Γράφει ο Ιωάννης Κουρουτάκης
Γκριγκόρι Εφίμοβιτς Ρασπούτιν.
Γεννήθηκε σ’ ένα μικρό κεφαλοχώρι της Σιβηρίας – στο Ποκρόφσκογιε- από αγροτική οικογένεια. Ύστερα από μια άστατη πρώτη νεότητα και μετά από μια εσωτερική παρόρμηση στη θρησκευτική ζωή εγκαταλείπει γυναίκα και τρία παιδιά και φεύγει για να ακολουθήσει το πεπρωμένο του.
Με τις αναμφισβήτητες υποβλητικές ικανότητές του απόκτησε πολύ σύντομα φήμη ασκητού θαυματοποιού και προκάλεσε το ενδιαφέρον σε πολλούς ιθύνοντες της εκκλησίας. Αυτοί όπως λέγεται τον εισήγαγαν στην αυλή με σκοπό να τον χρησιμοποιήσουν σαν όργανο επιρροής, δηλαδή μέσω αυτού, να επηρεάζουν ακόμα και αυτόν τον Τσάρο και την Τσαρίνα.
Στα φοβερά ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΑ (MONDADORI – ΦΥΤΡΑΚΗΣ) επιμέλεια Giorgio Bonacina, αναφέρεται πως ο ονομαζόμενος Ρασπουτίν χωρίς μεγάλη προσπάθεια καθιερώθηκε σαν στάρετς στα μεγάλα σαλόνια της Αυτοκρατορικής αυλής με τη φήμη μεγάλου θεραπευτή, γιατί λέει θεραπεύει με το πνεύμα του Θεού. Ο Ρασπουτίν γοητεύει τους πάντες ιδίως τις γυναίκες οι οποίες κρέμονται από τα χείλη του.
Στο μεταξύ η Αλεξάνδρα της Έσσης, η τσαρίνα δηλαδή βρίσκεται σε απολπιστική κατάσταση εξαιτίας της «αιμοφιλίας» που μετέδωσε στον γιό της τον Αλέξιο. Είναι μια παράξενη και ύπουλη αρρώστια που οι γυναίκες μπορούν να την κουβαλούν μέσα τους χωρίς καμιά ζημιά αλλά ενεργεί σαν δηλητήριο στο αίμα των αρσενικών παιδιών τους. Το αίμα των αιμοφιλικών πήζει δύσκολα και κάθε τραύμα, κάθε αμυχή μπορεί να προκαλέσει μια μοιραία αιμοραγία. Φάρμακο δεν υπάρχιε για την θεραπεία του Τσάρεβιτς. Γι’ αυτό η Τσαρίνα είναι απελπισμένη.
Ο Ρασπουτίν γνωρίζει όλη την τρομερή αυτή κατάσταση του νεαρού Αλέξιου και την κατάλληλη στιγμή σε κάποιο σαλόνι εξαπολύει την βόμβα των χιλίων μεγατόνων «Πείτε στην Τσαρίνα να μην κλαίει πια, γιατί εγώ θα γιατρέψω το παιδί της, και όταν θα γίνει στρατιώτης τα μάγουλά του θα είναι σαν τριαντάφυλλα.
Η Αλεξάνδρα
όταν τις μεταφέρουν τα λόγια αυτά αναρριγεί και ελπίζει.
Τελικά ο Τσάρος Νικόλαος και η τσαρίνα Αλεξάνδρα δίνουν εντολή να οδηγηθεί ο Γκριγκόρι Εφίμοβιτς στα Ανάκτορα. Άλλο που δεν θέλει ο Ρασπουτίν. Στο άψε –σβήσε εμφανίζεται στο παλάτι και οδηγείται στο διαμέρισμα του Τσάρβιτς. Τα μάτια του λάμπουν παράξενα. Το πρόσωπό του δυνατό και ωχρό τα μακριά αχτένιστα μαλλιά πέφτουν άτακτα στο πρόσωπό του. Φορεί μαύρη πουκαμίσα και χοντρά στιβάνια. Προχωρεί πάντα. Σφίγγει τον έκπληκτο τσάρο στο στήθος του και τον φιλάει, έπειτα την συγκινημένη τσαρίνα. Μπαίνει στο δωμάτιο του Αλέξιου και πηγαίνει και γονατίζει κάτω από το εικόνισμα.
