Με πρόσχημα την αποσυμφόρηση των φυλακών διαλύουν τον θεσμό των αγροτικών με «αδιερεύνητες μακροπρόθεσμες συνέπειες», όπως επισημαίνει ο Συνήγορος του Πολίτη, Ανδρέας Ποττάκης.

Επιστολή – κόλαφο απέστειλε ο Συνήγορος του Πολίτη στις 13 Μαρτίου  στον βουλευτή της ΝΔ Λάζαρο Τσαβδαρίδη, πρόεδρο της Διαρκούς Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης – ο οποίος αναβαθμίστηκε στον ανασχηματισμό σε υφυπουργό Ανάπτυξης –  και τον Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, υπουργό Προστασίας του Πολίτη, για το σχέδιο νόμου με τίτλο «Αναδιοργάνωση της δομής της Ελληνικής Αστυνομίας και αναβάθμιση της εκπαίδευσης του ένστολου προσωπικού της – Εκσυγχρονισμός του θεσμού της ηλεκτρονικής επιτήρησης υπόδικων, κατάδικων και κρατούμενων σε άδεια – Ρύθμιση θεμάτων κρατούμενων σε σωφρονιστικά καταστήματα και άλλες διατάξεις», το οποίο έχει εισαχθεί προς συζήτηση στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής από τις 12 Μαρτίου.

Ο Ανδρέας Ποττάκης κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τη διάλυση ενός ακρογωνιαίου θεσμού της σωφρονιστικής πολιτικής, αυτόν των αγροτικών φυλακών που με το σχέδιο νόμου που έχει εισάγει το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη μετατρέπονται σε «κλειστές» φυλακές.

Δύο φυλακές σε μία

Ο Συνήγορος του Πολίτη στην επιστολή του επισημαίνει ότι σύμφωνα με άρθρο 178 παράγραφος 2 του σχεδίου νόμου,   «καταδικασθέντες σε ποινή φυλάκισης μπορούν, αμέσως μετά την καταδίκη τους, να τοποθετηθούν μεν σε αγροτικό σωφρονιστικό κατάστημα αλλά μόνο στο κλειστό τμήμα αυτού, κατά κανόνα χωρίς δικαίωμα συμμετοχής στις αγροτικές εργασίες και συνεπώς χωρίς τη δυνατότητα του ειδικού ευεργετικού υπολογισμού ημερών ποινής παρά μόνο με δικαίωμα συμμετοχής στις λοιπές εργασίες του κλειστού τμήματος (καθαρισμός κλπ)».

Η πρόβλεψη αυτή στο σχέδιο νόμου έχει σαν αποτέλεσμα «εφεξής στα αγροτικά σωφρονιστικά καταστήματα πρόκειται να τοποθετούνται δύο κατηγορίες κρατουμένων, αφ’ ενός οι δικαιούχοι απασχόλησης σε αγροτικές εργασίες και αφ’ ετέρου οι μη δικαιούχοι τέτοιας απασχόλησης. «Με άλλα λόγια, καθένα από τα καταστήματα αυτά θα διαιρεθεί σε δύο διακριτά μέρη, αφ’ ενός το αγροτικό που θα λειτουργεί όπως μέχρι τώρα και αφ’ ετέρου το κλειστό, που κατ’ ουσίαν θα αποτελεί μια κανονική κλειστή φυλακή όπως όλες οι άλλες η οποία απλώς θα φιλοξενείται χωροταξικά μέσα στις εγκαταστάσεις ενός αγροτικού σωφρονιστικού καταστήματος», σημειώνει ο Ανδρέας Ποττάκης.

Ο Συνήγορος του Πολίτη επισημαίνει ότι με αυτή τη νομοθετική πρόβλεψη «επιλύεται μεν ένα από τα φλέγοντα σημερινά προβλήματα, ταυτοχρόνως όμως δημιουργείται ένα νέο πρόβλημα με αδιερεύνητες μακροπρόθεσμες συνέπειες».

Αγροτικές φυλακές

Ο Ανδρέας Ποττάκης επισημαίνει ότι το πρόβλημα αναμένεται να είναι μεγάλο καθώς όπως επιμόνως έχει επισημανθεί από την Ανεξάρτητη Αρχή «οι πρόσφατες νομοθετικές μεταρρυθμίσεις που δυσχέραιναν τη μεταγωγή σε αγροτικά σωφρονιστικά καταστήματα είχαν ως άμεσο αποτέλεσμα τη ραγδαία αποψίλωση αυτών και συνακόλουθα την επίταση του υπερπληθυσμού στα λοιπά σωφρονιστικά καταστήματα».

