Το ταξίδι στη Ρωσία μπορεί να αποδειχθεί ιστορικής σημασίας, τόνισε μιλώντας στο «Κόκκινο» και τον Γιώργο Ανανδρανιστάκη ο υπουργός Παραγωγικής Ανασυγκρότησης , Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Π. Λαφαζάνης. Ο κ. Λαφαζάνης αναφέρθηκε διεξοδικά στην υπόθεση του αγωγού φυσικού αερίου λέγοντας μεταξύ άλλων, ότι η συμφωνία πιθανότατα θα οριστικοποιηθεί το αμέσως επόμενο διάστημα.
Ολόκληρη η συνέντευξη του Παναγιώτη Λαφαζάνη
ΕΡΩΤΗΣΗ: Τι απέδωσε το ταξίδι σας στη Ρωσία;
Π. ΛΑΦΑΖΑΝΗΣ: Το ταξίδι αυτό ήταν άκρως επιτυχημένο. Θα έλεγα ότι μπορεί να αποδειχτεί ότι θα έχει ιστορική σημασία για τις ελληνορωσικές σχέσεις και πιθανότατα πολύ μεγάλη σημασία για όλη την περιοχή μας και την Ευρώπη. Είναι ένας καινούριος δρόμος, ένα νέο κεφάλαιο, στις ελληνορωσικές σχέσεις και την ανάπτυξή τους. Ένα νέο κεφάλαιο το οποίο έχει επίκεντρο την ενέργεια.
Και όπως ξέρετε η ενέργεια παίζει πάρα πολύ σημαντικό ρόλο. Ένα σημαντικό ρόλο και οικονομικό και γεωπολιτικό. Είναι στο επίκεντρο των προσπαθειών για την ανάπτυξη όλων των χωρών της Ευρώπης σήμερα. Η ενεργειακή πολιτική έχει αναβαθμιστεί πάρα πολύ και έχει σχεδόν πρώτη προτεραιότητα στις πολιτικές που ασκούνται από όλες τις χώρες. Είχε εξαιρετική επιτυχία, λοιπόν, αυτό το ταξίδι και το πρώτο πράγμα που νομίζω ότι έχει μεγάλη σημασία, όχι μόνο για μας αλλά για όλη την Ευρώπη, είναι ότι άνοιξε ο δρόμος για τη διέλευση ελληνικού αγωγού φυσικού αερίου, που θα ξεκινά από τα ελληνοτουρκικά σύνορα και θα μεταφέρει ρώσικο φυσικό αέριο στα σύνορα με τη FYROM με κατεύθυνση την Ευρώπη.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Ο προσδιορισμός «ελληνικός» είναι γεωγραφικός; Αφορά την ιδιοκτησία; Τον έλεγχο; Για εξηγήστε το λίγο.
