Του Βαγγέλη Πάλλα
Για να μην ξεχνιόμαστε (γιατί μόλις χτες ελάχιστοι αγανακτούσαν με όλα αυτά που τώρα όλοι αγανακτούν) ας δούμε με τα μάτια της αλήθειας το θέμα φοροδιαφυγή και ασύστολος (ανεξήγητος…) πλουτισμός στην Ελλάδα. Χρειάζεστε κάποιον εμπειρογνώμονα να σας παρουσιάσει στοιχεία πως στην Ελλάδα κυριαρχούσε ο πλουτισμός μαφιό¬ζικου τύπου;..
Δεν είχατε δει ποτέ εκείνα τα απίστευτα αυτοκίνητα που τις περισσότερες φορές τα οδηγούσαν άνθρωποι νεαρής ηλικίας, οι οποίοι κανείς δεν ήξερε τι ακριβώς δουλειά κάνουν, να σταματάνε έξω από κέντρα πολυτελείας – στην Ευρώπη σε κάθε πρωτεύουσα ξέρεις δέκα, είκοσι, τριάντα μαγαζιά που πρέπει να σκάσεις χοντρά λεφτά για να φας μια μπουκίτσα φιλέτο γαρνιρισμένη με ένα κήπο πρασινάδα – στην Αθήνα δεν ξέρω αν μπορούμε να μετρήσουμε πόσα είναι…
Δεν είχατε αντιληφθεί ποτέ πως σε ένα ολόκληρο κύκλωμα που αποτελούταν από τους βασικούς νονούς και γύρω τους όλη την οικογένεια, τους παρατρεχάμενους, τους μπράβους, και όλο το σχετικό υπηρετικό προσωπικό, ζούσαν σαν άραβες εμίρηδες που μόλις είχαν κλείσει μια καλή συμφωνία για τα πετρέλαια τους, ή σαν την βασιλική οικογένεια του Λονδίνου που ετοίμαζε τον επόμενο γάμο για κάποιο βλαστάρι της;
Δηλαδή εσείς όπως τη κόβατε τη κίνηση στην Ελλάδα, σαν οικονομία, επενδύσεις, παραγωγή, επάρκεια, σας φαινόταν ότι ήταν λογικό να κυκλοφορούν όλα αυτά τα σούργελα παρέα με τους κομμωτές τους, τους μοντελίστ τους και τα κουνελάκια τους λες και ήμασταν στο Χόλιγουντ;
Ναι και στην από κάτω μεριά υπήρχε ψιλοκλέψιμο, ψιλοαπα¬τεωνίτσες, δουλειές μαύρες, κέρδη κρυφά. Κι εκεί το βλέπαμε. Γιατί όπως ήταν ασύμβατο και παρανοϊκό ένας Έλληνας φαλιρισμένος επιχειρηματίας που παίρνει δάνεια συνέχεια ή ένα ανώτερο κρατικό στέλεχος που δεν έχει παρουσιάσει κανένα έργο να συμπεριφέρονται σαν τον Χιου Χεφνερ ή τον Μπιλ Γκέιτς , άλλο τόσο απορία μας προκαλούσε κι ο γείτονας του μισθού των 1200 ευρώ (και αν…) που έχτιζε νέο σπίτι, αγόραζε νέο αυτοκίνητο, έστελνε το παιδί στο κολέγιο κι έσερνε και μια βαρκούλα πίσω στο τρέιλερ….
Θυμάστε πόσες φορές αναρωτιόμασταν. Τι έγινε ρε π@ύστη μου, τόσο γάτες με πέταλα είναι οι γείτονες ή τόσο άχρηστοι είμαστε εμείς; Ερχόταν εκείνος ο ηλεκτρολόγος για το χαλασμένο θερμοσίφωνο και με το που έβγαζε το πάκο να σου δώσει ρέστα ανατρίχιαζες. Δε χώραγε στο παντελόνι. Έσκαγε η τσέπη από τα πεντοχίλιαρα…. Άκουγες για τη Μαίρη τη γειτονοπούλα τη κομμώτρια που ανέβαζε και τρίτο όροφο και σε ‘πιανε τρίτο ντελίριο. Έβλεπες το τζιπάκι να παρκάρει έξω από του σουβλατζίδικο του Βαγγέλη κι έλεγες πόσα σουβλάκια τρώμε το κεφάλι μου.