Προσεύχεται για αρκετή ώρα, έπειτα πλησιάζει στο κρεβάτι και κάνει με μεγάλη επισημότητα το σημείο του Σταυρού πάνω από το κεφαλάκι του μικρού Τσάρεβιτς. Προσεύχεται λίγο ακόμη και λέγει στην Τσαρίνα που άγρυπνα τον παρακολουθεί. «Πίστεψε στην δύναμη της προσευχής μου και ο γιός σου θα ζήσει».
Πράγματι ο μικρός Αλέξιος αρχίζει και παίρνει την απάνω βόλτα. Κοκκινίζουν τα μαγουλάκια του, αρχίζει και τρώει, παίρνει δυνάμεις και με την επίβλεψη των παιδαγωγών του αρχίζει και περπατά.
1 Νοεμβρίου 1905. Ο Τσάρος σημειώνει στο ημερολόγιο του: «Σήμερα γνωρίσαμε έναν άνθρωπο του Θεού, με το όνομα Γρηγόριος…»
Σε μια άλλη επίσκεψη του Ρασπουτίν στο παλάτι: Η τσαρίνα τον κοιτάζει με δέος σε θρησκευτική σιωπή. Η μεγάλη κυρία επί των Τιμών Άννα Βαρίμποβα με μεγάλο κόπο συγκρατεί τα δάκρυα που ανεβαίνουν στα μάτια της. Και οι δύο γυναίκες πιστεύουν ότι βρίσκονται μπροστά σε θεϊκό απεσταλμένο. Και εκείνος επωφελείται και ζητά την προαγωγή κάποιου αξιωματικού ή τον διορισμό κάποιου επισκόπου ή την απομάκρυνση κάποιου Υπουργού που τον χαρακτηρίζει ανίκανο.
Ο Ρασπούτιν σηκώνεται να φύγει και η τσαρίνα με την κυρία των τιμών γονατίζουν μπροστά του για να τις ευλογήσει. Και ο Ρασπουτίν τις ευλογεί.
Ο Ρασπουτίν γίνεται ο άνθρωπος του παλατιού. Είναι η ψυχή της Ρωσίας. Το λέγει ο ίδιος και το πιστεύουν ο Νικόλαος και η Αλεξάνδρα. Ότι θέλει ο Ρασπουτίν. Αρκεί ο Τσάρεβιτς να πηγαίνει καλά. Και κατά ένα περίεργο τρόπο ο Αλέξιος καλυτερεύει. Στο μεταξύ η Αυλή αντιδρά. Δεν ανέχονται έναν αγύρτη όπως τον λένε ν α υποκαθιστά το κράτος. Η αστυνομία επεμβαίνει και κατασκοπεύει τον Ρασπουτίν. Η ίδια η Τσαρίνα διατάζει να γίνει μυστική έρευνα κι έπειτα πετάει στ αμούτρ όλων τα αποτελέσματα της έρευνας που είναι καταπέλτης γι’ αυτόν.
Ότι κι αν ήταν στα νιάτα του ο «στάρετς» δεν έχει πια καμιά σημασία. Εκείνο που τώρα πραγματικά υπολογίζεται είναι ότι είναι άνθρωπος του Θεού. Μερικοί επιμένουν και ρωτούν την τσαρίνα. «Και η ακόλαστη ζωή του;» «Συκοφαντίες. Οι Άγιοι πάντοτε κατασυκοφαντήθηκαν . Είναι η μοίρα τους».
Στο μεταξύ ο «στάρετς» έχοντας την αυτοκρατορική εύνοια αποθρασύνεται. Τρώει μέχρι σκασμού, πίνει ακατάπαυστα το ένα ποτήρι μετά το άλλο και ενώ οι άλλοι σωριάζονται αναίσθητοι από το μεθύσι, αυτός σηκώνεται και χορεύει γελώντας σαρκαστικά. Οι γυναίκες παραδίδονται στον Ρασπουτίν. Και εκείνος παμπόνηρος όπως είναι διακηρύσσει: «Ας αμαρτήσουμε για να μπορέσουμε να μετανοήσουμε». Επίσης με επίσημο ύφος ο Ρασπουτίν λέγει στην Τσαρίνα: «Όσο ζω ο Αλέξιος δεν κινδυνεύει». Και συνεχίζει: «Όσο ζω θα σας προστατεύω διότι ο Θεός ακούει τις προσευχές μου και θεραπεύει τον Τσάρεβιτς».