Π. ΛΑΦΑΖΑΝΗΣ: Όταν λέμε ελληνικός αγωγός εννοούμε ότι ο αγωγός αυτός δεν θα είναι ούτε ρώσικος, ούτε ρωσοτουρκικός, ούτε τουρκικός. Ο αγωγός αυτός θα ξεκινάει από τη Ρωσία, θα μεταφέρει ρώσικο φυσικό αέριο, θα περνάει από τη Μαύρη Θάλασσα, και διαμέσου της ευρωπαϊκής Τουρκίας θα φτάνει στα ελληνοτουρκικά σύνορα. Από εκεί και πέρα θα κατασκευαστεί ένας αγωγός, αυτό που λέμε ελληνικός αγωγός, ο οποίος θα ξεκινήσει με ελληνική πρωτοβουλία και με ελληνική απόφαση και θα περάσει από το ελληνικό έδαφος. Ο ελληνικός αγωγός θα φέρνει το φυσικό αέριο από τα ελληνοτουρκικά σύνορα, θα διασχίζει τη Θράκη και τη Μακεδονία και θα φτάνει στα σύνορα με τη FYROM και από εκεί φιλοδοξούμε να φτάσει αυτός ο αγωγός μέχρι την κεντρική Ευρώπη. Θα διασχίζει δηλαδή FYROM, Σερβία και θα φτάνει στην κεντρική Ευρώπη. Είναι ένα πάρα πολύ σημαντικό έργο.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Εμείς τι θα κερδίσουμε δηλαδή, έτσι ψυχρά, από αυτό; Θα το κατασκευάσουμε εμείς, δηλαδή ελληνικές εταιρείες;
Π. ΛΑΦΑΖΑΝΗΣ: Ο αγωγός, η συμφωνία για τον οποίον πιθανότατα θα οριστικοποιηθεί το αμέσως επόμενο διάστημα, θα κατασκευαστεί από ιδιωτικές εταιρείες, θα είναι ένα ιδιωτικό έργο και αυτές οι ιδιωτικές εταιρείες θα αναλάβουν πλήρως τη χρηματοδότηση, την κατασκευή και τη διαχείρισή του. Θα είναι ένα μεγάλο project, ένα από τα μεγαλύτερα των τελευταίων δεκαετιών στη χώρα μας και συνολικά όλος ο αγωγός θα είναι μία από τις μεγαλύτερες οικονομικές συμφωνίες, ένα από τα μεγαλύτερα οικονομικά έργα που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη. Τα ωφελήματα για τη χώρα μας θα είναι πάρα πολύ σημαντικά. Εξαιρετικά σημαντικά, θα έλεγα, εφόσον το αμέσως επόμενο διάστημα ολοκληρωθεί η συμφωνία για τη διέλευσή του από το ελληνικό έδαφος.
Συγκεκριμένα η χώρα θα μπορεί να προμηθεύεται με σημαντικά φτηνότερες τιμές φυσικό αέριο, πράγμα που είναι πάρα πολύ θεμελιώδες για την οικονομία μας. Γιατί φτηνή ενέργεια σημαίνει πολύ μεγαλύτερη αποδοτικότητα για την οικονομία, ιδιαίτερα για τη μεγάλη βιομηχανία, την ενεργοβόρα βιομηχανία. Θα έχουμε δυνατότητα εμπορίας του φυσικού αερίου, θα υπάρχουν τέλη διέλευσης και φυσικά οι αναλογούντες φόροι. Ετησίως το όφελος για τη χώρα από τον αγωγό μπορεί να ανέλθει σε πολλές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ. Ένα πολύ σημαντικό ποσό, δηλαδή, ιδιαίτερα για αυτή την περίοδο που διανύει η χώρα και η οικονομία. Τα οφέλη δηλαδή είναι πάρα πολύ σημαντικά.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Δηλαδή θέσεις εργασίας και ρευστό.
Π. ΛΑΦΑΖΑΝΗΣ: Θα δουλέψουν για την κατασκευή του αγωγού γύρω στις 20.000 άτομα, δηλαδή θα υπάρξει μια μεγάλη απασχόληση, ενώ η επένδυση για την ολοκλήρωση του αγωγού θα ανέλθει περίπου στα 2 δισ. ευρώ. Πρόκειται για μια μεγάλη συμφωνία, ένα πραγματικά μεγάλο έργο με πρωτοφανή οφέλη για τη χώρα και την οικονομία.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Άκουσα πως θα μπορούσαν να δοθούν κάποια χρήματα προκαταβολικά για τον αγωγό. Υπάρχει κάποια τέτοια συζήτηση;
Π. ΛΑΦΑΖΑΝΗΣ: Βεβαίως υπάρχει συζήτηση και είναι πολύ ισχυρή η πιθανότητα να καταλήξουμε το επόμενο διάστημα σε συμφωνία για άμεσες χρηματοδοτικές προκαταβολές, σημαντικού ύψους προς τη χώρα μας, οι οποίες θα αποπληρωθούν μετά το 2019, που είναι η ημερομηνία λειτουργίας του αγωγού, με τα οφέλη τα οποία θα έχει το ελληνικό δημόσιο από τη λειτουργία του αγωγού. Και καταλαβαίνετε ότι εάν ολοκληρωθεί αυτή η συμφωνία για άμεσες προκαταβολές το επόμενο διάστημα θα είναι μια σημαντική δημοσιονομική ανάσα για τη χώρα.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Θα είναι ρευστότητα που θα αποπληρωθεί από τα κέρδη. Δεν θα είναι δάνειο.
