκε αρνητικά από μέρος των πιστών στο ναό, αλλά και από ένα μέρος των μέσων μαζικής ενημέρωσης.
Τον Δεκέμβριο 2010 άσκησε αρνητική κριτική στον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο με αφορμή την παρουσία του στην συναυλία «αλληλεγγύης και κοινωνικής σύγκλισης» που έγινε στις 12 Δεκεμβρίου 2010 στην εκκλησία του Αγίου Παντελεήμονα (οργανώθηκε από το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και την Αρχιεπισκοπή Αθηνών).
Κατηγορίες για ρατσισμό και ομοφοβία
Ο Μητροπολίτης Άνθιμος έχει λάβει κριτική από ορισμένους για τη στάση του σε διάφορα κοινωνικά και πολιτικά θέματα. Για τα θέματα της ομοφυλοφιλίας και του επαναπροσδιορισμού φύλου, η στάση του έχει χαρακτηριστεί ως συντηρητική και ομοφοβική, ενώ έχει ασκήσει επανειλλημένως κριτική και λεκτικές επιθέσεις κατά του Φεστιβάλ Υπερηφάνειας της Θεσσαλονίκης.
Έχει κατηγορηθεί επίσης για ξενοφοβία και ιδιαιτέρως ισλαμοφοβία, με πιο πρόδηλο γεγονός τις κινητοποιήσεις κατά της ίδρυσης τμήματος Ισλαμικών Σπουδών στην Θεολογική Σχολή στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Ξενοφοβικές έχουν χαρακτηριστεί και άλλες δηλώσεις του με αφορμή την μεταναστευτική-προσφυγική κρίση. Έχει επίσης επικριθεί για το ότι έκανε δεκτό στο γραφείο του τον αρχηγό της νεοναζιστικής οργάνωσης Χρυσή Αυγή, Νίκο Μιχαλολιάκο και τη σύζυγό του Ελένη Ζαρούλια.