Η Αλεξάνδρα κάνει ότι ζητάει ο Ρασπουτίν αλλά ταυτόχρονα καθοδηγεί τον τσάρο μαε αυτά τα λόγια «Άφησε να σε οδηγεί ο Ρασπουτίν, κι επομένως ο Θεός. Και ακόμα «Άφησε να σε συμβουλεύει ο Ρασπουτίν». Τι όμως συμβουλεύει ο ψευτοκαλόγερος;
Αναμειγνύεται στα κρατικά ζητήματα.
Με μια του λέξη γκρεμίζει ή ανυψώνει υπουργούς, επισκόπους, στρατηγούς. Για να φτάσεις να μιλήσεις με τον τσάρο, πρέπει να το εγκρίνει ο Ρασπουτίν. Τα πάντα μπορεί. Γίνεται δεκτός από τον Τσάρο ή την Τσαρίνα όποτε το θελήσει. Οπωσδήποτε ο Ρασπουτίν είναι σχεδόν ένας «Τσάρος» πάνω από τον Τσάρο.
Οι εχθροί του καλόγερου είναι πολλοί, πάρα πολλοί και συνεχώς πληθαίνουν. Όλοι σχεδόν οι βουλευτές και οι υπουργοί είναι έναντιον του. Ο ίδιος ο πρόεδρος της Δούμα είχε πει πολλές φορές ότι ήταν καιρός να βουλώσουν το στόμα αυτού του θρασύτατου που νομίζει πως η Ρωσία είναι αυτός και μόνο αυτός.
Ο Ρασπουτίν πραγματικά έχει ξεπεράσει τα ανεκτά και τα εσκαμμένα.
Είναι τέτοια η κατάσταση , οι αντίπαλοί του διακηρύσσουν ότι είναι κατάσκοπος των Γερμανών και ότι αυτός οδήγησε την Ρωσία στον πόλεμο για να την καταστρέψει. Εκτός από τους βουλευτές, τους υπουργούς, τους στρατιωτικούς και ο λαός τώρα είναι εναντίον του διαβολοκαλόγερου όπως τον αποκαλούν. Δεν ανέχεται να τον κυβερνά ένα άξεστος μουζίκος. Κάποιος πρέπει να τον βγάλει από την μέση .
Ναι ! Αλλά ποιος;
ΦΕΛΙΞ ΓΙΟΥΣΣΟΥΠΩΦ
Ο τριαντάχρονος πρίγκιπας Φέλιξ Γιουσσούπωφ απόφοιτος του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, εξαιρετικά καλλιεργημένος, πάμπλουτος και πανέμορφος, γόνος μεγάλης οικογενείας που έχει παντρευτεί την πανέμορφη Ιρίνα Αλεξάνδροβνα, ανιψιά της Αυτοκράτειρας Αλεξάνδρας έχει αποφασίσει να βγάλει από τη μέση τον ελεεινό και τρισάθλιο μουζίκο που με τις ενέργειες του, την ακόλαστη ζωή του και τις συνεχείς παρεμβάσεις του στον κρατικό μηχανισμό έχει αναστατώσει τη ζωή της Αυτοκρατορίας. Όμως εκτός όλων αυτών ο Γιουσσούπωφ έχει και ένα προσωπικό λόγο που θέλει να εξαφανίσει από προσώπου γης τον αγύρτη της Σιβηρίας.
Ο πατέρας του Φέλιξ, κυβερνήτης της Μόσχας θέλησε να αποκαταστήσει τα πράγματα. Μιλάει λοιπόν στον Τσάρο «έξω από τα δόντια». Αποτέλεσμα: άμεση αντικατάσταση και εξορία στην Κριμαία. Αλλά και η πριγκίπισσα Γιουσσούπωφ που μίλησε θαρραλέα στην τσαρίνα για τον μισητό Ρασπουτίν δεν είχε καλύτερη μεταχείριση.
Η τσαρίνα της είπε παγερά: «Ελπίζω να μη σας ξαναδώ ποτέ πια».