Π. ΛΑΦΑΖΑΝΗΣ: Θα είναι άμεση χρηματοδοτική ρευστότητα έναντι των εσόδων που θα προκύψουν για το ελληνικό δημόσιο μετά το 2019 από τη λειτουργία του αγωγού. Δηλαδή μιλάμε για τη δυνατότητα μιας εμπορικής συμφωνίας για τον αγωγό, μέσα από την οποία θα δοθούν άμεσα προκαταβολές στο ελληνικό δημόσιο έναντι ωφελημάτων του δημοσίου που θα προέλθουν από αυτή τη συμφωνία και τη λειτουργία του αγωγού. Βεβαίως συζητάμε πάντοτε για την ισχυρή πιθανότητα που έχουμε μπροστά μας να ολοκληρωθεί αυτή η συμφωνία για άμεσες προκαταβολές το επόμενο διάστημα και μιλάμε για πολύ γρήγορες, ταχύτατες διαδικασίες, μάλλον εβδομάδων.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Διάβασα μια ανακοίνωση που έλεγε ότι οι συμφωνίες πρέπει να είναι προσαρμοσμένες στη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι πρέπει να εγκριθεί αυτό το έργο από την Ε.Ε.; Ή είναι αποκλειστικά δική μας ευθύνη το πώς θα το κάνουμε.
Π. ΛΑΦΑΖΑΝΗΣ: Αυτό που χρειάζεται είναι να τηρηθούν με αυτή τη συμφωνία, με αυτό το έργο πλήρως οι ευρωπαϊκοί κανόνες και οι ρυθμίσεις που έχει θεσπίσει η Ε.Ε., ιδιαίτερα με το τρίτο ενεργειακό πακέτο.
Τόσο εμείς όσο και η ρώσικη πλευρά κινούμαστε σε αυτή την κατεύθυνση. Θέλουμε να τηρηθεί απόλυτα, αυστηρά και ουσιαστικά το πλαίσιο το οποίο έχει θεσπίσει η Ε.Ε. Επομένως δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα σε σχέση με την Ε.Ε. διότι θα τηρηθεί η ευρωπαϊκή νομοθεσία. Θα είναι ένα έργο συμβατό με το ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο και άρα δεν μπορεί και δεν πρέπει να προκαλέσει αντιδράσεις από την ευρωπαϊκή πλευρά. Είναι ένα έργο απολύτως προς όφελος της Ευρώπης.
Η Ευρώπη έχει ανάγκη από το φυσικό αέριο. Δεν υπάρχει εναλλακτική απάντηση απέναντι στο φυσικό αέριο. Επομένως αυτός ο αγωγός θα δίνει τη δυνατότητα στην Ευρώπη να απορροφήσει φυσικό αέριο, να αξιοποιήσει φυσικό αέριο και γι’ αυτό είναι αναγκαίος.
Βεβαίως θα περάσει από τη χώρα μας και έχει προχωρήσει η συμφωνία για την κατασκευή και ενός άλλου αγωγού, του λεγόμενου ΤΑΡ, που ξεκινάει από το Αζερμπαϊτζάν και θα καταλήγει στην Ιταλία. Αυτός ο αγωγός θα γίνει στη χώρα μας, υπάρχει σχετική συμφωνία, εμείς τον στηρίζουμε, είναι αζέρικο φυσικό αέριο, αλλά αυτό το φυσικό αέριο από το Αζερμπαϊτζάν δεν αρκεί για να καλύψει τις ευρωπαϊκές ανάγκες. Είναι πολύ μικρότερες οι ποσότητες.