Η πρόταση της Αρχής για αυτό το πρόβλημα του υπερπληθυσμού στις φυλακές δεν μπορεί να είναι η μετατροπή και των αγροτικών σε «κλειστές» αλλά η επιστροφή σε προηγούμενες ρυθμίσεις που καθιστούσαν ευχερέστερη τη συμπλήρωση των κενών θέσεων στα αγροτικά σωφρονιστικά καταστήματα. «Αντίθετα όμως, ο νομοθέτης φαίνεται, πλέον, ότι επιλέγει την αποσυμφόρηση των λοιπών σωφρονιστικών καταστημάτων όχι με την ενίσχυση των αγροτικών σαν τέτοιων, παρά μόνο με την αλλοίωση του χαρακτήρα τους», σημειώνει ο Ανδρέας Ποττάκης.

Ο Συνήγορος του Πολίτη επισημαίνει ότι σύμφωνα τόσο με τα διδάγματα της σωφρονιστικής επιστήμης όσο και με την πλούσια εμπειρία των ελληνικών αγροτικών σωφρονιστικών καταστημάτων, το μέγιστο  συγκριτικό πλεονέκτημα του συγκεκριμένου θεσμού τίθεται σε άμεσο κίνδυνο.

Η κυβέρνηση αγνόησε τις συστάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης

Ο Ανδρέας Ποττάκης στην επιστολή του προς τον πρόεδρο της Διαρκούς Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης και τον Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, υπενθυμίζει και τις κρίσιμες διαπιστώσεις επί του θέματος των αγροτικών φυλακών της Επιτροπής CPT (Committee for the Prevention of Torture and Inhuman or Degrading Treatment or Punishment) του Συμβουλίου της Ευρώπης  σε έκθεσή της από το Σεπτέμβριο 2022. Όπως επισημαίνεται στην έκθεση:

«Κατά τον χρόνο της επίσκεψης, 24 από τις 34 καταστήματα κράτησης ήταν υπερπλήρη …. Αντιθέτως, τα αγροτικά καταστήματα κράτησης της Αγιάς Χανίων και της Κασσάνδρας Χαλκιδικής, λειτουργούσαν μόλις στο 35 % της χωρητικότητάς τους και το κατάστημα κράτησης Τίρυνθας Αργολίδας είχε μόνο 47 άτομα χωρητικότητας 302 θέσεων. Αυτό οφείλεται κυρίως στα αυστηρά κριτήρια για τη μεταφορά κρατουμένων σε αυτά τα αγροτικά καταστήματα κράτησης. … Η CPT συνιστά στις Ελληνικές αρχές να λάβουν τα αναγκαία μέτρα για την πιο ομοιόμορφη κατανομή του πληθυσμού των φυλακισμένων στα καταστήματα κράτησης …. Επιπλέον, θα πρέπει να επανεξεταστούν τα κριτήρια για τη μεταφορά προσώπων στα αγροτικά καταστήματα κράτησης».

Όπως επισημαίνει ο Ανδρέας Ποττάκης «αξιοσημείωτο είναι πως η CPT πρότεινε την πληθυσμιακή ενίσχυση των αγροτικών σωφρονιστικών καταστημάτων ως έχουν, ενώ δεν διανοήθηκε καν να προτείνει ως εναλλακτική λύση την αλλοίωση της ιδιαίτερης φυσιογνωμίας τους».

Να σημειωθεί ότι η Επιτροπή του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων και της Απάνθρωπης ή Εξευτελιστικής Μεταχείρισης ή Τιμωρίας, ως αποστολή να ελέγχει τις συνθήκες κράτησης σε φυλακές, αστυνομικά κρατητήρια, κέντρα κράτησης μεταναστών και ψυχιατρεία.

Για τον σκοπό αυτό πραγματοποιεί αιφνιδιαστικές επισκέψεις στα κράτη-μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης και συντάσσει αναφορές με συστάσεις για τη βελτίωση των συνθηκών κράτησης και την αποτροπή βασανιστηρίων ή απάνθρωπης μεταχείρισης.

neostrategy.gr