Έβλεπες τη μικρή καντίνα απέναντι από τη δουλειά, το νοσοκομείο, το γήπεδο, τα βρώμικα το βράδυ, εκείνα τα κιόσκια που πουλάγανε από τσιγάρα μέχρι σερβιέτες , στα σχολεία, στα τουριστικά μέρη και με τα κονέκτ, τις άκρες, το λαδωματάκι, τη ψήφο και την προσωπική προσπάθεια σίγουρα, τη ξεχυλώνανε τη δυνατότητα μέχρι που τους έπαιρνε. Καμιά σύγκριση όμως με τους άρχοντες της φαγάνας. Γιατί όπως και να το κάνουμε, μαζί τα φάγανε όλοι αλλά εξαρτάται τι έφαγε ο καθένας. Άλλο καλέ μου άνθρωπε να κλέψει πέντε χιλιάρικα κι άλλο πεντακόσια εκατομμύρια. Υπάρχουν λίγα μηδενικούλια παραπάνω. Άλλο να χειρίζεσαι το σουβλατζίδικο της γειτονιάς σου κι άλλο ένα Υπουργείο, μια Τράπεζα, μια πολυεθνική, ένα ΜΚΟ. Αλλά να συνδιαλέγεσαι με τον τάδε υπαλληλίσκο σε κάποια εφορία, πολεοδομία, κλπ για να πάρεις μια αδειούλα που δεν θα έπρεπε να πάρεις ή να κουκουλώσεις το εκκαθαριστικό που αντί για τρία χιλιάρικα θα έπρεπε να γράφει πενήντα, κι άλλο να συνδιαλέγεσαι με τα χρήματα ολόκληρου του κρατικού ταμείου και να τα παίζεις πεντόβολα….
Οπότε προς τι η απορία σήμερα; Γιατί επιμένουμε να το παίζουμε έκπληκτοι όλοι. Γιατί επιμένουν να παριστάνουν τους ανίδεους που νοιώθουν μια τεράστια απογοήτευση για το μέγεθος της απάτης που ανακαλύπτουν μόλις τώρα; Δηλαδή πόσο ακόμα θα παριστάνουμε τους χάνους;
Ο μοναδικός λόγος που όλα αυτά γινόντουσαν αποδεκτά από τον κάθε «νοικοκύρη» σ’ αυτή τη φουκαριάρα πατρίδα ήταν πως ο κάθε νοικοκύρης ένοιωθε πως ζει σε ένα κράτος, που αν ξεπερνούσε τους προσωπικούς τους δεσμούς και μετατρεπόταν σε λαμόγιο, όλες οι πόρτες θα ήταν ανοιχτές. Όλοι μας ήμασταν στην είσοδο ενός μπουρδέλου όπου μέσα πέφτει εύκολο χρήμα κι όσοι δεν μπήκαμε ήταν πολύ απλά γιατί δεν μπόρεσε η δίψα μας για μεγαλεία και χρήμα, πολύ χρήμα, να υπερνικήσει τον αυτοσεβασμό μας και τον σεβασμό της συνύπαρξης μας με τον υπόλοιπο κόσμο.
Με λίγα λόγια οποιοσδήποτε τα τελευταία πενήντα – εξήντα χρόνια έσπαγε τις ηθικές αναστολές που να τον εμπόδιζαν να καταντήσει κλέφτης, απατεώνας, νταβατζής, πουτάνα, μπράβος, μικρο ή μεγάλο μαφιόζος, λαμόγιο, την επόμενη μέρα γινόταν ότι ήθελε από αυτά με μεγάλα κέρδη εν ριπή οφθαλμού! Όλος αυτός ο πλουτισμός εις βάρος του κράτους, των συμπολιτών, της ίδιας της αξιοπρέπειας ενός ανθρώπους και της οικογενείας του, δεν είναι καπατσοσύνη, ξεπετσοσύνη είναι απλά. Δεν είναι δύσκολο να γίνεις κλέφτης, δεν είναι δύσκολο να ανοίξεις μπουρδέλο, δεν είναι δύσκολο να κοροϊδεύεις όποιον βρίσκεις μπροστά σου για να τα κονομάς, δεν είναι δύσκολο να πουλάς σάπια πράγματα αντί για ποιοτικά, να κάθεσαι σ’ ένα γραφείο χωρίς να κάνεις τίποτα αντί για να δουλεύεις, να γλείφεις ή να λαδώνεις κάποιον για να χτίσεις εκεί που δεν πρέπει, για να διορίσεις έναν άχρηστο ή για να κρύψεις τι βγάζεις, δεν είναι δύσκολο να πάρεις το μισό πληθυσμό για να βγεις στο γυαλί ή να τακτοποιήσεις μερικούς γεροπαράλυτους για να σου αγοράσουν ένα σπορ αμαξάκι….