Όμως τα αποφασιστικά λόγια που είπε ο πρόεδρος της Δούμα και θείος του Φέλιξ Ροντζιάνκο: «Αν δεν ήμουνα τόσο γέρος θα έπαιρνα στα χέρια μου την υπόθεση» έκαναν τον Φέλιξ να αποφασίσει και να ενεργήσει γρηγορότερα. Ο Γιουσσούπ αρχίζει αμέσως να εξυφαίνει την συνωμοσία. Έχει ένα τρομερό αβαντάζ. Την ατιμωρησία. Στη Ρωσία, οι πρίγκιπες εξ’ αίματος δεν δίνουν λόγο στην κοινή δικαιοσύνη. Μόνον ο Τσάρος έχει δικαίμωα να τους καταδικάσει, και αυτό το προνόμιο επεκτείνεται, de facto, και στους τυχόν συνεργάτες του ένοχου πρίγκιπα. Βρίσκει αμέσως συνεργάτες. Είναι ο Ντιμίτρι Πάβλοβιτς που είναι ανιψιός του τσάρου και ο λοχαγός Σουχότιν που δέχονται αμέσως καταστρώνεται σχέδιο δράσεως. Χρειάζεται όμως να πλατύνει ο κύκλος της συνωμοσίας – και πλαταίνει γιατί πολλοί μισούν τον Στάρετς. Ο Πούρισκεβιτς μεγαλοκτηματίας δέχεται αμέσως και προτείνει να μυηθεί στην συνωμοσία ο γιατρός Λάζοβιερτ. Η πρόταση γίνεται δεκτή γιατί ο γιατρός θα χρησιμοποιήσει το δηλητήριο (υδροκυάνιο) , που προμηθεύτηκε από κάποιον γνωστό του – φοιτητή- ο Γιουσσούπωφ. Στο μεταξύ ο πρίγκιπας προμηθεύεται και ένα ρόπαλο από σκληρό και συμπαγές λάστιχο σαν ατσάλι. Όλα χρειάζονται.
Ο Γιουσσούπωφ προσκαλεί τον Ρασπουτίν στο σπίτι του. Η γυναίκα μου η Ιρίνα θα ‘θελε πολύ να σας γνωρίσει. Αυτό είναι το δέλεαρ. Αυτό είναι το μυστικό χαρτί. Ο Ρασπουτίν λαχταρά να γνωρίσει την πανέμορφη πριγκίπισσα. Και συνεχίζει ο Γιουσσούπωφ. «Ξέρετε δεν είναι και πολύ καλά και νομίζει ότι εσείς…» Το ραντεβού κλείστηκε για το βράδυ της 16 Δεκεμβρίου. Οι συνωμότες ειδοποιήθηκαν ένας – ένας. Το ραντεβού είναι για τις 11 το βράδυ της 16ης Δεκεμβρίου. Ο Φέλιξ συνοδεύει τον καλόγερο στο σπίτι του και τον οδηγεί στην τραπεζαρία να πάρουν ένα φλιτζάνι τσάι. Το τσάι σερβίρεται μαζί με ένα δίσκο γεμάτο από δηλητηριασμένα γλυκίσματα. Ο Στάρετς αρχίζει και τρώει με βουλιμία τα δηλητηριασμένα με υδροκυάνιο γλυκά αλλά δεν συμβαίνει τίποτα. Τώρα ο Στάρετς αρχίζει να πίνει το δηλητηριασμένο κρασί αλλά ο οργανισμός του ο απίστευτα δυνατός οργανισμό του αντέχει το κρασί με το δηλητήριο. Δώσε μου κι άλλο κρασί λέει στον έκπληκτο πρίγκιπα. Αυτό το κρασί μ’ αρέσει πολύ. Με τρόμο ο Γιουσσούπωφ βλέπει ότι εδώ και δύο ώρες περίπου ο Ρασπουτίν τρώει δηλητηριασμένα γλυκά και πίνει δηλητηριασμένο κρασί και το δηλητήριο δεν έδρασε ακόμα. Και ήταν τεράστια η δόση. Στο μεταξύ οι κρυμμένοι στο πάνω πάτωμα συνωμότες ανησυχούν. Πρέπει κάτι να κάνουν.
Ο Γιουσσούπωφ με κάποια δικαιολογία ανεβαίνει στο πάνω πάτωμα, παίρνει το πιστόλι του Ντιμίτρι Πάβλοβιτς και κατεβαίνει κάτω στην τραπεζαρία. Μόλις τον βλέπει ο στάρετς του ζητάει πάλι κρασί. Πρέπει να τελειώσει αυτό το παιγνίδι με το θάνατο σκέπτεται ο Γιουσσούπωφ και αστραπιαία βγάζει το πιστόλι και πυροβολεί τον Στάρετς κατευθείαν στην καρδιά. Αυτός κεραυνοβολείται και ξαπλώνεται στο πάτωμα. Με τον πυροβολισμό οι συνωμότες κατεβαίνουν τρέχοντας τις σκάλες βλέπουν τον σωριασμένο στο πάτωμα Ρασπουτίν και ο γιατρός που τον εξετάζει μουρμουρίζει: Είναι νεκρός!