Εδώ μιλάμε για έναν αγωγό που θα ξεκινά από τη Ρωσία και θα φέρνει από τα ελληνοτουρκικά σύνορα φυσικό αέριο 47 δισ. κυβικών μέτρων ετησίως. Τεράστια ποσότητα, δηλαδή. Υπάρχει αφθονία φυσικού αερίου που θα διοχετεύεται από αυτόν τον αγωγό και επομένως μπορεί να ικανοποιεί τις ανάγκες που υπάρχουν στην Ευρώπη. Είναι ένα ευρωπαϊκό, δηλαδή, έργο. Ένα έργο που το έχει ανάγκη η Ευρώπη. Θα πρόσθετα μάλιστα ότι δεν μπορούμε να μιλάμε για αντιδράσεις σε αυτό τον αγωγό, διότι υπάρχει ο άλλος αγωγός στη Βαλτική και μέσω αυτής φτάνει ρωσικό φυσικό αέριο στη Γερμανία σε φτηνή τιμή, προνομιακή τιμή.
Γιατί λοιπόν αυτός ο αγωγός είναι νόμιμος, είναι θεμιτός και δεν ενοχλεί κανέναν, ενώ έχουμε αντιδράσεις για το ρώσικο φυσικό αέριο, που θα περνάει από το ελληνικό έδαφος; Δεν μπορεί να υπάρχουν δύο μέτρα και δύο σταθμά. Άλλωστε, ο ελληνικός αγωγός συμφέρει όλη την Ευρώπη, διότι το να έχουμε εναλλακτικές διαδρομές είναι θέμα ασφάλειας, ενεργειακής ασφάλειας για όλη την Ευρώπη.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Το ρωτάω αυτό γιατί υπήρξαν αντιδράσεις συνολικά για το ταξίδι του κ. Τσίπρα στη Μόσχα και από την Ουάσιγκτον δεν ήταν κατάλληλη η στιγμή. Είχαμε προειδοποιήσεις από τον κ. Σουλτς και άλλων Ευρωπαίων παραγόντων, να μην χαλάσει την κοινή ευρωπαϊκή πολιτική απέναντι στη Ρωσία, απέναντι στη Μόσχα. Υπάρχει ένα κλίμα καχυποψίας απέναντι στην Ελλάδα και τη σχέση της με τη Ρωσία. Εσείς τι λέτε γι’ αυτό;
Π. ΛΑΦΑΖΑΝΗΣ: Βεβαίως, βλέπω τις αντιδράσεις και τις βλέπω με έκπληξη. Δεν είναι δυνατόν η Ελλάδα να θεωρείται οικόπεδο του οποιουδήποτε. Η Ελλάδα είναι μια ανεξάρτητη χώρα. Μπορεί να συνάπτει σχέσεις και να αναπτύσσει σχέσεις με όλες τις χώρες του κόσμου, στη βάση του αμοιβαίου συμφέροντος και στη βάση της διεθνούς νομιμότητας. Αυτό κάναμε. Η επίσκεψη στη Ρωσία ήταν μια επίσκεψη ειρήνης, ασφάλειας και σταθερότητας για όλη την περιοχή.
Ανοίξαμε το δρόμο για μεγάλες συμφωνίες. Γίνεται η χώρα μας ενεργειακός κόμβος. Ανοίξαμε το δρόμο επίσης για την περαιτέρω ανάπτυξη των ελληνορωσικών σχέσεων, μια ποιοτική πλέον ανάπτυξη των ελληνορωσικών σχέσεων, που μπορεί να αλλάξουν την εικόνα της Ευρώπης και όλα αυτά είναι απολύτως νόμιμα θετικά. Δεν στρέφονται εναντίον κανενός τρίτου.
