Η ελληνική οικονομία μπαίνει σε μία σκληρή και ενδεχομένως γεμάτη από αναταράξεις περίοδο που φέρνει η ένταση στη Μέση Ανατολή.
Η απότομη άνοδος των τιμών πετρελαίου και φυσικού αερίου εκτοξεύει το κόστος ενέργειας, που αποτελεί ζωτικό κόστος για κάθε παραγωγική δραστηριότητα και καθημερινή ανάγκη. Ο πληθωρισμός, που ήδη πιέζει τα νοικοκυριά, απειλεί να πάρει και πάλι την ανηφόρα, στραγγαλίζοντας ακόμη περισσότερο τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς. Η ενεργειακή εξάρτηση από περιοχές γεωπολιτικής αστάθειας καθιστά την Ελλάδα ευάλωτη σε κάθε σοκ, με άμεσες συνέπειες στις τιμές βασικών αγαθών και υπηρεσιών.
Κλειδί σε όλο το νέο σκηνικό που διαμορφώνεται είναι η τιμή του πετρελαίου. Τα σενάρια δίνουν και παίρνουν. Στην περίπτωση που η αστάθεια στην περιοχή διαρκέσει επί μακρόν, τότε είναι βέβαιο ότι η τιμή του Brent θα υπερβεί τα 80 δολάρια το βαρέλι. Στο απευκταίο σενάριο που κλείσουν τα στενά του Ορμούζ, είναι πιθανό να δούμε επίπεδα κοντά στα 120 δολάρια, με ό,τι αυτό σημαίνει για τις τιμές στην αντλία και στα βασικά αγαθά.
Οι επιχειρήσεις, ιδιαίτερα στους τομείς της μεταποίησης, των μεταφορών και του τουρισμού, βλέπουν τα κόστη να αυξάνονται επικίνδυνα, μειώνοντας τα περιθώρια κέρδους και την επενδυτική δυναμική.
Παράλληλα, το εμπορικό ισοζύγιο πιέζεται από την άνοδο του κόστους των εισαγωγών, επιδεινώνοντας τις δημοσιονομικές προοπτικές. Η αστάθεια στις διεθνείς αγορές προκαλεί αβεβαιότητα και αυξάνει το κόστος δανεισμού, περιορίζοντας την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας σε μια κρίσιμη συγκυρία. Οι επιπτώσεις από τη Μέση Ανατολή γίνονται πλέον αδιάψευστα αισθητές σε κάθε γωνιά της ελληνικής οικονομίας, σφραγίζοντας μια νέα, δύσκολη φάση.
Ελληνική Οικονομία: Σε περίοδο κρίσης και αβεβαιότητας
Η ελληνική οικονομία βρίσκεται στο χείλος μιας «τέλειας καταιγίδας». Η ένταση στη Μέση Ανατολή, σε συνδυασμό με τις πληγές που άφησαν οι δασμοί της περιόδου Τραμπ και ο συνεχιζόμενος πόλεμος στην Ουκρανία, δημιουργούν ένα τοξικό μείγμα αβεβαιότητας και οικονομικών κραδασμών.
Το πιο ζοφερό σενάριο προβλέπει μια παρατεταμένη περίοδο προβλημάτων της ενεργειακής τροφοδοσίας, που θα πυροδοτήσει μια νέα έκρηξη ανατιμήσεων. Ο πληθωρισμός, ήδη στα ύψη, απειλεί να γονατίσει τα ελληνικά νοικοκυριά, επιβαρύνοντας δραματικά τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς.
Οι ανατιμήσεις δεν περιορίζονται μόνο στην ενέργεια. Η άνοδος του κόστους παραγωγής και μεταφοράς μεταφέρει τις επιπτώσεις σε βασικά προϊόντα διατροφής και υπηρεσίες, αψηφώντας κάθε προσπάθεια ανακούφισης, ειδικά μετά την προγραμματισμένη απόσυρση του πλαφόν στα περιθώρια κέρδους τον Ιούνιο.
Η χώρα μας, εγκλωβισμένη στην ενεργειακή εξάρτηση από τη Μέση Ανατολή, γίνεται ευάλωτη θύμα σε ένα διεθνές παιχνίδι γεωπολιτικής έντασης, με το ΑΕΠ να απειλείται από την αλυσιδωτή επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας.
Ενέργεια: Ο εφιάλτης της εξάρτησης και η κρίση στα καύσιμα
Η τιμή του πετρελαίου και του φυσικού αερίου εκτοξεύεται, καταγράφοντας άνοδο 6-8% μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Το φάσμα της ενεργειακής κρίσης γίνεται όλο και πιο απειλητικό.