Στη συνέχεια οι συνωμότες ανεβαίνουν στο διαμέρισμα να σκεφτούν τι πρέπει να κάνουν για να εξαφανίσουν το πτώμα. Ο Γιουσσούπ σβήνει το φως και κλειδώνει την πόρτα. Όταν μετά από αρκετή ώρα επιστρέφει ο Γιουσσούπ στο υπόγειο για να ρίξει μια ματιά όπως λέγει στους συνωμότες, ο Ρασπουτίν σιγά – σιγά σηκώνεται γουρλώνει τα μάτια του και πιάνει τον Φέλιξ από τον λαιμό. Ουρλιάζει από τον τρόμο του ο Φέλιξ και καλεί σε βοήθεια τον Πουρίσκεβιτς. Τρέχει αυτός και βλέπει τον Ρασπύτιν να ανοίγει την πόρτα, να βγαίνει έξω και να χάνεται στο σκοτάδι. Γρήγορα ! Γρήγορα! Φωνάζουν ταυτόχρονα ο Φέλιξ και ο Πουρίσκεβιτς. Θα ξεφύγει ο Σατανάς. Ο Φέλιξ τον προλαβαίνει την στιγμή στην έξοδο, την στιγμή που η ενσάρκωσή του Σατανά πάει να βγει στο δρόμο. Τον πυροβολεί μια φορά. Δεν πέφτει. Τον πυροβολεί δύο φορές. Αυτή τη φορά ο Δαίμονας σωριάζεται κάτω οριστικά και αμετάκλητα είναι νεκρός. Επιτέλους νεκρός.
Δένουν σφιχτά (ο Φέλιξ και ο Πουρίσκεβιτς) το πτώμα του Ρασπουτίν, το τυλίγουν σε μια κουβέρτα, και το φορτώνουν στο αυτοκίνητο που ξεκινά αμέσως. Φτάνουν στην γέφυρα του ποταμού Νέβα, και ρίχνουν το πτώμα μέσα από μια σχισμή που κάνει ο πάγος στα μαύρα νερά. Αυτό ήταν. Πάει τέλειωσε. Ο διαβολοκαλόγερος δεν υπάρχει πια.
Όταν αργότερα η αστυνομία βρήκε το πτώμα του Ρασπουτίν και ο γιατρός έκανε τη νεκροψία βρήκε: άκουσον ! άκουσον! Νερό στους πνεύμονες. Πράγμα που σημαίνει πως ο Γκριγκόρι Εφίμοβιτς δεν πέθανε ούτε από το δηλητήριο, ούτε από το περίστροφο, ούτε από το ρόπαλο. (Ο Γιουσούπωφ με ένα ρόπαλο σαν ατσάλι τον χτύπησε πολλές φορές στο κεφάλι). Αλλά πνίγηκε. Τούτο σημαίνει πως ο Ρασπουτίν αναζωογονήθηκε από το παγωμένο νερό και πάλεψε απγνωσμένα για να σωθεί. Ο Τσάρος επιβάλει ένα είδος εξορίας στον συγγενή του Ντιμίτρι Πάβλοβιτς. Τον στέλνει στην Περσία στη διοίκηση του στρατηγού Μπαράτωφ. Και τον πρίγκιπα Φέλιξ Γιουσσούπωφ κατ’ οίκον περιορισμό στο κτήμα του στο Ρακίτνογιε.
Όταν ο λαός της Αγίας Πετρούπολης έμαθε για την δολοφονία του τέρατος αγαλλίασε, άναψε λαμπάδες στις εκκλησίες και αγκαλιαζότανε στους δρόμους. Οι δε εργάτες ζητωκραύγαζαν και επευφημούσαν τους δολοφόνους.
Ο Γκριγκόρι Εφίμοβιτς Ρασπουτίν θάφτηκε σε μια γωνιά του πάρκου του Τσάρσκογε Σέλο παρουσία της Αυτοκρατορικής Οικογένειας. Όλοι ήσαν ντυμένοι πένθιμα και πριν το δρύινο φέρετρο του μάρτυρα (έτσι τον απεκάλεσε η Τσαρίνα) το σκεπάσει η γης, οι μεγάλες Δούκισσες το έραναν με άνθη, ενώ η Τσαρίνα άρχισε να κλαίει.