Αντίθετα υπηρετούν την ειρήνη, τη σταθερότητα και την ασφάλεια στην περιοχή μας και δεν καταλαβαίνω λοιπόν τις αντιδράσεις. Αν κάποιοι θεωρούν ότι πρέπει η Ελλάδα να συμπεριφέρεται ως προτεκτοράτο τους, να μην ανοίγει ανεξαρτήτους δρόμους στην πολιτική της προκειμένου να υπηρετήσει το εθνικό συμφέρον και το συμφέρον του ελληνικού λαού, κάνουν πολύ μεγάλο λάθος.
Η κυβέρνησή μας ακολουθεί ανεξάρτητη πολιτική. Δεν συμφωνούμε με την άποψη να απομονώσουμε τη Ρωσία από την υπόλοιπη Ευρώπη. Αυτή είναι μια λάθος στρατηγική την οποία ακολουθούν «θερμοκέφαλοι» και δεν έχει προοπτική για την Ευρώπη. Η Ρωσία είναι μέρος της Ευρώπης. Είναι μια μεγάλη χώρα ευρωπαϊκή και επομένως μια ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφάλειας και σταθερότητας πρέπει να τη συμπεριλαμβάνει.
Ο διάλογος με τη Ρωσία και η συνεννόηση είναι η λύση και όχι η αντιπαράθεση είτε και τα ψυχροπολεμικά κηρύγματα. Αυτά είναι σαφή για μας. Έχουμε πει επανειλημμένα πως κινούμαστε με αυτή την πολιτική η οποία είναι άκρως ευρωπαϊκή πολιτική, η οποία βλέπει και το άμεσο και το μεσοπρόθεσμο και το μακροπρόθεσμο συμφέρον της Ευρώπης. Η Ελλάδα ανοίγει δρόμους, δεν κλείνει δρόμους συνεννόησης διαλόγου.
Και αυτό πρέπει να εκτιμηθεί από όλους τους λαούς της Ευρώπης και νομίζω ότι εκτιμάται από τον ελληνικό λαό όσο και αν βομβαρδίζεται με μία απίστευτη προπαγάνδα, η οποία επιχειρεί να κάνει το μαύρο άσπρο ή να υποβαθμίσει την πραγματικότητα και το τι γίνεται γύρω μας. Η επίσκεψή μας στη Μόσχα είχε ιστορική σημασία. Η Ελλάδα μετατρέπεται σιγά-σιγά σε ενεργειακό κόμβο με πολλαπλούς δρόμους διέλευσης ενεργειακών πόρων, όπως ο ΤΑΡ και αύριο ο αγωγός που θα έρχεται από τη Ρωσία.
Η Ελλάδα αναβαθμίζεται οικονομικά, αναβαθμίζεται πολιτικά και αυτό είναι προς όφελός της. Ανοίγει ένα καινούριο κεφάλαιο για την προοπτική της, το οποίο υποβοηθά βεβαίως και τις σχέσεις της ως μέλος της Ε.Ε. για να παίξει το ρόλο της όσο το δυνατόν πιο θετικά και εποικοδομητικά. Και βεβαίως αυτό δεν μπορεί παρά να εκτιμηθεί από τις ευρωπαϊκές χώρες και να εκτιμηθεί ενόψει των διαπραγματεύσεων με ένα γόνιμο τρόπο προκειμένου να βρεθούν διέξοδοι για τη χώρα μας και στα δημοσιονομικά προβλήματα.
Νομίζω ότι λοιπόν η πολιτική της κυβέρνησης είναι η μόνη πολιτική που αυτή την ώρα δίνει προοπτική στη χώρα και στην οικονομία μας. Προοπτική διεξόδου από την κρίση, προοπτική μιας ανεξάρτητης χώρας, η οποία θα κινείται στο ευρωπαϊκό πλαίσιο, όχι ως νεοαποικία αλλά με τη δικιά της ιδιαιτερότητα, με τη δικιά της φωνή, τις δικές της προοπτικές, συμβάλλοντας συνολικά θα έλεγα και στην ανάπτυξη της περιοχής μας και στην ανάπτυξη της Ευρώπης.