Η Ελλάδα, που εισάγει την πλειονότητα της ενέργειάς της, βλέπει τα κόστη για ηλεκτρισμό, καύσιμα και βιομηχανικές πρώτες ύλες να εκτινάσσονται, απειλώντας την παραγωγική βάση της χώρας. Οι επιχειρήσεις με βαριά ενεργειακή κατανάλωση – από τη μεταποίηση μέχρι τις μεταφορές – αντιμετωπίζουν τεράστιες πιέσεις στα περιθώρια κέρδους τους, ενώ οι καταναλωτές βρίσκονται αντιμέτωποι με πρωτοφανείς αυξήσεις που αδειάζουν τα πορτοφόλια τους.
Σε αυτό το εκρηκτικό σκηνικό, η ελληνική κυβέρνηση ενεργοποιεί έκτακτους ελέγχους για την καταπολέμηση της αισχροκέρδειας, φοβούμενη τον ανεξέλεγκτο κύκλο ανατιμήσεων που θα μπορούσε να καταστρέψει την αγορά. Ωστόσο θεωρείται εξαιρετικά δύσκολο αυτό να έχει κάποια ουσιαστικά αποτελέσματα.
Τουρισμός: Η μεγάλη πληγή της αβεβαιότητας
Ο ελληνικός τουρισμός, ένας από τους σημαντικότερους πυλώνες της οικονομίας, δέχεται ισχυρά πλήγματα από την πολιτική θύελλα στη Μέση Ανατολή. Οι ακυρώσεις πτήσεων προς και από το Ισραήλ, οι εγκλωβισμένοι τουρίστες στα ελληνικά νησιά, και η ανασφάλεια που διαχέεται στους ταξιδιώτες από ΗΠΑ και άλλες αγορές απειλούν να φρενάρουν την ανάπτυξη ενός κλάδου που μόλις άρχιζε να ανακάμπτει.
Προορισμοί όπως η Κρήτη, η Ρόδος και η Αθήνα, που βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στην ισραηλινή τουριστική ροή, βλέπουν το εισόδημά τους να συρρικνώνεται, ενώ το φάσμα των ακυρώσεων απλώνεται και σε κρουαζιέρες και πολυπροορισμικά πακέτα, υπονομεύοντας την ευρύτερη τουριστική εικόνα της χώρας. Η αβεβαιότητα κυριαρχεί, και το μέλλον του τουρισμού κρέμεται σε μια κλωστή, ανάλογα με το πώς θα εξελιχθούν τα γεγονότα στη γειτονική Μέση Ανατολή.
Ναυτιλία: Το σταυροδρόμι της αβεβαιότητας στη θάλασσα
Ο ναυτιλιακός κλάδος, ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας, αντιμετωπίζει πρωτόγνωρες προκλήσεις. Η ένταση στα Στενά του Ορμούζ και στην Ερυθρά Θάλασσα αυξάνει τα ναύλα και τα ασφάλιστρα. Οι πλοιοκτήτες αναγκάζονται να επιλέξουν πιο μακρές και δαπανηρές διαδρομές, κοστίζοντας χρόνο και χρήμα. Αυτές οι καθυστερήσεις τραυματίζουν την αξιοπιστία των εφοδιαστικών αλυσίδων και ανεβάζουν το λειτουργικό κόστος των ελληνικών ναυτιλιακών επιχειρήσεων, προκαλώντας αναταράξεις που απειλούν να διαταράξουν μια ήδη εύθραυστη ισορροπία στην παγκόσμια ναυτιλία. Η ελληνική ναυτιλία βρίσκεται σε σταυροδρόμι, με την αβεβαιότητα να σκιάζει το μέλλον της. Αν μάλιστα κλείσουν και τα στενά του Ορμούζ, τότε η κατάσταση θα γίνει ακόμη πιο δραματική.
Εξαγωγές: Στη δίνη του κυκλώνα της διεθνούς αστάθειας
Η γεωπολιτική κρίση πλήττει επίσης το εμπόριο και τις εξαγωγές της χώρας. Οι καθυστερήσεις στη διέλευση εμπορευμάτων μέσω της διώρυγας του Σουέζ αυξάνουν το κόστος εισαγωγής πρώτων υλών, ενέργειας και τεχνολογικών προϊόντων. Η αυξανόμενη ανασφάλεια αποτρέπει τις εμπορικές συναλλαγές με χώρες της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής. Η επιδείνωση του εμπορικού ισοζυγίου, που επιβαρύνεται από το αυξημένο ενεργειακό κόστος, απειλεί να ακυρώσει τις όποιες βελτιώσεις είχαν επιτευχθεί τα τελευταία χρόνια, σπρώχνοντας την ελληνική οικονομία σε νέες δυσκολίες.
Το ελληνικό εμπόριο καλείται να παλέψει σε ένα ρευστό και επικίνδυνο παγκόσμιο περιβάλλον, όπου η σταθερότητα μοιάζει πιο εύθραυστη από ποτέ.