Το να μην είσαι τίποτα από όλα αυτά και να κατορθώσεις να ζήσεις αξιοπρεπώς, να δώσεις στα παιδιά σου αυτά πού χρειάζονται και να είσαι εντάξει με τον εαυτό σου και τους συνανθρώπους σου…. αυτό είναι ζόρικο. Αυτό θέλει πολύ κόπο και πολύ αρετή για να γίνει πράξη.
Δεν υπάρχουν λίστες αξιόπιστες. Όλη η Ελλάδα ήταν μια λίστα διαφθοράς που όποιος ήθελε γινόταν μέλος, άνετα, χωρίς καν να ιδρώσει. Το ζήτημα είναι πως πολλοί άνθρωποι δεν μπήκαν σ’ αυτή τη λίστα. Ούτε το επιθύμησαν. Έμειναν απέξω. Κράτησαν γερά. Σε όλες τις κατηγορίες. Υπάρχουν έξω από αυτή τη λίστα πνευματικοί άνθρωποι, εργάτες, ελεύθεροι επαγγελματίες, επιστήμονες, καλλιτέχνες, δημόσιοι λειτουργοί, δικαστές, αστυνομικοί, στρατιωτικοί, δημοσιογράφοι, ακόμα και άνθρωποι στους διάφορους πολιτικούς χώρους. Αυτή τη δεύτερη λίστα πρέπει να ανακαλύψουμε και να αξιοποιήσουμε. Να δώσουμε δύναμη στους λίγους έντιμους και ταλαντούχους να πάρουν τα ηνία στα χέρια τους. Να τους αναδείξουμε και να συνεργαστούμε μαζί τους.
Υπάρχουν. Και είναι κρυμμένοι κάτω από την εύκολη φράση «μαζί τα φάγαμε» Την εύκολη φράση γιατί όποιος τη πρόφερε ξέχασε μάλλον, πόσοι άνθρωποι παραιτήθηκαν σιωπηλά από τη γενική ρεμούλα, πόσοι επιστήμονες θάφτηκαν γιατί δεν συνεργάστηκαν, πόσοι έντιμοι εργαζόμενοι σάπισαν στην αφάνεια γιατί δεν είχαν την ίδια μούρη με τους άλλους, πόσοι άξιοι ελεύθεροι επαγγελματίες, επιχειρηματίες θάφτηκαν γιατί δεν ήταν της «πιάτσας» Πόσοι ταλαντούχοι και εμπνευσμένοι άνθρωποι σπρώχτηκαν στο περιθώριο γιατί δεν συμμορφώθηκαν με τις υποδείξεις…
Πόσοι δημοσιογράφοι δεν μπόρεσαν ποτέ να μας ενημερώσουν για όλα αυτά γιατί δεν τους ανοίχτηκε καμιά πόρτα. Πόσοι δικηγόροι ή δικαστικοί δεν μπόρεσαν να φτάσουν την αλήθεια γιατί ήταν τα χέρια δεμένα. Πόσοι κρατικοί λειτουργοί θάφτηκαν σε κάτι ανάξια λόγου γραφεία για να μην είναι κοντά στο… μέλι που τρώγανε ασύστολα οι διαπλεκόμενοι. Πόσοι καλλιτέχνες σάπισαν φτωχοί και ξεχασμένοι γιατί η τέχνη τους δεν τόσο ευτελής ώστε να ταιριάζει με τη ξεφτίλα που επικρατούσε γύρω.
Μαζί με το κίνημα δεν πληρώνω πρέπει να γεννηθεί επί τέλους και το κίνημα «δεν σας υπολογίζω, σε τίποτα – θέλω καινούργιους, αδοκίμαστους, άλλης αντίληψης, άλλης ικανότητας και άλλης καθαρότητας». Κι όχι το παραμύθι δεν θα περάσει. Υπάρχουν τέτοια άτομα και θα τα ανακαλύψουμε. Σε κάθε επίπεδο.
Το ηφαίστειο θα ξεσπάσει σύντομα (κι όχι μόνο στην Ελλάδα…) Όσοι δεν καούν ας χτίσουν κάτι νέο που να μη θυμίζει τίποτα από όλη αυτή τη ντροπή.